Kürt kadınında yaşanan ilk bilinç uyanmasının öncülerinden olan Bese ANUŞ’u ve ilk kadın şehitlerini anmak, ancak günümüzde yaşanan gelişmelere anlam biçmekle mümkündür. Yoksa ilk özgürlük arayışlarını ve Kürt kadınının yürüyüşünü yazmak kolay değil. Ancak, değerlerimize saldırıların bu denli yoğunlaştığı bir donemde neyin nasıl kazanıldığını birazda olsa dile getirmek bizim için onur borcudur.
O yıllarda adını “küçük Vietnam”, koyduğumuz Pazarcık’ta özgürlük mücadelemize katılan onlarca genç içinde Bese yoldaş da yer alıyordu. Dağla buluşan ilk kadın gerillalardandı. Kürdün ve kadının uyanışı, dağları mekan seçmesi düşmanın korkulu rüyası olmuştu. Amaç ve özlemleri büyük olanların yürüyüşü içinde yer alan Bese ANUŞ amaca kilitlenerek, her tarafın kuşatıldığı, karanlık ve sessizliğin hüküm sürdüğü bir ortamda zor olanı başarmanın adı oluyordu. Bu nedenle Kürdün yasaklı ülkesi Kürdistan’da, hiç bir hak ve hukukun işletilmediği bir ortamda umudun yeşermesini ilk şehitlerimize borçluyuz. Onlar bilincin karartıldığı, gözlerin görmediği bir ülkenin karanlığında aydınlık oldular.
Ve....... yürüyüşe geçtiler. Dersimli Zarife’nin çığlığına, karnındaki bebeleriyle süngülenen kadınların intikamına cevap olmanın kararlılığıyla, düşmanın ordu güçlerine karşı her biri bir ordu gibi savaştı. Dağ ve özgürlük tercihini çok yüreklice yaptılar. Kürt ve kadın olmanın suç sayıldığı, bedelinin de ölüm olduğunu bilerek “nasıl yaşanırın ve özgürce yaşamın” savaşımını verdiler. Umudun ve iradenin kazanıldığı dağlar mekan seçilirken geleceği çizdiler, binlerce özgürlük savaşçısı kadının yürüyüşünü böyle sağladılar.
Yıllarca bedel verilerek kazanılan değerlere anlam biçmek insan olmanın ve yoldaşlığın bir gereğidir. İlk isyan çiçeği Bese ile barış ve demokrasi mücadelesinin öncüsü, özgür kadının yoldaşı Erdal’ın “küçük Vietnam’da” buluşmanın romanı yazılırsa bu daha bir anlamlı kılınır. Çok şey yazıldı, çizildi, çok şey söylendi ama adı konulmadı. Ve yetmiyor... Esas itibariyle tarihi derin olan direnişimizin öyküsü yazılmalı. Her biri bir destana konu olacak direnişlerin beslendiği kaynak, iradeyle nelerin nasıl kazanıldığı görülmeli. Beselerle başlayan yürüyüş kadar yürüyüşü devam ettirenlerin, Şinda’nın Avrupa’nın sahte bireysel özgürlüğünü reddederek Dersim’de Bese’yi selamlamasının da romanı yazılmalı ki, geçmişin inkarına dur denilebilsin. Her ikisi de şimdi “küçük Vietnam”, topraklarında barışın tutkusunu çocuklara öğretmekteler. Analar ağlamasın, özgür Kürdistan’da yaşanılsın diye. Bu, bedeli kan da olsa kazanılan bir halkın iradesi ve kimliğine sahipleniş olayıdır. Herkes bugün gururlanarak ‘bende Kürdüm’ diyebiliyorsa, korku ve kabus ortamı aşılmış, halk olarak varolmanın gücü ve siyasi iradesi ortaya çıkmışsa, bunu şehitlerimize borçluyuz. Yoktan varolmanın adı böyle yazıldı.
Evet, artık Kürdistan’da kadınlar çaresiz, ağlayan konumda değilse, başka bir biçimde anılıyor tanınıyorsa, siyaset arenasında halkın temsilcisi, yöneticisi oluyorsa bu, Bese ve Azime DEMİRTAŞ’larla başlayan özgürlük yürüyüşünün bir ürünüdür. Zilan tanrıçalaşarak Dersim semalarında halkı koruyucu kolları arasında korumaya almış gülümsüyorsa, ona nöbet tutan Tekoşinler, Sılav, Ruken ve Şindalar barışın garantisi, güvencesi olarak meşru savunma çizgisinde ve inanç ve kararlılıkla her türlü ihanet ve teslimiyete cevap oluyorsa, bunu Bese ve Azimelerin büyük çaba ve iradesinde aramak gerekir.
Eğer bugün Leyla Zana AP Sakarov Düşünce Özgürlüğü ödülünü alıyorsa; bunu binlerce kadın özgürlük şehidine, savaşçısına, yiğit evlatlarını zılgıtlarla uğurlayan gözü yaşlı ve yine her gün meydanlarda barışı haykıran analara, direnişçi kadınlara borçlu olduğu gerçekliği unutulmamalıdır. Ama ne yazık ki kendisinin olmaktan çıkarılmış, kendisini yitirenlerin bol olduğu Kürdistan’da, Kürt kartının nasıl kullanıldığının bilinci fazla gelişmemiştir. Değerlerin nasıl yaratıldığı unutulabiliyor ve bireyler bir tek kendilerini görebiliyorlar. Ama hesaplar başka da olsa bir Kürt kadını olan Leyla Zana önünde ağaya kalkan, alkışlayan AP parlamenterleri Kürt kadının büyük direnişlerle kazandığı mevzileri artık görüyor. İnkar etmesi artık nafile!
En değerli evlatlarını özgürce, insanca yaşamın bedeli olarak veren bir halkın nasıl kazandığını bilerek gerçekler yazılmalı ve okunmalıdır. Önderliğimiz ilk kadın şehitlerimizden olan Bese ve Azime yoldaşların direnişinin özünü görerek genelde tüm kadınlara özelde ise Kürt kadınına değer biçmiştir. Bu nedenle kadını her konuda donattı ve hazırladı. Kadın özgürlük tercihini bu bilinç ve iradeyle sağladı. Bilinç ve birikimimizin ana kaynağı olan Başkan APO’ya çok şey borçluyuz. Borcumuzun karşılığında özgürlük şehitlerini doğru kavramak, onların bizlere bıraktığı değerleri doğru sahiplenmek dönemin militan görevlerindendir. İhanet ve çirkin olana inat, görev başarısıyla çalışmak kazandıracaktır.
Özellikle “sahte özgürlükçüler” ihanete giderken; Türk gazetelerinde manşetlere konu olarak “nasıl sosyalleştiklerinin” gösterilerini yapmaktalar. Ve şunu unutuyorlar; “yaşamın güzelliklerinin nasıl yaratıldığını?” “Özgürlüğün bedelinin ne kadar yüce olduğunu.” Evet, güzellikleri yaratmak ne kadar zorsa, çirkinlikleri yaratmak da o denli basit. Yoksa bir çırpıda ihanete koşulamaz. Özgürlük; direnişin, geleceğin, aydınlığın adı olurken; ihanet bitişin, kaçışın, karanlığın adı oluyor.
Buna karşı görev, militanca çalışmak olacaktır. Binlerce şehit yoldaşımızın kanı pahasına kazanılan mevzilerin korunması ve savunulması bizlere düşmektedir. Kürt kartını kullanmak isteyenlerin hesapları ne olursa olsun, kendi içinde onlarca devrimi gerçekleştiren özgürlük mücadelemiz, ancak asil sahiplerince anılarak ve korunarak değerlerine sahip çıkılabilir. Ancak bu şekilde Kürdistan halkı, dünya insanlığıyla eşit ve özgür koşullarda yaşayabilir. Diğer tarz bir yaşam arayışının insanlıkla buluşmak zor. Aynı zamanda şehitlere doğru cevap vermek de mümkün değil.
Bunun için Bese ve Azimelere layık olmak, Beritan çizgisinde her türlü teslimiyet ve dayatmayı boşa çıkarmakla mümkündür. Yine “nasıl sosyal olduğumuzu” “dağlarda nasıl yaşadığımızı” “özlem ve duygularımızı” yazıp anlatarak kimseye kendimizi ispatlamamıza da gerek yok. Hele hele bunu “martı seslerini özledim” vb. dar söylemlere sığdırmaya da hiç gerek yok. İlk özlem ve uyanış kadar, kadında ilk bilinç uyanmasının kanla büyüyerek adım adım yarattığı gerçeklik ve değerler unutulmadan direniş sergilemek önemlidir. Bu, Kürde ve gerilladaki kadına yaraşır olanı yaşamak ve yaşatmaktır, yüceltecek olan da budur. Ve yine gerilla kadına, kadının elde ettiği mevzilerde, özgürlük mücadelesini büyük bir irade ve coşkuyla yürütmek yaraşır. Onurumuz ve kimliğimizi bize kazandıran dağlara çok şey borçluyuz. Kutsallıklar ve değerler dağlara dayalı yaratıldı. Halen de halkın umudu ve geleceğimizin garantisi o dağlarda; özgür birey- özgür toplum gerçekliğini yaratmanın sözleşmesi ve kararlılığıyla şehitlerimize layık olmanın gereklerini yerine getirelim. Beselerle başlayan özgürlük yürüyüşünün takipçileri olalım. Geçmişi inkar edenlere inat, özgür geleceğimizi temel değerlerimizden aldığımız güç ve iradeyle yaratalım.
Sakine KARAKOÇAN