Di civakê de ciyên ku jin di bin siya zilam de jiyan neke, nînin. Her gaveke ku jin tavêje, misoger ji milê zilam ve tê çavdêrkirin. Ev nêzîkatiyên ku li hemberî jin têne pêşxistin, çavkaniya xwe ji ferasetên gelekî paşketî digire. Di bin navê parastina jinê de zilam mafê xwe dibîne ku her nêzîkatiyekî li hemberî jinê bide raberkirin. Mînak li Îranê sîstema meleyan zewaca keçan di neh saliyan wan de, kirine zagon. Ev zagon jî bi mentiqê; şeytan di jinê de heye û pêwîste di temenekî biçûk de têkeve bin siya zilam de, yan jî wê jin zerarê bide civakê, hatiye derxistin. Ev nêzîkatî ne tenê di Rojhilata Navîn de tê kirin. Dewleta ku herî zêde xwe pêşketî dibîne, bi rê û rêbazên herî zirav ruh, mejî û dilê jinê dide şûştin. Pergala ku di bin navê exlaq, şeref û namûsê de jinê di nava çar dîwaran de dide girtin û pergala ku di bin navê em azadiya jinê didinê, wê ji cewher û civaka wê dide dûrxistin, çi cudayî di navbera wan de heye, di encam de pergala desthilatdar bi rê û şêwazên curbecur jinê ji cewherê wê dide dûrxistin û wê di nava pencên koletiyê de difetisîne. Rewşa ku niha jin di civakê de jiyandike, komkujiy e. Gava ku jinek di bin navê parastin, şeref û namûsê de tê kuştin, tê tecawizkirin, di malê de tê rizandin, ma qey xema zilam e gava ku wan dîmena temaşe dike. Dibe ku li xweşiya wî jî diçe, gava ku li wan dîmenan temaşe dike. Jin gava ku tê recm kirin, zilamên ku wê jinê mirov nabînin û mîna şeytan lê dinêrin, keviran tavêjin wê, jinên dîtir jî di quncikan de bi tirs û xof li wê komkujiyê dinêrin. Êş û janên ku jin bi destê zilam û pergalê dikşîne anceq jin hîsbikin, ji ber ku ew jî jinin. Pergal hemû riyên ku lêgerînên azadiyê di jinê de bide pêşxistin, dixetimîne. Gava ku Rêber APO derî ji tevlîbûna jinan re vekir, artêşbûn û tevgera azadiya jinê da avakirin û bi taybet yekîne û tabûrên xweser dane avakirin, armanc jê ew bû ku wan riyên li pêşiya azadiya jinê hatine xetimandin, vekirina wê bû. Yekîneyên jin jî ji ber vê yekê hatine avakirin. Pêdiviyekî jinê yê giyanî heye ku di yekîneyên xweser de jiyanbike. Cihekî ku jin û zilam bi hev re jiyan bikin, ne mumkine ku zilam destor bide ew jin îradeka serbixwe di xwe de bide avakirin. Lê belê hevalên jin li hemberî vî nêzîkatiyê zilam bûne xwediyê helwestekî û nepejirandin e. Di avakirina yekîneyên xweser de jî, ji milê zilam ve astengî hatine derxistin. Lê belê hevalên jin di şer, di şert û mercên herî zor de yekîneyên xweser avakirin e. Li Botanê di şert û mercên herî zor de û di donemên şer de yekîneye hevalên jin hatiye avakirin, bi serê xwe gêrîlayetî dikin û li ser dijmin çalakî lidardixînin.

Di yekîneyên xweser de perwerda bîrdozî û leşkerî heye. Lê belê ji bona hevalên jin perwerde ne tenê eve. Perwerde di çûyîna wezîfeyekê de, bi hev re xebatkirin, parvekirin û bi hev re li beramberî zor û zehmetiyan têkoşînkirin, pewerdeyeke jiyanî ye û ji bona hevalên jin girîng e. Gava ku em karekî dikin, dibe ku zoriyên xwe hebin, lê belê di encam de em bi hêza xwe dikin û dema ku em di wî karî de hestên serkeftinê dijîn, hingî em wateya jiyanê hîsdikin û bawerî didin hêza xwe ya kesayetî. Êş û kêfxweşiyeke ku hevalên te yên jin jiyan dikin, tu bi wan re parvedike, ev jî moralekî mezin dide mirov. Di perwerdê de hevalên kesayeta hevdû analîz dikin û bê tirs û xof hevdû rexnedikin. Çûyîna hevalên jin li yekîneyên xweser ji bona ku li hemberî kêmasiyên xwe yên bîrdozî têkoşîn bikin. Ew perçebûna ku pergala deshilatdar di mejî û dilê me de, daye avakirin pêwîste di yekîneyên xweser de em ji wan nesaxiyan rizgar bibin. Yekîneyên xweser ji bona hevalên jin mîna Akademiyên jinin û pêwîste em wisa jî binirxînin. Ji bona ku ev yekîneyên xweser werin avakirin, gelek hevalên jin canê xwe fedakirine. Her çiqasî di avakirina van yekîneyên xweser de zorî kişandine, lê belê liber xwe dane û bi serketine.

Dibe ku kesek zû bi zû bawer neke ku jin çawa bi serê xwe di çiyan de jiyandikin. Her şervaneke nû tevlî nava refên gêrîla dibe, dibêje “min bawer nedikir ku ew qasî derfetên gêrîla hene”. Girêdana hevaltiyê ya di nava gêrîla de bala wê dikşîne. Her kes meraq dike ku tevlî yekîneyên xweser bibe. Hevalên jin jiyana xwe bi rêxistin dikin. Bi xwe karê xwe didin meşandin. Her xebatek bi rengê jinê tê xemilandin. Di nava wê xemlandinê de gelek hestên ku tu jiyandike zû bi zû bidestê te nakevin. Tu bi salan li yekîneyên xweser jiyanbike tu naxwaze jê derbikev e. Yekîneyên xweser ji bona her jinekê tiştekî nûye. Di civakê de zû bi zû tu nikare bi ser xwe jiyanbike, ev yek ruhê jinê tengav dike. Lê belê di yekîneyên jin de her hevaleke jin dikare xwe bide îfadekirin û îradekê di xwe de bide avakirin.

Hevalên jin serê sibehê bi hev re radibin û piştî ku içtîma xwe dikin, diçin werzîşê. Di werzîşê de lîstokan dileyîzin û carne jî ji xwe re dîlan dikin yan jî li arazî digerin. Lê belê piştî ku werzîşê bi dawî dikin her yek diçe darekî ji bona xwarinpêş tîne. Her kes diçin tîma xwe û xwarinê dixwê. Kîjan tîm zîreke berî ya dîtir xwarina xwe dixwê û berî biçin perwerdê tîmên xwe paqijdikin. Hevaleke ku di nava yekîneya xweser de bê deng be zû tê naskirin, jiber ku bi zîndîbûna xwe ya jiyanê têne naskirin. Ber êvaran ve jî gelek caran diçin foleybol dileyîzin. Di her karekî de bi hev re ne. Ji ber vê yekê mirov zû bi hevalan ve tê girêdan û nikare ji wana dûrbikeve. Hemû hevalên jin pêşniyar dikin ku biçin yekîneyên xweser. Her hevaleke ku ez wê nasdikim ez dixwazim ku ew jî di nava vê bedewbûnê de jiyanbike. Keçên Kurd yên ku bi salan ked didin û diwestin, dibe ku rojekê van hest û bedewbûnê jiyan nekin, ji ber ku jiyana tê de jiyandikin bi rengê zilam e. Lê belê ya girîng ewe ku mirov jiyana gêrîlayên jin meraqbike û jiyanbike.

Dunya Cemîl