Ka hin tişt hene repêkane tû vebêjî derbirî. Di kêliyên weha de “gotin bê kîfayet” dimînin. Pir caran bi fikara têr dernebirî xwestek dibe nenivîsandin. Ji bom in jî şehadeta heval Erdal, kûrahiya wî, aliyên wî yên xweser, aliyên ew dikir Erdal anîna ziman hindek xwedî wateyek bi vî awayiye. Li tevayî jiyana xwe ya tekoşînê de min hestek pir caran jiyankir. Hestê nîvço mayînê… gava me Heval Erdal wundakir, bi wêre giraniya vî hestî hîn zêde bû. Biqasî dû salan me ew bextê em bihevre xebat bikîn bidest xist. Dem deman me bihevre pevçûnên dijwar Jiyan kir, var varan em bihevre kenîn, hinek caran jî li hember paşverûhiyan em bi hêrs bûn. Di esasê xwede ez bikûrahî bi vê dihesim kû, li şuna ên çûyîn, jibo wan gotina peyvan pir girane. Di heman demede aliyek heye kû, divê hin gotin wextê ew Jiyan dikin bên gotin, an jî bi wan bidin hesandin. Dinav mede çandek wusa pêşketiye kû, di ew serdemên em bihevre par ve dikîn, xebat dikîn ya derdikeve pêş; binavê rastkirina kêmasiyên heyî, car heye em aliyên bedew û erênî an dinav mede hene nabînîn. Em vê nadin hesandin. Piştî em jîhev vediqetîn, lihev têgihiştin, lihevdû gerîn, bêrîkirin pêşdikeve. Li gor min aliyên vê yên çavkaniya xwe vê şehadetêde nîvço mayîna ez pê dihesim bi vê yekêve girêdayiye. Gava ew Jiyan dikin fêhm kirin, anîna ziman, bi tevayî aliyan re par vekirin, heskirin û pirkirin… Biryariya vê şehadetê di minde afirand ev bû. Kêmkirina xweziyan. Ez dizanim, ne gengaze kû mirov qet nebêjê xwezî, lêbelê kêmdirina wê li dest meye…

Pişti serdemek zor û dagirtî ê xebatê, biryara çûyîna me a welat jî me herdûwanre hat rahihandin. Coş û keyfxweşiya jinûv e hevdîtina çavkaniyê, me çiqas zêde jiyankir. Piştî me bi hestên dagirtî xatir ji tevayî hevalan xwest, em bi rê ketibûn. Hêlekede rêhevalên me tiştên xweş bihevre par vekirî xema veqetina ji wan, lê ji hêla dîn ve jî em bi dilşadiya gehîştin û hevdîtina welat û rêhevalên wır dagirtîbûn.

Dema em di wesayîtêde, gotûbêjek dinav mede pêşket û em bihevre kenîbûn. Jiber te tim wesayît dajot ya. Tû li ber dîreksiyonê û te pêl gazê kîrîbû. Wexta min jibo te got “heval di vê bêhna çûnêde emê qeza bikin, rojek misoger wê şehadeta te bi qezayek bi vî awayî bê serê me, emê çawa hesabê vê bidin rêxistinê?” te jî got “ ya herî zor rewşa wî yê ji qezayê sax bifilitê   despêkê nexweşxane, piştî wê jî vegotina jibo rêxistinê “bi vê gotinêre tu çawa tijî dev dikenî… Ma tû dizanî nêrandina te a li jiyanê tim wekî zarokan, bi jiyanê tijî, bi hêvîbû? Di hindirê te zarokekî veşartî hebû û di kêliyên herî tengav de, gava li hember pirsgirêkan jî şer dikir ew kenê bedew ji rûyê te qet kêm nedibû. Sedemê wê ne bêxemîbû. Ev rewşa derûnî ji baweriya bixwe, ew asta dilsaziya bi rêxistin û bîrdoziyê a te di hindirê xwede dabû rûniştandin û ji ezmûnên jiyanî çavkaniya xwe digirt.. dibêjine ya dinav agir de ceribandin û pijîn! Di rastiyêde ew asta çêkirina xwe nîşan dida.

Yê yekîtî çêdikê, kom dike, xweû, xwînsar, kedkar, bi edalet û dilnizm. Wexta ez liser te difikirim, têgînên herî bingehîn ên tên bira min evin. Û bi rêgezbûyîn, hezkirina jiyanê û giranbûyîna te. Taybetmendiyên kesayet û ruhê Apocî bi derbirînek herî zelal. Jibo te evdahiya dinavbera erkên biçûk û mezin nebû. Bi destsivilahî te bi plan dikir û tevlî dibûjî. Hinek car hebûn megafon li dest te, te hewl dida tû korteja meşê sazbikî. Wusa jî bi caran te xetera perçiqûnê derbas dikir. Hinek car hebûn jibo pirsgirêkên dinav gelde li benda çareseriyê bêy kû tengav bibi te şerê dîtina çaresêriyê dikir. Hinek car jî hebûn zarokê di hindirê te derdiket pêş, diketî pey topê û gava taxima te gol dikir, pir şadûman dibûyî. Dema cihê wê jî dihat di civînande te nirxandinên kûr, komkirî û rast dikir û bere tîrên rexneyên xwe bi edalet dîşand. Bawer bike hinek caran rexneyên te giran jî dihatinn lêbelê şkestin, hêrs û kîn li dile kerire derbas nedibû. Jiber kû herkes dizanî ji hesap û fikarên şexsî zêdetir, fikarên rêxistinî û têgihê edaletêye.

Di rêde wexta em dihatin yekî dondurmafroşek dîtibû, wê bêhnê çavên te biriqîn. Te gotibû “tişta herî zêde ez bêriyê bikim wê dondurmebê”. Wexta min got “belê, ma tiştek ne keme, wê tû bêriya tarhanayên dayîka xwe nekî”. Te jî got kû “belê raste, yek jî tarhana!” Me tevan tarhanayên dayîkê tam kiribû. Dîsa di festival û meşande em deme le em dibirin pişt dike û digot “werin heval, dayîka min jibo min çêkiriye, em bihevre bixwîn” ew xwarinên me wusa bihevre dixwar, hîn jî tama wan liser zimanê mine. Herî dawî wextê tû ji Ewrûpa derketî, te jî tevayî hevalan xatir xwest, liser lingan me xatir xwe ji hev xwest. Çawa jî bê, mane wê me hev dû li welat bi dîta. Me li welat hevdû jî dît. Çavên te dikenîn, gava te digot “tû bixêr hatî.” Li hemberê kû demek kin bû tû hatî, weke herdemê, bi heman têgihê berpirsiyarî û tevlîbûyînê tû ketibû nav kar. Roja wê, wê hin civîn bihatan lidarxistin, me plansazî çêdikir. Ji tevayî hevalanre cihên bicînê te gotibû, jibo min jî te cihek diyar kirîbû. Min got kû “ez hîn nû hatim, bi vê toza lingê xweve hûnê min bixîn nav kar, çend rojan bihêlin ez bêhnekê bistînim, fêr bibim” liser vê axaftina minre te got “Hevala Asya tû çiqas xweş nêzîk dibi, em hatin nehatin bi civînan me despêkir, deme em winda bikin nine.” Birastî jî roja hatîne ya pişti wê, bêy kû bêjê “ez nû hatim, ka ez fêr bibim” erk dabû ser şanê xwe. Bi wî kesayetê xwe yê enerjik, dînamîk, di cihê xwede nasekinê û zindî tû ketibû nav hevalan û bi dilnizmiya xwe te di dile tevayî hevalande textê xwe avakirîbû û cudahiya xwe dabû hesandin.

Paşê em bihevre tevlî civîna desteya rêvebiriyê bûn. Asta lêhûrbûyîna te a liser pêvajoya ramyarî, nirxandinên te ên liser bingehê jinûve avakirina rêxistinê a Rêbiriya xwe destnîşandirî zelal û dicîhdebûn. Çi jibo nexşeya rê a liser bingehê pêvajoya agirbesta dû alî hatibû pêşxistin, çi jî liser yekbûyîna KADEK-KNK û jibo KHK perspektîfên Rêberiyê, ji hevalên nirxandinên herî zelal û herî tûj pêşxist yêk jê tû bûyî. Dîsa di bêhndanên civînêde têgihê “şoreşa civakî” ê me nîqaş dikir, birastiyên Rêberiyê şîrovekirin re dibû yek. Pişti şehadeta te reşkirinên dihatin kirin jiber vê sedemê me bi êş dike. Di xalên kut e şîlobûyînek herî hindik jî Jiyan nekirî, dixwazin bidin nîşandan kû te û rêxistinê lihev nekiriye. Rêbazên şerê taybet ên biqirêj û reşkirî, wate dide vê. Helbet hem avahîsaziya me, hem ji malbata te û gele me wate dide.. em baş dizanin kû mirovên te nas dikin, bi van gotinên zûha û hişk nepêkane gomanan bidin çêkirin lêbelê sistem ne zanabûna em hemû ji xwedî wê nêrînên e vêdeye. Bawer bike dinav partiyêde kese herî dawî reşdirinênên wusa liser bên ……… tûyî. Bawer bike, ez wusa difikirim kû ger em tev jî bixwazın vegerin malê, li çiyade mirovê herî dawî bi tena xwe bimînê, ew jî wê tû bî.

Mîna rêhevalek jî Ewrûpa tevlî bûyî, kesekî wekû te evçend bi çiyanre bûyî yek, rêhevalekî biqasî te hatî herkirin ez bawerim pir kêm tên dîtin.

Ez vê tiştê di wateya yekbûyîna bi Rêberî, rêxistin û xetêrê digrim dest.. xwezî te bizaniya yên jî te hez dikin çiqas pirin!... Piştî civîna desteya rêvebiriyê, di rêvebiriya biryargeha leşkeri a HPG’de tû hatibû erkdarkirin, gaba tû çûyî jî çavên te dibiriqîn. Yê me jî jiber me digot piştî pîrozbahiyên 15’ê Tebaxê emê biçîn biryargeha HPG, bi fikra emê dîsa hevdû bibînîn, xatir xwestina me dîsa liser linga çêbû. Me got “emê hevdû bibînîn” û bi hestên germ me destê hev şidand. Dîtina min a herî dawî ev bû. Berî şehadeta te 15 rojan bû.

Amadekariyên 15’ê Tebaxê hebûn; di demê biryarên girîngde pêvajoyek berfireh bû, û çawan tû çûyî, neçûyî te pir berpirsiyarî girtim ser xwe, û bi heman kedkarî û germahiya xwe ketibû nav karan.

Tû dizanî, roja me xebera şehadeta te bihîst bû rojek ecep? Wê sibê çend hevalan kabûsên buşev dîtin jihevre digotin û şîrovedikirin.

Ne bi îdealîstî dem deman wextê xewn tên dîtin û tê şîrovekirin, ez bawerim bi wî rengî bû. Hinekan Rêber APO di xewna xwede dîtibûn, hinekan jî cendekên dinav xwinêde. Wekû tû têdighî atmosferek giranbû. Ber bi şev hevalekî ji Ewrûpa nû hatî welat ez bi wêre diaxivîm, min yek yek pirsa hevalan ji vê dikir, min dixwest ez rewşê wan fêrbibim. Lihemberî demek kin jî bû ka be emin çiqas bêriya tek iriye ji wê re vedikir, wê jî pirsa te kir. Min jî ji wêre got kû tû li biryargeha leşkeriyî, rewşa te jî başe. Di wê bêhnêde hevala Pelşîn û Sakine hatin mangê. Di rûyê wande wate û êşek wusa diyarbû dida nîşandan kû tiştek xirab çêbûye. Bi vê rewşê dema ketin hindir ez pê hesiyam kû tiştek jinav dile min qutbû. Despêkê min nexwest ez bipirsim û fêrbibim. Lêbelê hestekê bi kêliyekê bû, min bazda hindir û pirsiyara despêkê hat bîra min “jibo rewşa Rêberiyê ma tiştek qewîmiye?” bi vê pirsa min kir, hema pere jibo ez bersiva wê pêr nebim min xwest ez guhên xwe bigrim. Çend deqeyên yek hevalê neaxivî, dibêjin “ger derzi bikevê denge wê tê bihîstin”. Piştî çend deqeyên wusa bêdeng derbasbû dinav îskikûk û kelegiriya tevlîhevde hevala Sakine got “Hevalê Erdal şehîd bû, me Erdal windakir Asya.” Zoriya me bihevre karkirî, me hev nas dikir, bi getinên “na, hîn nû çû, ne yekê dine, ne gengaze” min nedixwest ez bawer bikim, lê piştî me dît raste, êdî kesî giriyê xwe negirt. Bi her hevalekêre bîranînekê te hebû, wê şeve û rojên pîştî wê jî me, tim tû dianî bîra xwe û me bi tere jiyan kir.

Piştî wê jî tevayî hevalên min ditin ez pê hesiyam kû bandoriya vê liser wan heye. Di rojên despêkê ên hatina xwe tû çûbû serdana Akademiya PJA, te torenêde silav dabû hevalan û di derbarê pêvajo û jinûve avakirinêde gotûbêj kiribû.

Hevalên qet te nasnedikir, hevalên wê bêhnê tû dîtîbûn bi wê germahî û dilnizmiya xwe te ew bandor kiribûn, û pir hevalan ew roj di rojaneyên xwede nivîsîbûn. Paşê me xwend.

Dîsa bi çûna xwe a HPG’êre bi tevayî taqeta xwe, te xwe dabû kar, amadekariyên 15’ê Tebaxê te girtibû ser xwe û bi dest sivikî plan kiribû û meşandibû. Li tevayî rojê xwepêşandan û lîvbaziyan hatin nişandan, yek bi yek te pileyên wan li sernivîsa xwed nivîsîbûn û di merasîma belavkirina xelatande te bixwe jî hevalanre ragihandibû. Te digot qey yê xelat digrê tûbû kû ew çend bi keyfxweşî û şanazî pileyê hevalan dixwend. Ya hat jiyankirin qezayeke bêbext û bêxêr bû. Rêhevalê me Erdal’ê kû deste me jê nediçû kû em winda bikin, bi qezayekê windakirina wî, êşa vê di dile mede ewqas kûre, hîn jî gava ez van rêzan dinivîsîm, pêş çavên min xumam dibe, qirika min tijî dibe. Di restiyêde me pir şehadetên bi vî rengi ên bi êş jiyankir. Lêbelê jibo windabûyîna te em ne amadebûn. 15 Tebaxê’de di wextekî te coşa pîrozbahiyê jiyan dikir, wê me jî kî bizaniya, roja pîştî wê eme ete binax bikin. Jibo serdema nû te dikarî pir erkên berfiren bigrî ser xwe. Tû kesayetek bitevayîbû. Bawer bike dagirtina valetiya te ji bom me wê pir zorbe.

Yên pir zêde tû nasnedikirin jî, di pîrozbahiyên 15’ê Tebaxêde bi wê asta tevlîbûyîna xwe te cudabûyîna xwe dabû hesandin, di dilê wande cîh girtîbû.

Piştî şehadeta te bi çar rojan, em gehîştin qada Kanî Cengê. Lingên me ber bi paş diçûn. Ka me soz dabû hev, ka wê tû li benda me bû? Ka wê me hevûdû dîtîba. Bawerkirina wê bixwe jî jibo me giranbû. Ji kêliya despêkê a xebera şehadeta te û şûnde heçkû tim wê tû ji cihekê derkevî û bê, bi wî kene tê yê herdemre min hestek wusa jiyankir. Ka te gotibû “di qezayande hêsanî tiştek bu min nayê”, min jî bi wê gotina te bawerkiribû. Gava em gehiştin hevalan atmosferek pir giran, bi êş û hestan barkirî hebû û li goristana we merasîma 15’ê Tebaxê lê kir, goristana hevalê Mehmet Karasungur lê radize, berdestê sibê me ziyaret kir. Birastî jî bawerkirina wê pir zore. Ax hîna nîpûnû, kûlîlk ew çend serxwe bûn. Bawer bike xeyala tû li bin axê, anîna ber çavan jî pir zorbû. Liser axê tişta herî zêde em pê dihesiyan me nivîsand. Me got “Em Ji Te Hez Dikîn!” Belê rêheval Erdal, birastî jî tû hevalekî şayanê heskirinê bû. Tu hevalek wusa bû, kû mirov gava jiyan dikê, şer dikê, xebat dikê li her qadêde, çi li qadên leşkeri, çi jî yên ramyarî heta dawî te dikarî bi bawerî parvebikî, gotûbej bikî, xebat bikî û hilberînî. Min got, kû te xwe afirandibû. Tû rêhevalek wusa bû, kû di şerde xwe ceribandibû, di pêvajoyên herî zor de te erk dabûn ser şanê xwe û xwe afirandibû.

Di van rojande em hiyerarşî û fêrbûyînên nebaş ên wê di şexsên mede daye rûnîştandin, ji bingeh ve lêpirsîn dikîn. Her hevalê qala te dike, dibêje; “naşibê tû endamên navendê, weke yek ji me bû.” Ev nirxandin di encama dilnizmî û kedkariya te tên kirin. Rastiyêde aliyên te yên gelêrî, kedkar tevayî qadande bandoriye xwe kiriye. Afirandina çemberek bi vî awayî ya heskirinê, bawer bike, ev bixwe jî dilpakiyek herî mezine! Xwezî me teva bikariya em weke te bîn, weke te jiyan bikin.

Pir encam hene mirov jî şehadeta te bigre, lê te biryariya em tev bibin weke Erdal bi mere çêkir. Bê hesap û bê berjewendî xwe tevlî kirin, windanekirina rûhê xwe yê mina zarokan, bi wê asta xwe ya di hindirde rûniştandina xetê û derbaskirina jiyanê re, di demekê hemberî Rêberî û tevgera me kampanyayên pir alî ên erîşkariyê dihatin meşandın di asta xetêde te bersiva “çawa jiyan bikîn” da.

Em êşa şehadeta te jî kûrahî hîs dikin, em jibo malbata te, gelê me ji tevahî avahîsaziya KKK’êne sersaxiyê dixwazin û soz didin Te.

Di şer û jiyanêde emê bibin parêzvanên bê aman ên xeta te û şopvanê sekinandina te a nimûne. Bi îddîaya am jî mîna Te bibîn rêhevalên şayanê heskirinê, emê biser pêvajoyêde biçin.

Emê te jibîr nekîn û bi tere jiyanbikin Erdal…

Asya Deniz