Bê guman
Parastina rewa mafekî xwezayî ye û beşek ji parastina cewherî ye. Her zindiyek di xwezayê de mekanîzma wê ya parastina cewherî heye û yek ji şertên jiyanê ye. Her zindiyek ji bo ku di gerdûnê de jiyanbike pêwîste ji xwe re derfetên jiyanê çêbike. Ev rastiyekî xwezayê û gerdûnê ye. Ev bi fikrê Markîsîzm yê nakokî û yekbûna tiştên li dijî hev, Yan jî bi mentiqê Hîgel yê doz x dijî doz(tez x dijî tez) de ku hatiye destnîşankirin, fîzîka hemdem jî isbatdike ku hemû made di xwezayê de di hundirê têkiliyekê de ne. Di hundirê danûstandinê û bandorkirin û pertekirinê (etkî û tepkî) de ne. Ji ber vê yekê tu zindî, ji xwezayê razber (soyut) nikare jiyanbike. Biqasî bandora ku çêdibe û pertek raberdike, bi vî rengî ji bo ku bikarbe aşîtiyekê avabike, pêwîste şensê xwe yê pertek dayînê hebe. Pêwîste mekanîzma xwe ya parastina cewherî hebe. Di hundirê madekê de gava hêza vekêşandinê(çekîmê) di navbera notron û piroton û dendikan de hêzeke vekêşandinê heye. Ew hêza vekêşandinê nebe, ew made wê belavbibe. Ji ber ku hêzeke wê ya vekêşandinê di navbera dendikê û pirotonan de heye. Bi qasî hêza vekêşandinê ya pirotonan, bi qasî wê hêzeka eliktronan ya pertekdayînê heye. Ev jî nasname û berxwedanê dide madê. Hejmarekî wê nasnamê dide xuyakirin. Bi qasî hêza vekêşandinê, pertek û parastina cewherî hebe, ew made xwe li hemberî madên dîtir diparêze. Cihê ku ev made lê qelsbû, madeyeke eliktronê wê ji xwe re birevîne û nasnama madeya dîtir diguherîne. Ji bo giyayekî, dewarekî û însanekî jî ev rastî wehaye. Heta di asta şaneyan (hucre) de jî ev heye. Di xwîna însan de kopê sor û sipî hene, yên sor wezîfa wan kedîkirine û yên sipî jî wezîfa wan parastine. Li hemberî her mîkrobekî û nesaxiyekî ku êrîşî ser laş bike, Jehrê dafirîne û wî mîkrobî bê bandor dike. Li hemberî wê dikevin parastinê . Li ser vî esasî her zindiyek ji bo jiyanbike pêdiviya xwe bi parastinê heye. Pîvana jiyankirina zindiyekî bi pîvana parastina wî ve girêdayî ye. Bi qasî şensê wî yê parastinê hebe ewqasî şensê wî yê jiyanê heye! Rêber APO vê rastiyê mîna ramangeriya gulê bi navdike. Striyê gulê, gulê bi rêzbûn dike û dihêle ku gul xwe biparêze. Ji bo avakirina civakeke exlaqî û siyasî, mekanîzma wê ya jiyanê ya parastinê, ango parastina cewherî heye. Ev bi rengekî felsefîk, biyolojîk û sosyolojîk jî weha ye. Ji bo gelê Kurdistanê azad bibe, pêwîste mekanîzmeke xwe ya parastina cewherî çêbike. Rêber APO dibêjê “ Ew civaka ku mekanîzma wê ya parastinê tunebe, civakeke kole ye û dîl hatiye girtin.” Civakek çiqasî hêza xwe ya parastinê hebe, ew qasî azad e. Hêceta şer û berxwedana parastina rewa û parastina cewherî di milê felsefîk û biyolojîk de weha ye. Li ser vî bingehî xwe tevger kirin pêwîste.
Parastina cewherî ya gelê Kurdistanê mirov dikare, di sê pileyan (katogeriya) de binirxîne. Ev rêxistina parastina rewa û parastina cewherî bi giraniya zora ku derdikeve pêş, bi wê ve girêdaye. Êrîşkirin li ser gelê Kurdistanê, di çi astî de be, parastina gelê Kurd jî wê di wê astê de be. Heger êrîşkirin li ser Kurdistanê bi artêşê be, wê gelê Kurd di asta artêşê de xwe biparêze. Heger êrîş di asta polîsan de be, wê gel di asta polîsan de xwe biparêze. Êrîş li ser ziman be wê bi ziman xwe biparêze. Êrîş li ser civakê be, civak wê xwe biparêze. Êrîş li ser jinê be wê jin xwe biparêze. Ji bo vê parastinê çi rêxistin pêwîst bike, bi asta êrîşan ve girêdayî ye. Rewşa Kurdistanê ya siyasî, civakî, aborî û ya leşkerî gava mirov binirxîne, pêwîstiya parastina rewa eşkere ye û zelal derdikeve holê. Parastina rewa tenê di milê leşkerî de nîne. Partî di vî alî de me rexnedike. Heval tenê hêlên wê yê leşkerî dinirxînin, hêlên wê yê siyasî, civakî û aborî ihmal dikin. Ji ber vê yekê siqetî derdikevin holê. Ji xetê derketin çêbûye. Şerekî derveyî xetê tê jiyankirin. Pêwîste parastina rewa di her milî de were fêhimkirin. Rêber APO rewşa Kurdistanê bi (dagirkirina leşkerî) bi navdike. Rêber APO navê wê dike qirkirina çandî û dagirkirina aborî. Heger qirkirina çandî tê çêkirin, pêwîste em xwedî li çanda xwe derkevin. Ev qirkirin bi rê û rêbazên şerê taybet tê meşandin. Li hemberî wê pêwîste saziyên parastina çandî di nava gelê me de werin avakirin. Saziyên ziman pêwîste werin avakirin. Bi qasî ku dijmin dibistan vekirine, gelê Kurd di bişaftin (asîmlasyon) û di qirkirina çandî re derbas dikin, pêwîste dibistanên Kurdan yên xwe perwerde kirinê hebin. Di aliyê aborî de dagirkerî heye, Kurdistan bi xêr û bereketa xwe tê talankirin, lewre mekanîzmên parastina Kurdan yên aborî pêwîste hebin. Rêber APO şûna wê (alternatîf) aboriya hevkar(koperatîv) pêşniyar dike. Li ser civaka Kurd çi êrîş heye, li hemberî wê gelê me wê xwe bi tevgerbike. Parastina xwe ya civakî wê çêbike. Wê ciwan û jinan bi tevgerbike. Lingekî parastinê ewe ku jin têkoşîna zayendî pêşbixe û ji bona nasnama xwe avabike bikeve hewildanan. Rêxistinên ji boyî parastinê pêwîst dikin, gereke avabike. Şûna çanda rizandinê û sinc xirakirinê ya nûjeniya(modernîta) kaptalîst, wê çanda komînal bide rûniştandin. Êrîşa polîsan li ser gelê me heye. Her roj mirovên me digrin û di işkencan re derbas dikin. Li hemberî vê êrîşê wê mekanîzmeke gel ya parastina cewherî hebe. Em vê di asta yekîneyên herêmî yên HPG ê de dinirxînin, ango yekîneyên HPG ê yên parastina cewherî, yên leşkerî. Heger êrêşa dijmin leşkerî be, wê parastin jî leşkerî be. Bi qasî ku êrîş bi çek be wê parastin jî bi çek be. Heger êrîş ne leşkerî (sivîl) be, wê parastin jî ne leşkerî be. Di aliyê leşkerî de, wek di despêkê de min da xuyakirin, Kurdistan ji milê artêşa Tirk ve hatiye dagirkirin. Rakirina vê dagirkirina leşkerî, her weha zordestiya artêşê li ser gelê Kurd û parastina gelê Kurd, pêwîst dike rêxistineke leşkerî di asta artêşê de hebe. Ew artêş jî, HPG ê ye. Li hemberî êrîşên çekdarî yên ku li ser gelê me têne kirin, bi parastineke çekdarî
Sê qonaxên şer yên esasî hene. Gelek heval van qonaxan mîna qonaxên şerê gelîrî yê demdirêj destnîşan dikin. Ev qonaxa neçalak (pasîf), çalakbûn (aktîf) bi hemî hêza xwe (topyekûn) heye. Ne weke şerê gelîrî yê demdirêj gav bi gav tu ji yekê derbasî ya dîtir dibe. Di parastina rewa de ne wisa ye. Ev bi pêşveçûnên siyasî û tundbûna zorê re, tê diyarkirin. Carna di hinek deman de tu ji parastina pasîf derbasî parastina bi hemî hêza xwe(topyekûn) dibe. Carna tu ji parastina çalak (aktîf) derbasî parastina neçalak (pasîf) dibe. Ji ber wisa parastina rewa ne tenê şerekî leşkerî ye. Di van milan de kêmasiyên me yên cidî hene. Hinek caran agirbest û pêvajoyên bêçalakiyê çêdibin, em hinegî derbasî parastina çalak (aktîf) dibin, lê belê em bi lezgînî derbas nabin, karê xwe nakin û hinek heval vê pêvajoyê napejirînin. Şer ji pêşveçûnên siyasî qutdikin.Ev biryara bê çalaktiyê ji encamê siyasî hatiye girtin, hevalên me dibêjin “Çima şer hatiye sekinandin?”Em van derbasbûnan pir giran pêktînin. Ji ber ku em dogmatîk diramin. Siyaset di vê sedsalê de di hûrdem û demjimêran de tê guhertin. Hger tu dixwaze têkoşîn bike pêwîste tu nerm be û qabiliyeta te ya menawra hebe. Tişta tu di zemanê wê de neke nirxê wê nîne. Çalakiya ku tu îro bike bi wate ye, lê belê heger tu sibe bike tu wateya wê nîne û wê zerar bide. Heval di vir de xwe iqna nakin. Ji ber ku siyasetê naşopînin û ne xema wan e. Tenê li gorî mentiqê leşkerî ev çalakî serkeftiye yan jî binkeftiye, xema hevalan eve. Çiqasî xizmeta siyasetê û şoreşê dike, ne xema hinek hevala ye. Hinek çalakiyên ku me kirîn dibe ku di milê leşkerî de bi serkeftî bin, lê belê di zemanekî şaş de hatine pêkanîn û cihê wê şaşe. Şûna ku em di milê siyasî de encam ji wan çalakiyan bigrin, hewildanên me vala derketine û zerar jî daye. Ji ber ku hevalan di hundirê xwe de nepejirandin, ji stratejiya parastina rewa re çi pêwîste pêknanîne. Em hêzeke leşkerî, navendî û hîrarşîk in, em nikarin bi rojan nûçeyan bigerînin. Partî vê weke siqetiyeka pratîk nabîne, lê belê weke hişmendiyekê dibîne.karekterê vî şerî yê siyasî heye, tenê ne leşkerî ye. Duyemîn, ev şer mecbûre bi çavdêrî (kontrolî) were meşandin. Em pêvajoyê û siyasetê dikin hêcet ji bona bê çavdêriya xwe.
Li gorî pêşveçûnên siyasî û berjewendiyên rêxistinî wê HPG ê çalakî bike. Şûna ku em bêjin ji me nayê em şer biçavdêrî bikin, em bê displînin, em li gorî pêşveçûnên siyasî ne nerm in û em rexnedayîna xwe bidin, berovajiyê wê, em rêxistinê tewanbar dikin. Taybetiyên şerê parastina rewa, yê pêngav avêtinê heye. Rêxistin dibêjê “Di vê heyîvê de çalakî bikin” Em heyanî keşfê dikin, hevalan perwerde dikin û amadekariyê xwe dikin, ew heyîv xilasdibe. Heger ji berê de amadekarî hebin, wê pêngav pir germ derbas bibe. Di sala 2004-2005 an de hevalan pêvajoyên wisa didan pêşiya me. Digotin: ji vê dîrokê heya vê dîrokê hûnê pêngavekî bikin. Rêxistinê tektîkên wisa didan meşandin. Lê belê me nikarîbû
- Ayrıntılar
Qurbanên bombeyên kîmyawî li Helebçeyê di sala 1988’an de.
Di 16'ê Adara 1988'an de balafirên şer yên artêşa Îraqê bombeyên kîmyawî barandin ser bajarê Helebçeyê. Di nava çend demjimêran (saetan) de li Helebçe û derdora wê bi hezaran Kurd mirin û bi 10 hezaran Kurd jî seqet man.
Raya Giştî ya Cîhanê, ji komkujiyê piştî çend rojan agahdar bû. Rojnemevan Remezan Ozturk piştî komkujiyê çû Helebçeyê û wêneyên ku li Helebçeyê kişandibûn, bi weşandina wan cîhan agahdarkir. Di wêneyekê de kesekî bi navê Elî Hawar zarokekî xwe yê yek mehî ku hê nav jî lê nehatibû kirin, bi awayekî hembêzkirî û dev vekirî, jiyana xwe ji desdabûn. Wêneyê mijara gotinê, piştî ku di rojnameyan de hate weşandin, bû sembola komkujiya Helebçeyê. Îro jî dema ku qala komkujiya Helebçeyê tê kirin, Elî Hawar û zarokê wî yê yek mehî tê ber çavên mirov.
Bandora bombeyên kîmyewî tenê bi mirina pênc hezar Kurdan û seqet mayîna bi deh hezaran ve bi sînor nema, bandora bombeyên kîmyawî hê jî li bajêr didome.
Li gorî daneyên Neteweyên Yekbûyî, ji bo bombeyên kîmyawî li Helebçe û derdora wê di navbera salên 1991 û 1994'an de nexweşiya penceşêrê (qanserê) ji sedî 800 zêde dibû. Her weha ji ber bombeyên kîmyawî nexweşiyên jinan çar qat zêde bûn û bi hezaran kes jî bi nexweşiyên qiriq, kezeb, poz û çavan ve rû bi rû man. Bi hezaran kesan jî çavên xwe wendakirin. Li gorî agahiyan, hêjî bandora bombeyên kîmyawî, zarokên nû tên cîhanê tehdîd dike.
Ji berpirsyarên sereke yên komkujiya herî bi xwîn a dîroka nêzîk Sedam Huseyîn û Elî Hesen Ebdelmecîd bi navê kod "Eliyê Kîmyawî" li girtîgehan li benda roja darizandinê ne. Lê belê hê ne diyare wê kengî derkevin pêşberî dadgehan. Gelê Kurd û bi taybetî jî gelê Helebçeyê li bendê bû ku ji Sedam Huseyîn û Elî Hesen Ebdelmecîd hesab were pirsîn.
Deme ku mirov li dîroka Kurdan dimeyîzêne, mirov pir êşeke mezin dibîne. Emê di vir de wê êşe tevî neyînin ser ziman. Em bi serekirinên ku li hemberê Kurdan ji sadsala 20. pêde bînin ser ziman ji wir pêde çawa heta dema Helepçê emê bînin ser ziman. Ji ber ku Helepçe, qirkirineke etnîkî ya sadsala 20. weke ya Ermenî û Cihuyan, yeke herî mezine. Helepçe, ji ber ku bû sembola komkujiyên li ser wî gelê ku di Helepçê de hate kuştin. Bûye sembola ser serê Kurdan.
Yên ku ew komkujî jînkirine Kurdin. Dema ku mirov li dîrokê dimeyîzêne, dîrokeke pir bi êş mirov dibîne.
Roja Helepçe
Di wê rojê de rojê bi xweşî despêkir. Her kesek li ser kar û barê xwe bû. Lê piştî ku roj hinekî bilind bû, dinya hêdî-hêdî vebû, li asîmanan firoke çûn û hatin, mîna ku derman li hawîrdorê werbikin ji bona ku kêzik û kuliyên ku zerarê didin çandiniyê, bikujin. Ew dermanê bi rengê sipî li ser mirovan bê dilovanî dane reşandin. Ew derman li asîmana sipî bû lê belê gava ku mirov nêzîkdibû mîna tarîtiyekê xwe nîşandida.
Gava ku ew derman hate reşandin, hinek mirov di ser xwarinê de hatin girtin. Ew li ser xwarinê rûniştî bûn. Wilo di cihê xwe de rûniştî man, mîna naylonê di cihê xwe de dawerivîn. Laşê hinek ji wan jî qalikê xwe tavêt, piç û piç hişkdibûn. Dema ku dem derbasbû êdî qîr û qêjîn di nav hev de bilind bûn û li erşê xwedê sekinîn. Dengê mirovan di nav hev de dihatin. Hinekan xwe ji bajêr derxist û berbi sînorê îran ve çûn. Hinekan jî berê xwe dan herêmên derdorê bê ku tiştekî bi xwe re rakin. Gelek jê pêxwas berê xwe dan sînorê Îranê.
Di ber qirkirina Helepçê de Tirkî, Îran û Sûrî berpirsyarin
Tirk, Îran û Sûrî, li gel Sedam cihê xwe digirtin. Haya wan ji komkujiya Helepçe hebû. Piştî ku şerê duyemîn yê li Îraqê çêbû, hingî wezîrê karê derve yê Tirkî ku Îro Serokomare, Abdullah Gul gotibû ku "xeber dane me û gotin me, bi me re Kurdan bikujin, me erê nekir". Lê kirinên wan yên ku piştre derketin holê didin nîşandan, ku ew jî bi wan re bûn.
Haya Tirkî jî, jê hebû. Roja ku komkujiya Helepçê çêbû, piştî wê bi du rojan konfiransa "Konfiransa welatên Islamî" ku navê wê yê kin IKO ye çêbû. Hingî, Tirkî bi Serokomarê xwe tevlê bibû. Hingî tu welatekî Misilman ev komkujiya li hemberî Kurdan nexistin rojeva xwe. Heta Sûrî bû asteng li pêşiya alîkariya ku Kurdên di bin deshilatdariya wê de xwestîn ji bona gelê Helebçe bikin.
Li ser vî bingehî em karin bêjin ku komkujiya Helebçe ne tenê bidestê Sedam hatiye pêkanîn, her weha bi destê hêzên paşverû yên heremî û hêzên Imperyalîst yên cîhanî û siyasetên Kurdên ku xwe radestî sazumana serdest kirin, hemî di ber vê komkujiyê de berpirsyarin.
- Ayrıntılar
“Çavkana Navendî: MEZOPOTAMYA”
Piştî qeyranên di navbera olan de, wekî şaristaniyeke dema sêyem Modernîteya Kapîtalîst dikeve rojevê. Dema mirov li dîroka şaristaniya Ewropa dinêre, bi lîberalîzma xwe hema hema piranî nirxan berovajî kiriye û her tiştî bi xwe daye destpêkirinê. A rast me jî hetanî ku parêznameyên Rêber Apo derneketibûn wisa dizanibû. Bi parêznameyên Rêber Apo re em ji şaş zanînên xwe warqilîn û hejiyan. Derket holê ku nêrandina Ewropa wisa masûm an bêguneh nîn e. Aborî, Zanist û Dewletê bi xwe dide destpêkirinê û hegemonyaya xwe bi vî awayî rewa dike.
Di vê mijarê de dema ku mirov li nêrandina marksîstan binêre, şaristaniyê bi awayekî yekpare bi dest nagirin. Di çarçoveya çînî de dinêrin. Li gorî marksîstan fena ku şaristanî tiştek baş e û fenomenekeke ku divê xwezayî bibe ye. Dîsa olan jî şaristaniyê dabeş kirine. Li gorî van nêrandinan şaristaniyên wekî Çîn, Îslam, Xirîstiyan, Hînd û Ewropa yek û serbixwe têne dîtin. Ger ku em şaristaniya Ewropa, Çîn an jî Hînd bihesibînin ku bi serê xwe bi pêş ketine, ew dem em ê vê sîstema cîhanê bi vê nêrînê şîrove bikin. Lê ev teqez ne wisa ye. Vanan bi hev re di nava geşedaniyek de ne.
Ku mirov nimûne bide neolîtîk li Mezopotamyaya Jorîn yekem car destpê dike. Ji ber sedemên erdnîgarî û werzî an demsalî guncavbûnek heye. Neolîtîk li gelek deveran pêşketinek nîşan dide, bes her deverek xwedî xweseriyek e. Ferqa Mezopotamyaya Jorîn ev e ku zirûf guncav in û di yek navendekê de pêşketinek çêdike û hêleke gerdûnî bi dest dixe. Li vir bi belavbûneke Navend-Derdorê cudahiyan tevlî xwe dike û xwe bi pêş dixe. Ev rewş ji bona şaristaniyê jî wisa ye.
Belavbûna Navend-Derdorê ya neolîtîkê navend Mezopotamyaya Jorîn e, derdorên ku bandor bûne Zozanên Îranê(B.M 7000), Çîn(B.M 5000), Hînd(B.M 4000) û Ewropa(B.M 4000) ne. Wekî mînak dema ku em li şaristaniyên Hînd û Çînê binêrin, bi qasî ji çavkana navendî(mezopotamyaya jorîn) çêdibin, bi heman awayî rengê xwe jî li nav xistine û xwe domandine. Dema ku li Mezopotamyaya Jêrîn şaristanî destpê dike û bi pêş dikeve, hê li gelek deveran ya derbasî neolîtîkê nebûne yan jî detpê nekirine. Dema ku bi Çanda El-Ubeyt(B.M 5500) re li Mezopotamyaya Jêrîn bi bajarên wekî Uruk şaristanî destpê dike, li Ewropa, Hindistan û Çînê neolîtîk tê jiyandin. Di vir de çavkana navendî(ana nehir) Mezopotamya ye. Ji ber ên din ji wê xwe têr dikin. Çima Çîn nabe rûbara navendî yan jî şaristaniyeke navendî, ji ber ku bi xwe sînor dimîne, belav nabe û xwe nake gerdûnî. Lewre wekî milekî kêlekî dimîne.
Ger ku nêrandineke çavkana navendî nîn be, fena ku her tişt bi Ewropiyan destpêkiriye bê fêmkirin. Pêşketina şaristaniyê Rêber Apo di parêznameyên xwe yên dawîn de dişibîne herikîna çemek. Dema ku çem diherike riyek an xetek wê heye. Di kêlek de jî avzemêk an kaniyên biçûk xwe tevlî dikin û her diçe ev çem mezin dibe. Vaye di vir de bandora şaristaniyên Misr, Çîn, Hînd û Ewropa fena van avzemêkan e. Ev çem her dem dihereke û mezin dibe. Her ku mezin dibe jî gerdûnî dibe. Şaristanî ku bi El-Ubeytê destpê dike û dest datînê jinê û hemû nirxên jinê; bi Sûmeriyan didome, bi bajarên Uruk, bi bajarên Ur, împeratoriya Akadî, Babîl, Asûr, Med, Pers, Grek û Roma her diçe hartir dibe û xwe li peravên zeryana Atlasê re dike yek.
Di vê herikînê de her çûye navend şimitîne. Yek yekê tune kiriye, bes gelek nirxan jî ji xwe re girtiye û pêşdetir biriye. Di têkiliya Navend-Derdor de, navend her dem derdora xwe bandor kiriye û xwe bi pêş ve biriye û belav bûye. Ev rewşeke gerdûnîbûyînê ye. Di vir de diyalektîka afirandin-çêbûnê heye. Ji ber ku ji bona navendê piştbaxçeyek pêwîst dike. Tabî mirov ji bîr neke ku ev belavbûn; bi awayekî çandî, mêtîngerî, dagirkirin û bi koçberbûnê çêbûne.
Di hemû çandên cîhanê de, di çandên wan de ji dehî yek eydî wan be, ji dehî neh gerdûnî ye. Ji ber ku ew çanda ku gerdûnî nebe wê tune bibe. Wekî mînak, te malek hilberandiye. Ji bona ku ev mal bê pejirandin, divê ji derdora xwe re sûda xwe hebe. Yanî divê derdor qebûl bike. Ku çiqas derdor vê qebûl kir, wê ewqas çavkan an ciyê ku jê derketiye bibe navend.
Bo nimûne çanda cixare kişandinê. Li gorî lêkolînan destpêkê titûn li parzemîna Emerîka B.M 6000’an de hebûye û mirovên berê li ser navê derman hem cûtine, hem jî li birînên xwe dane. Encax 4500 sal şûn ve bi aweyekî zelal Mayayên ku li naveka Emerîkayê ne vê bikar anîne. Jixwe yekem car îspanyolî derman dihesibînin û bi xwe re tînin. Ev titûna ku berê ji hêla çermsoran û înkayan hatiye bikaranîn, di sala 1942’yan de Christopher Columbus yekem car li Kûbayê dibîne û ev tiştê ku dibîne nîşanî Ewropiyan dide. Ew dem jî merasîm û şahiyan de ev hatibûye kişandin. Piştre Ewropî navê wê datînin Tobacos. Tê gotin piştre dema ku mîsyonerek îngilîz diçe Emerîka, Waliyê Vîrginayê kişandina cixareyê hînî wî dike û pîpoyek diyarî dike. Piştî demekê li qesran her kes dikşîne û li gel jî belav dibe. Yekem car xwendekarek bijîşkiyê bi xwe re dibe Hollandayê. Di nava 200 salî de li hemû dinyayê belav dibe. Lê dema ku careke din tê Emerîkayê bi awayekî veguherî dizivire Emerîkayê. Portekîz wekî pûro, meksîkiyayî li kaxezek pêçandî kişandin. Her çû fena şohbekê li dinyayê belav dibe. Titûn li Hindistanê ewqas bi nirx e, di şûna pere de tê bikar anîn. Wekî mînak bûhayê çêlekek bi qasî ku pelên titûnê ew dipêçe dihate diyarkirin. Ew dem osmanî, japonî û rûs hewl didin qedexe bikin, bes ji ber ku titûn nasnameyeke GERDÛNÎ bi dest dixe nikarin pêşî lê bigirin. Vaye îro em jî dikşînin, faris û tirk jî dikşînin. Lê ev nayê vê wateyê ku em di mijara titûnê de navend in. Mirov dikare meseleya gerdûnîbûna şaristaniyan bi ya titûnê re daberhevî bike û biçe şîroveyekê.
Di vir de encama ku em digihînin û Serokatî di her dahûrînên xwe de ku wekî rêbaz bi dest digire, nirxandinên şaristaniyê de erka Navend-Derdor û çavkana navendî girîng in. Nexwe em ê xwe nikaribin ji lîberalîzma Ewropiyan rizgar bikin. Ji ber ku nêrandina dîrokî ya îroyîn, ya serdestan e û ev ji hêla îdeolojî, hegemonya û desthilatdariya wan ve hatiye diyarkirinê.
Lewre ji bona ku em bikaribin dîroka civakeke exlaqî-polîtîk, dîroka jinê, dîroka bindestan ji nû ve binivîsin, divê em berovajîkirinên serdestan jî baş bizanibin.
Rûbar Andok
- Ayrıntılar
Ji gel ê me û raya giştî re!
Di Adara 2004’an li Başûr-Rojavayê Kurdistanê di serî de gelê me yê Qamişlo gelek bajarê kurdan de gelê me rabûye serhildana. Bi van serhildanan gelê me bersiv daye hêzên provakator û hêzên komploger ên dixwazin gelê me tune bike. Serhildana li Qamişlo destpêkir û seranserê Başûr-Rojavayê Kurdistanê belavbû, bûye qêrîna daxwazên jiyana di nava azadî, demokrasî, wekhevî û aştiyê de.
- Ayrıntılar
Ji gelê me û raya giştî re!
Di sala 2005’ande li ser riya Çewlik-Çatê serokê navçeya Melazgirê yê berê îhsan Bertal jiyana xwe ji dest daye. Li ser talîmata Biryargeha me ya Navendî, lêkolîna hêzê me kiriye de bûyer bi vî rengî qewimiye:
- Ayrıntılar
Ji çapemenî û raya giştî re!
Tevî hemû hewldanên Rêber Apo yên ji bo aştiyê û fedakariyên yek alî yên Tevgera me ya Azadiyê, hukumeta AKP’ê di berdewamkirina polîtikayên înkar û îmhayê biisrar e.
- Ayrıntılar
Rêber Apo îfade kir ku 15’ê Sibatê weke Roja Qirkirina Neteweyê bê qebûlkirin dê rastir be. Sedemên ku Rêber Apo gihiştin wê encamê ku nirxandineke bi vî rengî bike jî tevkujiyên ku di demên rûpelên salnemayan 15’ê Sibatê nîşan didin de polîtîkayên tinekirinê yên hatin destpêkirin û tevkujiyên ku hate xwestin gelê me bikişînin nav wan bûn. Di vê wateyê de tiştên di demên cûda de lê naverok hevpar ên ji aliyê hêzên emperyalîst, mêtînger ve ku di 15’ê Sibat a 1925’an û 15’ê Sibat a 1999’an de hatin destpêkirin ferz dike ku ji bo 15’ê Sibatê navlêkirineke bi vî rengî were rojevê. Ji bo welatê me wateyên hevbeş ên salên 1925 û 1999’an hene. Rêber Apo vê rastiyê dibîne û destnîşan dike ku di demên cûda de tiştên di 15’ê Sibatê de hatin jiyîn û wateya ji bo van rojan hatiye dayin dê ne titekî tesadûfî be.
Disa di her dû deman de tiştên ku di 15’ê Sibatê de dan destpêkirin xwestin di 29’ê Hezîranê de bi encam bikin jî nirxandina li ser wateya van rojan ê kirin bihêztir dike.
15’ê Sibatê roja Şêx Seîd dîl hate girtin e. 29’ê Hezîranê jî roja Şêx Seîd û hevalên wî li sêpayên îdamê hatin qetilkirin e. Rojên bi komploya navnetewî Rêber Apo dîl ahte girtin û paşê bi qaşo darizandina pêk hat dayina cezayê îdamê jî di heman rojan de bû. Disa 15’ê Sibatê û 29’ê Hezîranê.
Dikarîbû rojên dîlgirtin û îdamkirina Şêx Seîd û hevalên wî ya li Dadgehên Îstîqlalê hatin darizandin û qetilkirin rojên cûda bin. Heger tiştekî wisa bibûya jî vê yekê dikarîbû rê li ber nirxandinên cuda veneke jî. Lê belê roja dîlgirtin û dayina cezayê îdamê ya Rêber Apo bi heman rengî nikare were nirxandin. Ji ber ku bûyereke bi salan piştî ya Şêx Seîd bû û bi zanebûn heman roj hatin hilbijartin. Wetaye ji bo dîlgirtin û îdamkirina Şêx Seîd û hevalên wî li roja dîlgitin û dayina cezayê îdamê ya ji bo Rêber Apo jî hatiye barkirin. Lewma jî wateyên li 15’ê Sibatê û 29’ê Hezîranê hatiye barkirin ji tedasûfê wêdetir rojên ku bi zanebûn hatine hilbijartin in.
Rêber Apo destnîşan dike ku di bûyerên dîrokî de hevqasî jî tesadûfî nabe. Sala 1924 ji bo Komara Tir a nû hate damezirandin tê wateyeke girîng a destpêkeke nû. Bi 1924’an pêvajoya di 1919’an de hate destpêkirin gihişt encamê; îtîfaqên hûn û derve cihê xwe ji têkilî û îtîfaqên nû re hişt. Di qada navnetewî de bi Îngîlîstanê re têkilî derketin pêş, di polîtîkaya hûndir de jî li dij Kurdan şer hate îlankirin. Bi destûra bingehîn a di 1924’an de hate amadekirin de çerçoveya têkiliyên navnetewî û şerê li dij Kurdan hate îlankirin hate diyarkirin. Dadgehên Îstîqlalê, Qanûnên Tedîp-Tenkîl û Qanûna Îslahata Rojhilat li ser heman bingehê hatin amade kirin û ketin meriyetê. Di ecamgitina polîtîkayên ku di 1924’an de amadekariya wan hate destpêkirin de 15’ê Sibat a 1925’an xwedî girîngiyeke mezin e. Serhildana gelê Kurd a bi provokasyonekê li Pîranê hate destpêkirin di wê rojê de bi dîlgirtina Şêx Seîd hate çewisandin û piştî vê yekê jî pêvajoya tevkujiya siyasî hate rojevê.
Ev tevkujiya di 1925’an de hate despêkirin bi Agirî û Dêrsimê berdewam kir. Di salên piştî wê de jî tevkujî bi aliyên siyasî, civakî, aborî, çahdî û hwd. hate berfirehkirin û heta roja me dom kir. Di roja me de jî ev tevkujî ji aliyê hikûmeta AKP’ê ve tê meşandin.
Noqteya destpêka polîtîkaya tevkujiyhe a hikûmeta AKP’ê dewr girt roja bi komployeke navnetewî dîlgirtina Rêber Apo re dest pê dike. Beriya ku AKP mîna partî were îlankirin destpê kiribû. Hikûmeta AKP’ê di çeroçeveya rola ji bo wê hatiye diyarkirin de ev polîtîka berfirehtir, tundtir kir û hêna jî dimeşîne. Ev polîtîkaya ku AKP’ê dewr girt ji aliyê DYA’yê ve di dema ku tê xwestin Nîzameke Nû ya Cîhanê were afirandin de bipêş ket. Çawa ku di sala 1920’an de Îngîlîstanê ji bo cîhanê li gor berjewendiyê xwe xwest dizayn bike û ji bo vê yekê jî noqteya navendî ya tevgera xwe mîna Rojhilata Navîn diyarkir, DYA jî piştî rola cendermetiya cîhanê ji Îngîlîstanê dewr girt û pêde heman riyê dişopîne. Ew jî mîna Îngîlîstanê ji bo şêwazê ku dixwaze bide cîhanê Rojhilata Navîn mîna noqteya destpêkê qebûl kiriye. Di dema ku hevkariyên navnetewî û herêmî hatin rojevê, ji bo polîtîkayên nû bixin dewreyê mîna destpêka salên 1920’an disa Kurd xistin hedef û danîn ser masaya bazariyê. Li pêşiya vê polîtîkayê jî mîna astengiya mezin Rêber Apo û di kesayetiya wî de PKK’ê dibîne. Komploya navnetewî ya li dij Rêber Apo jî di encama vê nêzîkahiyê de hate meşandin.
Rêber Apo ji kêliya komploya navnetewî xistin dewrê û pêde rastî dît û li hember wê helwesta xwe nîşan da. Ji ber vê yekê jî tu caran devreyî rewşa giştî ev komploya navnetewî negirte dest. Ji ber wê yekê tim di nava têkoşîna vala derxistina komployê de bû û tevkujiya nû ya hat xwestin li ser gelê Kurd were meşandin asteng kir. Di dema rojên dawî yên sala 2009’an de di peyama xwe ya sersalê de bi peyamekê mizgîniya „kompoya navnetewî têk çû“ dida.
Di rewşa heyî de hêzên komploger ên navnetewî têk çûne. Tevî vê yekê jî ji hedefa xwe ya dixwazin bi komployan bigihinê gav bi paş de ne avêtine. Lewra jî rojane serî li lîstikên nû didin. Pêvajoya ‘rewşa bêçalakîtiyê ya yek alî’ jî di çerçoveya hedefa dixwazin bi komployê de xwe bigihîninê de îstîsmar dikin.
Lê belê ev hewldanên vala ne, dê negihijin encamê. Yên tevkujiyê li ser gelê me ferz dikin bi tu awayî dê negihijin armancên xwe.
Di pêvajoya em dikevinê de em salvgereke din a komploya navnetewî li pey xwe dihêlin. Rêber Apo ev pêvajo mîna, „Parastina Hebûnê û Misogerkirina Azadiyê“ binav kir. Disa destnîşan kir ku divê ji bo Şerê Gel ê Şoreşger amadbûn hebe.
Ev di heman demê de bu bersiva tevkujiya netewî ya ku di salvgereke nû ya 15’ê Sibatê de ferz dikin. Gelê me dê sibe 15’ê Sibatê bi vê zanyariyê pêşwazî bike. Di roja ku mîna ‘Roja Reş’ tê qebûlkirin de li hember tevkujiya netwî ya ji 1925’an û vir ve hatiye ferz kirin dengê xwe berztir bike.
Heta Rêber Apo bigihije azadiya xwe û bi bi gelê me re were cem hev, li hember afrînerên komployê, yên pêk anîn û hevkarê wê gelê me dê têkoşîna xwe ya rûmetê berdel çi dibe bila bibe bidomîne.
- Ayrıntılar
Ji bo gelê me û raya giştî re!
Gelê Kurdistanê 12. salvegera komploya navnetewî ku li dijî Rêberê me, vîna gelê me hatiye lidarxistin bi hemû kîn û nefreta xwe li dijî hemû dewlet û kesayetên ku di vê bêbêxtiya reş de cîh girtine şermezar û lanet dikin.
- Ayrıntılar
Ji çapemenî û raya giştî re!
1. Di 12’ê reşemi yê de saet di navbera 19.30-20.00’ande li Herêmên Parastina Medya li dijî herêmên sînorê Heftenînê ji aliyê Artêşa TC’ê bi helîkopterên kobra hatiye bombebatankirin.
- Ayrıntılar
Ji bo gelê me û raya giştî re!
Gelê Kurdistanê 12. salvegera komploya navnetewî ku li dijî Rêberê me, vîna gelê me hatiye lidarxistin bi hemû kîn û nefreta xwe li dijî hemû dewlet û kesayetên ku di vê bêbêxtiya reş de cîh girtine şermezar û lanet dikin.
- Ayrıntılar