1994 bû. Nêzî salekî çêbibû ku dijmin neketibû Gabar ê. Wekî hêzeke gerîla em pir ketibûn nava xafikê. Me bawer kiribû ku êdî dijmin nayê. Her yek ji me, di dilê xwe de digot “ dijmin nikare têkeve Gabarê”. Hevalên wê demê ku li Gabarê bûn, piraniya wan hevalên jîr û zîrek bûn.
Buhareke hênik ku meriv dikare bêje buhareke sar, bi keskayiyan derdor xemilîbû. Gabar ciyek bi çi rengî ye herkes dizane, pewîst nake ez zêde qala xweşikbûna wê derê bikim. Lê bi kinasî hûn dikarin bêjin “Bihûşt”. Gulanê de bihûşt çawa be, Gabar jî wisan bû. Nû nû em germ dibûn. Her dîmenê ku çavê te lê diket ne gengaz bû ku were jibîrakirin.
Sê hevalên xort çûne gund, ew dê erzaq bianiyana. Çûbûn Gundê Meydînê. Gava ev heval diçin gund, di rê de leşkerên Tirka dibînin. Li ser wan gule diberdin, lê leşkerê Tirkan dengê xwe dernaxînin, ji ber dixwazin werin ser ciyê ku em giştî lê disekinin. Dixwazin werin ser wargehê û me hemûyan îmha bikin. Bi hevalên me re nakevin nav şerê de. Piştre, hevalên me çûbûn dewriye, ewan jî dijmin dibînin lê bi wan re nakevin nava şer. Van her du grubên me hatin wargehê, me û ji hevalan re rewş vegotin. Tekmîlê xwe bi vî rengî dan. Ewraziya Gabar pir bi şkêr û dar e, loma jî di tariyê de ne gengaze ku pir bi hesanî rê ve biçî.
Hevalên me yê wargehê, bi taybet rêveberî, baweriya xwe bi van tekmîlan neanîn. Wan digotin:
“Ne gengaze dijmin were û têkeve Gabar e.”
Bes car dî jî li ser wargehê me re çend hevalan weke zîrevan derxistin, da ku kes nebêje “rêveberî ruxmî van tekmîlan tevdîran nagre”. Li ser sirtekî biçûk ez û çend heval nobedar bûn. Hevalên ku girê digrin, çûn ciyê xwe girtin. Pênc heval çûbûn girê. Ciyê gir, çariyek dûrî me bû. Ciyê nobedê jî li ser gopikekî ser wargehê re bû. Ji xwe ewraziya Gabar tev de bi gopikên biçûk û di nav hev de tije bû. Gopikên biçûk weke xelek digihaştin hev û navîna wan jî rast û ji bo wargehên me guncaw bûn. Ji xwe piraniya ciyê wargehên me wisan bû. Wek mînak, gireke mezin lê berwariyên wê ji gopikên biçûk pêk dihat û navîna wan rast bû. Em jî di berwariyeke wisan de bûn. Ew gopikan jî ji şkêran pêk dihat.
Em sê hevalên keç zîrevan bûn. Ji xwe, ger tu biçûya ser kîjan gopikî, te derûdora xwe tev de didît. Ewraza Gabarê de girên pir bilind nebû. Giştî ewraz weke hev bû. Te çûbaya ser kîjan gopikî, te dikarîbû hemû gopikên dîtir jî bidîta. Ji ciyê nobeda me, serê TRT ê xuya dikir. Gava hevalên me yên ku çûne girê bigrin, berî ku dinya ronî bibe, dibînin ku dijmin tê. Ew hevalan bi zorê xwe xilas dikin. Hevalê ser wê grubê Harunê Harunî bû. Ew dibêje “em xwe bigînin hevalan. Ger leşker bikevin navbera me û wan ew dê tev de werin kuştin. Ji ber wê ev hevalan pir zû û zîrek dikevin pêşberî wan û nahêlin ku leşker têkevin navbera me û wan de, ji berwariyê re xwe gihandin cem me.
Berbanga sibê, derûdor nû ronî dibû. Ji her du aliyên wargehê me ve hatibûn. Sirtek li beramberî me ku hinek bilintir e, ji wir dihatin. Ji xwe di ciyê xwe ya nobetê de, gava min dengê zîncîrê BKC bihîst, min fêm kir ku em û dijmin êdî di nava hev de ne.
Ciyê ku em lê bûn, yanê ez û her du hevalên keç ê dîtir, em diketin beramberî hevalên xwe yê dîtir. Gopikên weke zîncîr û bi şewaza xelekê hevgirtî de, ew li aliyekê, em li aliyek bûn. Navbera me jî dûz û rast bû. Gava ku rêveberî dît ku em û dijmin pir ketine nava hev de, gote me “xwe paş de bikşînin”. Li gorî vê, diviya me ew ciyê rast û dûz derbas bikira û xwe gihandiba gopika beramberî xwe. Heval piranî xwe bi wî ali ve kişandibûn û gotibûn “bila du-sê heval jî parastina me bikin”.
Ez dikarim wisa salox bidim ku; gopika yekem de em hene, li beramberî me dijmin heye, li pişt me jî gopika ku heval xwe paş de kişandine heye, lê di navbera me de ew ciyê dûz heye. Ger em biçin wê derê, divê em pir zîrek û atîk bin, nexwe wê dijmin ji paş ve bikare li me bide û me bikuje jî, dikare me bigire jî. Ji paş ve parastina me kirin, ewqes hesan nîne, gava hevalên me qlêşên xwe bidin şuxilandin, dikarin me jî bikujin. Rewşeke wisa asê bû. Şer û xwe paş de kişandina hevalan dora nîv saet an go çil û pênc deqe ajotibû.
Ez û du hevalên xort mabûn. Leşker ketin noqtê me jî. Me hê jî li ciyê nobetê şer dikir. Ew deştika biçûk ku di navbera me û hevalan de ye, bi qasî pênce mîtro hebû.
Wê demê ji ber ku cîhaza me hemûyan nebû, me bi xwe bîryara xwe da ku em jî divê êdî xwe paş de bikşînin. Ez pê nehesiyabûm lê toqa li ser pora min sipî û bireq bû, hevalekî xort gote min:
“Wê toqê jêveke ku dijmin serê te nîşan negre”
Min toqa xwe derxist. Piştî çend deqe me bîryar da ku em bazdin û xwe bigînin hevalan. Me xwe da aliyê sirtê ku ber bi hevalan ve dirêj dibe û digêje deştika biçûk, hevalên xort bazdan. Hevalên xort pir zîrekbûn. Ji min qederek dûr ketin. Diviya ez pir atîk bibim û berî dijmin xwe bigînim ciyê hevalan.
Taybetmendiyeke min hebû ku, gava min dengê hevalan dibîst, min hêzeke mezin ya wêrekiyê di xwe de didît. Lê gava ez pê bihesim ku ez tenê me, dijmin nebe jî ez ditirsiyam.
Min berê xwe da deştika biçûk û bi hemû hêza xwe ve ez bazdam. Gava min dengê leşkeran jî bîst, êdî min wisa lez da lingên xwe ku, min nema pêşiya xwe didît. Firset nebû ku ez bêhnek li pêşiya xwe binêrim. Cerdewan û leşker li pey min dibezin, ez tenê bi vê rastiyê hesiya me, û tenê ji bo ku bi saxî nekevim destê wan, tu bê qey lingê min ji erdê qut bibû.
Leşker û cerdewan bi hev re dabûn pey min û dibeziyan, da ku min bi destbigrin. Bi beza xwe re jî qîr dikirin. Wê gavê çavê min, te di go qey nînin. Ne pêş, ne jî paş nabînim. Tenê weke ku bifirim, bêyî ku lingê min bi tiştekî ve asê bimîne, ez dibeziyam. Her ku rewşa min a bi destê wan ketiye dihatin ber çavên min, ez dibeziyam. Derfet nebû ku ez rawestim û guleyek bi serê xwe de jî berdim. Carê ji ber bayê ku bi bazdanê min çêdibû,pora min dihate ber rûyê min ve dihesiyam. Wekî din, êdî min nedizanî hevalên me li kîjan aliyê ne, ji xwe re tenê direviyam, dibeziyam. Bazdanek ji dijminê welatê me, deshilatdaran, qirkeran, bazdanek ji xwefiroşan, bênamûsan, xayînan, bazdanek ji mirovên xwe jî. Ew gav, ew kêlî, ez bibûm daxwaziyeke azadiyê û hemû koledarî û deshilatdarî ketibû pey min. Dîroka jinê û gelan de xilasbûyîn, mabû ser pişta hêza lingên min. Sekinandin an go xwe radestî wan kesên ku li pey min dibeziyan kirin, qet nedihat bîra min. Wê gavê, bi rastî jî, min xwe weke çûkek hîs kir. Çûk tu caran xwe radestî nêçîrvanan nakin.
Kesên li pey min xweş dîtibûn ku ez keç im. Ev yeka dihîşt ku zêdetir bi hêrs bibin û bi hêztir bibezin. Min di dilê xwe de digot “ ger ez li pişt xwe bizîvirim, wê min bigrin”. Dengê wan dihat, yekî digot:
“Keçikeee!, keçê raweste!, ha hooo, keç e!”
Bîstekê dengê wan pir nêz hate min. Û pê re jî gule diketin ber lingên min. Wê kêliyê de lingê min, li ber kevirekî ket û ez pekiyam, gindorî pişt tehtekî bûm. Kevira ku ez lê qelibîm û pekiyam ketim pişt wê, gelek mezin bû lê ewqes bi lez dibeziyam ku, ew leza min hîşt ku ewçend bilind bipekim. Min ji pişt kevirê serê xwe rakir, min dît ku paş de dizîvirin, hev diparêzin. Wê gavê ji min bû ku her çavên min girtî bûn. Min qet çavên xwe venekiribû. Cerdewanên Qilêbanê pir dijwar dihatin ser me. Ji eşîra me bûn lê min li wir fêm kir ku gava mirovek nasnameya xwe ya netewî firot, nikare keç û jina xwe jî biparêze. Di rastiya xwe de Kurd, bi namûs û şerefa xwe ve bi nav û deng in. Di nav me Kurdan de, keçeke nenas be jî, gava xwe bisparta malekê, ew mal li wê xwedî derdiketin. Di civaka me de namûs, di jinê de tê dîtin lê min fêm kir ku cerdewan gava li pêşiya leşkeran dibeziyan, namûsa xwe ji bo ku bifroşin dibeziyan. Gava min ji dûr ve li wan nêrî, min di dilê xwe digot “heyfa wan şaşiyên reş û spî ku Kurd didin serê xwe, di serê wan de qirêj dibin.” Bi rastî jî di wan gavên xwe ya bazdanê de, min dît ku paşverûtiya Kurdan jî ketiye pey min, dixwaze min radest bigre.
Weke jin, di wê gavê de dewsa tirs û xwe bi hundirê xwe ve qurmiçîn zêdetir, min dît ku bîryara min ya şer û tekoşîna li hemberî deshilatî zêdetir bû. Lingê min wisa dibeziyan, min bi xwe jî bawer nekir ku ewê wisa dibeziya ez bûm.
Di wê kêliyê de, ez gihaştime biniya gopikê ku heval lê ne, lê min nedizanî. Gava ez gihaştim wê derê, hevalan dikarîbûn parastina min bikin.
Gava ez gihaştim gel hevalan, hestên min çawa bû, divê hûn bi xwe hinek pê bizanin. Ji bo min, weke vegera jiyanê bû. Berî çend deqe min dikaribû, êdî nema hevalên xwe bibînim. Ger ez ketibama destê dijmin, wê çi bihata serê min, car dî hûn bifikrin.
Piştî ku min behna xwe veda, ji bo wê rojê, bûyera ku bi qasî wê bazdanê bandora xwe li ser min çêkiriye, mukirhatina hevalan bû. Belê, hevalan, ji bo ku ez bi saxî neyêm girtin û min zêde nêşînin, bi dehan guleyê qlêş li ser min û leşker û cerdewanan, bi hev re reşandibûn. Hevalên me jî bawer nekiribûn ku ez ji nava lepên dijmin bifilitim. Lê gava min ji wan re got:
“Ez, tu caran, di wan kêliyan de ketina nava destê wan, ji bo xwe nefikirîm, min di go qey, ez difiriyam.”
Destpêkê min her digot “tiştê herî giran ew e ku, mirov di nava şer de jin be”. Car dî jî, ji ber jinbûna xwe, tenêbûneke sosret ya me jinan hebû, her heye û wê hebe. Ew tenê ne di nava şer de ye, li her derê ye.
Min wê rojê zêde li ser vê bûyerê tiştek negot, lê di hundirê xwe de ez gelek fikirîm. Bi rastî jî di nava şer de tu jin bî, barê te dubare giran dibe. Çiqas hevalên xort gotibana, “me rastiyê dijmin fêm kiriye” lê car dî jî, dilê wan tu caran ne amadebû ku yek ji hevalên keç bi saxî biketa destê dijmin. A din jî nedixwestin, em bi destê dijmin werin êşandin.
Demek borî şûnde, ew tirsa min ya berê ku me digot “wele em jin in, divê dijmin me nebînin, divê em nekevin destê wan” û hwd, dewsa xwe hîşte berxwedaniyê. Êdî min dixwast zêdetir biçim ser wan û bila bibînin ku jinên Kurd çawa li hemberî wan şer dike, serê xwe natewîne.
Piştre gelek çalakiyan de, ez bi xwe jî tê de, em çûn ser wan, her ku wan li hemberî me bi paşverûtiya xwe ve hatin, em zêde bûn, em bi bîryar bûn.
Di çiyayên asê ya Botanê de, hemû dar û ber, av û ax, kevir û lat bûne dîtiyên bûyerên weke vê bi sedan in.
Gava tu jin bî û di nava şer bî her tişt bi te re diaxive.
Ez hê jî bi xweza û jiyanê re diaxivim lê hûn?
- Ayrıntılar
Herkes li gorî xwe vê pirsê şîrovedike, lê belê mirovên ku zehmetî kişandine wê bikarbin rastiya vê pirsê şîrovebikin, mînak gerila dikarin bersiva vê pirsê bidin. Hûn dizanin gerila çawa bersiva vê pirsê didin? Weha bersiva vê pirsê didin “ zehmetî mamosteyê jiyana meye.” Ji bona tu bibe xwedî tecrûbe û rastiya jiyanê binase, pêwîste tu zehmetiyên jiyanê bikişîne. Kînge hevaltî bi wate dibe, gava ku tu êşên wê bikişîne. Di kîjan demê de tu êşên mirovên derûdorê xwe hîsdike, gava ku tu heman êşan bijî. Tişta ku jiyana mirovan felçdike, ji zehmetiyan tirs e. Eger ku tu ji hilkişandine çiyayekî bitirse, tuyê çawa bedewbûna wî çiyayî bizanibe û ruhê wê bixwîne, eger tu ji westandin û ked dayîne bitirse, tuyê çawa çêj û tama jiyanê hîsbike. Kesek mîna gerila zehmetiyan jiyan nake. Her gerilayek gava ku berê xwe dide çiyan, zehmetî û mirina xwe dide berçavê xwe, lê belê jibîr nake ku li jiyaneke azad digere û bedelên wê çi bin, ew amade ye. Gava ku mirov li jiyana gerilayên kevn guhdar dike, mîna xeyalekî tê berçavê mirov, lê belê ew jiyan nexeyale, rastiye.
Wêrekiya herî mezin ewe ku tu hemû zehmetiyan pêşwazî bike. Belê gelek teşeyên zehmetiyan hene, her zehmetiyek êş û xweşiyên xwe jî hene. Gava ku tu bi zehmetiyekê re derbas dibe ya girîng ewe ku tu ji xwe bipirse gelo vê zehmetiyê çi di kesayeta min de da avakirin û çi rastî bi min da naskirin. Di nava partiyê de tu pêwîste bi her hevalekê/ î re bide û bistîne, hezbike û hevaltî pêre bike, em di vir de jibîr nekin ku em di civakeke çînî de mezinbûne û taybetmendiyên ku me ji wê civaka çînî girtine hene, misoger ew taybetmendî li pêşiya em bi herkesî re hevaltî bikin wê bibe asteng. Di vê rewşê de du çare li pêşiya te dimîne, eger tu pêdiviya xwe dibîne bi herkesî re hevaltiyeke rast û durust bike, tê têkoşîn bike, lê mixabin eger tu pêdivî nebîne, wê demê tuyê di kesayeta xwe ya kevn de israrbike. Gava ku em di kesayeta xwe ya kevn de israrbikin, pêwîste em jibîr nekin ji xwe bipirsin “ wê jiyana rêxistinê û hevaltiya wê vê israra me ya di kesayeta kevn de bipejirîne.” Gelek kesayet dema ku di kesayeta xwe ya kevn de isrardikin jibîr dikin ku vê pirsê ji xwe bipirsin. Yek ji wan kesayetê ku jibîr kirin vê pirsê ji xwe bipirsin ez bûm, ji ber vê yekê min di kesayeta xwe ya kevn de israrkir. Dibe ku hûn meraq bikin min çima di kesayeta xwe de israrkir. Ya yekemîn bi hevalên xwe re hevaltiya rast kirin têkoşîn û hewldayîn têxwestin. Gava ku têxwestin tuyê bi hevalên xwe re têkoşîn bike û di heman demê de jî pêre hevaltî bike, lê belê ez kesayetekî hestewer bûm, hevalên ku min ji wan hezdikir, min ew lêpirsîn nedikirin û ji kêmasiyên wan re çavê xwe digirt. Hevalên ku min ji wana heznedikir, herdem min kêmasiyên wan didît û bi xedarî nêzî wan dibûm, nêzîkatiyên min ji însana re nedadwarî bû û tê wateya ku nêzîkatiyên min sinifî bûn. Taybetmendiyên çînî çavkaniya xwe ji koletiyê digirin, lê mixabin ez nedizanebûne vê yekê de bûm, ango min nêzîkatiyên xwe bi nav nedikirin. Mîna Rêber APO dibêje “ kesên dikarin hinekî din li ser navê mirinê mehkeme bikin, divê zanibin xwe jî mehkeme bikin.” Tişta pêwîst bû ez xwe tê de bidim qenaet kirin ev bû; berî ku ez hevalên xwe lêpirsîn bikim, divê ez xwe lêpirsîn bikim, eger min birayar da ez li hemberî kesayeta xwe têkoşîn bikim, wê demê ezê hevaltiyeke rast jî bidim avakirin. Encama em dawiyê digihîjinê eve; zehmetî mamosteyê jiyana meye û divê em bi wêrekî ser zehmetiyan de biçin. Her zehmetiyek kesayeta te qayîm dike û hêz di kesayeta te de dide avakirin.
Dunya Cemîl
- Ayrıntılar
Ji gelê me û raya giştî re!
Hevala Viyan a li dijî ruyê reş ê komploya 15’ê Sibatê laşê xwe daye ber agir, şert û mercên Rêber APO yê tecrîdê nepejirandiye, di salvegera şehadeta wê ya 7’emîn de bibîrtînin û em ê jib o bîranîna wê heta xeyala wê ya sereke, azadiya Rêber APO bidest bixin em ê di biryardariya Rêheval Viyan de bimeşin.
- Ayrıntılar
Kî - ê çi dibêje bila bêje nexweşiya herî giran a roja me ji bîr kirine. Her tişt di nav çêperên mejiyê me de winda dibe. Kes, roj, bûyer, penase, gotin hema bejê her tişt beyî ku em bikevin ferka vê, yek carî wenda bûye.
Lê ev rastî ji bo hîn tiştên mayinde derbas nabe. Mînak, êş.
Tişta herî zede di bîra mirov de dimîne, demên ango tiştên bi êş in. Bûyerên ku hestên me radikin ser piyan di bîra me de cihekî mezin digrin. 15’ê Sibate yek ji wan rojên ku tu car ji bîra me neçe ye.
Tê bîra min, em li Metîna bûn. Dû roj bere ango 13’ê Sibatê operasyoneke arteşa dagirker û hêzên hevkar despêkiri bû.
Sibê zû em ketibûn pevçûnekê dijwar. Çar aliyên me bi mirovên hov, xwînmij hatibû dorpeçkirin û hemû çekên giran, top, tanq li ser me mirin dibarand. Lê bi berxwedanekê dîrokî me hêzên dijmin vala derxist. Operasyon 3 roj ajot. Roja 15 Sibatê piştî nîvro hêzên dijmin dest vala zîvirîn.
Roja dûyemin a opearsyonê ji ber şaşitiyekê em penç heval ji yekîneyê xwe qût bibûn. Ev keliyên qût mayine de hezar hest û fikrên cûda ji mijiyên min derbas bibû. Gelo tiştek hatibû serê hevalan? Di çalakiyên hate li darxistin de tu tişt qewimî bû? Cihê hevalan baş bû? Nebûna me astengî çekiri bû?
Ma ji ku bihata bîra min ev êşên qûtbuyina ji hevalan, ku min bi xwe re mijûl dike li hember êşê ku ez jiyan bikim ne tiştek ê.
Dema em gihiştin hevalan hema bêje hindik mabû em bifiriyana. Ji keyfxweşiye hemû vestandin û birçîbûn di yek carî de winda bibû. Hemû heval ji ber vala derxistina dijmin bi coş û bi moral bûn. Bi van hestên aram em li ser xwarinê rûniştin.
Guhe me li ser nûçeyên radyo bû. Lê her çiqas guhe me li ser radyo jî be tişte ku me dibihist nediket mejiyê me. Çaven min di çavên hevalan da bû. Gelo min şaş bihistî bû? Gelo bandora vestandinê bû? Ma dibe gûhe min lîstokekek lîstî be?
Lê ez tene nebûm. Hemû heval di heman rewşê de bûn. Dijmine, dibê ev nûçe rêbazeke şere taybet be. Ji xwe her nûçe naye vê wateyê ku rastê.
Ji xwe ew ne mimkûn bû. Nedibû. Divê nebûya.
Lê rast bû. Serok dîl keti bû dest dijmin.
Ev kelî min çi jiyankir, ji mejiyê min çi derbas bû, min çi kir, naye bîra min. Di ser de 13 sal derbasbû, hîn jî naye bîra min. Ji xwe naxwazim bibîrbînîm. Lê ev xwestek a min tu tişt neguhert.
Pir tiştên ku naxwazin jibîrbikin çawa ku tim di nava kolanên mijiye me de windadibin berovajî vî hin tiştên ku yekser dixwazin jibîrbikin tim li ser hemû fikr û ramane te de disekine. Rêbazekê ne rast be jî hêstên te, bîra te ji ber dijwariya êşê ku dikişine neçar vê riyê hildibijîre.
Min pir ceriband, lê nebû. Ew roj tu carî ji sere min derneket. Ev êşê ku da jiyandin hîna jî wekî keliyaa pêkhatî germ û tûje.
Roj li pey rojan, meh li pey mehan derbas bû. Sal bi hemû giraniya xwe gindirîn çûn. 13 sal. Çar hezar heftsed û çil û penç roj. Sed û sezdêh hêzar û heştsed û heştê seat derbas bû.
Rojekê jî, seatekê jî ji bîra min, jibîra me derneket. Êş nehişt em jibîrbikin.
Piştî ceribandinên direj û hevldanên cûr be cûr rêke herî rast a himbez kirina vê buyêre, ew roja lanêt me peydakir. Germahiya bertekên me, hema kuştin, intîxar ferz kiribû. Lê dîsa mezinahî û kûrahiya Rêbêr APO riya rast nîşane me dabû.
Heta davî tekoşîn… Ji bo tekoşînê keliyên jiyane zedekirin. Her tişte xwe tenê ji tekoşîne re cûda kirin… Li hember dijmin, li hember dijminê di nava mejiyên me de bê hed û hesab şerkirin… Çi ji bîrkirin, çi rêkên cûda êşên me kem nedikir. Lê tekoşînê vê sererast kiri bû.
Rastê, dijmin ledaneke xurt li me dabû. Hebûna me kiribû nav zîndanan. Dixwest vîna me dîl bigre. Me ev fersend dabû dijmin. Lê em dereng lê hayil bûn. Em di nav şerekê dijwarin û mirin jî di nav de, dîl ketin jî di rastiya şer de heye. Wê demê li şûna vegera nava xwe û şîn girtinê divê em şerê xwe bilind bikin.
Ji ber vê kengî ew roja reş were bîra min gotina Rêbêr APO dixwînim.
“EY TÊKOŞER!
Tu di welatekî wisa û ji gelekî wisa re şer dikî ku bi teroreke zalimane her tişt, heta mafê mirovbûyinê jî, ji destê we girtine. Lewra bi qasî av û nan pêdiviya te bi AZADÎ û WELAT heye. Dijmin van nirxana tune kiriye, û tu ji bo bi destxistina wan tevlî bûye. Tu ji ber vê sedemê ew qas acizî û te dest avêtiye çekê, da ku tu wan nirxan bi dest bixî. Di wan mijaran de ger şaştiyek te nebe û biryardar bî, min şêwazê êriş birina te diyar kiriye. Sedî sed tu divê bê biryar nebî, dûdilî nekî, karibe çalakiyan plan bike û çeka xwe baş bikar bîne! Dozdarekî wisa êrişkarekî dijware.
Kesê ku çeka PKK yê hil dabe bê emane. Ger yekîneyeke biçûk a PKKê jî derfetên êrişbirinê baş bikar bîne, dikare herêmekê ser û bin bike, gundan bi dest xwe bixe û di bajarande dijmin tar û mar bike. Ma ew yekîne di çol û çiyan de dikeve kemînan? Ma ew yek gengaz e? Gelo dihêle li wan deran neyar ew qas serbest tevbigere? Ger hemû hêz û derfetên xwe bide êrişê wê ew yek mumkun be?”
Pîr Kemal
- Ayrıntılar
Roja yekşemê, (22. 01. 2012) saet di 24.00an de, rûpelekî reş, belgeyeke rûreşiyê di dîroka mirovahiyê de zêde bû. Di herka dîroka demdirêj ya mirovahiyê de, gelek bûyerên wiha dramatîk hene û wê di paşerojan de jî derbikevin holê.
Mijara me, reşkirina ekrana ROJ TV ye û paşverûyên îdealîst, qîrên serketinê didin.
Aliyekî vê bûyera dramatîk huquq e, aliyek demokrasî ye, aliyek nirx e, pîrozî ye, ademiyet e, aliyê din jî siyasî ye. Lê balkêş e ku ev argument teva, di tara bêjinga siyasetê de dîl hatine girtin. Ji ber vê çendê, paşverûyên îdealîst, ji her bûyerê payekê ji xwe de dibin. bûyerên drametîk zêde derdixine holê.
Demokrasiya bi huquq tê parastin, bûye şûrê her du aliyên wê tuj. Aliyekî devê şûr huquq e, aliyê din yê devê şûr jî siyaset e. Yek dikuje, yek diparêze... Yek yek mizansenan amade dike, ya din meşrû dike.
Sîstema modernîteya kapîtalîst jî, çavkaniya van bûyerên drametîk e.
Li Tirkiyê, kiryarên ji drametîzmê wêdetir derdikevin holê. Lê, ev bûyer ji dramê jî wêdetir in. Mînaka vê jî, bikaranîna çekên kimyewî û komkujiyên têne kirin in. Ev kiryar bi dramê nayê binavkirin. Ji ber ku faşîzm dramê nake, slogana “vîva muerta- bijî mirin” diqîre.
Vêce, li hemberî bikaranîna çekên kimyewî û komkujiyên li dijî gelê Kurd, siyaseta sîstemê û huquqê sîstemê, li derî Tirkiyê jî bêdeng e. Helbet ev ne gazin e, rastiyek e. Ji ber ku, dayika sîstema li Tirkiyê, îddîa dike ku ew huquqê gerdûnî û siyaseta zanistî diparêze. Di huquqê gerdûnî demokrasî û mafên mirovan bingeha edaletê ye; di nirxê siyasetê de tewşele, şantaj, dek û dolabên şelandin û xapandinê nîne, felsefe û rêzantiya dilosîz heye.
Lewma em dibêjin, bêdengiya dayika sîstema kapîtalîst, nirxên sîstemê jî dikuje. Lê ya giring, nirxên ku wek rûmet û pîroziyên mirovahiyê têne dîtin in. Ev nirx û pîrozî, bi têkoşîn û xwîna mirovan hatine bidestxistin; lewma di ser her tiştî re têne dîtin û wek xelata ademiyetê gerdûnî dibin.
Mafên mirovan, encama xwîna gelê Fransa, (Şoreşa Fransa) encama xwîna têkoşîna gelên cîhanê ya li dijî diktator û tîranan e. Ev nirxên giranbiha her tişt in û di xisletên insan de, sembolîze dibin û wek destanan, wek niyazên ezmanî dibine mucîzeyên jiyanê. Ji bo vê jî, em bi hesanî dikarin behsa nirx û pîroziyên gelê Kurd û Şoreşa Kurd dikin. Îro, dêî nirxên Şoreşa Kurdî di “manzumeyan” de bûne hevokên kozmîk.
Vêce ROJ TV, tenê berhemek ji van xisletên afirgeriyê ye. Gelê kurd di nava 40 salan de, bi têkoşîna xwe û rijandina xwîna xwe, ked û xwêhdana xwe, hinek nirx û xilsetên wek malê mirovahiyê afirandin. Ji aliyê din ve nirx û pîroziyên mirovahiyê jî parastin.
Mirov dikare van nirxan yek bi yek bi hejmere; lê na, giringî ne di hejmara matematîkî de ye, ya giring di avakirina sîstema gel û kolektivîzmê de ye. Sîstema gel û kolektivîzmê, xewnên dijmin revandine. Êîrşkeriya wê jî ji vê çendê ye.
Ev sîstem, di dema Marx, Engels, Lenîn, Troçky û Mao de jî ne kete rojevê. Babel, hinekî nêzîk bûye û “Dewleta Gel” pêşniyaz kiriye. Lê serneket. Ji ber ku di sîstema Babel de, desthilatdarî heye û navendî ademiyet- merkezi ademiyet hebû. Ji bedêlêa kontrola gel, navendî ademiyet!... Ev jî detshaildairyê diafirîne, lewma cûdatiya wê ji desthilatdariya karkeran nîne. Di sîstema Şoreşa Kurd de, yanî Xweseriya Demokratîk, dibin kontrola gel de, bêyî desthhilatdarî û navendî ademiyet werê avakirin, kontrol û parvekirinê dike. Huquq xwezahiye, bingeh mirov e,, malbat e, gund e, tax e û civak e... Di encamê de afirgeriya kollektîf e, bi riyên beyhûda û berjewendiyên kesayetî, grub û koman nayê berteref kirin.
Dema ku em li biryara Dadgeha Kopenhag ya derbarê ROJ TV de daye dinêrin, vekirî tê xuya kirin ku huquqê sîstemê, bi siyaseta sîstemê ve girêdayî ye û berjewendiyên sermayedar û desthilatdariyê parastiye. Teşqele têde heye. Yanî xeta “edalet bingeha milk e” şopandiye û edaleta ji bo komekê, ji bo desthilatdarekî daye. Gel, mafên mirovan, huquq, demokrasî, nirx nînin. ROJ TV, berdevkê gelê xwe ye, hawar û qîrêna gelê xwe ye... Gel, yanî cemahîr, yanî komên xelekê, ademiyet, nirx û pîrozî... Lê Dadgeha Kopenhagê çi biryar da, gotinên sermayedarên global û şûrê zorê “teror” qîriya. Ev ji “heqanetê” wêdetir haqaret e. Biryar mina ku “huner ji bo huner e.”
Di Xweserya Demokratîk de, huquqê xwezayî ku li ser bingeha mirov û nirxên mirov(hiyê) hatiye rûnandin heye. Di vî huquqî de, rêbaz, “edalet bingeha mirov û nirxên mirov e.” Ev sîstem, hinekî dişibe “huner ji bo gel e.”
Di sîstema modernîteya kapîtalîst e, huner, bûye amûrekî rastmaliyê û ji nirxên mirovahiyê zêdetir, bûye rûmetdariya dewlemendan. Ev tê wateya ku rêbazên MAFIA, ku di çarçoveya huquq û kanunan de, meşruiyet bidestxistiye tê parastin. Di dema ku polîsê çûne atolya Pîcaso û pirsa “te çima Guarnîca çêkir” got, “ne min we çêkir”, ji bo Tirkiyê û piştgir û destekvanên Tirkiyê dikare werê dubare kirin.
Kiryarên darbekarên 12ê Îlonê, ku bi navê “Babayên bavê Babayan”, û kiryarên MAFIAtî, bi mîzaha reş dihatin gotin, îro jî, di şexsê Erdogan û tayfeyên wî de têne dubare kirin, rê û rêbazan nasnake. Me gelek caran navên Mussolînî, Hîtler, Salazar, Fanco û her weke din, bi navê Erdogan re, bi mînak û kiryarên weke hev anîne beramberî hev. Gelo Erdogan, mina van kesên ku me navên wan hejmartin, erkên desthaidlairyê teva bix we ve girênedane? Belê!... Naxwe?...
Dema ku sîstem faşîstekî diafirîne, heta dawiyê bikartîne, kiryarên wî diparêze. Reş kirina ekrana ROJ TV jî encama vê sîstem û zihniyetê ye. Ji bo Kurdan ne kiryareke biyanî û ecêb e. Di dîroka Kurd û Kurdistanê de yekemîn car telewizyona Med TV hate vekirin, dilnekirin, qçm nekirin girtin. Medya Tv hate vekirin, car din bi heman temtêlê girtin. Roj Tv hate vekirin, dîse heman bextreşî nîan dan. Vekirin nirx e, girtin rûreşî ye. Vekirina ked û xwehdanê ye, mafekî demokratîk, huquqî û insnaî ye. Girtin hewdaneke li dijî van nirxan teva ye, yanî faşîzm e...
Kê xwest, AKPe ûd ewleta Tirk, kê kir, hêzên global û Xwedawendên sîstema modernîteya kapîtalîst. Yanî çete, kontra, gladio, jitem... Yanî zihniyeta belakirê Kasimpaşa û Rambo... Gelê Kurd, îro li dijî van sergerdeyên ku bûne bela serê mirovahiyê şer dike. Fransa, îro li Senato, kanuna qirkirina Ermeniyan nîqaş dike; Tikriye bi zihniyeta sergerdetiya Kasimpaşa dijbeirya xwe tîne ziman. Lê Fransa ku nirxên Şoreşa Fransa qadûk kirin, mulga kirin, di nava lingê hespan û palêtên tankên dagirkeriyê de hiştine, nikare li xizaniya Ermeniyan jî xwedî derbikeve û imzeya xw ebiavêje bin kiryareke ademî.
Biryara Dadgeha Kopenhag û biryara Nîlsatê û ya Eutelsatê jî mînaka vê ne. Lê Şoreşa Kurd, da xuya kirin ku têkoşîna gelan dikare, xwe ji xweliya xwe biafirîne. Bi vê mebestê, Haraketa Kurd û îdeolojiya Şoreşa Kurd, wê vê badîreya rûreşî û bextreşiyê jî derbas bike. Wê dikaribe nirx û pîroziyên xwe jî biparêze.
Pirse sernav nivîsê giring e, bersiva wê jî, sîstema alternatîf e.
Medeni FERHO
Roja yekşemê, (22. 01. 2012) saet di 24.00an de, rûpelekî reş, belgeyeke rûreşiyê di dîroka mirovahiyê de zêde bû. Di herka dîroka demdirêj ya mirovahiyê de, gelek bûyerên wiha dramatîk hene û wê di paşerojan de jî derbikevin holê.
Mijara me, reşkirina ekrana ROJ TV ye û paşverûyên îdealîst, qîrên serketinê didin.
Aliyekî vê bûyera dramatîk huquq e, aliyek demokrasî ye, aliyek nirx e, pîrozî ye, ademiyet e, aliyê din jî siyasî ye. Lê balkêş e ku ev argument teva, di tara bêjinga siyasetê de dîl hatine girtin. Ji ber vê çendê, paşverûyên îdealîst, ji her bûyerê payekê ji xwe de dibin. bûyerên drametîk zêde derdixine holê.
Demokrasiya bi huquq tê parastin, bûye şûrê her du aliyên wê tuj. Aliyekî devê şûr huquq e, aliyê din yê devê şûr jî siyaset e. Yek dikuje, yek diparêze... Yek yek mizansenan amade dike, ya din meşrû dike.
Sîstema modernîteya kapîtalîst jî, çavkaniya van bûyerên drametîk e.
Li Tirkiyê, kiryarên ji drametîzmê wêdetir derdikevin holê. Lê, ev bûyer ji dramê jî wêdetir in. Mînaka vê jî, bikaranîna çekên kimyewî û komkujiyên têne kirin in. Ev kiryar bi dramê nayê binavkirin. Ji ber ku faşîzm dramê nake, slogana “vîva muerta- bijî mirin” diqîre.
Vêce, li hemberî bikaranîna çekên kimyewî û komkujiyên li dijî gelê Kurd, siyaseta sîstemê û huquqê sîstemê, li derî Tirkiyê jî bêdeng e. Helbet ev ne gazin e, rastiyek e. Ji ber ku, dayika sîstema li Tirkiyê, îddîa dike ku ew huquqê gerdûnî û siyaseta zanistî diparêze. Di huquqê gerdûnî demokrasî û mafên mirovan bingeha edaletê ye; di nirxê siyasetê de tewşele, şantaj, dek û dolabên şelandin û xapandinê nîne, felsefe û rêzantiya dilosîz heye.
Lewma em dibêjin, bêdengiya dayika sîstema kapîtalîst, nirxên sîstemê jî dikuje. Lê ya giring, nirxên ku wek rûmet û pîroziyên mirovahiyê têne dîtin in. Ev nirx û pîrozî, bi têkoşîn û xwîna mirovan hatine bidestxistin; lewma di ser her tiştî re têne dîtin û wek xelata ademiyetê gerdûnî dibin.
Mafên mirovan, encama xwîna gelê Fransa, (Şoreşa Fransa) encama xwîna têkoşîna gelên cîhanê ya li dijî diktator û tîranan e. Ev nirxên giranbiha her tişt in û di xisletên insan de, sembolîze dibin û wek destanan, wek niyazên ezmanî dibine mucîzeyên jiyanê. Ji bo vê jî, em bi hesanî dikarin behsa nirx û pîroziyên gelê Kurd û Şoreşa Kurd dikin. Îro, dêî nirxên Şoreşa Kurdî di “manzumeyan” de bûne hevokên kozmîk.
Vêce ROJ TV, tenê berhemek ji van xisletên afirgeriyê ye. Gelê kurd di nava 40 salan de, bi têkoşîna xwe û rijandina xwîna xwe, ked û xwêhdana xwe, hinek nirx û xilsetên wek malê mirovahiyê afirandin. Ji aliyê din ve nirx û pîroziyên mirovahiyê jî parastin.
Mirov dikare van nirxan yek bi yek bi hejmere; lê na, giringî ne di hejmara matematîkî de ye, ya giring di avakirina sîstema gel û kolektivîzmê de ye. Sîstema gel û kolektivîzmê, xewnên dijmin revandine. Êîrşkeriya wê jî ji vê çendê ye.
Ev sîstem, di dema Marx, Engels, Lenîn, Troçky û Mao de jî ne kete rojevê. Babel, hinekî nêzîk bûye û “Dewleta Gel” pêşniyaz kiriye. Lê serneket. Ji ber ku di sîstema Babel de, desthilatdarî heye û navendî ademiyet- merkezi ademiyet hebû. Ji bedêlêa kontrola gel, navendî ademiyet!... Ev jî detshaildairyê diafirîne, lewma cûdatiya wê ji desthilatdariya karkeran nîne. Di sîstema Şoreşa Kurd de, yanî Xweseriya Demokratîk, dibin kontrola gel de, bêyî desthhilatdarî û navendî ademiyet werê avakirin, kontrol û parvekirinê dike. Huquq xwezahiye, bingeh mirov e,, malbat e, gund e, tax e û civak e... Di encamê de afirgeriya kollektîf e, bi riyên beyhûda û berjewendiyên kesayetî, grub û koman nayê berteref kirin.
Dema ku em li biryara Dadgeha Kopenhag ya derbarê ROJ TV de daye dinêrin, vekirî tê xuya kirin ku huquqê sîstemê, bi siyaseta sîstemê ve girêdayî ye û berjewendiyên sermayedar û desthilatdariyê parastiye. Teşqele têde heye. Yanî xeta “edalet bingeha milk e” şopandiye û edaleta ji bo komekê, ji bo desthilatdarekî daye. Gel, mafên mirovan, huquq, demokrasî, nirx nînin. ROJ TV, berdevkê gelê xwe ye, hawar û qîrêna gelê xwe ye... Gel, yanî cemahîr, yanî komên xelekê, ademiyet, nirx û pîrozî... Lê Dadgeha Kopenhagê çi biryar da, gotinên sermayedarên global û şûrê zorê “teror” qîriya. Ev ji “heqanetê” wêdetir haqaret e. Biryar mina ku “huner ji bo huner e.”
Di Xweserya Demokratîk de, huquqê xwezayî ku li ser bingeha mirov û nirxên mirov(hiyê) hatiye rûnandin heye. Di vî huquqî de, rêbaz, “edalet bingeha mirov û nirxên mirov e.” Ev sîstem, hinekî dişibe “huner ji bo gel e.”
Di sîstema modernîteya kapîtalîst e, huner, bûye amûrekî rastmaliyê û ji nirxên mirovahiyê zêdetir, bûye rûmetdariya dewlemendan. Ev tê wateya ku rêbazên MAFIA, ku di çarçoveya huquq û kanunan de, meşruiyet bidestxistiye tê parastin. Di dema ku polîsê çûne atolya Pîcaso û pirsa “te çima Guarnîca çêkir” got, “ne min we çêkir”, ji bo Tirkiyê û piştgir û destekvanên Tirkiyê dikare werê dubare kirin.
Kiryarên darbekarên 12ê Îlonê, ku bi navê “Babayên bavê Babayan”, û kiryarên MAFIAtî, bi mîzaha reş dihatin gotin, îro jî, di şexsê Erdogan û tayfeyên wî de têne dubare kirin, rê û rêbazan nasnake. Me gelek caran navên Mussolînî, Hîtler, Salazar, Fanco û her weke din, bi navê Erdogan re, bi mînak û kiryarên weke hev anîne beramberî hev. Gelo Erdogan, mina van kesên ku me navên wan hejmartin, erkên desthaidlairyê teva bix we ve girênedane? Belê!... Naxwe?...
Dema ku sîstem faşîstekî diafirîne, heta dawiyê bikartîne, kiryarên wî diparêze. Reş kirina ekrana ROJ TV jî encama vê sîstem û zihniyetê ye. Ji bo Kurdan ne kiryareke biyanî û ecêb e. Di dîroka Kurd û Kurdistanê de yekemîn car telewizyona Med TV hate vekirin, dilnekirin, qçm nekirin girtin. Medya Tv hate vekirin, car din bi heman temtêlê girtin. Roj Tv hate vekirin, dîse heman bextreşî nîan dan. Vekirin nirx e, girtin rûreşî ye. Vekirina ked û xwehdanê ye, mafekî demokratîk, huquqî û insnaî ye. Girtin hewdaneke li dijî van nirxan teva ye, yanî faşîzm e...
Kê xwest, AKPe ûd ewleta Tirk, kê kir, hêzên global û Xwedawendên sîstema modernîteya kapîtalîst. Yanî çete, kontra, gladio, jitem... Yanî zihniyeta belakirê Kasimpaşa û Rambo... Gelê Kurd, îro li dijî van sergerdeyên ku bûne bela serê mirovahiyê şer dike. Fransa, îro li Senato, kanuna qirkirina Ermeniyan nîqaş dike; Tikriye bi zihniyeta sergerdetiya Kasimpaşa dijbeirya xwe tîne ziman. Lê Fransa ku nirxên Şoreşa Fransa qadûk kirin, mulga kirin, di nava lingê hespan û palêtên tankên dagirkeriyê de hiştine, nikare li xizaniya Ermeniyan jî xwedî derbikeve û imzeya xw ebiavêje bin kiryareke ademî.
Biryara Dadgeha Kopenhag û biryara Nîlsatê û ya Eutelsatê jî mînaka vê ne. Lê Şoreşa Kurd, da xuya kirin ku têkoşîna gelan dikare, xwe ji xweliya xwe biafirîne. Bi vê mebestê, Haraketa Kurd û îdeolojiya Şoreşa Kurd, wê vê badîreya rûreşî û bextreşiyê jî derbas bike. Wê dikaribe nirx û pîroziyên xwe jî biparêze.
Pirse sernav nivîsê giring e, bersiva wê jî, sîstema alternatîf e.
Medeni FERHO
- Ayrıntılar
Jiyan bi wateya xwe jiyan e. An ku bêwateyî mirin e. Wate, cewher û xemla jiyanê ye. Mirovek an civakeke ku ji vê cewher û xemlê dûrkeve, dibe jîndarên mirî. Dibîne, dibihîze, dixwe, digere lê najî! Ji ber ku jiyan karê watesaz, dilçêker û evîndaran e. Evîndarên heqîqet, dilsozî û azadiyê ne.
Dijmin û dagirker di welatê me de berî her tiştî bi wate û jiyanê leyîst. Destpêkê em bi fîzîkî kuştin. Lê di bingeh de xwest ku me di dil û mêjî de bikuje. Me bêwate bihêle û jiyanê li me bike çolistan û biyaban.
Belê, min û Şehîd Rubar payîza sala 2009’ê li bilindahiya çiyayekî Kurdistanê li ser van mijaran ketibûn sohbeteke kûr û dûr de. Di nav PKK’ê de wate di kesayeta Rêber APO de pêşeng e. Wate dibe meş, tevger, raperîn û bilindbûn. Ev tevger jî careke din dibe wateyeke hîn kûrtir. Şoreş li ser vê hevguherînê pêşdikeve û bilind dibe.
Şehîd Rubar jî di sala 1992’ê de tevlî refên vê şoreşê bû. Wê demê li Sêrtê zanîngeh dixwend. Lê ew zarokê herêma Torê bû. Şehîd Rubar an ku bi navê berê Seyfeddîn li gundê Kefsengê ya girêdayî Midyadê tê dinyayê. Kefsengê gundekî biçûk e û li serê rêzegirekî hatiye avakirin. Xwedî xwezayeke xweş e û kevnare ye. Paşî bi malbatî têne nav Midyadê. Rubar li vir mezin dibe û li vir dixwîne.
Ew piştî ku ji zanîngehê tevlî refê gerîllayan dibe di demeke kurt de bi sekn û tevgera xwe ya mîna derwêşekî û bi fedekariya xwe di nav jiyanê de ciyê xwe digre. Girîngiyeke mezin dide hevaltî û wateya wê. Ev jî dibe sedem ku ji aliyê hemû hevalên xwe ve bê hezkirin. Di karê xwe de jîr, di têkiliyê xwe de dilnimz û di xebata xwe de afirîner bû. Di jiyana rojane de devliken û henekçî bû. Henekên wî moralçêker bûn.
Dost jî û dijmin jî kûrbûna hevaltiya di nava PKK’ê de tînin ziman. Dost vê rastiyê fam dikin û dixwazin kûrahiya wê bizanibin. Dijmin jî vê rastiyê dibîne lê naxwazê fam bike. Bêguman yek ji bingehên PKK’ê ku li ser piyan radigre hevaltî ye.
Hevaltî girêdan e, wate ye, dilsozî ye, jiyan e. Hevaltî tilsima nav PKK’ê ye. Şehîd Rubar jî di jiyana xwe ya nava PKK’ê de ku 20 sal tije kirin, her tim di nava hewldan û xîreta hevaltiyeke baş de bû. Di vî milî de xwe gihandibû asteke bilind. Kenê wî yê şîrîn ku pirî caran ji rûyê wî kêm nedibû, xemla hevaltiya bû.
Bi şehadeta her hevalî/ê dil dêşe, xemgînîyeke giran dil û giyan radipeçe. Heya çend rojan jî mirov di navbera rastî û nerastiya şehadetê de diçe û tê. Mêjî dibêje rast e, lê dil dibêje na… Her ku mêjî israr dike, dil dixwaze biqîre û bêje naaaaa…
Û paşî rondik ber bi çavan ve diherikin. Lê nabe! Nabe ku dijminê hov rondikê me bibîne. Bila ew ber bi dilê me ve biherikin. Da ku kela dilê me geş û gur bikin. Da ku ev kel bibe bizot û bi serê dijmin de biteqe!
Şehîd Rubar, Hevalê Hêja!
Tu yê her tim di dil û mêjiyê me de bijî. Û em careke din dibêjin: Şehîd rûmet, serbilindî û ronahî ya me ne û em bi hemû hebûna xwe ve dilsozê rêya wan in…
Firat Gernas
- Ayrıntılar
-Hûn ji bo partîbûyinê sond dixwin, lê em pîvan û nêzîkatiyên bilind ê azadiyê yên PKK’ê danexînin asta pîvanên xwe yê ji rêzê, em nekin qurbana wan. PKK li ser kesayetê ye. Divê li ser niyet û kesayat a me be û ji xwe divê hêza we têrê bike. Têrê kirina hêzê tê wateya binxistina xwestekên we ye, niyetên xwe yê subjektîf (bi alî) ji xwe re bingeh negirtine. Pîvanên rast, pîvanên objektîf ên derdikeve holê zehmet be jî divê mirov bipejirîne û hûndirîn bike. Di vê mijarê de PKK’yî bûneke rast dikare pêşbikeve. Li vir li ser van bingehan ders (wane) tê dayîn. Waneyên Partîbûyinê, PKK’yî bûnê tê dayîn.
Ji bîr nekin, hûn ji cîhaneke reş tarî û kufrê tên. Li wir têkildarî mirovahiya me, welatparêziya me, hela hela bi mafên mirovan, bi azadiya gel tu tişt tuneye. Em di bin bandora rêzikên (kural) me neçarî jiyaneke ketî, dixîne, bi lanet û şermî dike. Em qurbanên jiyaneke kirêt in. Em ji vê rizgar dibin. PKK navê tevgera vê lanet kirinê, red kirinê, ji bo vê rêş bike, ji holê rabike û ji bo vê hemû tiştê xwe datine holê ye. Bala xwe bidinê, tevgereke bi gişî alternatîf e an jî tevgereke li dijî wê derketinê ye. Bi dij derketinê, avakirina bêkêmasî ya nû, li şûna ya bê red kirin û şer bê derbas kirin, li şûna wê hêza wê, hêza fikr û raman, mezinahiya giyan (ruh) li hemû qadan ya herî baş, ya herî rast, ya herî xweşik avakirinê jî dihewîne. Vê ji xwe re bingeh digre. Ev hemû mijarên pêwîste mirov ji bo PKK’yî bûneke rast ji xwe bipirse, yên pêwiste hûn bigihêjin û ji bo vê jî hevgirtî bin. Hûn ê weke zarokan sond nexwin. Nemaze ji civaka me de gelek caran tê jiyandin, xwe bi xwe û der dora xwe dixapîne, hûn ê nekarin wusa sond nexwin. Jiyaneke bi fêrbûyinên xwe, wê we bêbiryar bike, wê bibe sedemê bi sonda we bawerî neyê. Kesên bi sonda xwe ne rast be, sonda xwe neyne cîh, bawerî jî pê naye.
Kesayetên di jiyanê de rêz digrin, yên heta dawî bi sonda xwe ve girêdayî diminîn û herdem ji bo sonda xwe bi cîh bîne di nava hewldanan de ne. Van kesayetan her dem ji aliyê civakê rêzê dibînin. Van kesana jiyanê diguherin. Em kesayetên di civaka xwe de dizanin, xwedî nêzîkatiyên herî dijber û vala ne. Her roj çil carî fikrê xwe diguhere, helwesta xwe diguhere. Ev nagihêjin cihekî. Em dixwazin vê derbas jî bikin. Biryarbûyina di PKK’ê de, ezma di PKK’ê de, hêza pêkanînê ya di PKK’ê de derfêtên mezin ji bo mirov bibe xwedî pîvanên rast dide. Me hin nêzîkatî nîşan da, hûn ê çil carî li ser bifikirin, biponijin, fam bikin û jê zêdetir jî hûn ê bibin hêza pêkanînê.
Di giştî de asta azadbûna jinê, asta azadbûna civakê ye. Asta azadbûyinê ya em ê di vê qadê de pêkbînin, wê sibe asta azadbûna civaka em ê avabikin diyar bike. Em jinê çiqas azad bikin, em ê civaka di pêşerojê de jî ew qas azad bikin. Em vê mijarê çiqasî li derveyî nêzîkatiya azadiyê bihêlin, sibe di civaka em ava bikin de wê ew qas ji bo damezrandina pergaleke dûrî azadiyê û her cûre dijberî azadiyê, ne wekhev, bi mêtingerî, bi zext bibe bingeh. Ji ber vê jî divê em pir hessat û bi pûte nêz bibin. Partî di vê mijarê de neçare heta dawî bibe xwediyê tekoşîneke bi rêgez, bi.
Ev mijar ne mijareke ku bi nêzîkatiyên seranser ên gelek ji me nîşan dide çareser bibe, her weha xeteriyên van nêzîkatiyan jî pir eşkereye. Divê mirov li ser her cûre niyetên sûbjektîf nêzî vê mijarê bibe û ji bo vê cesaretê nîşan bide. Bi qalibên kevn, nêzîkatiyên keveneperest çiqas xwezayî xuya bike jî divê mirov qet cidî negire. Em ji feraseta kevneperest a namûsê bigrin, heta ferasetên hestiyarî, ji feraseta zewacê bigrin heta ferasetên hevaltî û dostane hemû ferasetên pênç wereqa nake. Divê mirov hîn rastir, bi cewher û rêzdarî nêzî pirsgirêkên vê qadê bibe. Ji ber ku ev qad, qada divê herî zêde were pêşxistin e. Ji biçûkbûnê wêdetir bûyereke wendabûnê heye. Li vir bûyina pênç wereqe heye. Li vir her cûre bêbinyadî, her cûre durûtî, her cûre dek û dolab heye; di têkiliyan de derew û xapandin heye. Bêrêziya mirovan li himber hev bêhemba heye. Bikaranîna karakterê hezkirina mirovan pir xirap heye. Di tahlîla dawî de berovajîkirina hemû jiyanê û wendakirina jiyanê heye.
Wê demê divê mirov giringiyeke mezin nîşan bide ku ji bo mirov dûrî nêzîkatiyên hate diyarkirin ji wan dûr bisekini je. Di vê mijarê de tu carî mirov girîngiya wezîfeyên xwe yê tekoşînê ji bîr nekin. Di jiyanê de em her dem li van mijaran haydarin. Tenê xaleke em di van mijaran de fam nakin; tevî divê tekoşîneke xurt bê dayîn em hemû hêza xwe nîşan nadin, li gor girîngiya wê nêz nebûn, bi tekoşerî nêz nêbûn, nebûna çareseriyê, weke wê her dem hin kes tiştan bide me nêzîk bûn, rewşên bi vî rengî derdikevin holê. Ev jî kêmasiyeke cidî ya di pîvanên we yê şoreşgerî de nîşan dide. Hûn çawa difikirin ku van kêmasiyên xwe derbas bikin? Di vê mijarê de hûn çawa difikirin perwerdeya xwe û tekoşîna xwe çareser bikin? Hûnê weke heta niha di bernameya we , bi inkar kirina pêwistiya guherînê bigihêjin ku? We di vê mijarê de xwe pir çewt û berovajî kiriye. Ma nebin berpisyara herî mezin a vê?
Bûyera her du zayenda jî bi giştî wusa ye. Nêzîkatiyên pir xeter û nayên efûkirin heye. Divê teqez veguherîna şoreşgerî biafirînin. Çawa divê her civaka hûn bikevin nav ji wan re azadiyê bibin, di vê hûn pêkanîna rêgezên xwe bê ku bikevin nakokiyan û li ber çav bigrin ku mijareke bir zirav e; nekevin sekterîzmê û şelafiyê divê xebateke xurt bidin meşandin. Koledariyeke mezin heye. Wê pêwîst bike ku ji bo hûn van bendeyan rakin ser piyan tekoşîneke we ya bi mêrxasî hebe. Heta îroj nêzîkatiyên we yê kakilê hejîrê danagre nêzîkatî û hewldanên we hebû. Ev jî pîvana bejna we nîşan dide. Serwextiya li ser herêmê, nîrxa ji bo qadê tê dayîn ji bo şoreşgeriya we pîvaneke.
Avrêl 1989
- Ayrıntılar
Ji çapemenî û raya giştî re!
Di Kanûna 2011’an de li li navçeya Şirnex Silopiyê li herêma Cûdiyê di navbera gerîla yê me û leşkerên artêşa dagirker a tirk de pevçûnên dijwar qewimî bûn û di van pevçûnan de jiyankirina şahadetan û birina cenazeyan a Meletiyê di çapemeniyê de derbas bibû.
- Ayrıntılar
Gelê Kurd, gelekê ku hertimî serî li himberî dagirkeriyê rakiriye, bi pêngavên berxwedan û tekoşînê re asta serkeftinê qezenç kiriye. Bê guman, ev weke kevneşopiyekê ji dîrokê herikiye roja me ya îro. Hemû dewletên dagirker jî dizane, lê mixabin vê berxwedaniyê danaqurtîne.
Hemû rêbazên xwe yên gemar bikaranîn, lê encam negirtin. Bi hezaran girtin çêbûn, bi hezaran kes êşkence kirin, lê bi vê jî nekarîn tiştekê bikin. Bi ti awayî nekarîn gelê Kurd, Rêbertiya wê û tevgera wê ya azadiyê gav şunde bide avêtin. Tenê yek rê di destê dewleta dagirker de maye, ew jî li ser bedenên bêruh yên ciwanên Kurd rant kirin û berîka xwe dagirtin.
Şehîd, peyveke ku konê xwe di nava hemû peyvên gelan de vedaye. Peyveke pîroz e. Ji kesên ku bedena xwe xistine sîper li himberî dijminê xwe, kesên ji bo azadiya welatê xwe canê xwe feda kirine re dibêjin şehîd. Ger ku canê xwe feda kirine ji bo welatê xwe, ew veşartinekê herî pîroz maf dikin. Wana spartina dilê xwe, erkekê mirovahiyê ye.
Lê mixabin, şeytanên hemdem yên weke dewleta Tirk û hukumeta wê, ti nesîbê xwe ji van hestên mirovahiyê negirtiye. Ji bo qetil kirina ciwanên Kurd tenê li ser kar e. Êşkence dike, qetil dike û pişt re jî dirizîne.
Ew ki ye dibêje zarokên Kurd bê xwedîne û li goristana bêkesan tên veşartin. Yên bi vî rengî difikirin, ew yên ku ti keda wan di ber azadiya welatê wan de çênebûye. Ew mirovên behest in, mirovên bêked in. Mirovên xwe li ser xwîna ciwanan mezin dikine. Mirovên hov in. Ger bi qasî zirê keda wan di ber jiyaneke birûmet de çêbibûna, bi vî rengî nedifikirîn û ne jî tiştekê bi vî rengî pêkdianîn.
Gelê Kurd heya niha li hemû parçeyên Kurdistanê, li Helepçe, Mahabad, Amudê, Amedê, ji derveyî welat bi deh hezaran zarokên xwe fedayê riya azadiya welat û rizgariya netewa xwe kirine. Ev ruhê fedayî yên ciwanên Kurd roj bi roj mezin û bilind dibe. Li cihê ku pêwîst bike jî ciwanên Kurd amedene canê xwe di ber doza welatê xwe de bidin. Ma gelo tiştekê ji vê pîroztir jî heye? Ger mirinekê heye, ew mirin jî bila birûmet û pîroz be. Bila ji bo doza gelê xwe be. Gelê Kurd gelekê bi mirinê re yek bûye. Ji mirinê natirse.
Di çiyayên azad de îro, jiyaneke li ser hîmê rêhevaltiyeke geleke pîroz tekoşîna azadiyê tê meşandin. Hevaltiya ku di van çiyan de tê meşandin, hevbihayê hemû pîroziyan e. Ruhekê ku li ti deverên cîhanê neyê dîtin, di çiyayên Kurdistanê de li gel şervanên azadiyê heye. Kesên ku qet hevdu nas nakin, tên gel hev û di demekê pir kin de rêhevaltiyekê geleke mezin qezenç dike. Ev hevaltiya wan digihe astekê bi wî rengî ku canê xwe jî, ji bo hev bidin.
Gelo we qet dîtiye, kesekê ji bo hevalê xwe, xwe avêtiye ber narincokê. Ji bo ku hevalê wê/î şehîd nekeve, xwe avêtiye ber narincokê. Ev ruh we li kuderê dîtiye? Ji derveyî tevgera azadiya gelê Kurd PKK, ev ruh li ti deverên cîhanê nehatiye dîtin. Nimuneya wê ya yekemîn di çiyayên Kurdistanê de çêbûye. Lê dewleta dagirker a Tirk, ji bo ku birînekê biçûk jî li wan venebe, zarokên Kurd dişînin mirinê. Leşkerekê ji metropolên Tirk, dişîne Kurdistanê ji bo mirinê.
Pîvaneke xwezayê ye ku, dema her zindiyek bi xeteriya mirinê re rûbirû bimîne, neçar ew zindî dikeve pozîsyona xwe parastinê. Lewma ger qesta kuştinê li ser canê wî/ê hebe, ew jî bi kuştinê bersiv dide. Ger tu qesta canê kesekê/î bikî, tuyê bihayê vî jî bi canê xwe bidî. Qesta dewleta Tirk jî mirina canê ciwanên Kurd e, welatê Kurdistan e. Li himberî vê jî ciwanên Kurd canê xwe feda dikin.
Dewleta Tirk mirinê bi mirinê dide afirandin. Hemwelatiyê xwe dişîne mirinê, piştî cenaze tê welatê wî jî vê carê rondikên Tîmsahan dirijîne. (Hun dizanin, dema Tîmsah birçî dibe çêlikê xwe dixwe û pişt re jî li ser digirî) Ev ya tenê ji bo keseke Tirk bi vî rengî ye. Lê belê ji bo ciwaneke Kurd, yê li mafê xwe yê mirovahiyê digere dewleta Tirk bi vî rengî nêz nabe. Ji ber ciwanên Kurd bêxwedî dibîne, li goristana bêkesan vedişêre. Ev jî şerma mirovahiyê ye, şerma dewleta Tirk e.
Şerma xwe ya mirovahiyê nabîne û nabêje min cenazeyên ciwanên Kurd aniye rewşa ku neyê nas kirin, serî li rêbaza gemar dide, derewan dike û ciwanên Kurd li goristana bêkesan vedişêre. Ji bo yek malbateke Kurd cenazeyê zarokê xwe bigire bi kilometrayan rêdigre pêşiya xwe. Dikeve pey canê bêruh û her bendewariyên xwe mezin dike ku tenê hestiyeke be jî, parçeyek ji canê zarokê xwe bigre. Lê dewleta Tirk li ser vê rantê dike û hatina malbatan felç dikin. Bi rojan li ber deriyê morgê dihêlin. Ger cenaze ji parçeyên Rojhilat, Rojava an jî Başurê Kurdistanê be, ji xwe nadin. Ger bidin jî, cenaze radikin cihekê bi wî rengî ku xwe gihandina wê zor be. Yan jî heya ku berîka xwe li ser canên bêruh tije nekin, cenaze nadin. Li himberî vê sucê mirovahiyê jî, wijdanê raya giştî razayî ye.
Di rewşeke bi vî rengî de jî, qala çek berdana PKK dikin. Piştî van kiryaran, ew rûreşiyeke mezin e hun qala tiştekê bi vî rengî dikin. Bi taybetî jî ew kesên xiyanetkarên Kurd yên derdikevin pêşiya qemerayan û weke bilbilê tuya diaxivin. Li şuna ku hun derkevin qala çekberdana PKK bikin, ji xwe şerm bikin ku heya niha kedekê we di ber azadiya welatê we de çênebûye. Ji xwe şerm bikin ku heya niha hun her timî duvê hinekanin û li ser xwîna ciwanên welatê xwe berîka xwe tije dikin. Di destpêkê de bibin xwedî ked di welatê xwe de, pişt re derbikevin qala çekberdanê bikin.
Li aliyekê hun cenazeyên zarokên Kurd nadin wa ku bi hestên dilê xwe law û keçên xwe ber bi koça wan ya dawiyê ve oxir bikin, di aliyê din de jî dibêjin çima ciwanên Kurd berê xwe didin çiya. Di aliyekê de welatiyê xwe dişînin mirinê û di aliyê din de jî rondikên Tîmsahan li ser dirijînin.
Zarokên Kurd ne bêxwedîne, ew li Helepçeyê jî be nebêxwedîne, li sînemaya Amudê jî be nebêxwedîne, li kolanên Amedê be jî nebêxwedî ne û li çiyayên Kurdistanê be jî ne bexwedîne. Gelî Kurdîno hun bêjin, ma zarokên we bêxwedîne? Ger nebêxwedî bin jî, wê demê berxwedanî û helwesta xwe dubare bi dewleta Tirk bidin nîşandan ku law û keçên we ne bêxwedîne.
Hindistan PENABER
- Ayrıntılar
Xencera xiyanetê careke din ez kuştim.
Dibin têla dirrihî de, li ber gutînekê bi strî û roj li nîvro....
Bi dijwariya sedsalên bextreşî, di kelihên hêrivtî de û bi mivreda şikestî ez kuştim.
Li navenda cîhanê, bi qîrêneke dawudî û di nava gulokek zerahiya ezman de...
Bi napalmên antî-demokratîk û fuzeyên li çerxêneketî û antî ademî ez kuştim.
Hemberî ku helbestên 33 berên komkujiyê hatine nivîsandin ...
Hemberî ku tê gotin wê helbesta 35 bombeyên komkujiya Roboskî werê nivîsandin...
Dilê min bi birînên Xebat Dêrik re xencer kirin, bedena min bi ser bircikên bexilî û bextreşiya sedsala bîstûyekê de hêrivandin. Piştre ez û darbesta Seyfettin Işik li ser milên ciwanan birin Midyadê...
Dilê min, birînên Xebat Dêrik û darbesta Seyfettin Işik, di nava gulbijêrkên lîle-lîle jinan û bi duruşmên ciwan hatin himbêz kirin...
Xencera xiyanetê roj li nîvro li min hejandin...
Bombeyên napalmê ber esra teng li min barandin...
Û miştaxeya bedenên min li ber lat û berzehan, dibin serma şevê de, wek gotinên destan û romanên nenivîsî hatin razandin. Ez zarok bum ez kuştim, ez ciwan bûm ez kuştim, ez kal û pîr bûn dîse ez kuştim.Di her dem û heyamên temenqersivî de, di her dema ku çakûçê hesinkerên Midyadê li sidan diket, kulîlkên birînên min jî reng didan.
Xwîna min dibû rengê jiyanê....
Wê demê, ez û rengên kulîlkan, bi dengê Xebat Dêrik û Seyfettin Işik re, bi gerilayekî bê nav re, li çaryanên bajarên Kurdistanê digeriyan. Mista destên me, bayekî germ dibizivand û wek ronahiya çavên zarokên bi kevir, kanîk qewsik dilerizîn. Hevokên helbestan, di pexşanên gazinokî de, bi çîrokan dihatin xemilandin. Hingî min got:
Ezê hêviyên xwe di kûrên Batê de germ bikinû bi hêviyên jinên Serdêfê re darvebikim... Û wek salvegereke bê yadkirin, bibim gotinên dilojarê û gotinên qesîdeyeke dirêj.
Hingî zarokên Pencînarê wê dikaribin bi zarokên Ramanê re bilîzin û bi zarokên Çiyyaên hevêriya re sunda tolhildanê bixwin. Hingî cil û bergên zarokatiya min, wê ji nava çîrokên winda werin berhevkirin û ezê dikaribim xencera xiyanetê bişikînim.
Şikandina xencera xiyanetê wê bibe derman û hevaynê birînên di bedena axa min de... Hingî ezê bi kuştina xiyanetê nemirim û di nava birîna xiyaneta sedsalê de jiyan jî nabe kulmîrowa nexweşiyan..
Û ezê stranên wek destanan li hev kom bikim, da ku niviştokên bêbextiyê werin gom kirin û dibinê xweliyek sar û bi ser serê xwediyê xwe de bibare.
Hingî xayin wê bibin xwelîser... Bibin hetikber û bi qeşmeriyê re razin.
Û derxên wê şîn nabin, kulîlkên wê jî venekin....
Ez careke din di nava şînê de me...
Di kevana çiyayekî bi bombayên napalmê hatiye şewitandin de,
Bi gerilayekî bê nav re, di nava hêstirên berhevkirî de... Li pêşberî jiyana kuştî dibine romanek... Em bibine qîrêna çûkan, dibine şîqêna baz û başokeyên xeydok.
Ez û gerilayê bê nav dibinê sinekî de: Ew ji rojê diaxive, ez ji stêrikan... Ew ji heyvê diaxivî, ez ji av û axê... Gotinên me wek helbestên Ehmedê Xanî dibine cewherê çakûçê Kawayê hesinker û xencera xiyanetê dişîkînin.
Hingî dengê me û devsa gavên me, di coka dîrokê de diherikin...
Hinekî li Xinêra...
Hinekî li Qendilê....
Hinekî li ber ziyareta helbestî kulîlk vedikirin.
Hingî min bi sunda Xebat Dêrik û sunda Seyfettin Işik û sunda gerilayê bê nav...
Serbenda heyama nû, bi desmalên hevrîşmê girêdan. Wek micbiyekê, wek geştekê li çar aliyên Kurdistanê gerandin. Min got; ev navê hêviyê ye, ev navê kuştina xencera xiyanetê ye, ev navê çûkê li ser hêlînê ye, navê kewê ribat e û li ser movika rima Rastemî Zal danîne...
Li hemberî kemîn û davikên kuştinê cenga azadiyê dixwîne...
Bi tiliyên hinekirî...
Bi mista xwehdayî...
Bi ramûsanên di nava jinên Serdêfê de, ezê kelihên berxwedanê ava bikim.
Ez û hêrsa gerilayê bênav bi hêviyên siberojên rûmetdar re,
Di nava xeftanê evîna Meleyê Cizîrî de..
Bi hêviyên Ehmedê Xanî re dimeşin...
Ne bi sunda seyidekî şaşik kesk... Ne bi sunda meleyekî li ber Qur’anê rûniştî...
Ne jî, bi sebra Eyûbê kurmexwarî...
Em bi sunda gerileyekî bê nav
Bi tîr û kevanê Qeretacdîn..
Bi gurz û rima Rastemî Zal û baweriya zarokên keviravêj re xwe bigihînin azadiyê
Hingî ez û Seyfettin Işik
Hingî ez û Xebat Dêrik
Ez û şikêrên kuştiyên winda,
Emê govendekê girêbidin...
Hingî wê ramûsanên min di nava lîle-lîla jinên Serdêfê de,
Li ser darbestên cangorî û pakrewanên min bibin gulbijerkên hêviyê
M. Bagok
- Ayrıntılar