ji çapemenî û raya giştî re!
Artêşa Tirk a dagirker, li xeta sînor a navçeya Şirnex Qilaban û Herêmên Parastinê yên Medyayê operasyonên xwe dewam dike. Artêşa Tirk a ku qada operasyonê bi 2 balafirên keşfê kontrol dike, veguhastina xwe ya leşkerî jî bi tundî dewam dike.
- Ayrıntılar
Ji çapemenî û raya giştî re!
Di nava hefteya dawî de, di serî de navçeya Şirnex Qilabanê û qadên Heftanînê yên ser bi Herêmên Parastinê yên Medyayê li ser sînor, tevgereke zêde ya leşkerî ya artêşa Tirk a dagirker tê jiyîn.
- Ayrıntılar
Ji çapemenî û raya giştî re!
Di 18'ê Sibatê de balafirên keşfê yên artêşa dagirker a Tirk saet di navbera 10:00-16:00 de li qadên Qendîl, Xakurkê, Zagros, Zap û Gare yên girêdayî herêmên parastinê Medya keşif kirine.
- Ayrıntılar
Em di 15. salvegera komploya navnetewî ya ku li ser Rêber APO hate meşandindene. Çalakiyên protestokirinên îsal ji her salê cudatir bû. Hem ji aliyê tevlîbûna girseyî, hem jî ji hêla naveroka çalakiyan ve pir baş bû. Ez di serî de her kesekî/e ku kevirek avête dijmin pîrozdikim û dest xweşiya wan dikim.
Ev dijmin ji kevirekî zêdetir tiştan heqdike. Hêrsa me ewqas mezine, ne di wê rewşêde ye ku bi kevirekî, du keviran dakeve. Ew dijminê ku îro, duh, pêr me ew dane ber keviran tam 16 salin li Rêber APO êşkenceya herî giran dikin. Li Wan, Colemêrg, Agirî, Amed, Êlih, Cizîr, Sîlopî, bi kurtasî li her deverê Kurdistanê dayîkên me, zarokên me, hevalên me kirin hedefa çekên xwe, êrîşkirin û qetilkirin. Ji bo ku em van kirinên neyar ji bîr bikin, divê em bê hafizebin û bêşîrbin.
Şîrheramî di nava civaka me de tiştê herî bê rûmet e. Hema hema bi xîyanetê re hemta ye. Tişta ku ezê niha behsa wê bikim ne ku wekî xiyanet digirime dest. Lê mixabin ji ber ku hîna jî dilê hinekên di nava gelê me de bi dijminê me dişewite, tiştên ku dikin avê dibe ser aşê dijmin.
Bi rastî jî gelê me yê Bakûrê Kurdistanê jî wekî Rojava û Başûrê Kurdistanê îsal berxwedaneke bêhempa nîşan da. Vê berxwedana Bakûrê Kurdistanê hêvî û bawerî da me. Careke din hestên şoreşgerî di nava dil û mûjiyên me de liviya. Hesreta demekî ji ya din zûtir dîtina Rêber APO di dilê me de qat bi qat zêdetir bû. Ciwanên welatparêz û şoreşger mînaka herî payeberz ya serhildanê nîşandan. Careke din destê wan xweş be. Aveke hênik bi ser dilê me de kirin.
Lê di nava dîmenan de hinek kesan bala min kişand ku esas ez dixwazim li ser wan çend tiştan bêjim. Bi taybetî li bajarên me, hinek kesan xwe avêtibûn pêşiya ciwanan û nedihîştin li dijmin bixin. Ez nizanim dibe ku polêsên sîvîlbin jî. Lê na eger ne polêsbin ew kîbûn ku nedihîştin ciwan li polêsên dagirkerbixin? Bila ew kes derkevin pêşiya medyayê û lêborînê ji gelê Kurd bixwazin! Bila rexnedana xwe jî bi xebata hilbijartinan ve bidin.
Dîmenek hebû ku ev mesele tam ji usûl derxistibû. Polês bi hemû hêza xwe ve êrîşdikire gel. Ava sar di vê zivistanê de bi ser girseyê de dikir. Çend kes ketibûn nava girse û polêsan de. Yek ji wan jî derketibû ser TOMA’yê û nedihîşt ciwan xwe biparêzin. Niha ez ji wan kesan dipirsim; çi mafê we heye ku hun di rojeke wekî 15’ê Sibatê de wiha tevdigerin? Hun kî, ji kî diparêzin? We pir aşkere polês diparast? Polês jî degera pênc qurişan nîşanî we neda û hema av bi ser we de jî kir. Yên ku bi vî awayî dikevin pêşiya gel xwe çi dihesibînin? Ma hun heramzadene? We şîrê dayîkeke Kurd vexwaribe eger, divê şûna ku we wisabikira we jî kevir bavîta polêsan ku heta canê wan derketa.
Ciwanên welatparêz û şoreşger pir aşkere gotin ku “emê polês û ajanên wan ji kolan, tax û gundên xwe derxînin.” Eger we ev nebihîstibe bibihîzin. Na eger we bihîstibe û rexmê wê we wisakiribe, ma hun ji sîlleya şoreşgeran jî natirsin?
Rêber APO, Rêberê hemû gelê Kurd e. Herkes jana esareta Rêber APO dikişîne. Lê mafê tu kesî nîne ku wisa li ber kamerayan Don Kîşotiyê bike. Dibe ku bi dilekî saf jî wisa kiribin, lê ev kesekî eleqedarnake. Başe eger ku molotofek bihata û bi ser we ve biteqiya wê çibûya? Hereketên wisa sivik tenê dilê dijminan şadike.
Sala 2014’an wê bibe sala azadiya Rêber APO û azadiya Kurdistanê. Rêber Apo ji bo vê got ku “kesek nikare pêşiya gel bigire, ji xwe mafê kesekî jî nîne pêşiyê bigire.” Başe hun bi kîjan fikrê pêşiya ciwanên germbûyî digirin? Ciwanên Kurd fedaî ne. Tu kes nikare bi helwestên sivik pêşî li wan bigire û destê wan lewazbike. Ez dibêjim ji îro û şûn ve pêşiya girseyên serhildanê negirin. Ez hêvîdarim ku tiştên min gotin rast bêne femkirin.
Helwest û sekna ciwanên Kurd hêjayî silavkirinê ye. Divê em vê berxwedana xwe heya azadiya Rêber APO di vê astê de bigirin û berdewambikin. Berdewambikin da ku yek endamê dagirkeriya dijmin di nava Kurdistanê de nemîne.
Serhad Tendurek
- Ayrıntılar
Ji çapemenî û raya giştî re!
1. Di 13'ê Sibatê saet di navbera 11:00-12:30 de, balafirên şer ên artêşa Tirk ya dagirker, li ser qadên Heftanîn, Metîna, Zap û Garê yên Herêmên Parastinê yên Medyayê firiyane.
- Ayrıntılar
Ji çapemenî û raya giştî re!
Di kesayeta Rêber Apo de komploya ku li ser tevahî gelê Kurd dihat ferzkirin, carekî din di 15. salvegera wê de bi lenet dikîn, di serî de çalakvanên '' Hûn Nikarin Rojan Me Tarîkin'' di her herêma ku Kurd têde dijî berxwedan bilindkirin,
- Ayrıntılar
Navê Kod: Şayan CUDÎ
Nav û Paşnav: Hevîle ÎZER
Cih û Dîroka Ji Dayîkbûnê: 1984 / ŞIRNEX
Cih û Dîraka Tevlêbûnê: 1996/ERTÛŞ
Sê heval, sê pakrewan û sê lehengên çiyan bûn, zaferên canfeda. Li Kurdistanê, ango li vê welatê bihuştê, lehengtî bûye keneşopiyeke dîrokî û ev dîrok ne li hemberî, bi xwînê tê nivîsandin. Yek diçe yê din tê şûnê, bi hev re çemê azadiyê diherikînin û tu caran nasekinin.
Rêheval Zafer ROJÎN, Zaferê sêyemîn bû. Ji bêriya wî di sala 1988’an de Zaferê mezin bi zagona leşkerî tevlîbû û di sala 1994’an de jî şehîd ket. Û Zaferê mezin bavê çend zarokan bû. Piştî Zaferê mezin di sala 1995’an de (Muhamet Îzet) tevlîbû, navê xwe kir Zafer. Zaferê duyem di sala 1997’an de li Garê şehîd ket. Zafer ROJÎN jî di sala 1999’an de piştî dîl ketina Rêbertî, tevlîbû û wî jî navê xwe kir Zafer. Çiroka Zaferên pakrewan bi vî awayî ye. Her sê Zafer jî ji gundekê ne, ango ji Gundik Remo bûn û pismamê hev in. Ango ji yek xwînê ne.
Dibe ku vê dîrokê herî baş rêheval Zafer Rojîn dikarî binivîse, ji ber ew yek jî wêjevanên veşartîbû. Dema serpêhatiyên kurdeyatiyê dinivîsand, her tiştek xwediyê wateyekê bû. Di rojnivîskên xwe de cih dida her tiştî. Tenê rastiyên giştî na, rastiya xwe ya penabertiyê jî, herî baş wî dikarîbû binivise. Bi kinahî ji zimanê pênûsa xwe pir baş fêm dikir. Belê, zarokê welatê min ê birîndar mabû; pênûsa şikestî, me bi hibra cemidî û ma bi tiliyên pûçbûyî nivis têne nivîsandin ku ez jî karibim bi dilekî birîndar, an jî bi rondikekî çavan karibim binivîsînim çîroka penabertiya me. Carnan hestên mirovan dibin lehî û diherikin, carna jî dibin sitirî, bahoz û carna jî dibin volqan û diteqin. Lê mixabin! ma çi qîmeta hestên piştî poşmantiyê hene?
RÊWIYÊN RÊKA DÛR
Ey rêwiyo!
Ka ji min re bibêje tu ji ku têyî û tuyê ji ku ve biçî?
Dest ji min berde, ez rêwiyê rêka xem û berê min li xerbiyê ye.
Ez dizanim, lê tu jî zanî rêwiyo, xeribî gelek zor e.
Rêwiyê dilovan dizanim, tu jî mîna penaberan bê mal û bê war mayî.
Lê ji bîrneke; em zarokên Welatê Rojê ne,
Lewra dema roj derdikeve jî bi me re dikene, dema diçe ava jî her wiha.
Belê, keça delal ez ji cihekî dûr ji cihê miradan ango ji Cûdî têm.
Û gelek jî westiyame. Lê ma tu jî dizanî serpêhatiya Cûdî, an jî pîroziya wê axê.
Belê belê, dizanim ji ber ez jî ji wir im, lê ji beriya salan ez jî mîna te penaber bûme.
Lê cardin jî ger tu ji min re behsa wan dera bikî, ezê gelek keyfixweş bibim.
Baş bizane keça delal.
Hîna xweza mîna berê xweşikbûna xwe diparêze. Û her bihar bi mirovan re dikene.
Lawikê xerîb, hîna li benda rêwiyên xwe ne.
Kopê kelê jî mîna berê hîn bi heyv û hêz dide mirovan,
Ava kaniya dolê jî hîna ewqas cemidiye ku dema mirov tasekê jê vedixwe hinavên mirovan hunik dike.
Lê mixabin, ew warên ku tije mirov zar û zêçbûn, niha mîna warê lalbûyî.
Mîna tariya şevan bê dengiya xwe diparêze. Lê tu zanî keça delal?
Min xortek ciwan ê bedew, rûbiken, çav bi hêviyê tijî û mirov şîrîn dît.
Lê diyar bû wî jî mîna me di kûraniya dilê xwe de hestên penabertiyê dihewand.
Min jî keserên ku dikişand, fêm kir ku ew jî penaber û bê war e.
Belê, rêwiyo ez jî wî dinasîm ew zarokê welatê min ê birîndar e.
Zaroktiya me bi hev re derbaz bû. Lê ew di zaroktiya xwe de jî ji her kesê cudatir bû.
Ew li ser van axan ji dayîkbû û jiyan li vir naskir.
Lê rêwiyo, serpêhatiya zarokê welatê min, mîna lawikê xerîb di nîvî de nema û ew gihane hesreta dilê xwe û bi dilbariya xwe re bûn yek.
Hemû sînorên penaberiyên Firat, carek din xwe gihandin vê axê.
Li vir çav li jiyanê vekir û li vir jî çav li jiyanê girt.
Belê rêwiyê rêka dûr. Li ser her kevirekî Cûdî destanek nivisiye.
Li ber siya her darekê wê, li ser her kaniyekê wê bîranîna gerîllayekê/î heye.
Ka vêca ji min re bibêje, rêwiyê ka rêwîtiya te an jî çîroka penabertiya zarokê welatê minê birîndar dirêj e?
Silav û Rêzên Şoreşgerî
Şayan Cûdî Zagros Kartal 27-04-2010
JI PÊNÛSA ŞEHÎD ŞAYAN CUDÎ (ji bo bîranîna şehîd Zafer hildaye dest)
- Ayrıntılar
KOD ADI: VİYAN KAROX
ADI SOYADI: LEYLA WALİ HASAN
DOĞ. TAR.YER: 1981-SÜLEYMANİYE
KATILIM: 1997
ŞAHADET: 1 ŞUBAT 2006
ŞAHADET YERİ VE BİÇİMİ: HAFTANİNDE KENDİNİ YAKARAK ŞEHİT DÜŞMÜŞTÜR
HEVAL VIYAN
Îro 2’ê Sibatê, roja salvegera şehadeta şehîda mezin, Heval Viyan e. Me jî îro bi 29 heval re nameya Heval Viyan xwend û hinek nîqaşkir. Hevala Viyan şeva 1-2 saeta ku derbazî 2’yê Sibatê dibe, li herêma Heftanîn, ji bo şermezar kirina komploya li ser Serokê gelê Kurd, Rêber APO, agir berda canê xwe û çû şehadetê. Hevala Viyan bi pey xwe re nameyek pir zelal ku têde gelek peyam hebûn hişt. Hevala Viyan kê bû? Çi kir û ji me re çi dibêje? Pêwîst e ku em çawa Hevala Viyan fêmbikin? Pêwîst e ku em çawa daxwazên Hevala Viyan bînin cih? û wek van gelek pirsên din mirov dikare ji xwe bike. Lê tiştê rast ew e ku mirov peyamê daye, jiyankirin, hevaltiya rast a bi Hevala Viyan re, di vir de derbaz dibe. Hevala Viyan keçeke Kurd û Kurdistanî bû û li navenda Silêmaniyê, Başurê Kurdistanê tê dinê. Di 15 saliya xwe de tevgera azadiyê, PKK’ê nas dike û tevlî nav refê gêrîla dibe. Belê, Hevala Viyan li navendek ku destpêka hêzên kapîtalîst bi destê Îngilîstanê, xwestin Kurdistanê dagirkin û hişmendiya xwe belavkirin, li Silêmanî ji dayîk dibe û wek ronahiyek azadiyê derdikeve. Ev peyamek li dijî dagirkirina Kurdistanê ya hêza kapîtalîzmê ku dixwaze Kurdistan û Rojhilata Navîn dagirke, li dijî vê ronahiyek azadiyê ye. Dîsa cihek ku feodaltiya Kurd a paşverû ku jinê kole dibîne, ronahiyek wekhevî, azad û mezinbûna jina Kurdistanê, îfade dike. Yanî navenda ku ev keça ewqas ciwan, bi vê helwestê serî rakirin û dilşewata azadiyê jiyankirin, bi serê xwe mijara nirxandin û baş fêmkirinê ye! Ji aliyên din ve, di demek kurt de rastiya Serokatiyê û ya PKK’ê zû fêmkirin û di jiyana xwe de tev pîvanê azadiyê pêkanîn, hêjayî lêhûrbûn û fêmkirinê ye. Di nav tevayî hevalên jin û hevalên xort de, pir hatina hezkirina wê, ew hilda rêvebertiya jor a PKK’ê û bû xwedî xebatak pir serkeftî. Paqijî û dilpakbûna wê, ew xistibû dilê tevayê gerilayan. Biqasî vê dilpakbûn û paqijiyê jî bi fedakarî û berpirsyariya xwe hewildanên tekoşîna azadiyê jî pir mezin dida û koletî radikir, azadî jî tim çêdikir,. Ji ber van tiştan bû ku ew di demek kurt de ketibû rêveberiya PKK’ê û erkê xwe bi layîqî dianî cih. Hevala Viyan di pêvajoya xiyaneta sala 2003-2004’a de jî li hember vê xiyanetê, helwesta herî zelal a têkoşerê Apoyitiyê da û serkeftî dimeşand. Jixwe di pêvajoyên wisa de tekoşerên baş diyar dibin, gelek kes dibezin jiyanek ferdî û dixwestin li bajaran bijîn, li gel dijminê xwe. Hevala Viyan tim li dijî vê sekinî û wê jiyana çiya tercih kir û tekoşîna azadiyê ji dil qebûl kir. Ji ber vê zelaliya wê bû ku, ji aliyê hevalan û Serokatiyê jî ew di nav 12 hevalên ku ji nû de PKK’bûnê avakin de hatibû hilbijartin. Belê, ew jî endamê 12 hevalên ku Serokatî gotibû bila ji nûve PKK damezirînin û li dijî vê xiyaneta ku dixwaze tevgera azadiyê belav bike, biseknin û nirxê ku bi sala hatibûn xuliqandin biparêzin. Serokatî ev erk dabû 12 hevalan, ji van jî yek Hevala Viyan bû û di vî warî de ristekî sereke leyîst. Hevala Viyan piştî ku xiyanet têk çû û bandora xwe windakir, pêşniyara xwe ya derbasbûna qada parastina gel, HPG’ê dike. Jixwe di nameya xwe de jî tînê ziman ku, çiqas dixwaze li dijî dijminê gelê Kurd, ji nêz de bisekne û ev jî qada şer a Bakurê Kurdistanê bû. Pir israr dike ku derbasî Bakur bibe, çiqas hevalên rêveberiya tevgerê, nexwazin jî, lê dilê wê nehiştin û wê rêdikin herêma Heftanînê. Armanca wê ew e ku derbasî Botanê bibe, lê heval wê li Heftanîn dihêlin û li vir jî têkoşînek xurt a birdozî û rêxistinî serkeftî dimeşîne. Mezinbûna Hevala Viyan di vir de jî diyar dibe ku xwe dide cihê ku têkoşîn pêwîste xurt lê bimeşe û di çeperê herî pêş de cih bigre, daxwaz û israr dike. Belê, di demekî ku gelek kes dixwestin jiyanek ezezî jiyanbikin û xwe bidin li aliyekê, Hevala Viyan xwe avêt çeperê herî pêş ku bi dijminê hovane re şer bike. Axiftina Rêber APO ku gotibu “kî/ê ji çiya dakeve, pêwîste ku jin danekeve û têkoşîna xwe ya azadiyê berdewam bike” ev pîvan esas wergirtibû û pêdiviyê wê pêkdianî. Hêvî û baweriya xwe ya azadiyê tu car wenda nekir û bi vî dil û mejiyê paqij, di rûkeniya xwe de dida diyarkirin. Ev jina ciwan, tim bi zîndîbûn û zîrekbûna xwe ya paqij, mînak û moralê hevalan bû. Wek teyrekî baz çengê xwe vedikir û hesreta azadiyê dikişand dilê xwe yê paqij. Jixwe di wêneyê wê de jî diyar dibe ku çiqas ji cihê bilind ku li ser azad jiyan bike hezdike, zelaliya wê diyar dibe. Wek teyreke azad li ser bilindayiya çiya jiyankirin, ji bo wê jiyana herî bi qîmet bû û bi nirx didît. Ev jî bi zelalî û paqijiya ku di dil û mejîyê xwe de jiyan dikir, ji bo azadiya mirovatiyê, di coşa rûyê wê de diyar dibû. Tiştê ku Hevala Viyan di nameya xwe de dixwaze ji me re bêje, ev hevaltiya paqij, têkiliyê azad û hev dû mezinkirinê bû. Yek jî têkoşîna vekirî ya eşkere ku hevaltiyê pêşxe û hêza rêxistinî çêke, zelal me hişyar dike. Têkiliyê hevalên jin û hevalên xort jî şaşîtiyên ku hene, derbaskirin û tim di nava tekoşîneke ku van şaşîtiya derbaske, pêwîste ji vê tekoşînê rev çênebe. Û pîvanê ku Rêber APO û PKK’ê danîne esas girtin û li gor vê têkiliyek rast pêşxistin, herî zêde erkê têkoşeren azadiyê ye. Ev jî wek talîmatekî, Hevala Viyan radixê pêşya me. Girêdana Hevala Viyan bi Serokatiyê re, gel re, şehîdan re û bi nirxê ku hatine afirandin re, baş tîne ziman û rêka vê ya rast jî ji me re dibêje. Ev jî bi têkoşînek bênavber û ya fedakarî mirov dikare bi dest bixe. Hevala Viyan bal dikişîne ser demê jî ku pêwîste her tişt di dema xwe de bêkirin, “dema ku axiftinê wata xwe winda kir, qîmeta xwe namînê,” dibêje û erkê xwe yên demê anîna cih, pir girîng tîne ziman. Ji ber ku şoreşê ji dil jiyan dike, dema ku mirov dereng bimîne wê gelek tişt ji destê me herin, sibê dibe ku em dereng bimînin û ev jî xirabûnê dê bi xwe re bîne. Ji ber vê fêkî, sêvek mînak dide, pêwîste ku bê ku xirabibe ji mirovatiyê re bibe nirxê civakê. Ji bo her azadîxwazekî/ê ev pir giring e û divê ku em wê germayiya şoreşgerî ya azadiyê sar nekin û biqasî tê xwestin, cihê pêwîst têkoşîn bê meşandin.
Mijarek din ku mirov tê de rexnedana xwe li hember Hevala Viyan bide, nêzîkbûnê me zilaman a li hember jinê ye. Rastî jî Hevala Viyan bi xebat û çalakiya xwe ya mezin, mezinbûn û hêza jin nîşanî me tevan da. Cardin ew hişmendiya zilam ên bi hezaran salan ku şaş û bi nerast hatiye avakirin û li ser jinê serdestiya xwe dimeşîne, vekirî nîşanî me da. Şêr şêr e, çi jin e çi mêr e, baş bi piratîka xwe nîşanî me da ku em çiqas şaş in. Îro jin bi fedakarî û berdêlekî giranbiha, rastiya xwe nîşanî me dide. Bêguman, bê bedelên giran, mixabin zilamê serdest naxwaze fêmbike. Tiştek bê bedel, erzan nayê bi dest xistin, ev rast e lê ewqas bêwijdanî ku li ser jinê tê meşandin ku mirov kor û ker jî be, mirov wê bibîne û bibihîse, ev mirov matmayî dihêle ku tê berdawam kirin. Hişmendiya zilam a serdest, ezezî, xwe her tişt dîtin, jin tiştek nedîtin, her tişt ji bo xwe rast dîtin, ji bo jinê şaş dîtin, her tişt mafê xwe dîtin, ji bo jinê tiştek nedîtin, jin ji bo xwe bikaranîn û wek van mirov dikare bi sedan newekheviyan di navber zilam û jin de bibîne. Di vî warî de divê mirov destê xwe dayne ser wijdanê xwe û rast biaxife ku çiqas civak hatiya berovajî kirin. Heqîqeta rastiya civakê, ji bo zilamê serdest hatiye berovajîkirin û bê ku bê sererast kirin, wek ku rastiyê civakê ev in, kirêt tê berdewam kirin. Ev gunehkariyek û şermekî pir mezin e, ji bo tevahî zilaman. Bi salan ev qirêjiya ku ketiye hûcrê me, pêwîst e ku bê paqijkirin û bi hişmendiyeke wekheviya zayendî ku biqasî hev azad û wekhev bê jiyan kirin. Jina ku civak xwedîkir, mezin kir û pêşxist, xistina vî halî, ne gunihkarî û ne şerme, wê demê çi ye? Di bingehê mirovatî xwedîkirin, mezinkirin û pêşxistinê de, rastiya jin heye û ev gelek vekirî bi dîrokî jî ispat bûye. Divê roja salvegera şehadeta Hevala Viyan de, ji bo min jî xwe di vî warî de berçav re derbazkirin û rexnedana ji dil dayîn, pêwîst e. Ji bo xwe ev nameya Hevala Viyan, emra ku em xwe li hember jinê berçav re derbazkin û hevaltiyek rast pêşbixin. Cardin xwe li hember pîvanê ku Rêber APO ji bo azadî û wekheviyê danîne, ji berçav re derbaskirin û kêmasiyên ku hene derbaskirina wan, erkê her têkoşerekî ye. Ez li ser vî esasî rexnadana xwe ji bo rastiya Hevala Viyan didim û soza hêviyên wê bicih anînê didim. Daxwaza wê ya azadî û wekheviyê, wê armanca me be, heya serkeftinê. Helwesta wê ya li hember êrîşê navnetewî yên li ser Serokatiyê û sekna wê ya azad, wê ronahiya rêya me be. Volqana dilê wê, hêza me ya serkeftinê be. Rûkenî û coşa wê ya tekoşîna azadiyê, wê moral û hêviya me ya serkeftinê be. Cardin di kesayeta şehîda mezin, Hevala Viyan de, em bejna xwe li hember şehîdên Kurdistanê ditewînin û soza xwe ya girêdana armanca wan tînin ziman.
Heqî Mardîn
- Ayrıntılar
Di serî de, di 9’emîn salvegera şahadeta hevala Viyan de, em di kesayeta wê de bejna xwe li ber hemû şehîdên ku di Tevgera Azadiyê de jiyana xwe ji dest dane ditewînin û em wan bi bîr tînin. Hevala Viyan di duduyê Sibata sala 2006`an de çalakiya xwe pêk anî.
Hevala Viyan ji Başurê Kurdistanê bû. Tevlêbûna xwe taybetî jî dema nû tevlê bibû, sekna xwe ya têkoşînê, tevlêbûna xebatan, sekna xwe û di meşa xwe de roleke mezin dileyst. Di her salvegera hevalên bi vî rengî, hevalên şehîd, ger ku em wan jiyan dikin, ger ku em weke Tevgera Azadiyê wan jiyan dikin, ev di pêşengitiya partiya me de bi keda Serokatiyê ku di vî warî de asteke mezin daye avakirin de pêkhat. Îro em gihiştine pêvajoyekê wisa ku di her aliyê de em dikarin bibêjin, me di astekî mezin de pakrewanên vê şoreşê daye jiyankirin. Ev hemû bi keda van hevalên şehîdbû. Lewre di têkoşîna azadiyê de bi hezaran şehîdên me yên ku bi qehremanî şehîd ketin hene. Girêdaniya xwe ya xurt a ji doza xwe re dane nîşandan, hevalatiya xwe ya xurt a ji Serokatî re dane nîşandan û her wiha ev di her milî de wiha bû. Serokatî dibêje; tevgera me PKK, tevgera- partiya şehîdan e. Yê ku her me zindî, mezin dike şehîd û nirx in. Divê em bi sekna xwe ve karibin şayestê van hevalên şehîd bin. Li keda wan xwedî derbikevin.
Hevala Viyan di sekna xwe ya tevlêbûnê de, di astek jor de bû. Di wateyeke pir mezin de tesîrek dida avakirin. Hevalên ku bi hevala Viyan re jiyan kirin, ên ku ji nêz ve nas kirin, tesîra vê çalakiyê li ser wan di asteke cûda de bû. Lê belê hevalên ku bi hevala Viyan re yeko yeko jiyan nekirin her di nava pirsa, çalakiyeke bi vî rengî çima hate jiyandin de bû û her ji me dipirsîn. Daxwazên wê, xeyalên wê û armaca wê cuda bû, bi çalakiyeke cuda ve dixwest bibe bersiv. Daxwaza xwe ya ku li hemberî dijminê xwînxwar ku çawa dixweze hêrsa xwe, tola xwe jê derbixîne, giyana xwe ya tolhildanê di ser rastiya vê dijminê de bide vala kirin, lê belê di vî warî de derfetek nehat pêşkeşkirin. Ger ku gerîlayek ceka xwe heye dikare bi her rengî çalakî pêş bixîne. Çalakiyeke ku bi wî rengî em ti carî tasvîr nakin. Ji lewre berdêlê xwe pir giran bû.
Ji ber ku em hevala Viyan nas dikin em bi vî rengî dinirxînin, hevaleke ku di asta rêveberiyê de di xebatên siyasî de cih digre, nexwasim jî di Başurê Kurdistanê de rista ku leyst, rista ku di Rojhilat Navîn de leyst, hem di nava rêveberiya tevgera tevahî û hem jî weke pêşengeke tevgera azadiya jin di asteke girîng de rola xwe hebû. Di vî alî de jî dema mirov dinirxîne ji mirov re pir giran tê. Dema em nameyên hevala Viyan dixwînin, hizirandinên wê, asta ku gihiştiyê, ji ber ku me bi hevala Viyan re jiyan kiriye rastiya wê, heqîqeta wê…. kurtasî pêwîst dikir ku hevala Viyan niha di nava me de bijiya. Wekî pêşengeke azadiyê roleke xurtir bida leystandin. Şêweyê çalakiya hevala Viyan em pir êşandin. Cara yekemîn di nava me de bi rengekî wisa çalekî dihate pêşxisitin.
Hevala Viyan di 97`an de tevlê bû. Hîna di emrekî biçûk de tevli meşa şoreşê bû. Ji nav rastiya jinên Başur de hevala Viyan derket. Rastiya ku di astek pir mezin de giyan û welatparêziya jinên Başurê Kurdistanê yê hêz qezenc kiriye di hevala Viyan de careke din derket holê. Hete mirov dikare bibêje ku hevala Viyan dengê qêrîna Leyla Qasim bû. Dengê qêrîna hemû jinên têkoşînvan ên ku di dîroka Kurdisatê de xwedî sekna serhildêr, sekna ji xwe bawer, sekna di her milî de di asta lûtkeyê de xwe bawer û xwedî li nirxê xwe derdikeve bû. Her çi qasî di emrekî biçûk de tevlê bû jî, di sekna wê de vê yekê xwe xuya dikir. Nû hatibû lê dema diçû cihekî teqez rengê xwe, xwîngermbûna xwe dida nîşandan.
Ew û xwişka xwe bi hevdu re hatibûn. Ji ber ku her du bi hev re tevlêbibûn malbat zeymetî dikişand. Em jî hinekî taybet nêzikî malbatê bûn. ji ber ku emrê xwe jî biçûk bû, pêre hate nîqaş kirin ku vegere malbatê. Hevala Viyan ev yek nepejirand. Lê belê ji ber ku rêxistinê rê kir çû. Dema çûbû malê nêzikbûnek bi vî rengî raber kiribû, hûn çi dibêjin bijên, gava min rêyek vebijart, da pêşiya xwe ez ji rêya xwe nayêm xwarê. Ji ber vê jî dema diçe malê destbi greva birçîbûnê dike. Di wê emrê xwe yê ciwan de di vî astî de xwedî sekn û lêgerînekî bûyîn birastî jî bandoreke pir mezin pêktîne. Dema malbat dibîne rewş pir cidî dibe bi mecbûrî êdî nikare tiştekî bibêje û heval Viyan careke din tê û tevli şoreşê dibe.
Di pêvajoya 97’an a şer de tevlê bû. Her çi qas nû jî bû, di nava vî şerî de lêgerînên wê mirov digot qey hevalekê kevn e. Di asteke jor de seknek bi bandor, xwestekê xwe di jiyanê de dida nîşandan. Ruxmî emrê xwe yê ciwan, milê xwe yê zanistî jî li pêş bû. Ango ev rastiya wê hebû; germibûna hevaltiyê, hezkirina jiyanê, bi keda xwe tevlîbûn pêkanîn, bê hesap xwe tevlê kirin. Mirov digot, ev heval heçko bi salan e di nava me de jiyan dike.
Dibe ku hertim di hevala Viyan de ev piskolojî hebû; weke her hevalekî/ê dixwest di rastiya piratîkê de bipêje, ji şervantiyê heya qomitanbûyînê, heya ezmûna leşkerî girtinê û heta li qadên Bakur di pratîkê de cih girtinê. Bi taybetî jî di nava gelê me yê Bakur de cih girtin, di nava wan de jiyan kirin, rastiya wan ji nêz ve nas kirin û jiyan kirin ji bo wê hertim weke xeyalekî bû, weke keserekê bû. Ev hestanan di hevala Viyan de her dihate jiyan kirin.
Ji ber ku di vê astê de ji pêşketinê re vekirîbû, dema Serokatî li Sûrî bû, ji nav hevalên Başur grubek hate diyar kirin ku ew hevalanan biçin qada Serokatî perwerde bibînin. Dema ev agahî ji hevala Viyan re hate gotin, birastî jî mirov digot ê ji kêfan bifire. Di nava kelacaneke pir cuda de bû, di rûyê wê de, di çavên wê de ji kêyfxweşiyê hêsir dihat. Heyacana; ezê çawa Serokatî bibînim, gelo dema ez biçim Serokatî dê ji min re çi bibêje… Ji ber ku her hevalekê jin, taybetî jî yên ku Serokatî nedîtine, hertim ev xeyal jiyan kirine; gelo dema ez çûm, Serokatî wê li ser kesayetê min çi nirxandin bike, gelo ezê bibînim nebînim… Ev nêzikbûneke bi vî rengî di hevala Viyan de pir xuya dibû. Di wê pêvajoya çûyînê de rewşên siyasî guherîn û Serokatî ji qadê derket. Ev xwestek, xeyal, keser ji ber êrîşên dijmin ên li ser Serokatî, her wisa di hundirê wê de ma. Weke êşeke pir mezin ev rewş jiyan kir. Ev rastî di her jineke Kurd de tê jiyîn. Tu bi xeyalekî, bi armancekî têkoşîn dikî, tu lê mêze dikî pişt re nêzîkbûnek tê pêşxistin, dibe ku çavkaniya xwe ji te nagre lê hinek dibin sedem ku ew xwestekên te pêkneyê. Vê rewşê di hevala Viyan de hêrseke pir mezin ava kir. Ji bo wê yekê di ew grubê hatibû diyar kirin ku dê biçiya qada Serokatî de, me bi hinek guhertinan ve heval dane sekinandin û heval tevli xebatên Rojhilata Navîn kirin.
Ew pêvajo, pêvajoyeke pir tevlihev bû. Di pêvajoya 98, 99 û heta 2000`an ji bo me pir bi êş bû. Kurtasî ji bo me heyama herî bi êş, pêvajoya komloya nav netewî bû. Hem bandora xwe pir mezin bû û hem jî hêrseke pir mezin û giyana me ya tolhildanê mezintir kir. Milê me yê lewaz (ê ku pêwîst dikir em bêhitir li ser rawestin) ê hevaltiya kêm jî derxist holê. Me Serokatî tenê hişt û erkê xwe tam bicih neanîbû, ji pêvajoyê re nebibûn bersiv.
Yek ji hedefên bingehîn ê vê komloyê di me de şikandinekê ava bike bû. Di asteke girîng de ev pêk jî hat. Ked û hewldanên Serokatî hêvî, xeyal û xwestêkên me careke din zindî kir û xurtir kir. Weke hevaleke jin êşa vê pêvajoyê di hûndir de pir cidî jiyan kir, lê ruxmî vê ji bo karibe leystokên dijmin vala derbixîne hevala Viyan ew êş hemû vegerand hêzê. Ji tevlêbûna xwe ya pêşengtî ji xebatên civakî bigre heya xebatên jinê, bi vê tevlêbûna xurt ve demekî di Başur de xebatên Rojhilata Navîn da meşandin. Bingehê pêşketinê di xwe de ava kir. Di milê zanistî de, di milê paradîgma ya ku Serokatî weke guhertina stratejî pêşxist, mirov dikare bibêje ku di van milan de lêhizirandineke kûr, hem di tarzê xebat de û hem jî di kesayet de xwe pir aşkere di wê de dida der. Bi eşq kar dida meşandin. Bi kutekî, bê xwestek kar kirin di tarzê hevala Viyan de dîtin pêkan nebû. Berova jî vê, ruxmî ku temenê xwe biçûk bû, lê belê kesayeta kamil a rêxistinî di xwe de dabû rûnişkandin.
Lêgerîna dê çawa weke fedaiyekê xwedî Serok APO derbikeve, çawa xwedî li hevaltiya Serokatî derbikeve her li pêş bû. Ji bo vê yekê hevala Viyan di milê zanistê de xwe xurt kiribû. Di milê birdoziya Serokatî de, di milê birdoziya xilasiya jinê de, di milê pîvanê jin de, di sekna welatparêziyê de, xwedî li nirxên şoreşê derketin, di hevaltiya jiyanê de, weke jineke Kurd eşq û hezkirina dayî nîşandayîn, jina ku Serokatî behs dike… di van aliyan de hevala Viyan pir xurt di sekna xwe ya jiyanê de raber dikir. Lê belê ev rastî jî hebû, nemaze jî di milê hevaltiyê de xwe hertim kêm didît.
Taybetî piştî dîlketina Serokatî pir heter ku tevli yekîneyên fedayî bibe. Di encama van hetereyên wê de demekî li wê derê lêhûrbûnek da meşandin. Ji bo ku em karibin di Başur de xebatek xurtir bimşînin, rêxistinê wer pêwîstiyek dît ku li vê derê xebat bimeşîne. Lê belê xeyalên wê û xwestekên wê cuda bû. Piştî dîl ketina Serokatî lêgerandinên wê yên fedaîtiyê hertim li pêş bû.
Birastî jî ne ku hevala Viyan gihiştiye şahadetê û em van nirxandinan dikin. Ji ber ku ji tevlêbûna xwe ya destpêkê heya şahadeta xwe, girêdana xwe û lêgerîna xwe ya fedaîtiyê ti caran wenda nekir. Ti caran jê dûr neket. Her çi qas xebatên civakî yên siyasî ku pir sift-tîr bi aweyekê çalak dida meşandin, lê lêgerînên xwe cuda bû. Her tim digot; heçko cihê min ne ev der e, cihê min qada pratîk ku ez karibim hêrsa, tola xwe bi vê komasiya heyî ve di rastiya çalakiyê de bikim meriyetê. Her çi qasî di vî aliyê de hewldanek pêk anî ku lêhûrbûnên xwe, kûrbûna xwe di qada pratîkê de bike meriyetê lê belê ev xwestekê wê pêk nehat. Rastiyeke wiha jî hebû; ji ber ku hevaleke di asta qadro de xwe serwer kiriye, di asteke diyar de ezmûneke xurt pêş xistiye û pêdiviya di vê parçê de wê bêhtirîn rol bileyîze hebe, rêxistin jî li gorî wê nêz dibe. Ango em weke kes pêşniyar pêşbixînin jî, xwestekên me yên cuda hebin jî lê belê biryara dawî rêxistin dide. Ji lewre rêxistin li gorî pêwîstiya parçeyan, xebatên xwe, qadroyên xwe digire dest û wîlo diçe vesazkirinekê. Lewma jî pêşniyarên hevala Viyan dikir her tim wisa dima. Tam nedigihişt bersivekî. Her tim di fermiyetên me yên rêxistinê de, di her kongre, konferans, di civînên tevgera jin de pêşniyara hevala Viyan ev bû ku biçe qada pratîkî. Lewre dixwest van lêgerînên xwe bêhtirîn di qada şer de, di milê leşkerî de bide pêkanîn.
Di asta jor de xebat dida meşandin, di înşakirina nû ya Kongra PKK`ê de cihê xwe bi aweyekê çalak digirt. Dema wê demê tekmîlê vê ji Serokatî re çû kelecaneke pir cuda di hevala Viyan de xwe nîşan dida. Ji me re digot, xeyalê min ew bû ku ez carekê Serokatî bibînim, weke her hevalên berê ku diçûn Serokatî didîtin ez jî biçim Serokatî hembêz bikim… Her tim digot, teqez wê rojekî ev xeyalên min pêk werin. Bi vê keserê û van hêviyên mezin ve jiyan dikir.
Ruxmî ku pêvajoyeke pir zor, bi êş, pêvajoyeke ku di nava me de îxanet pêş ket, weke kesayetên Ferhat, Botan û hwd; lê ligel van hemû rewşên neyînî sekneke pir bi vîn di hevala Viyan de li pêş bû. Birastî jî têkoşîneke pir xurt li hember van hêmanan meşand. Gelek mirovên seqet, lewaz, ên ku xwe perwerde nekirin, xwe di milê rêxistinê de avanekirin, şemitîn, ji van hêmanên neyînî bandor bûn, lê belê ji ber ku hevala Viyan di armanca xwe de zelal bû, girêdana xwe ya ji hevaltî û Serokatiyê re pir xurt bû li hember van hêmanên îxanetker, tasfiyeker ti carî tavîz neda. Ji bo qadroyekî/ê ev jî pîvanekê me yê bingehîn e. Ango di pêvajoya asan de her kes dikare bibêje ez mîlîtanê PKK`ê me, xeta wê ez temsîl dikim. Lê belê ya girîng di pêvajoyên tevlihev de, pêvajoya ku hêmanên xwe nezan dest diavêjin nirxên me, di wan pêvajoyan de bêyî ku tu bikevî li pey berjewendiyên xwe, takekesî, nêzikatiyên bifikar-biguman raber bikî, pêwîste tu bi xwe bawer bî û karibî têkoşîneke xurt bidî. Dilê te li ser van nirxan biêşe û tu karibî tiştekî tevli van nirxan bikî, wan mezin bikî. Di pêvajoya herî şêlu de hevala Viyan ev sekn pir zelal raber kir, di vê de serket. Sekna xwe ya biîstîkrar a di destpêka tevlêbûna PKK`ê de raber kirî heya şahadeta xwe berdewam kir. Ji bo me pîvanên bingehîn ê mîlîtaniya PKK`ê, pîvanên bingehîn ê mîlîtaniya jina azad a ku di xeta PAJK`ê de xwe ava dike, ya ku pîvanên xwe yên red-qebûl zelal kiriye… di van milan de mirov dikare bibêje ku hevalaViyan mînak bû.
Her çi qasî ji bo me kesayeteke weke hevala Viyan çalakiyeke bi vî rengî da meşandin, piştî ku me nameya nivisiye xwend mirov fêm dike ku, piştî hevala Viyan di milê girêdana Serokatî de gihiştiye asteke herî jor çûye çalakiyekê bi vî rengî. Ango gelek hevalên ku çalakiyên fedaî dema didin meşandin heta şaneyên xwe yên herî biçûk xwe di rastiya Serokatî de dane avakirin. Serokatî ji bo rewşên viha her tim ji me re dibêje û me rexne dike, dema birastî jî kesayetek gihiştiye wê astê, di milê erênî de ew hêza vejenî di xwe de ava kiriye, di her milî de xwebûn daye avakirin, divê em vê vejenê ji bo çalakiyeke xurtirîn bikarbînin. Di rastiya hevalên fedaî de jî ev hatiye îspat kirin, dema ku ev hêz gihişt asta lûtkeyê ku xwe di rastiya Serokatî de pijandiye divê jêre bingehê çalakiyê were vekirin. Di vî alî de sekna hevala Viyan, weke mîlîtanekê jin tevlêbûna ku pêk anî bandoreke pir mezin li ser me ava kir.
Her çiqas dema hevala Viyan ev çalakî pêk anî şert û merc hin cuda bin jî rêbazê çalakiya ku pêk anî hate rexne kirin. Em pir caran vê nirxandinê dikin, li ser Serokatî tecrîdeke pir giran hebû, hevdîtin çênedibûn, bandora tasfiyekeran hîna di nav me de hebû û di asteke jor de dihate jiyîn, deruniyeke heçko êdî nabe, em nikarin bikin û hwd. hinekî serwer bû. Di wê wextê de ev çalakî kirin ji her kesî re, ji dijmin re da îspat kirin ku hûn çi dikin bikin, hûn nikarin Roja me tarî bikin, hûn nikarin me ji Serokatiya me qut bikin, heta ku fedaiyên wisa hebin ê kesek nikaribe destê xwe dirêjî Roja me bike. Ev yek di kesayeta hemû hevalên me yên fedaî de ku xwe li derdora Serokatî kirin xelekên agir û gotin hûn nikarin Roja me tarî bikin de careke din îspat bû. Bi vê şîarê ve tevlêbûna xwe dan nîşandan. Di dîrokê de mînaka girêdaneke wiha nîne.
Tevgera me, tevgereke xwe di astekî de, ji milê zanistiyê bigire, girêdana xurt a arîşenî û hem jî ji her mirovî/ê re derfetek avakiriye ango ew gihandiye wê astê ku bê dudilî di ser hedefên xwe de biçe, di hedefê xwe de serbikeve. Hevala Viyan û fedaiyên me; kesayetên şikestî yên di nava me de, yên ku hêviyên wan jar bûne û hêviyên wan a azadiyê lewazketiye, di lêgerandinên milê rêxistinî de nînin, jiyana ku Rêbertî û hevalên şehîd ji me dixwaze dûr in, li himberî kesayet û nêzikatiyên bi vî rengî, hevala Viyan vê çalakiya xwe ve weke bersivekê dide wan. Ji bo vê yekê mirov dibêje, di pêvajoyeke bi wî rengî de; ji bo her mîlîtaneke me, her miroveke ku bibêje ez kurd im peyama hevala Viyan ji bo me hiştibû (ku ev ji bo me weke fermanekê ye) divê teqez em li doza xwe xwedî derbikevin, di aliyê xwe de nekevin dilxaviyan(îhmalan). Divê vê deruniya neyînî vebir em bişikînin, nekevin nêzikbûnên şaş ên ku dubare di kesayeta me de derdikeve… Dema mirov van şert û mercanan dide ber çavan mirov wateyeke pir mezin jî dide çalakiya hevala Viyan.
Piştî şahadeta hevala Viyan nêzikatiyên ne rast, ên hestiyar ku ev Serokatiya me jî pir diêşîne û Serokatî vê tim rexne jî dike derket. Jixwe em fedaiyên Rêber APO ne, lewma jî ya rast û bingehîn lêgerîna ku herî baş em dikarin vê rastiyê çawa bixin xizmeta çalakiyê ango rêxistinê ye. Em nekevin nêzikatiyên hestiyar û em ne demeke wisa de ne ku em nikarin tiştekî bikin û em biçin xwe bişewitînin. Ev nêzikatî şaş e. Em weke gerîla dibêjin; em hêza parastina gel in, em hêza parastina van nirxan in, ew çax em ê bi rengekî cuda, bi terzê ku rêxistin ji me dixweze ve biçin lêgerînê û encamê. Di vî milî de nêzikbûnên şaş hatin jiyan kirin û van nêzikatiyan di tevgerê de astengiyên cidî jî derxistin. Jixwe ev rastiyek e her mirovê berê xwe daye vê xetê, her tişt hildaye ber çavên xwe. Lewma jî lêgerîn divê di milê berpirsyariya xwe bicih anîn, nirxên heyî mezin kirin, xwe xurtir tevli jiyanê-têkoşînê kirinê de be. Ev nêzikatiyên hestyar, şaş hîşt ku ev rê weke çalakiyekê di nava me de pêş bikeve. Di asta hinek hevalên ciwan, ên pêşniyarên wan nehatine pejirandin de serî rêbazên bi vî rengî bidin derket. Dibe ku ev weke kes te rihet bike. Lê belê tu li pey xwe çi dihêlî, rêxistinê çi qasî mezin dikî, barên rêxistinê çi qasî radikî, em çi qasî xwedî li erkên xwe derdikevin di van milan de divê mirov berfireh bifikire. Ger ku em dibêjin ez ji bo vê rêxistinê heme, ew çax divê berî her tiştî her karê ku tu dikî ji bo mezinkirina rêxistinê û erkên xwe li hember Serokatî bicih anînê be. Di vî alî de ger ku min ev xalanan pêk anî, ew dem ev tê wê wateyê ez li xwedî soza xwe derketime û di xeta rast de dimeşim. Teqez divê em vê hizirandinê rast bigirin dest. Nêzikatiyên beravajî vê, dê astengiyan ava bike. Ger em wiha rast nêz bibin, ew çax emê karibin li erkên xwe jî xwedî derbikevin û di wateya rast de kesayetên weke hevala Viyan û mîrasên ji me re hiştine xwedî derbikevin.
Hevala Viyan ji bo me nûnera xeta azadiyê ye. Bi sekna xwe ya têkoşînê, bi girêdan û hezkirina xwe ya mezin a hevaltiyê, di armancên xwe de heterkirinê de, di lêhûrbûnên xwe de, di her raporên-nameyên hevala Viyan dema mirov dixwîne de, mirov romana azadiyê, meşa azadiyê, eşqa azadiyê têde dibîne û jiyan dike. ji bo me jî ya girîng û bingehîn, em karibin di van rastiyan de xwe bidin avakirine. Ger em nêzikbûneke bi zanistî û rast nedin pêş xistin, emê pir caran nekaribin erkên ku ji me tê xwestin bicih bînin.
Em ji bo salvegera şahadeta hevala Viyan vê nirxandinê dikin lê di kesayeta hemû pakrewanên di vê xeta azadiyê de canê xwe dan û ji me re mîraseke pir mezin hiştine de, em careke didin diyar kirin ku divê em karibin rastiya van hevalan rast bigirin dest û li mîrateya wan rast xwedî derbikevin. Pêvajoya ku em niha gihiştinê, pêvajoyeke ku “emê berxwe bidin, emê bimeşin” û hwd tenê têrê nake. Em gihiştine astekî ku divê em vê berxwedaniyê vegerînin serkeftinê ango êdî serkeftinê bidestbixin. Gelê me, tevgera me heq kiriye. Keda Serokatiya me û şehîdên me dide pêwîstkirin ku em di vê astê de nêzikî xwe bibin. Keda ku hatiya pêşxistin, mîrasên ku şehîdan ji me re hiştiye, (ji ber ku em domdar van hevalan di dilê xwe de, di mêjiyê xwe de jiyan dikin, mezin dikin) di dewam kirina meşa wan de divê em tu caran nêzikbûneke şaş nedin raber kirin. Dijmin her tim dixweze hevaltiya me lewaz bixîne, dest dirêjî nirxên me bike, em jî weke mîlîtanên vê tevgerê, her mirovê ku dilê xwe ji şoreşê re vekiriye, dilê xwe ji Serokatî re, ji şehîdên xwe re vekiriye û mezin dike, ew çax divê bi rengekî domdar em bizanibin ku dema em niha têde ne, dema teqez a misogerkirina serkeftinê ye. Em wisa nêzik nebin em nikarin weke berê bibêjin, emê bi meşeke asayî ve xwe bidomînin. Ev sekn êdî nayê qebûl kirin û divê em jî ji xwe re qebûl nekin. Dema em têde dijîn dema serkeftinê ye û dema teqez xwe gihandina Rêbertiyê ye. Em dibêjin, mirovê herî azad Rêbertiya me ye. Lê belê divê êdî em zencîrên zîndana Îmraliyê bidin şkandin. Em Serokatiya xwe ji zîndanê derbixînin. Berxwedaniya ku îro Serokatî dide meşandin di her milî de ji bo me wek sedemekî ye ku em karibin wek mîlîtanên tevgerê, weke her miroveke ku li pey vê dozê têkoşîn dike, divê em bêseknandin têkoşîneke pir xurt bidin meşandin. Di vî alî de divê nêzikatiyên rast pêş bikevin. Hem em vê ji dijminê xwe re jî didin îspat kirin; tu sekna xwe ya înkar û îmhayê çi qasî berdewam bikî jî tu yî nekaribî ti encamê bigrî. Lewre heta ku ciwan pêl bi pêl tevli şoreşê dibin û qehremanên weke hevala Sakîne û hemû şehîdên me yên di vê têkoşînê de xwe canfîda kirine, hemû fedaiyên me yên weke hevala Viyan û bi hezaran şehîdên di vê xetê de qehremantiyeke mezin dane meşandin, ji bo me bûne destan ku em karibin rast hevaltiyê bikin hebin dê ev têkoşîn têk neçe. Di milê din de wekî şopdarên wan, divê em teqez li xwedî armancên wan ê ku di oxira wan de şehîd ketine derbikevin. Em ji dijminê xwe re jî didin raber kirin, wê nikaribe bigihêje armancên xwe. Ji ber îro keda ku Serokatiya me da nîşandan, îro firsenda ku Serokatiya me nîşan da, di milê dijmin de nêzikatiyeke pir cidî nehat raber kirin. Hîna jî nêzikbûnên mijûlkirinê, yên îmha kirinê, yên li pey leystokan dikeve, wêrektiya avîtina gavên pratîkî nikare nîşan bide û em jî dibêjin weke tevger di her alî de em di asteke pir xurt de ne, weke mîlîtanên partiyê, weke mîlatanên jin kêliyekê jî emê nesekinin û emê li pey vê têkoşîna xwe bibin. Heta ku em negihên azadiyê, heta ku em vê eşqê pêkneynin, emê nesekin. Em di wê baweriyê de ne, îro asta ku jina Kurd gihiştiyê, zanistiya ku jina Kurd xwe gihandiyê, asta pêşengtiyê ku îro jina Kurd gihiştiyê, di hemû qadên xebatê de (milê siyasî, civakî, leşkerî…), êdî ew sekna ku jina kole, zilamê dîktator ku dixweze di her milî de jinê bêbandor bihêle, li hemberî vê emê têkoşîna xwe ya bêeman bimeşînin. Êdî jina Kurd ne jina berê ya ku bêçare ye, nikare xwe vebêje, nikare xwedî mafên xwe derbikeve ye. Em tenê vê ji bo xwe jî nabêjin, îro ev bêdadiya ku li cîhanê tê meşandin, em weke jina Kurd vê berpirsyariyê didin li ser milê xwe ku em dikarin ji bo wan jî pêşegtiyê bidin meşandin. Çi di Rojhilata Navîn de dibe û çi jî di ciheke cuda yê cîhanê de dibe, lewre îro êşa ku jina Kurd dikişîne hemû jinên cîhanê jî vê êşê dijîn. Em di vê zanistî û kûrbûnê ve nêzikî vê bûyerê dibin. Em dikarin vê bibêjin, asteke zanistiyê, ya ezmûn û ceribandinan, hêzeke weke mîlîtanên jin dide ango derdixîne, di artêşbûna jin de gihandina asta jor, êdî em di wê baweriyê de ne ku emê karibin vê rola-mîsyona ku ji me tê xwestin bi rengekî xurt pêkbînin. Em vê her tim ji xwe re û rastiya her jinekê de didine diyar kirin; hebûna me Serokati ye. Ger ku îro em gihiştine vê astê ev encama keda Serokatî ye. Ji bo ku em di wateya rast de karibin layiqî keda Serokatî bin û lê xwedî derbikevin, di her milî de divê em di nava livbaziya vê de bin.
Pêşengên weke hevala Sakîne Cansiz; her çi qasî şahadeta wan hevalan ji bo me êşeke pir kûr da jiyan kirin jî, yekemîn jina Kurd ku dest bi vê têkoşînê kir a ku her tim serbilind bû û bêsekinandin têkoşîneke bi heybet da meşandin e. Di kesayeta hevala Sakîne de dema em vê seknê dibînin di me de hêrseke pir mezin diafrîne ango wê giyana tolhildanê xurt dike. Ji bo ku em layiqî keda hevala Sakîne, Viyan û bi hezaran şehîdên me yên xwe canfîda kirine bibin, layiqî hevaltiya wan bibin, ji bo ku em vê bi rengekî xurt di pratîkê de pêşbixînin, em careke din didin diyar kirin bi tenê roja şahadeta van hevalan de em van hevalan bibîr naynin, ew heval her tim di giyan û dilê me de jiyan dikin. Ew hêrsa me ya ku dijmin hîşt ev hevalanan di milê fîzîkî de ji me qut bibin, em jî li beranberî dikarin vê diyar bikin ku heta em van hevalan jiyan bikin, di mêjî û dilê me de jiyan bikin emê her tim bi sekneke saxlem û bi bîryar vê bidin nîşandan. Têkoşîna me, têkoşîneke domdar e. Em van nirxan domdar di mêjiyê xwe de mezin dikin, girêdana xwe xurt dikin. Îdayên me û hêviyên me bilind in û em ê teqez xwe bigihînin evîna xwe. Ew jî xwe gihandina azadiya Serok APO ye. Armanc, keser û xwestekên van pakrewanên nemir ku ji me re hiştine bicih anîne. Li ser vê bingehê di 9`emîn salvegera şahadeta hevala Viyan de, em di kesayata wê de hemû şehîdên xwe bibîrtînin. Girêdana xwe, soza xwe em didin diyar kirin. Ji bo hemû mîlîtan, xebatkar, ji bo hemû mirovên ku di vê têkoşînê de ked didin, bêsekn her têdikoşin ev rastî derbasdar e û pêwîste ku em karibin hevaltiyeke rast bidin meşandin. Di kesayeta Serokatî de hemû berxwedêrin di zîndanan de, hemû hevalên me yên ku bi rengekî bi heybet têkoşîn didin ku em karibin li hemberî vê sîstema dijmin bi rengekî kûr xebat bidin meşandin, di vî alî de terzê Rêbertiyê yê ku di Îmraliyê de da nîşandan, berxwedaniya ku Rêbertî da nîşandan mînak e. Ji bo van hevalan jî weke hêzeke pir mezin ku em karibin di hûndirê dijminê xwe de vê sîstema ku didine meşandin divê em hêza vala derxistinê nîşan bidin û vê sîstemê vala derbixînin. Ew jî bi giyana mîlîtantiya PKK`ê, bi giyana hevaltiya Rêbertî ve pêkan e. Giyana hevalê Kemal e û giyana hevala Sakîne ye. Ger ku em di wateya rast de vê giyanê domdar bikin, domdar mezin bikin em bawer dikin ku dê dijmin jî li hemberî vê berxwedanî û qehremaniyê pes bike. Ji ber vê yekê di kesayeta van hevalên me yên berxwe didin de, hevalên di hemû qadên xebatê de ne em soza xwe û girêdana xwe careke din dubare dikin.
Hemrîn Dêrsîm
- Ayrıntılar
Dawiya sala 1999’an a bi êş, mîna bahozekî roj bi rojî şêniyên xwe dubare dikirin.
Dawiya sala 1999an bû. Werzê zivistana wê salê bi girî û xemgînî xatir ji diyarê me dixwest. Em yekîneyek gerîla li Çiyayê Garê-Pirêzê, nêzî Çemê Xazirê diman. Li hemberî şûna ku em lê diman, li Heftebeqê jî yekîneyek heval diman.
Beriya ku operasyon li wir dest pê bike em agahdar bûn. Agahiya destpêkirina operasyona li wê derê berî sê rojan gihişte me. Ji ber vê yekê hevalan ji her hêlî ve pêşgirî û tedarîkên xwe standin. Her hevalek ji hêla xwe ve xwe amade dikir. Hin hevalan teqemenî û pêdiviyên şerkirinê, hinên din jî xwarin amade dikirin. Tiştên ku di nava yekineya me de zêde bûn, an jî di şer de bargiraniyê li me dikirin hatin binerdkirin.
Hêzên dijmin hîna nêzî me nebûbûn. Lê agir bê duman nebû! Beriya ku ew agir derûdora me bigirta me bi amadekariyên xwe dixwest pêşî lê bigirin. Ji ber vê yekê me di wê rojê de li pêşiya hêzên dijmin kemîn avêt. Di heman demê de me dixwest dijmin bikişînin deverekî dûrê şûna ku em lê diman. Lê çi heyf ku dijmin wê rojê bi pêş de nehat. Roja din hîna sibehê zû, mij û moraneke wisa hebû ku mirov bîst mêtro pêşiya xwe nedidît. Di wê mijê de nermebaranekî hûr jî dibariya. Wê çaxê gava me kemîn avêtibû hevalekî li Kêleka min got:
“Heval li wê dera hanê agirek xuya dike.”
Jixwe di wê kêliyê de min bi tenê li asîmanan dinihêrt. Bi awirên xwe di wê mijê de min asîman temaşe dikir û di heman demê de çeka min di qevdeya destê min de li benda teqînê amade bû. Her ku min lê dinihêrt, ez mîna guleyekî ku ji devê wê tê der, ez dûr gelekî dûr diçûm! Xeyalê min di kêliyên wisa de li her deverî digeriyan. Di kêliyên wisa de rojên rabirdû mina zengilê di sukra pezekî de deng vedida di bêdengiya xeyalê min de bû.
Bi dengê hevalê kêleka xwe re, em tev rabûn ser xwe. Dîtina agir dihate wateya ku dijmin ketiye tevgerê. Her ku mij û moran belav û zêde dibû, ronahî jî pê re zêdetir dibû. Wê çaxê me baş fêm kir ku dijmin bi dizî nêzî me dibe. Wê gavê me bi zorê xwe digirt ku em êrîş nekin. Gava dijmin di wê sibehê de nêzîktir bû şer qewimî û dengê çekan wê deverê dagirt. Ji her hêlî ve dengê çekên cûda cûda dihat.
Ji bona xwe gihandina şûnên bi ewle û xweş ji bo şerkirinê, em ber bi jor ve hilkişiyan. Lê dengê çekan qet navber nedida xwe û her berdewam bû. Car caran guleyên ku dihatin avêtin, ji peşkên barana wê sibehê zêdetir dibûn! Ji xwe guleyên çeka BKCyê gava li tehtên asê û mezin diketin parçe jê dipekandin. Parçeyên keviran ew çend zû dipekiyan ku ger li mirovekî biketa wê şûna guleyekî li canê wî bihişta.
Hîna şer didomiya dengê axînekî ji nêzîkî min hat! Wî dengî mûyên canê min tev hişyar kirin. Di wê kêliyê de dengê axîn û qêrîna gelek hevalên ku li kêleka min birîndar bibûn bi bîra min anî. Gelek hevalên min ên rêya dûr piştî axîneke wisa ji şer dûr diketin! Me xatir û gotina dawî yên gelek rêhevalên xwe piştî axîneke wisa dibihîst!!
Dema ku ez ji nava xewn û xeyalên dema berê vegeriyam û min li paş xwe nihêrt, heval Dijwar li nêzî min ber bi rêya pîroz ve diçû! Bi şehîdbûna heval Dijwar re, me hewl da ku em xwe bigihînin şûna ku em berê lê diman.
Her ku dengê çekên me disekinî em hinekî din bi şûn ve dikişiyan û dijmin jî bi milê me ve dihat. Ji saetên sibê heya êvarê me berxwedanekî bêhempa raber kir. Hêzên dijmin jî bi pêşmergeyên PDK`ê re nêzî 10-12 hezaran bû.
Dema ku tariyê reşahiya xwe li gerdûnê pêça, dijmin hêzên xwe bi ser hev de kom dikir. Hîn dijwartîr êrîş bi ser me de dianî. Hevalên me jî tevî êrîşa dijwar a dijmin hinekî din bi şûn ve dikişiyan. Lê her ku em hinekî bi şûn ve diçûn, şûn li me tengtir dibû! Wê demê gotina serleşkerekî Ereb, gava di deryayê de gotibû hat bîra min: “Li pişt we derya ye, li pêş we jî agir!” Rewşa me jî ji vê gotinê ne xirabtir, ne jî baştir e. Wekî ku ji bo me gotibû. An emê bi çekên biçûk ên destê xwe bi 12 hezaran re rû bi rû bimana, an jî meyê xwe ji zinarên bilind ku em li ser sekinîbûn bavêta jêr!
Li hêlekî me dixwest ku wan hevalên nû tevlî gerîla bibûn û li gel me bûn ji qada şer dûr bixista, li hêla din jî cîhan ji her hêlî ve li ser wan zinaran li me pir teng dibû. Mîna leza bayên payîzê pêwîst bû em biryara xwe bidin. Ji ber vê yekê biryara pêşî sekinandina dijmin me sitand. Ji xwe di wê rewşa hebûn û tunebûnê de şerkirin li ser şanê me erka herî pîroz bû. Bî vê biryarê re komek hevalan çekên xwe baş tije teqemenî kirin û çûn ji bona pêş de hatina dijmin bisekinînin!
Hevalên din jî bi yên nû re dixwestin rêya xwe ya filitandinê bibînin. Encax bi fîdakarinekî pir giran hin heval bi taybet jî yên nû werin rizgarkirin. Di nava germbûna şer de me hevalên nû bi zorê gihand deverekî bi ewle! Lê di rewşên wisa de dijmin tu derî bi ewle nahêle. Te digot qey her tiştê me dizanibûn -hêjmara hevalan, birîndaran, planên me… û hwd. dijmin bi tevahî hovaniya xwe pir nêzî me dibû. Êdî wisa lê hat ku me şûna hatina guleyan û devera ku diçiyê qet ji hev dernedixist.
Di nava wê gengaşê de mîna şewata sîxekî sorkirî ku bi canê mirov ve tê dayîn, piyê min şewitî. Gava min destê xwe da şûna ku dişewitî min his kir ku guleyekî mîna dijmin a xedar û bê bext di ranê min de şûna xwe çêkiriye! Pêşî min got belkî kevirekî tûj ê wan zinaran e, lê gava ku min baş lê nihêrt ez gihiştim rastiya ku guleya kleşê ye. Tevî ku ez birîndar bibûm û ranê(hestiyê hêt) min her ku diçû ez hilnedigirtim jî, min meşa xwe berdewam dikir! Lê piştî demekî kurt min hew dikaribû baş bimeşim. Ji ber vê yekê min xwe da ber zinarekî û runiştim. Hevalên din jî ji hev belav bibûn û xwe didane ewlehiyê.
Lê dijmin û pêşmergeyên her diçû bi dijwariyekê mezitir bi ser hevalan de diçû. Wisa dengê qîre qîra pêşmergeyan bilind dibû ku dawet dianîn bîra mirov. Te digot qey ne ji bona şer, lê ji bona şahiyekî hatine. Şer û kuştina mirovan ji bona dijmin şahî bû!!
Di her kêliyê de ji hev re qîr dikirin: “Êdî xilasiya wan nema!”
Hîna cîhan tarî nebibû kobrayên dijmin asîmanên wê deverê bi dengê xwe dagirtin. Kobrayên ku di ser me re diçûn raste rast bi çekên giran û qazanan li Hefttebeqê ku yekîneyek heval lê diman dixist! Li Hefttebeqê jî hevalekî bi navê Xanê şehîd ketibû, çend hevalên din jî birîndar bûn bi êrîşa kobrayan. Heyanî ber bi tarîbûnê ve jî êrîş bi dijwarî domand.
Piştî ketina reşahiyê êdî mirov pêşiya xwe nedidît. Cîhan pir tarî bibû. Hatina şevê dawî li êrîşa kobrayan anî û hêzên dijmin û pêşmerge jî hinekî din bi jor ve hilkişiyan. Ez heya wê çaxê li ber wî zinarî mam. Birîna min jî hinekî sar bibû û êşa wê daketibû. Lê ew dever qet ne bi ewle bû ji bona sekinandinê. Jixwe di wê kêliyê de ketina destê dijmin tim li bîra min bû. Gava hevalek birîndar dikeve dest dijmin îşkenca ku di ferhenga tu welatî de derbas nedibû li ser wî dihat meşandin. Ji ber vê yekê min çavên xwe li şûneke bi ewle gerand. Her çendî min hêviya xwe ji jiyanê qut kiribû jî min xwe bi xişikandinê hinekî ji wî zinarî dûr xist. Wê çaxê min ji xwe re got; “baş e min çek û çentê xwe teslîmî hevalan kir!” Jixwe dema ez birîndar bûm û li ber zinar runiştim hevaleke keç ku ji Ewropa hatibû û hîna nû bû ji mir re got: “Ez alîkariyê bidim te jî bona ku tu neminî!” Lê min gotibû; ez nikarin werim, ji te re çek û çente bigihîne hevalan! Ev gotina min wateya xatirxwestinekî ebedî bû. Tişta baş birîna wê hevalê ne giran bû, lê wê jî li gel min bimana û her tiştê min û wê dê biketa destê dijmin! Lê birina kleşê û çentê min ez di hêlekî de rehet kirim.
Dema min hinekî xwe xişikand ez gihiştim darekî û wê çaxê min da xwe ku ez li ser piyên xwe bisekinim. Lê wê demê min qet nikaribû gavekî jî bavêta! Tevî ku ez hinekî ji zinarê ku ez li ber sekinîbûm dûr ketibûm jî, lê peyv û gotinên min û hevala bi navê Ronahî ku ji Ewropa nû hatibû ji bîra min nediçû.
“Heval Nûhilat… Ka ez alîkariyê bikim û em bi hev re biçin.”
“Heval Ronahî tu dikarî biçî, lê ez nikarim. Ji bo vê yekê qet nebe bila yek ji me xilas bibe!”
Lê heval Ronahî bêyî dilê xwe peyvên min dadiqurtan û pejirand. Berî ku biçe min cardin bangê wê kir;
“Hevala Ronahî ji hevalan re silav û rewşa min bêje. Çente û çeka min jî bigihîne wan. Tenê demança min bila li gel min bimîne!”
Wê çaxê hevala Ronahî bi çavên tije rondik li min nihêrt û bêyî dilê xwe gav avêt. Lê her çendî gava wekî ku bêje “Êdî em te nabînin” li paş xwe dinihêrt. Wê çaxê cara yekem min hestên neçariyê û dil şewata bi xwe hîs kir. Berî wê rojê min tu carî xwe wisa bêhêz neditibû. Lê tevî wê yekê jî bi hêza mayî min xwe gihand ber darê.
Lê ez li gel darê nesekinîm û min hîn jî xwe dixişikand! Wê kêliyê min dengê hevalan bihîst. Deng ji jêra min dihat. Wê çaxê hêza canê min hîn zêdetir bû û min xwe bi lez xişikand. Gava ez gîhiştim min bang kir:
“Heval…Heval !”
Wê çaxê min zanibû ku hin heval in û di nava wan de hevala Xezal û Aydin birîndar in. Wekî ku heval li ser rêya çûyînê bûn, çekên xwe girtin û zû ji me dûr ketin. Min jî li birîna herdu hevalan nihêrt. Gava min birîna heval Xezal dît, birîna min ji bîra min çû! Birîna wê bi çend caran ji ya min dijwartir bû. Her wiha gelek parçe jî li canê wê ketibûn. Birîna hevalê Aydin zêde ne giran bû.
Li wir min him hestên hevaltiyê baştir fêm kir, him jî dijwariya tenêtiye jî ji bo min hîn çêtir zelal bû. Lê ji ber ku şûna me nê li cihê operasiyonê bû û wê roja din jî operasiyon bidomiya em ji xwe re li deverekî ku em xwe baş lê veşêrin geriyan. Hevalên ku çek û pêdiviyên bi me re rakirin, bi lez û bez şûnekî bi ewle ji veşartinê re dîtin û gotin: “Bi lez xwe veşêrin berî baran û berf xurtir bibe!” Û paşê jî heval bi lez û bê dilê xwe ji wir dûr ketibûn.
Jixwe wê şevê berf û baranê bi hev re lê kiribû. Lê ji ber ku şûna me dilê min rehet nekir min li dora xwe nihêrt û darekî qaçê ku pir stûr bû dît. Hema di cih de em çûn ba kuna wê. Şensê me ew bû ku nava darê wekî şikeftekê biçûk vala bû. Tevî ku cih teng bû jî me hersê havalan xwe di hembêza dara qaçê de veşart.
Wê şevê me li wir, bêyî ku em tu tevgerê bikin derbas kir. Serê sibehê hîna zû bû dijmin û pêşmergeyan xwe berda binê dolê ku em jî li wir bûn! Hêdî hêdî leşker û pêşmerge li hev kom bûn. Tu dever ji ber wan nedifilitî. Her dever bi hûrayî kifş dikirin û digeriyan. Li paş her kevirekî û zinarekî digeriyan. Hin pêdiviyên biçûk ku li paş hevalan mabûn, an jî ji wan ketibûn kom dikirin û kêfxweşiya xwe didomandin.
Pêşmerge û leşker ew çend nêzî me bûbûn ku êdî me ew bi çavan didît û dengê wan dibihîst. Lê tirsa me bi dîtina dîmenê hevalê Qehreman ji bîra me çûbû! Hevalê Qehreman şeva derbasbûyî piştî birîndarbûnê şehîd ketibû. Leşker û pêşmergeyan jî ew dîtibûn. Tişta ku zora me dibir ew bû ku me nikaribû wî hevalê xwe xilas bikira. Jixwe dijmin jî ji vê yekê re rê nedida.
Dijmin ew çend bi hûrahî li wan deran digeriya ku me digot ‘wê niha bên û li nava darê jî binihêrin. Wê çaxê dengê hevala Xezal mîna stranekî bi jan dihat gohê min:
“Ezê vê narincokê bi xwe de biteqînim gava dijmin werin ser me! Bila parçe parçe bibe canê min ji bo ku dijmin nebêje min kesekê PKKê girt dest!”
Narincoka di destê hevala Xezal de, hingî dihat gûvaştin ji hêla wê ve, bi zorê mirov didît! Ji xwe tişta ku hevala Xezal digot, te digot qey ji dilê min gotinan derdixe û dibêje. Tişta wê bi deng digot me herdu hevalan bi bêdengiya xwe tim û tim dubare dikir.
Gava cara yekem çend pêşmerge ber bi şûna me ve hatin me bi bêdengiya xwe li hev mezê kir û xatir ji hev xwest. Wê çaxê narincoka di nava destê me de dibûn yê ruhstandina me! Bi rastkirina pîman re ma hênaseyên di wê kêliyê de mîna yên dawî dihesibandin. Ew me çend caran bi nêzîkbûna pêşmergeyan dihat jiyankirin. Lê pêşmerge ne ji bona venêrandinê, ji bona komkirina daran nêzî me dibûn!!
Tevî vê yekê jî heya êvarê me narincokên xwe ji destê xwe berneda. Êvarekî dijmin û pêşmergeyan cardin xwe dane jor. Wê çaxê tirsek kete dilê min û min ji hevalên xwe re got:
“Hebe nebe vana em dîtin. Lê ji bona ku hevalên werin bime ve, wê bisekinin ji bona ku windahî zêdetir bibin. Ji serê sibehê ve li van deran digerin. Em ne dîtibin jî, dengê axînên me bihîstine!!”
Hevala Xezal bi dengekî pir nizim gotinek ji gewriya xwe derxist:
“Rast e Heval!!”
Wê çaxê me mîna oldaran dua dikir û hêvî dikir ku heval neyên xilasiya me. Tiştê qenc jî ew bû ku heya sibehê tu kes bi wan deran de nehat. Sibehê zû em cardin li ser dengê leşker û pêşmergeyan hişyar bûn. Wê çaxê me dît ku agir pêxistine û çeydanên xwe danine ser. Gotinên wan pir zora me dibir. Bi seetan pesnê xwe yên şer dikirin. Lê di wê rewşê de her çendî ji dînsizan re bêîmanan re pêvîst bûn ji me nikaribû tu tiştî bikira.
Çavên me gavên her yekî bi hişyarî dişopand. Lê gava me dît ku sê pêşmerge nêzî me ber bi darê ve tên me got: “Êdî dem hat!!” û me narincokên xwe cardin amade kir!! Her gavekî wan ku ew nêzî me dibûn, dihat wateya kûrtbûna temenê me! Ya rast dawiya temenê me! Me xwe vê carê ji bona xatirxwestineke ebedî amade dikir. Lê hîna navberekî kûrt di navbera me de hebû, ji nişkê ve xwîn di canê me de bi rehetî geriya! Hîna negiştibûn darê, hersê pêşmerge vegeriyan. Wê çaxê tovên hêviyê ji nû ve di hundirê me hersêyan de aj dan.
Wê rojê jî heyanî berî êvarê ji ber gengaşe û dengê leşker û pêşmergeyan me dengê xwe nekir. Ji hêlekî ve birînên me, ji hêla din ve tevgera pêşmergeyan û leşkeran; me xwarin û vexwarin ji bîr kiribû. Li hêla din jî me bi seetan gotinek ne digot. Gelek caran zimanê me bi hesreta gotinekî dima. Lê ji ber ku ew gotin dihat dawiya temen ji bo me, me bi hewildanên mezin nedihişt ku yek ji me peyvekî bibêje. Ger bihata gotin jî bi dengê nizim bû. Lê axînên me yên ji ber êşa birînan rê nedida ku ew çend gotinên me yên nizim jî bi temamî werin gotin. Hîna reşahî neketibû wekî roja yekem, wê rojê jî pêşmergeyan û leşkeran xwe dan girê bilind yê li ser me.
Wê şevê cara yekem hevalê Aydin yê ku demekî kûrt di nava şer de mabû ji min re got:
“Heval Nuhilat, wisa diyar dike ku emê li vir berî dîtina hevalan şehîd bikevin. Lê berî ku ev yek biqewime ka em ji bona hevalan rewşa xwe ya li vir, her wiha tiştên ku me jiyan kiriye û dîtiye di rûpelekî biçûk de binivîsin. Dibe ku dijmin me bibîne û şehîd bixe. Qet nebe bila li paş me gotin û hestên dema birîndariyê bimînin.”
Tiştên ku hevalê Aydin bi lêv kirin ji bona min pir balkêş hat. Li hêla din jî sekna wî di halê birîndarbûnê de qet nedihişt ku mirov pê bihese ku nû hatiye nava şer. Wî qet li xwe dernedixist ku nû ye, an jî bê ezmûn e di çiyan de. Nêrîna wî jî gelekî kêfa min anî. Cesareta herduyan hêvî dida min. Hema di cih de min jê re got:
“Hevalê Aydin, pênûs û lênûsa xwe derîne û dest bi nivîsandinê bike!”
Tevî ku min ev yek got jî min di hundirê xwe de êşekî mezin dida jiyan kirin. Ji ber ku ez ji herdu hevalan jî kevintir bûm di şer de, min xwe mîna berpirsiyarê jiyana wan didît. Lê dema ku min xwe bê çare didît ez hîn bêhtir diêşiyam. Û mîna kesekî ku di avê de niqo dibe û li ber fetisandinê bi qirşikekî digire li me hatibû. Qirşikek dihate wateya hêviya jiyanê ji bo me!
Lê di wê şevê de nivîsandina min ne gengaz bû! Ji ber vê yekê cardin min got:
“Hevalê Aydin tu dikarî di vê şevê de binivîsî?!”
“Ezê bikaribim bidim fêmkirin heval Nûhilat. Belkî nivîs hinekî tevlî hev bibe, lê wê bê xwendin”!
Wê şevê jî me bi dorê nobeta xwe digirt. Ya rast birînên me nedihişt ku xew di çavên me de bi cih bibe. Bi nav yek nobedar bû. Lê di rastî de em hersê hişyar bûn, ji ber ku me bawerî bi dijmin netanî, me bi şevê qet axaftin nedikir.
Serê sibehê gava ez û hevalê Aydin ji xew rabûn, me zanibû ku em hinekî di xew re çûbûn. Wê çaxê dengê leşker û pêşmergeyan mîna rojên derbasbûyî cardin li dolê belav dibû. Wekî ku dilê wan rehet nebûbe dîsa li wan deran digeriyan, lê tu tişt nedîtin.
Heya nîvro wisa bi hişyarî û bê deng me di darê de tevger nekir. Dema bû nîvro piştî du rojan tiştek hat bîra min. Di berîka min de du kîsên şorba hazir hebûn. Hema di cih de min derxistin û me hersêyan xwar. Wê çaxê hevala Xezal bi dengekî melûl dest bi axaftinê kir.
“Heval, dibe ku ez şehîd bikevim. Ger ev yek biqewime, ez dixwazim hûn min di vê darê de veşêrin. Silavên min bigihînin hemû hevalan!”
Peyvên hevala Xezal pir ji min re giran dihatin, min di nava şer de pir rewşên wisa dîtibûn û min xatirê dawî ji gelek hevalan xwestibû. Lê wan caran qet nebe heya ku hevalê me şehîd diket jî me hewl dida ku em wî xilas bikin. Ger şehîd biketa jî me ew ji ser milên xwe danetanî heya ku me li deverekî neveşartiba…
Lê rewşa ku ez tê de bûm pir zora min dibir. Ji hêlekî ve hevala min xatir dixwest, ji hêla din ve ez bê çare bûm. Tenê car caran min bi zorê gotinên kêfxweşiyê ji lêvên xwe dertanî. Lê ma dilê min yê xemgîn dikaribû hevalekî wisa xemgîn kêfxweş bike:
“Hevala Xezal wisa nebêje. Tu şehîd nakevî. Ev bû çend rojin ku em di vê darê de ne û dijmin em nedîtine. Moralê te bila li cî be. Hinekî li ber xwe bide û bi birînên xwe re şer bike tê bi ser kevî!”
Hevalê Aydin ku tim gohdarî dikir ev car hîna ez nesekinî bûm dest bi axaftinê kir:
“Jiyan mîna çemekî zelal û paqij e, bêyî ku li tu deverî rawaste rêya xwe vedike û meşa xwe didomîne! Ger her roj ji wê avê neyê vexwarin mirov nikare meşa jiyanê bi çemê jiyanê re bidomîne! Ger mirov wisa bêyî wê avê bimîne û bimire, hin kes dê bêjin ew hebû, hin jî dê bêjin ew qet nebû. Ê me jî ne tenê ava jiyanê, belê gerek ava hevaltiyê jî tevlî wê çemê bike û tim jê vexwe. Ev rasteqîneya me hevalan e. Ne wisa be emê tim û tim pêrgî zehmetî û nexweşiyan bên. Ji bo vê yekê gerek em tim li him ber her tiştî hazir û amade bin. Hûn dizanin; em ne tenê bi dijmin re, belê bi hundirê xwe re jî şer dikin. Niha jî ev pêwîst e.”
Hevala Xezal bi wan gotinan re kelegirî bû. Lê paş çend saniyan ji hişê xwe çû! Wisa diyar dikir ku birîna wê ew pir dizorand.
Her rojekî wê darê mîna salekî bi zor û zehmetî derbas dibû. Operasiyon jî wekî ku niyeta paş de kişandinê nebe her didoma. Derûna ketina destê dijmin, birîndarî, bê xwarinî û cihê teng ku em sê kes tê de diman her yekî bi serê xwe xwediyê zorahiyên cuda cuda bûn! Me rojên xwe bi zorê di wir de derbas dikirin. Ji bona mirovekî derbaskirina rojekî di deverekî teng de pir zor e. Nexasim ji bona şoreşgerên Kûrd, ji bona gerîla ev yek sed qatî zortir bû! Em fêr bibûn ku tim mîna bazan li girên herî bilind şûna xwe çêkin. Lê niha, ji şûnekî bilind zêdetir şûnekî nizim, di heman demê de jî teng ji her hêli ve zora me dibir.
Her roj mîna roja berê em li ser dengê dijmin û pêşmergeyan radibûn û li ser dengê wan gavan di xew re diçûn. Heft roj mîna heft salan wisa derbas bûn. Êdî ji dawîbûna operasiyonê min bawer nedikir. Lê roja heftan gava mîna her rojê me çavên xwe li ser dengê leşkeran vekir, gohên me tiştên nû dibihîst! Tiştên ku dihat gotin ji yên rojên din cewaz bûn! Gava min gotina “terorîst ji vir çûne, emê jî bi şûn ve vekişin” bihîst, min qet bawer nekir. Min digot qey tişta ku dilê min dixwaze gohê min bi min dide gohdarîkirin! Lê çavên min bi dîtina dîmenên paş de kişandinê wisa digot; rast e, gohên te rast dibihîsin!
Tevî ku me dît bi şûn ve dikişin jî, em ji şûna xwe derneketin. Lê kêfxweşiya li ser rû û di dilê me de rojên derbasbûyî ji bira me dibir. Heya êvarê tevî ku dol bê deng bibû jî em bi dilşadî di darê de man. Wê rojê tenê dengê çemê nêzî me dihat gohên min. Ez li ser pêlên wê yên biçûk diherikîm û li ba hevalan bi cih dibûm. Ew cara yekem bû ku ez diketim nava xewn û xeyalên gihîştina hevalan. Tim min li ber dilê hevala Xezal û hevalê Aydin dida, lê ev car wekî ku ji bona li ber dilê min bide kesek pêwîst bû! Hîna ez di nava xeyalên xwe de bûm, dengekî ne biyanî hate gohên min. Wî dengî bangî me hersê kesan kir. Piştre dengê hevalekî keç jî hat, wê jî bang dikir. Wê çaxê min zanibû ku ew heval in. Lê tevî ku me zanibû hevalin jî me pêşî bawerî bi wan neanî. Me got belkî xwe dane destê dijmin û şûna me gotine. Lê gava me dengê hin hevalên din jî bihîst dilê me berî devê me qîr kir. Me hersê hevala bi hev re qîr kir.
“Heval…Heval…Em li vir in!”
Ev hersê pêyv bi kelegiriya me dihatin der. Gava me xwe bi zorê ji nava darê derxist, hevalan xwe avête ser me û em hemêz kirin. Her ku me hevalekî hemêz dikir kelegirî di gewriya me de zêdetir dibû. Heya demekî jî ji hemêzkirina hevalan kesî pîrsa me û rewşa me nekir. Ew hevdîtin ji bona me hersêyan dihat wateya ji nû de ji dayîkbûnê!?
Piştî kêfxweşiya me gişa hevalan birînên me yên ku xwîn pê ve hişk bibû ji nû ve paqij û pansûman kirin. Piştre me hêdî hêdî amadekariyên meşê kir. Gava em rabûn, min li şûna me, li darê nihêrt. Tenê min di hundirê xwe de ev digot: “Ez jiyana xwe deyndarê te me. Ne tenê ez, em hersê heval!!”
Nûhilat KOBANÊ
- Ayrıntılar