Endamê Konseya Rêveber a KCK’ê Dûran Kalkan

Tevgera Azadiya Gelê Kurd PKK, ji gelek merheleyan û ji qonaxan derbasbû û gihişt salvegera xwe ya 33’emîn. PKK di 27’ê Mijdara 78’an de li gundê Fis’ê ya girêdayî navçeya Liceyê kongreya xwe ya yekemîn bi hêjmareke kêm pêk anî û ev çirûska partibûyînê li çarperçeyê Kurdistanê belavbû û di dilê hemû kurdan feth kir.PKK li ser gelê kurd guherîn û pêşveçûnên gelek girîng bixwe re anî. PKK gava davêje sala 34’an di nava vê demê de ji grubek biçûk a ciwana veguherî tevgera gelê kurd û bi hezaran gerîlayan li çarperceyê Kurdistanê rêxistinbûye. Kurdistana ku bi peymanên navnetewî yên wekî Sykes-picot û Lozanê hatiye parçekirin û bi armanca asîmîlasyonê polîtîkayên înkar û îmhayê li ser hatiye meşandin her wiha ji qetlîamên fîzîkî û çandî hatiye derbaskirin bi fikrê azadiyê ve gelê kurda ku ber bi tunebûnê ve diçû ji nû ve şiyarkir û rakir ser piyan. Her cendî gelê kurd ji bo azadiyê serî hildabe jî tu srehildanê vê wekî Tevgera Azadiya Gelê Kurd bi dem dirêjî û birêxistinî nebûye ji aliyê gelek dîrok nasan sedemên vê yekê bi rêbertiya vê hatiye îzahkirin.

ÇIRÛSKA YEKEMÎN

Kongreya PKK’ê ya yekemîn li sala 78’an e lê di sala 73’an li Enqereyê bingeha xwe digire. Li Enqereyê yekemîn civîna xwe li bendava Çubukê pêktîne. Divê civînê de Rêberê Gelê Kurd û sazûmankarê PKK Abdullah Ocalan bi şiara Kurdistan tê mêtîngerkirin ve derdikevin rê û dibe tevgera gel a azadiyê. Di salê 70’î li cihanê rewşeke du alî bi navê durexiya NATO û Sovyetan ve hevayeke cuda li gorî rewşê wê demê hebû û her wiha li Tirkiyeyê jî demokrat û çepgir birêxistin dibû û her wiha durexiya dijberiya vê avadibû. Rêberê Gelê Kurd Ocalan di navbera salên 72 û 73’an de rêxistinên çepgirên Tirkiyeyê nasdike û biryar dide ku pêwîstî bi tevgereke Kurdistanî heye her wiha PKK di qonaxa xwe ya di grubê de di nava saziyên wekî ADYÖD û DDKO de cih digire.Rêberê Gelê Kurd Ocalan wê demê wiha rave dike: “Ez di nava nêvengên tevgerên civanên şoreşger hem ên tirk hem ên kurdan de bûm.Diyar e ku ez ji wan tevgeran bandorbûm. Di salên DDKO û Dev-Genç’an de sempatîzanbûyina van avaniyan ne bûyereke kêm bibandor e.Min navên THKP-C, THKO, TKP/ML-TİKKO bihitibûm û min şahîdî ji şahadeta rêberên wan ên merxas kiribû.Di serî de berxwedana Rêberê THKP-C Mahîr Çayan a bi Hûseyin Cevahîr li Maltepeyê û piştre jî bi deh hevalên xwe re ji girtîgehê fîrara wan û li Kizildere’yê gihiştina wan a şahadetê pir bi bandor bû.Bandora wan ev çendî bû ku min pêşengtî ji çalakiya boykotê ya yekemîn kir.Min çûyina Rêberê THKO Denîz Gezmîş û du hevalên wî ya sêdarê dît. Di heman demê şahadeta Rêberê TİKKO Îbrahîm Kaypakaya ya li Zindana Amedê jî bi bandor bû.”

DERKETINA KURDISTANÊ

Gruba Apo’î ji tevgerên şoreşger û demokrat bibandorbû û li paytexta Tirkyeyê gava xwe ya yekemîn avet. Gruba Apo’îji sala 1976 berê xwe de Kurdistanê û li çarperceyê vê belavbû û rêxistinbûyîna xwe kêlî bi kêlî hûnand. Ocalan pêvajoya Enqereyê û derketina ser dika Kurdistanê di daxuyaniyê xwe de wiha diyar dike: “Avêtina esasê PKK’ê li Enqereyê rûdayina polîtîkayên mêtînger a klasîk e. Bi giştî cihanê di girêdana têkîlya mêtîngerî-metropolê de gelek mînakên şiba vê hatiye jiyin. Min hewlda ez diyar bikim ku derketina ji Enqereyê bijan derbasbû. Bi awayekî wekirî pêvajoyek zehmetbû. Zehmetî ne ji hêza tund,ji xwesertiya faşîzma spî ya tirk û ji nêvenga wê ya di warê psîkolojîk û çandî ditengîjîne bû. Ketina wir çiqas bi zehmet be derketina wê jî ew qas bi zahmetbû.Bi kijan ruh û çandî ve wê bê derketin pir girîng bû. Di nêvenga ku qirkirina çandî serfiraziya xwe jiyan dikir vejînatevgera netewî ya kurd, şiba miri ji mezel sax derxistin e. Ev rewş gotina ‘Canê ku ruh jê dernekeve hêvî jê qut nabe’ tîne bîra mirov. Veguhestina nexweşa ku rêça vejînê dide, ji nêvengekê birina nêvengeke bi tendirûstî pêywira sereke û ya bingehînbû.’’

Gruba ku li Enqereyê destpêkir li Kurdistanê belavbû. Li Kurdistanê bi hewldana bingeha hişmendiyeyeke îdeolojîk avabike û vê yekê belav bike gun gund, bajar bajar xebat meşandin û gelê kurd û ciwanan di vê bingehê de qezenç kirin. Di sala 1977’an de Rêberê grubê Ocalan li pênç- şeş bajaran civînê berendamên qaroyan pêk anî. Ev liv û tevger di demekê kin de li hemû Kurdistanê belavbû û kurdên di bin zextên dewletê hatibûn tepisandin bi vê vtevgerê ve teşeyeke nû girt. Her wiha pêşveçûyina Gruba Apo’î li Kurdistanê hate dîtîn ev yek bû sedema ku Gruba Apo’î bibe hedefa alîgirên xwînxaran. Di vê pêvajoyê de di 18’ê Gulana 1977’an de ji pêşengê gruba îdeoljîkbûyînê Hakî Karer ji aliyê rêxistineke aligirê dewletê ya bi navê Sterka Sor hate kuştin. Rêberê GelêKurd Ocalan di nirxandinê xwe yê berê de diyar dike ku li gorî hewcedariya girêdana biranîna Hakî Karer û ji bo ku li hemberî zextên mêtîngeran têkoşînek bi hêz bide di havîna 1977’an de li Dîlokê bername û gelaleya partîyê amadekir û pêvajoya partîbûyînê da destpêkirin.PKK a ku bi awayekî fermî hate damezarandin danezaneya xwe ya yekemîn di sala 1978’an de di bexwedana Sîverekê de weşand.

DARBEYA 12’Ê ÎLONÊ

Piştî damezrandina PKK’ê du salan darbeya 12’ê Îlonê bi piştgiriya durexiya Nato pêk hat. Bi darbeya 12’ê Îlonê ve dewleta tirk û çeteya kûr Gladio plan û dezge dikir ku kurdan û hêzên çepgir û demokrat qir bikin. Ev yek girêdayî rewşa cihanê ya wê demê bû jî Ocalan di daxuyaniyê xwe yê dawî de ev rewşê wisa bi lêv dikir:“Encam 12’ê Îlonê bû. Geo pêwîstiyê hûndirîn û derve ev darbe hatibû dezge kirin. Di wateya dîrokî de rastî hîlweşîna pergala faşîst a tirkên spî dihat û dixwest vê hişweşîne rawestîne. Ji bo vê yekê jî dewsa netewperestiya laîk netewperestiya tirk îslam ji xwe re esas girt,di warê aborî xwe hûndir de girtin û her wiha pêşvekirina global a tekel ve girêda, ji burjîvaziya piraniya wê brokrat derbasî pêşengtiya sermayeya taybetdibe, di warê siyaysî de jî derbasî vesayeta leşkerî dibe.Vê sazûmanê jî destûra bingehîn a 12’ê Îlonê ku bi darê zorê hatibû qebûlkirin avakir.”

PKK li hemberî darbeyê berxweda û û berovajî planê dewleta tirk biheztir û xurtir bû. PKK plana darbeyê hiskir û pêvajoyê pêşbinîkir. Beriya darbeyê hin qadroyên xwe derbasî Rojhilata Navîn kir. Kadroyên PKK ji aliyê Ocalan ve li Filîstînê di warê îdeolojî û di warê şerê gerîla ve hatin perwerdekirin. Rêberê gelê Kurd Ocalan vê demê wiha şirove dike:“me ezmûneke serkeftî di şênberiya Kurdistanê pêş dixist. Ji eniya dij şoreşê dengê tep repa darbeya 12’ê Îlonê ya leşkerî dihat. Qetlîamên Meraş, Çorum, Bahçelievler û qetilkirina kgelek kes û ciwanên şoreşger û rewşenbîr nîşan dida ku bêyî ku tu derneke ve derveyî welat ne mimkûne ku tu sax bifilite. Ezmûna 12’êAdara 1971’an ji bo derxstina zanebûnê têr û tijîbû. Îmha kirina kadroyên pêşeng ên rêxistina nîşan dida ku êdî zû biz û nikarin di serxwe de werin.Di 2’ê Tîrmeha 1979’an de ji ser Suruçê çûyina Rojhilata Navîn li gorî rûhê têkoşîna demdirêjîbû.Ji bo şerê gel a demdirêjî û piştgiriya dîplomatîk tam di dema xwe de bû û gavek di cih de htibû avêtin.Gava darbeya leşkerî ya 12’êÎlonê pêk hat hemû grûbên çepgir derbeyên stratejîk xarin. Lê PKK’êdest bi qonaxeke nû û bi hêvîtir dikir. Bi avayekî wekirî gavên tektîkî û serkeftîbû.”

TÊKOŞÎNA ÇEKDARÎ

Li wê demê kadroyên PKK’ê yên li Tirkiyeyê hatibûn girtin di Zindana Amedê de ji îşkenceyan dihatin derbaskirin li hemberî îşkenceya derveyî mirovahiyê kadroyên PKK berxwedaneke bêhempa nîşanda. Kadroyên PKK di Zindana Amedê de berxwedana 14’ê Tîrmehê ve darbea 12’ê Îlonê vala derxistin. Ji bo girêdan û bîranîna şehîdên kadroyên pêşeng ên PKK ê ku di berxwedana mezin a 14’ê Tîrmehê de rûmeta gelê kurd gihandin lutkeya herî jor pêngava 15’ê Tebaxê pêk hat. Bi pêngava 15’ê Tebaxê ve PKK yekemîn çalakiya gerîla li Botanêpêk anî.Berbi salên 90 ve li Bakûrê Kurdistanê êdî raperîna gelan û serhildan gihiştin asta herî jor.Têkoşîna çekdarî gelek guherînên mezin bi xwe re anî Ocalan li ser pêngavê wan nirxandinana kiribû: “di serî de di vê pêvajoyê zor û zahmet de bi pêşengtiya PKK’ê û bi taybetî bi pêngava 15’ê Tebaxê ve berxwedaniya hate kirin hew ne tasfiyekirina rastiya kurdan rawestan di heman demê de di riya azadiyê de navbereke girin hate derbas kirin… Pêşwekirina Rojhilata Navîn berêxwedayîneke stratejîkbû. Dê asoyê rastiya me vekira.Vegera sîstematîk a têkoşîna çekdarî rê da ku rastiya me xwe bigihîne zanebûneke pêştir. Rê daku têkiliya Kurdistan û zorê bê lêkolîn kirin. Pêngava15’ê Tebaxêpêvajoyeke di warê dîtbarî de leşkerî di cewherî de jî rastiyeke polîtîk da bû destpêkirin. Têkiliya di navbera polîtîka û şîdetê de her diçû zelaltir dibû. Şexsiyeta ciwakî, afireneriya ferd, hêza rêxistinbûyinê, netewbûyîna ciwakî û azadiya jinê xwe bêhtir rawedikir û derdiket holê.”

GUHERÎNA PARADÎGMA

Heta salên 90 têkoşîna çekdarî bênavber berdewam kir. Di sala 93’an Rêberê Gelê Abdullah Ocalan ji bo çareseriya aştiyane ya pirsgirêka kurd hemldanek kir. 8’emîn SerokomarêTirkiyeyê Turgut Ozal dît ku pirsgirêka kurd bidarê zorê nayê çareserkirin bersîvek erenî da hemldana aştiyê ya Ocalan. Lê hêzên komloger ên dij aştiyê bi destê hîn kesan ve bûyera 33 leşkeran pêk anîn. Ev şansa aştiyê ya hate windakirin piştî Komploya Navnetewî ji aliyê ocalan ve dîsa kete rojevê. Komploya Navnetewî (1999) ku wekî îxaneta li hemberî mirovatiyê tê binav kirin pêvajoya Îmraliyê da destpêkirin. Rêberê Gelê Kurd Abdullah Ocalan li Îmraliyê têkoşîna zîhnî û felsefîk veguheran şoreşê. Ev lêhûrbûna îdeolojîk ve guherîna paradîgma, felsefe, rêxistînîbûn û stratejî pêk anî û gelek fersendên aştiyê hate afirandin. Li gorî perspektî û pareznameyên Ocalan ku li Îmraliyê amedekir PKK guherînan di nava xwe de pêk anî û pergalademokratîk ya gelan Koma Civatên Kurdistan(KCK) bi pêşengtiya PKK ve hate hûnandin û birêxistin kirin. Ocalan sedema guherîn paradigmayê û ji bo paraznameyên Îmraliyê di daxuyaniyê xwe yên dawî de wiha rawe dike: “Gava ku min paraznameyên Îmraliyê pêş dixist, min çareseriya girêka pirsgirêka kurd ji xwe re esas girt. Ya rast jî ev bû.Êdî baş zelal bibû ku heta k udi rastiya gelê kurd de tarîtî ronî nebûya rastiya paraznameya min jî ne dihat tu wateyê. Piştî ku ji bo çareseriyê û aştiyê her tişt hate ceribandin,êdî dor hatibû dahûrandina sedemên pêkhatyên civakî-dîrokî yên di tariyê de mabûn.Parastina min a yekemîn û kûrt bangewaziyek dilnîzmî ya aştiyane bû.Pareznameya duyemîn di asta çareserkirina girêk de bû.Pareznameya min a AİHM’êdi cewherê xwe de rastiya kurdan û hebûna kurdan a li hemberî şaristaniyê û moderniteyê lêkolîn kirinbû.Çara yekemîn cewherê çareseriya demokratîk ji netew-dewletê qut dikir û sedema zayina pirsgirêka kurd bi kapîtalîzmê ve rawedikir.Guherîna di cewherê PKK de ev feraset teşe didayê.Ji qonaxa grubê heta niha cudahiyên di navbera çareseriya demokratîk û dewletparêz zelal dikir.Di vê xalê de ji reel sosoyalîzmê û doktîrîna sparteya wê Marks-Lenîn jê vedikir ji hev cuda dikir.mafê diyarkirina çarenûsê ya netewan ji vegirtina mafê burjuvayê derxist û vegirt demokrasiya civakî.Bêyî ku pirsgirêka kurd têkilî dewletbûyînê bibe, bêyî ku berêxwe bide lêgerînên netew-dewletê û her wiha beyî ku tekeve bin vegirtinên wiha çareseriyê bisepîne, dikarîbû modelên rêvebiriya civaka demokratîk çareserbike.Cewherê di guherîna PKK’ê ev bû.”