Cemîl BAYIK
Ji hilbijartinên herêmî re 2 meh man. Ji bo xebata têkildarî hilbijartinê 2 meh dikare mîna demeke kin were dîtin. Lê belê 2 meh jî ne demek e ku mirov wisa sivik nêzîk bibe. Heger ev pêvajoya hilbijartinê ya dest pê dike baş bê bikaranîn û şêwazekî xabatê yê li gor wê bê meşandin û bi tempoyeke xurt tevger hebe mimkûn e gelek tişt werin bidestxistin.
Ji ber vê yekê pêwist e were dîtin ku di demên hilbijartinê de dem û bikaranîna demê gelekî girîng e. Her çiqas dema hilbijartinan nêzîk dibe, xuya dike ku AKP jî vê rastiyê dibîne û dikeve tevgerê. Lê belê AKP’ê ji bo ji derveyî wê hêzên din li gor heman şêwazî tevbigerin asteng bike çi ji destê wê tê dike. Polîtîkayên AKP dimeşîne vê rastiyê radixe ber çavan. Heger bala we bikişîne li Tirkiyeyê bi mehan e ku rojeva gel bi doza Ergenekonê hatiye dagirkirin. Dikare were gotin ku Ergenekon bûye mijara bingehîn a xewnên gel jî. Ji aliyekî ve AKP raya giştî û derdorên siyasî bi vê mijarê ve mijûl dike, ji aliyê din ve di binî re ew xebatên xwe yên hilbijartinê xurt dike.
Tu kes nikare ji ber vê yekê AKP’ê sûcbar bike. Ya girîng ew e ku di dema wê de ev yek were dîtin û tedbîrên wê werin girtin. Beriya niha jî me destnîşan kiribû ku AKP takiyevan e û ji bo bidestxistina hilbijartinê wê serî li her vê rê û rêbazê bide. Di vê çarçoveyê de mijarên ku gel gelekî bi nazikî nêzî wan dibe jî bi kar tîne û ev yek karên li gor siyaseta wê ne. Ji partiyeke ku nirxên pîroz ên olî yên gel îstîsmar dike û li ser wan siyasetê dike hêvîkirina helwesteke cûda wê ne rast be. Jixwe tiştê niha AKP dike jî ji vê yekê pê de ne tiştekî din e.
AKP’ê çi kiriye? Têkildarî Ergenekonê agahiyên bi sînor û yên li gor berjewendiyên xwe kirin rojeva yekemîn a organên çapemenî û ragihandinê. Bi vê yekê ji aliyekî ve nûçeyên esasî yên der barê Ergenekonê de aşkere nekirin û raya giştî şaş agahdar kir, ji aliyê din ve raya giştî û derdorên cûda yên siyasî li derdora rojeva ku wê diyar kiriye civandin. Di vê navberê de jî bêyî ku navberê bide xebatên xwe yên esasî yên hilbijartinên herêmî domandin. Bi vê yekê re di nava deshilatdariya dewletê de cihê xwe zêdetir kir û bêyî navberê bide xebatên xwe yên esasî meşandin.
Ne mimkûn e ku hêzên demokrasiyê û tevgera me ya azadiyê li dij deşîfrekirin û têkoşîna li dij Ergenekonê be. Lê tiştê AKP dike, bi tu awayî nayê wateya deşîfrekirin û têkoşîna li dij wê. Berovajî tiştê tê deşîfrekirin di rastiyê de ji bo astengkirina deşîfrebûna Ergenekona esasî û bûyina wê bi xwe ya Ergenekona esasî û rakirina astengiyên heyî ne. Tiştê AKP dike ji vê pê de ne tiştekî din e.
Yên heta niha bi rastî li dij Ergenekonê têkoşiyan hêzên demokrasî û azadiyê ne. Tu kes an derdor nikare vê înkar bike. Aşkere ye ku deşîfrebûna Ergenekonê jî bi têkoşîna ji aliyê van hêzan ve hatiye dayin mimkûn bûye. Hincetên di vekirina doza Ergenekonê de jî vê yekê piştrast dikin. Sûcên di dosyaya der barê doza Ergenekonê de hatine amadekirin de cih digirin tiştên ku ji aliyê hêzên demokrasî û azadiyê ve hatine deşîfrekirin in. Tiştê AKP dike jî ew e ku van tevan ji xwe re dike mal û bi kar tîne.
Bi vê helwesta xwe jî AKP dixwaze bi kevirekî re du civîkan bikuje. Ji bo bigihije vê hedefa xwe jî tiştê pêwist be wê bike. Lê belê divê hêzên demokrasî û azadiyê bi tu awayî destûrê nedin. 2 mehên ku ji bo hilbijartinên herêmî re mane ji bo têkoşîneke bi vî rengî dem û derfeta pêwist dide. Divê neyê jibîrkirin ku hêzên demokrasî û azadiyê starta hilbijartinê niha nedaye. Piştî hilbijartinên giştî yên 22’ê tîrmehê nêzîkbûna xwe ya ji bo hilbijartinên herêmî aşkere kir û ji bo amadekariyên pêwist tevger hate destpêkirin. Ji ber wê jî xebatên heta niha hatin meşandin, zemîna diyarkirina encamên hilbijartinê bi zêdeyî jî afirand.
Bêyî destkeftiyên ku di encama vê rastiyê de hatine afirandin werin redkirin, xurtkirina xebatên hilbijartinê û heger hebin sererastkirina kêmasiyên heyî pêwistiya zêdekirina xebatan jî xwe nîşan dide. Êrîşên hêzên dijber ên deshilatdar jî vê yekê ferz dike.
Dewletê raxiste ber çavan ku ew tenê mîna pêvajoyeke guherîna şaredaran li meseleyê mêze nake. Anî ziman ku ew wateyeke stratejîk dide hilbijartinên herêmî. Ji niha de ji bo vê yekê jî ketiye tevgerê. Aşkere kirine ku tevî artêş, polîs, memûr, hevkar û xulamên xwe wê di bin banê AKP’ê de bikevin hilbijartinan. Bi vê yekê jî bi sînor nemaye û dest bi hîleyên hilbijartinê dike. Hate aşkerekirin ku di navbera hilbijartinê borî û yên herêmî de 6 milyon deng zêde bûne. Dîsa li ser gel terora dewletê û tehdît tên bipêşxistin. Tevî van, mîna di mînaka TRT 6 de jî hate dîtin, li dij gel jî sextekariyê dike. Bi van kirinên xwe dixwaze li welatê me AKP’ê mîna partiyeke dewletê birêxistin bike, bihêz bike û di hilbijartinên herêmî de encamê bi dest bixe.
Dewlet hilbijartinên herêmî mîna referandûmê digire dest. Ji bo hilbijartinên herêmî jî li gorî xwe bi encam bike çi ji destê wê tê dike. Beriya hilbijartinan bi 2 mehan divê ev nêzîkahiya dewletê li ber çavan were girtin. Divê ji bo ya esasî kilît bibin û bi tu awayî derfetê nedin ku hêzên dijber-serdest destkeftiyên di encama têkoşîna me de derketine holê bi kar bînin û rojevê serobino bike. Berovajî, deşîfrebûna Ergenekonê û weşana bi kurdî ya TRT 6 ji ber rewşa aloz a li dijî têkoşîna me ketine hatine rojevê. Divê li gorî vê rastiyê tevger hebe û ev bibin sedem û bingehê destkeftiyên nû û baş werin bikaranîn.
Di vê çarçoveyê de divê 2 meh dema ji bo hilbijartinan mayî rast û bi tempoyeke xurt û şêwazê rast ê xebatê bê nirxandin û ji bo têkoşîna me wergere destkeftiyên mezin. Tevî astengiyên dewletê jî derfeta vê yekê heye. Tenê heger me hay ji berpirsiyariya dikeve ser milê me de hebe û wezîfeyên xwe bi layiqî bi cih bînin.