.Fermandarê efsanewî yê gelê kurd Mahsûm KORKMAZ (EGÎT), di sala 1956’an de li navçeya Farqînê ya girêdayî Amedê hatiye dinyê. Di temenê ciwaniyê de malbata wî koçî Êlîhê dike. Li Êlîhê mezin dibe û li vir beşdarî xebatên şoreşgerî yên ewil dibe. Fermandar Egît piştî sala 1970’yan di bin bandora tevgera rewşenbîr-ciwanan ku li tevahiya Kurdistanê bi pêş diket dimîne. Nasandina wî bi PKK (Apociyan) re, bi alîkariya Mazlûm Dogan ku ji kadroyên pêşengên PKK’ê ye û bi berxwedana li girtîgeha Amedê jiyaneke bi rûmet ava kiriye bû.

Fermandar Egît, çalakiyên xwe yên ewil ên şoreşgerî li Êlihê dest pê dike û di têkoşîna xwe de her tim li herî pêş cihê xwe digire. Ew, li hemberî hemû neyîniyên ku cihê lê çêbûye, şerekî bîrdozî, polîtîk û rêxistinî vedike û pêşketinên mezin bi dest dixe. Fermandar Egît, ji bo pêkanîna pengavên mezin di riya şerê gel de bê vekirin, di rêbendana 1980’yan diçe kampên Filîstinê yên li Lubnanê. Piştî pêvajoya perwerdehiya heft mehan, bi hêvî û berpirsiyarên mezin vedigere Kurdistanê. Di vê heyamê de bi rêheval Kemal PÎR re ku pêşengê kadroyê PKK’eyê ye, dikevin kemîna hêzên artêşa Tirk û ji vê kemînê bi birîndarbûneke giran xelas dibe. Di heman kemînê de rêheval Kemal PÎR jî hêsîr tê girtin.

Mahsûm KORKMAZ, di dema ku têkoşîna azadiya kurd hê nû nas dike de, di rapora ku pêşkêşî PKK’eyê kiriye de wiha daxuyandiye: ‘ji ber ku ez ji herêmeke (Farqîn) ku ramanên welatparêziyê lê xurt bû, bi bandora tevgera şoreşgerên Tirkiyeyê û bi faktorên ku têkiliya min bi pêşverûya rewşenbîr-ciwanan re hebû û ji ber ku xwedî hestên mirovahiyê bûm, di bûna şoreşgeriya min de rola xwe lîstine… Jiyana min ya şoreşgerî bi tevgera me destpêkir. Pêşîn li hemberî şoreşgeriyê sempatiya min hebû, lê bi tu tevgerên siyasî re têkiliya min çênebibû… Têkiliya min bi tevgera me re, di sala 1977’an destpêkir. Arîbûna di nava rewşenbîr-ciwanan de ku li dora komeleyê kombûbûn, di nava van cudawaziya komên siyasî de, ji ber ku eleqeya min ya li hemberî şoreşgeriya tevgera me hebû, min li hemberî hêzên reformîst û sosyal-şovên ber bi tevgera me dahf dida. Piştî vê pengavê û encamên lêkôlînên min, bi awayekî hişmendî min domand.’

Dawiya sala 1982’yan û di bihara sala 1983’yan de, dema ku PKK fealiyetên ber bi welêt da destpêkirin, Mahsûm KORKMAZ beşdarî fealiyetên amadekariyên beşan dibe û beşên pêşeng yên şoreşgerî ku gihîştina wan ji bo gelêk herêmên Kurdistanê rolekî aktîif dilîze.

Fermandar Egît berî 15’ê Tebaxê ji bo endambûna Komîteya Navendî tê hilbijartin û ji Konseya Navendî ya Hêzên Rizgariya Kurdistan (HRK) ku hatiye ava kirin re jî tê hilbijartin, fermandariya yekîneyên HRK’ê yê pêşîn ‘Taximê Propagandaya Çekdarî ya 14’ê Tîrmehê’ hilgirtiye ser xwe.

Fermandar Egît di rêkûpêkirin û plansaziya Pengava 15’ê Tebaxê de rolekî girîng dilîze, di talîmateke dawîn yên berî çalakiyê de wiha dibêje. ‘Di dema çalakiyê de divê tu kes bêdestûr dernekevin derveyî plansaziyê û sîper neyên terikandin. Berdan bi lêketin û bi pîvan bin. Bêyî hewcedarî divê tu gule neyên xerckirin, ji bo heval bera hev û kesên sivîl nedin divê xesasiyeteke mezin nîşan bidin. Bi xusûsiyetên ku bala wan hat kişandin re, wê merhaleyên planê bi tevahî bi endamên taximan re bê têgihîştin. Divê her kom li ser peywira xwe sê-çar caran bi kûrahî nîqaşan bikin.’

Pengava 15’ê Tebaxê, piştî van peyvan dest pê dike û di dîrokê de wekî guleya pêşîn cihê xwe digire. Bi êrîşa Erûhê re ku di bin fermandariya rêheval Egît ve pêk tê, lingê têkoşîna azadiyê yê herî girîng şerê gerîla daye destpêkirin.

Rêheval Egît, bi dilê xwe yê tijî evîna mirovahiyê û nirxê dida mirovan gelekî kûr bû. Lê di dema dîktatoriya har de, bê îmkaniya jiyandina wekî mirovahiyê li hemberî wî û gelê kurd ji bilî çekê tu riyên din ne hiştibûn. Bi hezaran mirov tenê ku ji bo kurdbûn hatine girtin û beyî ku tu mafên hiqûqî bên naskirin, di bin pêkanînên dijî mirovahiyê de hatine bê îrade kirin. Serîhildana Egît û komek rêhevalên wî li hemberî vî tiştî bû.

Ji bo jiyaneke mirovahî ji bilî berxwedanê tu riyên din nehatibûn hiştin. Ev jî deynekî ku bedela wê giran bû û divê bê dayîn. Têkoşîna azadiyê, di şertên herî giran û di nava bêhevsengiya hêzên mezin de, bi giyana Pengava 15’ê Tebaxê heta roja îro hatiye. Di erdnîgariya ku mirovên pêşîn bi kar anîna axê re jiyan lê dîtibûn, divê mirovên kurd ji xwe re nebûna biyanî. Ji mehkûmkirina mirinê re, komkujiyê re, bênasname û ji jiyana bê kesayetî re negotina erê. Ev, ji bo mirovahiyê re jî tu destkeftin nedianî û ev ne dibû tercîha jiyana gelê kurd jî. Mêrxasiya ku bi Egît re bûye sembol, di demeke wisa de watebûna xwe dîtiye, nasname û kesayetî bi dest xistiye. Dîroka ku di taldeyên Botan de hatiye veşartin, li Gabar û Cûdî ji nû ve hatiye afirandin û nivîsandin. Di xeta ku dîrokê çarenûs destnîşan dike, têkoşîna gihîştina mirovahiyê hatiye dayîn, bi vî rengî dîroka qederperestiya kurd bi şerê vejînê re ji nû ve girêk bi girêk hatiye hûnandin û nivîsandin.

Wî , bi hêlên xwe yên pêkvejiyanî, bi jiyana xwe ya nifsbiçûk, bi kedkariya xwe, bi nêzîkbûna xwe ya rêgezî, bi dînamîkbûna xwe, bi disîplîna xwe, bi rêxistinkirina xwe, ‘Wekî milîtanekî xetê û hawariyê Apocîtiyê’ dest bi kar kiriye. Wî li hemberî derdora ku bêhêviyê di dîroka Kurdistanê de hatiye avakirin, her tim bû çavkaniya hêviyê. Ne hêlên xwe yên cudabûnê, hêlên yekitiyê derdixist pêş, li hemberî parvekerî û parçebûnê şerekî bi stemkarî da. Wî ji her tiştî girîngtir, ne ku nirxên heyî biqedîne, her tim afirandinî bingeh girtiye û li ser vî esasî jiya ye. Li hemberî belavkirina nirxên ku hatiye avakirin bûye xeleka hêrsê. Her tim hîn dibû û tiştên hînbûye ji bo parve bike her tim hîn dikir. Kesekî ku ji ewqas hêz û moralê dide rêheval û dostên xwe helbet wê tirsê têxe dilê kesên li hemberî xwe û îxanetkeran. Ji ber vê yekê her tim bûye hedef û ji bo ji aliyê dijberên xwe bêbandor bê hiştin bi kedeke mezin her tim hatiye şopandin. Rêheval Agît. Mirovekî bêhempa bû ku dîroka hezar salan digihand îro û bi pira dahatûyê re ava dikir. Di herî dema xwe ya hilberînê de, yanî demeke ku ji bo gelê me, gelên me xebatên ku herî bi fêde hilberîne di 28 adara 1986’an li çoltera çiyayê Gabarê (Kupelî) yê Şirnexê piştî komployeke bi xayin beşdarî karwanê nemiran dibe; li şûna xwe ne tirs û taswas, biryarbûn û azweriyeke serkeftinê hişt.

Çavkanî : Serxwebûn, Ozgur Polîtîka, arşîva HPG BÎM