Dîroka Kurdan de birînên kûr zêdene. Her birînek diêşîne. Lê hinek birîn henin kû herdem nava hinavê mirov de her wek birînek dimîne.
Mînakek ji van birînan jî peymana Kasr û Şîrîn’e. Herkes dizane kû di Peymana Kasr û Şîrîn ya 17 Gulan’a 1639’de Osmaniyan û Safeviyan di navbera xwe de Kurdîstan kiribûn dû parçe.
Hêna çend sal ser wê peymana naxêr de derbas nebûyî bu Ehmedê Xanî wî deme de wiha nivîsandîbû:
“Tasek jivê ava zelal
Nadim bi hewza Kewserê
Levhatina Qasra Şirîn
Lê nabînim tu meferê
Piştrî roja me bû tarî
Mirin xweşe ji emberê”
Niha serda bi sedan sal derbas bune. Lê muxabin heşmendiya bi sedan salan berê carek din dijî. Ev heşmendiya; heşmendiya malbatiye, heşmendiya berjewendiyên tengin, heşmendiya aşîrtiye, heşmendiya tenê xwe hizirandineye. Û bêguman heşmendiya bi gotina îroyîn kewnperestîye, netewperestiya teng û kabîletiye ye.
Em bala xwe bidin îro li Rojava şoreşek rabûye. Gelo heri zede kî erîşe ve şoreşe dikin? Serî de dijminên Kurdan, xer naxwazên Kurdan, berjewendîperestin. Dîsa dewletên dagirkerin, koloniyalistin. Û dewletên tenê û tenê menfaatên xwe yên wek DYE’ne. Brîtanya’ne. Fransa’ne. Wek din jî Kurde ku bi tevayî dijminên Kurdan re hevparî, nokerî, tirşikçîtî dikine.
Em dijminên Kurdan nasdikin. Em dewletên dagirker jî nasdikin. Heta asta kî em dewletên emperyalîst jî nasdikin. Dîsanî dewletên yên heremê ango cihî jî em nasdikin. Em karin dijbertiya dewletên dagirker fehmbikin. Em karin dijbertiya dewletên emperyal jî fehmbikin. Heta em kanin dijbertiya dewletên herême yên ku şer xwaz û dijminên Kurdan jî fehmbikin.
Lê tiştek heye ku em fehmnakin û naxwazin fehm jî bikine. Ev jî helwesta xeta PDK û rexistinin qaşo xwe nezî PDK dibînine. Evna tenê dijbertiya nakin. Ev bi vekîrî û eşkere dijmintiya giştî Kurdan dikin.
Hena berî çend mehan PDK taybet jî Mesud Barzanî çû bû Amed’e û vekîrî dîj şoreşa Rojava peyam dabû. Em jî dizanin ku ev peyam serî de peyama Erdogan bû. Ango peyama dewleta Tirk yanî dewleta dagirker bû. Em bînin bîra xwe Erdogan gotubû “Rojava xeta meya sore.” Pir balkêş bû ku Barzanî jî ev got. Tenê negot, hember Kurdên li Rojava bi destên rexistinên ku li Rojava tevlî El Kaîde bûne erîşe şoreşgerên Rojava kir. Ev têrê nekir hezar tiştên din kirin.
Dîsanê bi destê dewleta Tirk dest bi rexistin kirinên kontrayî kirin. Vala vala li cîhên cuda kontrayên berê neketin tevgera provokatîf. Vala vala wek li Lice neketin nava erîşê.
Dîsanê bi destê dewleta Tirk vala vala neketin nava lib û lebatan da ku karibin bizava azadiyê lewaz bikin.
Her wiha herî dawî jî vala vala rûxmê ku soz û peyman mohr kiribûn ku edî erîşê şoreşa Rojava nakin dest bi erîşên kirêt kirin. Serî de televîzyona Rûdaw kirin nav libateke. Nûçên derev, ne rast weşandin. Dîsanî reş kirinek ser şoreşa Rojava weşandin. Ev têra van nekir ser şehîdên Rojava reş kirinek meşandin. Em dirij nekin lê em vekîrî bejin ku van kesan karên pirr qirêt rêvebirin.
Hena girîng jî dema Kurd dixwastin bi yek dengek û yek rengek biçin civînên navnetewî bi plangeriya PDK, rexistinên nezî xwe dervey peymanên hatina mohrkirî rêkirin Cinev. Ev jî tera van nekir piştra jî kesên wek kontra û cahş dijî gele Rojava tevdigerin hem birin van civînan hem jî dijbere şoreşgerên Rojava danin axiftin. Rûxmê ku şoreşgerên Rojava û gelê Rojava berxwedaniyên mezin û dîrokî nîşandane; cem dewletên dagirker, emperyalîst, tirşikçî û hewpar de Kurdên Rojava reşkirin.
Û qaşo bi peymanên ku hîç Kurdan nasnakin de çiqas ev komên çeteyî Kurdan temsîl ango niman dikin dixwastin nîşan bidine. Peymanên wiha qirêt em di dîroka xwe de gelek baş dizanin. Em ê direj nekin, lê bere ku em bi zimane Ehmedê Xanî bersiv bidin, em dibejin ku hemû liv û libatên we yên qirêj tenê bi tenê hêrsa me bilind dike.
“Tasek ji vê ava zelal
Nadim bi hewza Kewserê
Levhatina Qasra Şirîn
Lê nabînim tu meferê
Piştrî roja me bû tarî
Mirin xweş e ji emberê”
QASIM ENGÎN