*********

Tecrîda li ser Birêz Abdullah Ocalan, di meha 11an de ye û 315 roj li pey xwe hiştin.

 **********

Siyaset zanistek e û li ser bingeha felsefîk hatiye rûnandin; baskên wê yên sosyolojîk, psîkolojîk, pedagojîk, civakî û kohnetiyê (tecrube) hene.

Tayyip Erdogan ev rastî teva têk birine û siyaset kiriye zanista derew, axapantin, teşqele, dek û dolabên saraya Osmaniyan. Erdogan berî du-sê rojan li Amed bû û gelek tiştên, ku van gotinên me rast derdixin anîne ziman. Got, “ez di sala 2001ê de, di 2005an de, di 2009an de, berî salekê car din li Amedê li kû bûm, ez dîse li wir im.” Lê fermana kuştina zarok, jin û mêran (26Adara 2006) li Amedê da; bi kina siyasî 10 kes dane kuştin, 161 kurd birîndar kirin ne anîne bîra xwe.

Yek ji gotinên herî balkêş ya serokwezîrê Tirk Tayyip Erdogan ya li Amedê jî wiha ye: “Em ne efendiyê Amedê, xizmetkarê wê ne.” Van gotinan, dagirkirina Siltanê Osmanî Yawuz Sultan Selim ya Mekkê anî bîra min. Yawuz Selim, piştî dagirkirina Misirê, di 6ê Temmuza 1517an de, Erebîstana Suudî dagir kir, “sahib-ul harameyn” kuştin, “emanetên pîroz” talankirin, cubbeyê xelîfetiyê li xwe kir û xutbe li ser navê xwe da xwendin. Dema ku mele, yan jî mifetîş xutbe xwend û got; ‘sahib-ul harameyn’ Yawuz Selîm rondikên timsahan “bablibeyan” barandin û got; “ naa, ne sahib-ul harameyn, xidam-ul harameyn”. Tayyip Erdogan jî got “ ne xwediyê Amedê, xizmetkarê wê” me.

Dagirkirina Amedê, ji bo Tayyip Erdgan biqasî dagirkirina “Bekke” yan jî Mekke giring e, dîrokî ye. Ji ber ku Amedê bajarekî rizgarkirî ye. Amed, bi şaredarî, sazî û dezgehên xwe ve hatiye rizgar kirin. Her çiqasî temsîliya parlamenteriya Amedê hatibe xesp kirin jî, îro wek bajarekî rizgarkirî ye.

Ev rastî di Newroza 2011an de jî hate îspat kirin.
Lewma gotinên Edogan ku got “Em ne efendiyê Amedê xizmetkarê wê ne” giring in û daxwaza dubare kirina gotinên berî hilbijartinên herêmî ku got “ez Amedê dixwazim” in. Eger Amedê bistîne, Erdogan mina Yawuz Selim, ku li gorî peymana bi Idrîsî Bîdlîsî re, Amed (hezîrana 1515) û tevahiya Kurdistanê, ji nû de dagirbike.

Yawuz Sultan Selim jî, piştî peymana bi Idrîsî Bîdlîsî re, bajarên Kurdistanê teva, weke Mêrdîn, Sêrt, Urmiye, Heskîf, Bedlîs, Wan, Meyafarqîn, Cizîr, û hwd. bi xwe ve girêdan.

Erdogan baş dizane ku, li Kurdistanê pûç bûye û hêza xwe, hebûna xwe û dewleta xwe winda kiriye. Ji bilî esker, polis û burokratên weke memurên AKPê û Cemaeta Gulen kar dikin, tu kesên din nemaye. Kesên ku mane jî, yan hevsarkirî ne, yan jî li ser alif girêdayî ne. Zincîr û leleyên Kurdistana dagirkirî, bi şerê deh salan û berdêlên giranbiha hatine şikandin.

Erdogan xwe şareza dibîne. Dixwaze weke Yawuz Selîm bike. Tê zanîn, Yawuz Selîm, Idrîsî Bîdlîsî kire pêşengê xwe û weke alternatîfa li dijî Iranê û li dijî Mîrekên Kurdistanê bikaranî û bêyî şûr ji kalan bikişîne, Kurdistan bi xwe ve girê da. Erdogan jî dixwaze alternatîfa Barzanî bi kar bîne.

Erodganê ku siyaseta inkarê û tunekirinê kiriye bingeha siyaseta xwe; li Amedê komkujiya Roboskî nedikirand. Got; “em ji bo Xweda hej ji hev dikin.” Lê qet kuştina zarokên kurd, ciwanên kurd, jinên kurd, gorên komî, komkujiya Roboskî, ya Geliyê Tiyarê, ya Qendîlê û bombardumana xaka Kurdistanê ji nedîtî ve hat.

Erdogan siyaseta hamasat ya 80 salî, li Amedê dûbare kir û got:; “Dijminên derve yên Tirkiyê, dewletên ku ji mezinbûna Tirkiyê naxwazin şer dijwar dikin.” Ev gotinên ku 80 sal in têne dubare kirin in. Ji ber ku ev gotin 80 sal in, ji aliyê nijadperestên Tirk, ku li Kurdistanê faşîzmeke reş dimeşînin ve têne bikaranîn. Her deshilatdariya Tirk, her darbekarên Tirk, heman hevok bikar anîne. “Dijminên hundir û derve.” Erdogan jî heman bextreşî, bêbextî û telaqreşiyan dike. Şerê qirêj û gemarî ku li Kurdistanê, bi her cure bê exlakî û bêrûmetî dimeşîne; ji bo kole-kirina kurdan, serî li her cure riyên antî-huquqî, antî-insanî dide û peymanên navneteweyî bin pê dike. Di şerê li dijî gelê kurd de, sucê mirovahiyê dike. Lê ew, vî sucî dike aliyê dewletên derve. Ew dewletên ku behsa wan dike, geh birayên Erdogan in, geh hevkarên stratejîk yên Erdogan û dewleta Erdogan in. Ew û artêşa Tirk jî maşika destên wan dewletan e.

Gelo kîjan dewlet: Iran gelo, heta niha jî hevkarên Erdogan yên stratejîk in û li dijî gelê Kurd operasyonên hevbeş dikin. Iraq gelo; heta îro jî, hevkariya 3 baskî bi Baxdatê re dimeşîne. Suriye Gelo, heta îro jî, ji bo gelê kurd li Rojava mafên xwe yên demokratîk bidestnexe, bi Suriye û hêzên Suriye re hevkariyê dike. Bi Emerîka re gelo, hê jî hêza Tirkiyê û Erodgan Pentagon û Qesra Spî ye. Ewropa gelo, hîna jî hevkar û piştgirê herî bi hêz yên Erodgan in. Serkêşên YE, Fransa, Elmanya, Italya, Espanya û hwd, li dijî siyasetmedarên kurd siyaseta Eodgan dimeşînin.

Emerîka û YE komploya navneteweyî lidarxistin û îro jî bi tecrîda Îmralî û 4 parçeyên Kurdistanê vê komployê didomînin.

Erdogan gelo, li nava çavên Kurdan dinêre û derewan li kurdan dike, yan li xwe dike?

Erdgan gelo, kurdan dixapîne, yan xwe dixapîne?

Medeni FERHO