gerîla de yek ji tiştên herî xweş bîranîn e. Ez jî dixwazim bîranîna xwe bi rêhevalên xwere parve bikim.
Di sala 2005’an de ji bo 30’ê Hezîranê salvegera şahadeta hevala Zîlan, me dixwest em çalekiyekê bikin. Ji bo em hedefa xwe bi awayekê serkeftî pêkbînin, rêveberî gihişt biryarekê.
Roja 30’ê Hezîranê bi taybet weke jin ji bo me rojekê pir girîng bû. Ji ber wê çendê hevala sorxwîn biryar da ku em keşfekê xweser bikin û çalekiya xwe pêkbînin. Ji bo em çalekî bikin, merc rihet bûn. Diviya bû me çalekiya xwe pêşiya roja 30’ê Hezîranê pêk bianiya. Me ji nû de bi awayekê têkuz keşfa xwe di ber çav re derbaz kir.
Di nava hevalên rêveberiyê de biryar hate girtin ku çar heval derbikevin ji bo keşfê. Di destpêkê de keşfê bikin û li gorî wê jî wê hêjmar were xwestin ku çalekiya xwe pêkbînin. Em çar heval bûn, hevala Sorxwîn, hevalê akîf, hevalê Çekjîn û ez bûm. Ji ber sedemê nas kirina min ji erazî re hebû, min jî dixwest tevlî çalekiyê bibim.
Em bi hest û evîna çalekiyê ber bi cihê keşfê de bi rêketin. Yek jê tişta herî pir bû sedem ku em bi hêrsa serkeftinê ber bi erkê xwe de biçin, xwesteka hevala Sorxwîn ya ji çalekiyê re bû. Berê 30’ê Hezîranê bi pênç rojan em ketin nava liv û lebatê.
Cihê ku me yê çalekî lê bikira, aliyê Şirnexê bû. Ji ber li wê derê hedef hebû. Me dixwest li wê derê çalekiyekê li gorî were xwestin, li gorî demê bikin. Keşfa me geleke bi reng derbaz bû. Hem tiştên komîk û hem jî yên xweş hebûn.
Erdnîgariya ku em têde bûn, pir rihet û nerm bû. Lê diviya bû me xwe ji gundiyan bi parasta. Dijmin jî pir nêzîk bû. Ji bo wê jî ji me dihat xwestin ku em rêgezên gerîlatî ya veşartîbûnê di asta bê kêmanî de pêkbînin. Me pêdiviyê xwe yên erzaq jî bi qasî têra deh yan jî panzdeh rojan bike, amede kir. Mercên Botanê jî diyar bûn. Erzaqê ku me bi xwere biribû jî, qelî, penîr û tiştên bi vî rengî bû. Bi tesadufî tiştên ku em biribûn hemû jî şor bûn. Cihê ku em ê biçûyanê jî ava xwe zêde nebû. Lê me got çi dibe bila bibe, pêwîst dike ku em hedefa xwe pêkbînin.
Çûndina me ya li wê derê, bi arîşeneke mezin bû. Ji malzemeyên leşkerî heya ku pêkanîna keşfê her tişt temam bû. Lê tişta kêm jî ava me tine bû. Hinek ava li gel me hebû, lê kêm bû. Me jî biryar da ku em bi vê ava kêm îdare bikin. Lê dîsa jî diviya bû ku me xwe bê çare nehêlaba.
Hevala Sorxwîn hertimî digot, ‘‘çûndina keşfê û pêkanîna wê, nîvê serkeftina çalekiyê ye.’’
Vê ya tam pêkanîndin, armanca me hemû hevalan bû. Di çûndina keşfê ya roja yekê de ti pirsgirêk derneket. Di roja duyem de, bûyerên komîk qewimîn. Li derdora me gundî hebûn, şivan hatin. Cihekê ku me xwe lê bi parasta pir zêde nebû. Lê dîsa jî em bi biryar bûn ku encama keda mezin ya di ber keşfê de hatiye dayîn bi serkeftina çalekiyê bi encam bikin. Ji bo ku em xwe ji gundiyan veşêrin, em ketin nava liv û tevgerê.
Hevala Sorxwîn got; ‘‘ di vê em herin li ser dara. Ger em neçin li ser dara hem leşker û hem jî gundî wê me bibînin.’’
Xwe veşartin û parastin dem ne dixwest, karê saniyeyan bû. Em hemû heval hilkişiyan ser darê. Hevalê Akîf û hevaleke din li erdê di nava darekê de xwe veşartin. Pez gelek li derdora me diçû û dihatin. Dengê pez û kuçikan gelek zêde bû. Lê li himberî vê, em bi cidiyet û tebatiyekê mezin bi ser erka xwe de çûn. Dijmin jî hat nêzî me û gundî bi xwe jî hatin binya me de sekinîn. Ferq kiribûn ku tevgerekê heye. lê pê dernexistibûn çi tevgere. Şivan gelek li derdorê me dizivirî. Di xwest ku ji mere bêje dijmin heye, baldar bin. Lê me jî dizanî bû ku ew gundî hem dost û hem jî dijminê mene. Ji lewra me bawerî neda û me li himberî wan bergira xwe bêhtir girt.
Keşfa me heya sê rojan dewam kir. Em her çar heval di erazî de man. Yek jê eraziyekê pir zêde dest nedida. Lê belê me wextê hemû bi hûrgiliyên çalekiyekê bi çi rengî em ê pêk bînin, me derbaz dikir. Ji bo wê jî em pênedihesiyan ku şev û rojên me bi çi rengî derbaz dibin. Roja din jî pir zêde em tî bûn. Xwarina me qelî şor, penîr şor bû. Êdî hewce bû ku me av jî bi ser vê xwarinê de vexwariba.
Hevalê Akîf got; ‘‘ez ê herim li ser kaniyê binêrim, di vê em av bînin.’’
Çûndina hevalê Akîf û hevalê Çekjîn sê seatan girt. Di van sê saetan de karîbûn av pey da bikin. Her du hevalan çend şeşal av anîn. Ev av têra me kir heya ku keşfa me bi dawî bû.
Nêzîkatiyên ku ji aliyê me de di hatin kirin, pir bi kêlî, bi coş û kelecan bû. Ji ber ku her diçû rojên me yên li darxistina çalekiyê nêz dibû. Her diçû weke ku em ê herin govendekê bigrin, xirûşekê mezin di dilê me hemû hevalan de hebû. Wexta mirov li nava çavê her hevalekê dinêrî, gernasiyekê mezin têde di hate dîtin. Ev jî dihêla ku coşa di hundirê me de zêdetir bibe.
Roja çaran em dîsa vegerîn cihê xwe. Di navbera me û cihê ku me dixwest em çalekî li ser bikin, pir zêde ne mesafeyekê dirêj bû. Rêya şevekê bû. Lê ji ber me pir bi dûrbunê meyze kiribû, çavê her hevalekê werimî bû. Her hevalekê hinekî bê xew jî mabû. Pir caran hevalê Akîf bi çav xewî ji rê derdiket, hevala Sorxwîn xew ve diçû û şiyar dibû. Ez û hevalê Akîf jî bi heman awayî bûn. Lê me dîsa jî digot, bi mîsogerî di vê em xemsar nêzîkê wezîfeya xwe nebin ku heya em gihiştin cihê xwe. Di şevê de em vegeriyan cihê xwe. Piştî wê diviya bû tam roja din em çalekî bikin.
Em çûn ku çalekî bikin. Me nîqaş kir, weke du gruban em ê lêxin. Gruba parastin û ya êrîşê. Lê hevalan di cih de nedît. Hevalan gotin, pêwîst dike ku li ser cadeyê em çalekiyekê teqemeniyê bikin. Di her saetên diyar de panzêr dihat û 12 leşker didanîn, 12 jî radikir û dibir. Me jî digot, di vê em li wana bidin û bi îsabet li hedefa xwe bidin. Lê belê, risk pir bû. Ji bo wê jî hevalan got em qumando daynin. Dîsa rêveberî nêrîn da û got, keşfekê pir xweş hatiye kirin, em obîsekê bi cih bikin û dema ku panzêr derbaz bû, têde biteqînin. Pir nîqaş çêbû ku kî biçe çalekiyê û kî bimîne. Karê hevala Sorxwîn yê rêxistinî derket, diviyabû biçûya Herekolê û pişt re biçûya Kato yê. Yê ku vê çalekiyê kiriba hevalê Çekjîn û hevalên taximê bûn. Ji ber ku taxima li wê derê hemû jî erazî nas dikirin. Hemû heval jî pêşniyarên xwe hebûn ku tevlî çalekiyê bibin.
Ez, hevalê Çekjîn û hevalê Egîd Rojhilat bi hevdure çûn. Me bi hevre got, em ê bisekinin û defikê biteqînin. Bi kelecanekê mezin me kir û nekir me nekarî biteqînin. Defika me ne teqiya. Ji ber ku di danîna defikê de kêmanî hebû. Piştî defik neteqiya em vegeriyan. Şeva din jî em weke taxim çûn. Çi dibe bila bibe pêwîst dikir ku em çalekî pêkbînin. Em weke taxim çûn û me cihê defikê guhert. Roja piştî wê em dîsa çûn. Dîsa jî me kir û nekir, ew defika me neteqiya. Em dîsa vegeriyan. Êdî hemû hevalan hêviyên xwe ji teqîna vê defikê qut kir. Pêk nehatina vê çalekiyê, êşekê mezin di hemû hevalan de ava kirin. Lê min qet hêviyênx we qut nekir û min ji hevalan re digot, bi çi şêweyî dibe em ê çalekiyekê bikin. Hevalên din jî, digotin bi mîsogerî di heman cihê de em ê darbeyekî giran li dijmin bidin. Piştî wê em weke taxim vegeriyan noqtê. Amedekariyên me hebûn.
Hinek hevalên din jî hatibûn gel me. Ew heval jî bi awayekê çalak tevlî xebatên taximê bun. Pêvajoyekê kurt bû, lê tevlîbûneke zêde hate çêkirin. Xwestekê wan jî pir hebû ku çalekî were kirin. Em her hevalekê wexta me li hevdu dinêrî, axaftina me ya yekemîn ji hevre pêwîst dike ku em çalekî bikin. Bi taybetî ji bo 30’ê Hezîranê. Ji ber ku, ew roj ji bo me pir bi wate bû. Çalekî neyê kirin, em ê zehmetiyê bikişîn. Di warê wijdanî de jî em ê ne rihetbana. Ji bo wê jî hemû lêhûrbûnên me, roja 30’ê Hezîranê bi çalekiyê me yê pîroz bikira. Her hevalekê biryara xwe ya di vî warî de hebû.
Dîsa plansaziyekê hate çêkirin. Kes hêviyên xwe qut nekir. Bû roja din, me hişedarê xwe derxist. Wê rojê min timî digot hevalan, pêwîst dike ku em herin cihê hişedar û erazî di venêrînê de derbaz bikin. Min di hundirê xwe de tiştekê hîs dikir.
Hevalekê pir israr kir ku bibe hişedar. Ew heval jî hakimiyeta xwe li ser erazî tine bû, li erazî nêrîn û dijmin şopandin pir zêde esas nedigirt. Weke deh kes ji min re bêjin here keşfekê bike. Min ji wê hevalê pirsî te erazî çawa dît, leşker heye, nîn e?.... Wê jî got, tiştek nîn e. Min jî got, temam. Lê dîsa jî dilê min ne rihet bû. Ji bo wê jî min dûrbîn girt destê xwe, min dît di cihekê de leşker hemû bi rêz di nava daran de derbaz dibin. Min dîsa ji wê hevalê pirs kir, te qet leşker dît?... Min digot, dibe ku xeyal be. Ji ber ku dijmin di mesafeyekê pir nêzî me debû. Ev ya jî dihêla ku ez hîn bêhtir bi kêlî bibim. Bi qasî panzdeh xulekan, min baş keşf kir û min dît ku leşker hemû hatine li ser kaniyê rûniştine.
Me gazî hevalan kir û wan jî meyze kir ku bi rastî jî dijmin hatiye û ev ne xeyalek e. Weke taxim me sengerên xwe girtin. Hevalê Çekjîn got, ez ê herim, ger dijmin be em ê lê bidin, ger gundî jî be em ê hinek tişt jê bixwazin. Ew û hevalekî çûn. Mesafe pir nêz bû. Hevalan gotin, bila hemû heval nekevin nav pevçûnê de. Pir bi xwînsarî, rihet çûndina ser dijmin hate çêkirin. Me li dijmin da. Wexta ku narincok hate teqandin û gule teqiyan, ji dilê min hat ku tilîlî bidim. Ji ber ku di dilê me hemû hevalan de bibû hesret ku çalekî bikin. Di hundirê saniyekê de hevalan sengerên xwe girtin. Me dît ku helîkopter daket û cenazeyên xwe rakirin. Dijmin xwest operasyonê berfireh bikin. Qada ku em lê disekinîn jî, qadekê teng bû. Gelek gule û narincok barandin li ser me. Gelek hewan, obîs û kobra li kêleka me, li pêş û paşê me xistin. Lê belê di yek hevalê de ne guman û ne jî tirs ne dihate jiyan kirin. Berovajiyê wê, dev û çavên wan hertim dikenîn.
Hevalekê binavê Abbas hebû, (şehîd ketiye) digot îro roja govendê ye û hema wêneyê hevalan dikişand. Hemû heval jî di hundirê vê coşê debûn. Di lêdana helîkopterê de, teqwiyeyekê mezin hatin. Lê hevalan hîn jî wêne dikişand, di nava coşekê mezin debûn. Bi vê coşê me hemû hevalan xwe beval kir.
Ev çalekî moralekê mezin da me. Hîn dijmin paşve nekişiya bû, hevalê Çekjîn got, hevala Sorxwîn em 30’ê Hezîranê li we pîroz dikin. Ev çalekî kelecanekê mezin di me de da ava kirin.
Wexta ku min li çavên hemû hevalan meyze dikir, evînekê gelek mezin ji jiyanê re hebû. Gelek hevalên ciwan bûn. Lê belê, bi nêzîkatiyên xwe yên hevaltiyê dihiştin ku wêrektî, moral û tevlîbûn bide çêkirin. Me dîsa jî sengerên xwe esas girtin. Me bergira xwe li himberî operasyonê girt. Me weke taxim wê rojê bi vî rengî pîroz kir. Her çiqasî bi hêjmareke kêm jî be, lê belê vê pîrozbahiya 30’ê Hezîranê hişt ku heya roja îro jî ti carî ji bîr nebe.
Di bîranînên her gerîlayekê de hem êş û hem jî keyfxweşî bi hevre ye. Piraniya wan hevalên ku cihê xwe di vê çalekiyekê de girtin jî, şehîd ketine. Ewan hevalan bi gernasî gihiştin merteba şahadetê. Lê, rastiya ku hatiye jiyan kirin ti cara ji bîr neçûye û wê neçe jî. Bi vê boneye hemû hevalên şehîd yên di vê çalekiyê de cihê xwe girtin bibîrtînim.
SPOT; çûndina keşfê û pêkanîna wê, nîvê serkeftina çalekiyê ye
Sozdar Derîk