Diyarbakır zindan direnişi, Partimizi önemli oranda besledi ve dışarıda yürütülen direniş çabalarının en büyük yardımcısı oldu. Bu, Partimizin zaferi mutlaka kazanması gerektiğine ilişkin yapılan büyük bir davetti. Bu davete karşılık veren Partimiz ve Parti Önderliği, bunun sonucunda son bir kaç yılın direniş aşamasına ulaşmıştır. Ancak, o yılları hiç unutmamak, yaşananları ve gelişmeleri yeniden ve yeniden düşünmek çok öğretici ve geliştirici olacaktır. Bu yıllarda, kim, neye karşı, nasıl ve hangi koşullarda direndi? Bunu özellikle bir türlü örgütlenemeyen, örgütlenme ve eğitim imkânlarını değerlendiremeyenler için sormak gerekiyor. Çünkü bu konuda kendisini açığa vuran birçok yanlış anlayış ve yaklaşım söz konusudur.

Bir yandan "şöyle büyük devrimcilerdi, anılarına şöyle bağlı kalacağız" denilecek, diğer yandan ise, bununla taban tabana zıt bir pratiğin içine girilecek; işte korkunç bir iki yüzlülük, düşkünlük ve kahredilmesinin tam da zamanı olan bir durumdur. Tam bir çelişki olan bir durum, nerede ve nasıl ortaya çıkarsa çıksın, asla kabul edilmemelidir. Çeşitli gerekçeler ve kişisel özellikler ileri sürülerek, bu mazeret kapatılamaz. Ve hiçbir şekilde de kavga arkadaşlığı ve anıların gerçek sahipleri bu biçimde yapılamaz. Gerçek kavga arkadaşları ve anı sahipleri bu kadar yakın olan geçmişi unutamazlar. Yaşanan o zulüm, bu zulme karşı kahramanca direnişleri unutulur mu? Bunu unutanlar, gaflet ve hatta delalet içinde olanlar, hangi gerekçeyle kendilerine "onların yoldaşlarıyız" diyebilirler?

Türk sömürgeci faşizminin kanla, baskı, zulüm ve işkenceyle içini doldurduğu bu yıllarda, kazanılan sadece bir direnişçilik değildir. Bugün daha iyi görülmektedir ki, kazanılan bir halkın sarsılmayan kurtuluş umududur. Umudu da herkes yaratamaz. Umut için çok laf söylenebilir, onun üzerine bol bol edebiyat yapılabilir. Umut üzerine edebiyat yapmak, onun için anlamsız çabalarda bulunmak kolaydır, ama umudun gerçek yaratıcısı olmak zordur. Ancak Partimizde umudun gerçek yaratıcıları, direnişçiler ve direniş şehitleri vardır. Bunların anıları ve mücadelelerini iyi kavranmak ve çağrılarına da gerekli cevaplar mutlaka verilmek zorundadır. Öyle kolay değildir, alacakaranlıkta umudun yaratıcısı olmak. İşte Partimizin ölçüsü, direnme esası budur ve bunu Partiler de, halkımızda böyle görmek ve anlamak durumundadırlar.

O dönemde zindanlarda çok sınırlı eğitim imkânları var. İçerde hiçbir yazı yok. Radyo dinlenemiyor, gazete, kitap okunamıyor, ama buna rağmen kendini eğiten bir devrimcilik var. Yine kendini asla sorun yapmayan, canla başla yoldaşlarını koruyan, onları direnişe çağıran bir önderlik var. Bu gerçeklik karşısında sormak gerekir. Parti içinde ve halkımız saflarında, hangi birey bundan daha zor ve dehşetli koşullar yaşamıştır? O halde, Partimizin esas ölçüsü bu zindan direnişçiliği olacak, Parti halka ve militanlara bunu özümsetecek ve bunu daha sonraki pratiğinde yaşatmayı da temel alacaktır. Bunun dışındaki diğer yol nasıl bir yoldur? Bu da karanlığın altında teslim olma, karanlığın içinde ihaneti seçme yoludur. Bu yolu seçenler de vardır. Bunlar çok veya az ifadelerle kendilerini şöyle tanımladılar; "yoktur böyle bir halk gerçekliği, bu gerçeklik asla kazanılmayacak, var olan gerçeklik Kemalizm’in gerçekliğidir". İşte bu ihanet çeteleri de bayrak altında savaştılar, saldırdılar ve halen de saldırılarını sürdürüyorlar.

O halde, tarihte bu iki ordu arasında; direnenler ve umudun yaratıcılarıyla, sömürgeciler ve ihanetçiler, yani umudu söndürmeye çalışanlar arasında, büyük bir kavga ve meydan muharebesi olmuştur. Bu unutulmaz. Bu kavga halen bütün şiddetiyle sürüyor. Biz Parti ve halk olarak, bu kavganın sıcaklığını duymamazlık edemeyiz. Bu kavganın neresindeyiz; içinde miyiz, dışında mıyız? Tabii ki, içindeyiz. Bu kavga kesin bir kavgadır. Bu kavga, büyük zulüm ve buna karşı varlığını savunanların kavgasıdır. Bu kavga, kendilerine mutlaka yeni bir yol çizenlerin ve bu yolda yürümekte kararlı olanlarla onları bundan alıkoymak için, çağın tüm gerici gücünü ve tarihin bütün vahşetini yedeğine alarak karşı dikilenlerin kavgasıdır. O halde, Parti ve halk olarak kendimizi eğiterek savaştırırken, dayanacağımız zemin ve temel alacağımız değerlerin çok net ve belirgin olduğu açıktır. Bu nedenle, bu konuda şaşırma, oyuna gelme ve karmaşık durumda bulunma, oldukça anlamsız ve kabul edilemeyecek bir durumdur. Karmaşık kalmak, düşmanın etkisi altında yaşamak, bunda da ısrar etmek, bireyin kendisini iki tarafa karşı da idare ettirerek yaşaması, artık mümkün olmayacaktır. Çünkü gerçekler çok yakıcıdır. Ya o tarafta, ya da bu tarafta yer alınacaktır. Ortada kalmak, iki tarafın ateşi altında çok kötü bir sonu kabullenmekten başka bir şey değildir. Bu nedenle geçmişi bir de bu yönüyle yeniden anımsamalıyız.

1997 Nisan

Reber APO