Gotinên pêşiya; ewr hatin Bota ga bajon cota, lê ewr hatin Badînî ga bikêşin kadînê. Di van rojên em di nav da dibihurin welatê me, ba-bager û ewrê Badînî pêkve tevdigerin. Ba-bager ji bo xewn û xeyalên xwe yê metingerî ewran-ezmanan çep, rast, jêr û jor tevdidin. Bêhna bêbextiyê ji vê tevdanê tê, ev tevdan bêserî û bêberpirsyarî yê dîrokî dilopên ava şêlû dirijîne. Ava şêlû bêberhem e, çavkaniya jiyanê hemû şîn- şînahî digire, pêşeroja tovên civakê hişk dike, dahatû lê nîne. Ava şêlû bibare xem dibare, pîremêr-pîrejin serê xwe lêdin “tev lo mal wêran” bêjin.
Ev ewrê bêbext çima digerin? Çima, welatê me hînde xweş, dewlemend, an jî erdnîgariya wê pir stratejîk e? Belê ev tev jî rast in, lê di baweriya me de pirsgirêk ne tenê ev in. Ji ber ku çi dewlemendiya ser erd an jî bin erd (hemû jî) mêtingerê cîhanê bê asteng, bê pirsgirêk derdixin dibin. Wek mînak; bakurê welat ne tenê dewlemendiya ser erd an jî bin erd serpêhatiyên me, mêjiyê civaka me bermahiyên dîrokî talan dikin, bin av, bin ax dikin cîhan bê deng e, xweza kêlî bi kêlî, rojane talan dibe, ava Firat, Dîcle û Erez herwiha rûbarên din, çawa dixwazin rê didin, bendava çêdikin. Rojhilatê welat ji Bakurê welat kanbaxtir e, ji ber ku li wir bê sînor e, her tiştî bi navê “Xwedêyê dilovan” dibêjin û çêdikin, û kesekî/ê ku hesap bipirse jî nîn e yan jî hebe kêm e, lewaz e.
Başurê welat, tev lo ko tev lo, di talanê de naşibe ti cihê cîhanê- naşibe ji ber ku bêdestûr e, bêpîvan e. Aborî, talan li ser talan e. Gel di asta mirinê de ji hilberîna çandinî qut e, karistan (lê em mafên wan nexwin, cihê mirîşkan, cihê avê, cihê ar, her wiha cihê beton, asfalt hene. Lê xwediyên van jî bi giranî Tirk an jî Îranî, lê bîrê Petrolê Emerîkî- Îngîlîz, ber destê wan jî Tirk in) kurdê me jî yan pêşmerge yan jî bêkar in. Lê di her malê de bi navê malbetê Şêhîdan, pîrîtî, her wiha bi navê alîkarîya Y N herkes maişeke digire. Lê civak dewlemendiya welatê xwe nasnake, çi çi ye, ji ku de diçe, bo çi ye? Pirsyar nîne.
Pirsyar! Gotin temam, lê paşta kîngê çi bê serê te, ne dîyare. Ji ber vê jî gel pirsan nake, govend digire, rojên Înî dertê çol û banî deşarj dibe. Gel westiyaye, her malî li himberî rejîma Faşîzma ereb bi dehan can daye, birakujî ji her dilekî kul rijandiye, xwîna rijandiye, birîna wan hê nû ye. Revşenbîriya ku pêşengtî bike, bêdeng e yan jî hatiye bêdenk-kirinê, kesên zanist, pisporê teknîkî pir kêmin, ên hene jî bê derfet in, şîrketên-karmendên biyanî rê nadin wan daku bi serbixwe ki bo berjewendiyên gelê xwe karbikin.
Welatekî ku % 47 axa wê hê jî li destê dagirkerê Iraqê daye; bajarê Musul, Kerkuk ( baba gur gur) Şengal, Mexmur, Ciyayê Hemrîn û herêma Xaneqîn, walatekî ku; sê îdare lê heye, yek Silêmanî û girêdayî wê Ranya, Çarqurne, Koysancak, Helepçe, Qeledizê û gelek navçên din, Îdara dudu, Hewler; Zaxo, Dohuk, Dîana, Şaqlawa, Amedî û gelen navçên din. Îdara sêyem bêjin ne rast e lê em bêjin qada sêyem Parasdina Medya; çîyayên, Gara, Metîna, Heftanîn, Zap (yanî ji bajarê Amedî des pê dike heya Çiyayê Barzan û ji alîkî Bakur ve Navça Çelê,) Zagros, Xakurkê, Hekgurt, Qendîl, Asos û gelek gund navçe digire nav xwe.
Bîraderê Hewlerê dibêjin “emê serxwebûnê ragihînin” baş e kê naxweze çav birije, lê pirsyarek heye; axa welat % 47 di destê dagirkeran de ye, tu di nav xwe de parçe parçe yî, du saziyê polês, du saziyê dadgeh, du saziyê pêşmerge, du saziyê îstîxbaratê, du saziyê aborî û ya herî girîng gel ne du bendî- du alî, ji gelek aliyan ve parçe bûye, hûn ê çawa “serxwebûn”a xwe pêk bînin? Tev lo…
Birader, birano baş e çend gotinê din; niha Y. N. ( yekîtiya netewan) temsîla netewên xwedî al û nasname ne, her wiha ev netew, an jî dewlet di vê derê da bi navê netewa wan odekî wan û ala wan jî daliqandî. Fîlîstîn em baş an jî nebaş, çi dibêjin bibêjin lê di Y.N. de temsîla wê heye, di qada navnetewî de tevli civînan dibe, baş e em Kurd, teybet jî deshilatdariya Başurê welat ev 23 sal in we ji bo ku bikevin di nava yekîtiya netewan çikir û çima neketinê? Ez bawer im hûn ê nebêjin “PKK astenk kir” lê PKK bixweze jî nikare, ji ber ku Waşîngton û London PKK`ê hez nakin.
Ewr ji Badîna radibin, ev çar bêbextî berê xwe daye Başurê Rojava, rewşa îro dişibe 1992. Başur Şoreşa gel çêbibû, hêzên dagirkerê Iraqê gel ji Başurê Kurdistanê derxistibû û xwe sazdikir, parlementoya xwe ava dikir. Ev rewş hemû Kurda dilşa kiribû, xewna Ehmendê Xanê û Hecî Qadîrî Koy bi cih dihat, lê mixabin ew parlemanto nebû cihê pirsgirêkên gelê Kurd çareserbike, biryara birakujî da û li ser vî şerê birakujî des pê kir heyanî 2000`an jî berdewam kir.
1992`an çi bûye? Başur şoreşa gel pêk hatiye, ev rewş di hemû gelê kurd de heviyê şoreşa azadiyê geş kirîbû û Bakurê welat pêla serhildana gel di asteke şoreşê de pêş bû, gerîla amadekariyên pêngavên şoreşê dikir, bakur devlata Tirk êdî rojên dawî dijiya, ha birakujî di vê merhelê de kete meriyetê, şoreş ji piştê de kêrkir. Serokwezîrê tirk ê wê demê Tansu Çîller di 1994`an de digot “me di 1992`an de welatê wendakirî paşta qezeç kir-girt” lê îro 2014, di navberê de 22 sal derbasbû. Rojavayê welat şoreş çêbûye
2014 welat û gelê me çawaye? Her wiha rewşa Cîhan û herêma Rojhilata Navîn çawaye? Bêguman nirxandinekî berfireh dixweze lê em tenê çend têbinî rêz bikin. Cîhan şerê sar, sosyalîzma pêkhatî nû hilweşiyayî nîne, devlet netewên cîhanê sînorên xwe ji kesekî re venekîrî nîne yan jî bûyerên pêk dihatin kesî nedibihîst, kuştin, talan, dagirkirin bêdokîman diman, gelan raya xwe diyar nedikirin lê niha şoreşa teknîkî êdî zarokekî/ê deh- danzdeh salî jî bûyeran dişopîne û bûyeran dike nûçe, ango tu tiştekî tarî namîne.
Li Kurdistanê di nava parçeyan de peywendî nîn bû niha teknîk û rasterast jî rojane pêywendî çêdibin, li serê sed sala 20`an de dagirkeran parçekirina sînor, di salên 90`an de ruh jî parçe bûbû lê êdî îro ew dem nîn e yekîtiya netewî, giyana pêşketiye- êdî êşa kurdekî/ê êşa herkesî ye. Her wiha rêxistinên Kurd jî ne di warê bîr û bawerî de û ne jî di warê çand û çînayetî de wek berê ne. Wek mînak; PDK êdî wek berê bi destê axa û serokeşîran nikare gel bi rêve bibe, her wiha Pêşmergên berê giranî nexwendîbûn, ên niha dixwînîn, tekîlîyên wan bi cîhanê û parçên Kurdistanê re hene. Hestên teng, herêmî êdî cihê xwe ji hestên netewî re hiştiye. Bi gişti gelê Başur êdî xwedî ramanê yekîtiya gelê kurd e. Her wiha di başur de gelek hizbî pêşketiye, vîna gel kêm jî be derketiye pêş. Di ilbijartina parlemena Iraqê de, gel raya xwe bi aşkere danî holê ku nezan nîn e, bê vîn nîn e.
PKK jî ne PKK`eya salên 92`î ye. Hêza bîrdozî, polîtik û rêxistînî asta xwe ya herî bi bandor e, bandora wê ne tenê heremekî yan jî beşekî walat; rojhilata navîn-polîtkaya cîhanê bi ser rojhilata navîn tesîrdike. Mînaka vê yê herî bi bandor Sûrî û Rojava ye. Her wiha gerîla hem Rojhilatê welat seran serên çiyayên Zagrosan, bakurê walat li her qadî gerîla heye, başurê mezin Asos heya Zaxo hemû çiya bi berfirehî xwe bi cih kiriye. Dervayê welat Avrupa, Kafkasya, Balkananan, qada Rûsya-Asya Navîn di nav girsaya gelê kurd û gelên din xwe bi cih kiriye. Li Latîn Amerîka bi gelên bindest û rexistinên şoreşger re dostanî pêşketiye. Sedan sazîyên ragahandinê hene. Ya herî girîng, jina kurd nifteya şoreşê bi dest xistiye.
Niha PDK êrîşekî bêwate, derveyî armancên gelê Kurd, li himberî rêxistinên welatparêz daye despê kirinê, gelo çima, çima vê demê? PDK çi dibêje; dibêje ku “ezê ji bo xweseriyî- dewletekî serbixwe biçim referandûmê” baş e biçin! Kî/ê pêşiya we girtiye? Ma pêş referandûma we, pêş Kurdistaneke demokratîk saziyên bêçek, bêtundî jî asteng in? An jî aqilmendên ku di salên 1992`an de ji we re digotin “hûn li dijî PKK`ê şer bikin em ê jî Kurdistana we nas bikin, nasnameya we ya siyasî di qada navnetewî de bidin nasîn” niha jî, ji we re “ger hûn şoreşa Rojava asteng bikin, hûn ji Iraqê qutbin em ê dewleta we nas bikin” dibêjin! Tewlo tewlo….xem seyalekî baş e.
Derencan di 1992`an de PKK têk neçû lê gelê Kurd, Kurdistanî berdêlên giranbiha dan, deh hezaran şêhîd, 4 hezar gund wêranbûn, birakujî di navbera gelê kurd de birînên kûr vekir, ji hemû aliyan ve ciwanên kurd ên hêja candan. A herî girîng gelê kurd şoraşa xwe berbi xetereyê ve jîya; şoreş dirêj bû, lê ne PKK têkçû û ne jî himberî vê Tirkan nasnama sîyasî ya başur nas kir.
Di 1996`an de di navbera herdu rêxistinan de, Tirkan û Îraniyan şer derxistin û bi navê “biratî-aşîtî” artêşên xwe anîn bi cih bûn, wek dema Osmaniyan vîlayetekî mêtîngerî man. De birano kerem kin wan artêşên dagirker derxin, dibistanên Fetullah Gulen ê ku zarokên we dike tirk, Konsola Îranê heqeret nirxên gelê kurd dike û kurdan wek beşekî Fars dihesibîne wan derxin, an jî gotinekî bêjin. Gotinekî Simko Şikakî heye “tirk, fars û îngîlîz wek pişîk bi mişk dilîze bi me dilîzîn” her wiha Seyîd Riza qada sêdarê ji dagirkerên tirkan re “ez bi fen û fêlbaziya we serî derneketim ev ji bo min bû dert, lê ez jî li hember we serî natewînim bila ev jî ji bo we bibe dert” serpêhatiyên dîrokî li me nîşandidin daku em neyên lîstokên neyaran. Em bawer in ku gelê kurd êdî nayên lîstokên fen û fenbaziyên neyarên kurd.
Medet serhad
23 05 2014
- Ayrıntılar
Ji dîroka şaristaniyê pê ve pêşketina civaka çînî civakîbûn û netewîbûn ji koletiyê heta roja me heta rengirtinên civakê yên cihê her yek ji eşîret û civatên gelan bi rengên cuda pêk hatine. Carna bi aştî, carna bi şer, carna bi rêbazên çandî û aborî, carna bi rêbazên siyasî hiştiye ku hindek erênî bi pêş bikevin û hindek jî tune bibin. Ji bo hindekan jî rê vekiriye ku di asta navîn de bi pêş bikeve û ji ber sedemên hundirû û derve pêşketinên civakî û netewî di Kurdistanê de gelekî lewaz maye. Encameke bi vî rengî derxistiye holê. Mirov dikare bibêje welatê me ji bo cara yekem derketina koletiyê ji civaka mirovan re dergûşî ango navendî kiriye. Hemû pêvajoyên şaristaniyê bi rengên gelekî neyînî, bi rengê dagirkirin, zordarî û talankirinê xwe dide nîşandan. Ev yek jî ji bo reva çiyan û di asta malbat û qebîleyên hov de were jiyîn rê vedike. Şaristanî di Kurdistanê de ne bi aliyên erênî hîn zêdetir bi aliyê dagirkirin û talanê cih digre. Ji ber wê jî ger tê xwestin di nasnameyeke ku em bikaribin jê re bibêjin Kurdîtî hebûn were domandin pêwîste mirov xwe bispêre çiyan. Ev yek jî her dem ji bo gelek deman tenê bi rengekî li ser piyan mayinê derdixe pêşberî me.
Malbat asta eşîret û qebîleyan jî di cihekî de pêvajoyeke hov a pêşketina civakî temsîl dike ango rengê civakê yê bingehîn a serdema komûnal a hov rave dike. Asta netewî û civakî paşketî ye. Hela siyasîbûn hîn jî paşketiye. Astên din ên aborî û civakî qat bi qat paşketîbûneke giran dijî.
Dema ku rengirtina jin, zilam û malbatên li gel me mirov bîne pêş çavan balkişandina vê taybetmendiya dîrokî girîng e. Bi qasî ku mirov bibîne ka pêşketina şaristanî ji bo her welatî û ji bo her gelî çi rave dike, ger bi rengê anîna gel hev ve were bidestgirtin dê çawaniya vê rengirtinê hîn zelaltir were fêmkirin. Di heman demê de ev yek dê me bibe pergala me ya têkîliyan a gelekî têkîlhev û rastiya me ya civakî ku ketiye rewşa kaosê dê hîna rastir fêm bikin. Ew jina ku bi tenê tê xwestin bi kevneşopiyan were rizgarkirin û di riya wê de tekoşîneke ku bi rengekî xirab paş dixe tê dayîn, malbata ku derûdora wê tê avakirin û ew feraseta qaşo namûs û exlaq ku li ser wê tê bilindkirin dibe ku berovajî vediguhere taybetmendiyeke ku herî zêde xizmeta dijmin dike û wan tune dike.
Me gelek zelal derxiste holê ku ew helwesta exlaqî ya bingehîn li derûdora jin û malbatê ku dikevine navê û bi rengekî heta dawiyê kevneşop û hişk tê avakirin. Raveya wê ya herî berbiçav jî ew binkeyên namûs, rûmet û kesayetê di rastiyê de bêyî ku bikeve zanebûna wê dijberê xwe diafrîne. Bi gotineke din ve namûs dibe navê bênamûsiyê, rûmet ê bêrûmetiyê, kesayet jî dibe rûpoşê bêkesayetiyê. Her çi qasî bi êş be jî di rastiya me ya civakî de ev yek wisa ye. Dema hate xwestin hîn baştir û kûrtir were dahurandin dê were dîtin ku tiştên ku li hember dîrokê û di roja me de li hemberî dijmin ber bi her cureyê binketinê ve dibe di encamê vê yê xwezayî de me dibe şertên jiyaneke hîn paşketîtir û nayê qebûlkirin. Ew wateyên ku em didin van têgehên di riya wan de her tiştî feda dikin û encamê helwestên ku têne girtininin. Rastiya Rêbertiyê di PKK’ê de ji dayîkbûna xwe heta roja me vî tiştî bi rengekî balkêş dibîne, bi dahurandinên berfireh ve nasnameya civaka nû û netewî dide, li hemberî rastiya dijmin ku dorpêç kiriye dîsa li hemberî aliyên nokerên kevneşop û feodalên girtî ku xizmetê wê dike, weke şerekî ku tekoşînê dide tê bidestgirtin. Bi vî rengî ew helwesta ku em jê re dibêjin azadî dê were çi wateyê derdikeve holê. Ji ber wê jî civak gelekî tund tê rexnekirin. Ew feraseta têkîliyan ku rewa tê pejirandin tê rexnekirin û lêpirsîn. Ev lêpirsîn hetanî kesayet tê daxistin. Asta azadiyê xwe nîşandana vê ji bo exlaq û şêweyên cihê yên çandî ya herî girîng jî cihê vê di rastiya şer de tê danîn. Girêdaniyên berê çi qasî ristekî asteng dilêyîze û şermê ava dike derdikeve holê. Di vir de her tişt serûbin dibe. Berî vê yê ku rewa hatiye pejirandin ne rewabûna wê yê birûmet hatiye hesibandin, bêrûmetiya wê yê jê hatiye şermkirin neşermbûna wê tiştên ku pêşketin hatiye gotin nepêşketina wê tê zelalkirin. Serûbinbûneke wisa tê jiyîn. Vejîneke jinûve ya li ser lingên xwe dibe mijara gotinê. Ev xwe dide hîskirin û nîqaşên di nava PKK’ê de wê jiyana nû pêwîste çawa bibe derdixe holê. Pirsgirêk bi rengekî gelekî zelal û berfireh tê hîskirin. Tiştê ku di dîrokê de hatiye wendakirin, dubare anîna wê ya rojeva dîrokê wiha çêdibe. Her pirsgirêk çawa ku despêkê dibe rojev û li bersiva xwe digere rojevkirina bersiveke wiha ya partiya me jî mijara gotinê ye. Pirsgirêk baş li holê hatiye danîn. Mirov dikare vê yekê hîna berfirehtir bike. Lê belê pirsgirêk bi aliyê xwe yê çareseriyê û bersivên hîn girantir ve dikeve rojevê.
Em tenê xwe bi rexnekirin û tawanbarkirina ya kevin ve têr nabînin. Tiştên nû û tiştên pêwîste em biafirînin çî ye, di têgihiştinê de û di pêkanînê de emê çawa nêzîk bibin jî derdixînine holê. Pêwîste neyê jibîrkirin ji bo biryarên rast werin dayîn û gihiştina helwesta rast çêbibe, kesayetên serbixwe pêwîst in. Ew kesayetên ku ji hemû aliyan ve girêdayî ne, di hest de, hizir de û helwest de kesên ku wiha ne gihiştina wan a biryarên azad û rengên jiyanê ku ji vî tiştî çavkaniya xwe digre zehmet e. Yan jî bigihên jî ev jiyan gelekî tevlîhev e. Pêşketineke herî pîroz ku di partiya me de hatiye pêşxistin jî di nêzîkbûnên jin û zilam de helwesta serbixwe bi jîrbûneke mezin, sebir û hewldanê ve hatiye pêkanîn. Çareseriya ku di nêvenga PKK’ê de em gihiştinê yan jî bersiva ji bo pirsgirêkê hatiye dayîn di rastiyê de pêkanîna jin û zilamê serbixwe ye.
Dema em rexneyên di hundirê partiyê de tînine ber çavên xwe dê were dîtin ku êşên herî zêde têne kişandin ew xwesteka şêweyên têkîliya yên heyî feraseta malbat û qebîleyê bi mirinî anîna nava me ye. Partî di vê mijarê de bi tekoşîneke birêgez û mirinî ji bo vê bersivê dide. Ji ber ku partî datîne holê ku ev nêzîkbûn asta netewî û civakî lewaz dihêle herî kêm bi qasî komkujiya dijmin civakê tevlîhev dike. Ji ber wê jî şerê li hemberî wê şerekî bîrdozî û siyasî ye. Di encamê de her kesekî ku dixwaze PKK’yî be nêzîkî rastiya şer bibe, bigihê kesayeta serbixwe bi taybet dixwaze ji koletiya ku li jinê tê ferzkirin jê rizgar bibe û ew pergala têkîliyan ku li dijberî jinê ne derbas bike, pêwîste ji serî hetanî neynokê serbixwe be. Bibe xwedî helwestên azad, bibe xwedî vîn û hizrê azad. Wiha ye ku helwestên wan jî dê bibe raveya azadiyê. Em dema asta azadiyê ya partiyê bi pêkanîna vê rêgezê ve girê didin, pêwîste mirov vê yekê di civakê de jî belav bike. Ev bersiveke gelekî mezin e. Asta pêşketinê ya PKK’ê dibe ku ji hemû aliyan ve derneketiye holê. Lê belê pêwîstiya têgihiştinê heye. Di serî de rizgariya civakê di nava PKK’ê de digihê bersiveke wiha. Mirov dikare bibêje ger ew bersiv bi rengekî bibiryar di civakê de were nîşandan şoreşekî gelekî xwedî bingeh hê ji niha ve digihê hêmaneke saxlem.
Bêguman çareseriya di partiya me de em gihiştinê him teorîk e, him jî bi rengê ev qas hêjmareke kadro ku mirov nikare biçûk bibîne hêza wan a hizirandina serbixwe û biryardayînê derdikeve holê. Em her dem tînin ziman dema ku ji bo têkîliya jin û zilam rengê wê yê berê rexneyên hişk têne kirin û nepejrandina wan tê nîşandan, li şûna vê ji bo têkîliya azad nêvenga wê û rengê wê ev qasî zelalkirin ji bo helwesta bi vî rengî azadbûyînê nêvengeke guncaw pêşkeşkirin dibe pêşketineke herî mezin. Dibe ku rewşeke gelek kes fêm nakin û pîroziya wê teqdîr nakin, îro di xebatên jinê de weke pêşketineke gelekî girîng nirxandin, vê astê hîn dewlementir kirin, erkê herî bingehîn a xebatên jinê ye. Ji ber wê jî kongreyeke jinê pêşketineke herî girîng ku di vê mijarê de hatiye pêkanîn e. Ji bo xwe kirina mijara nîqaşê ya bingehîn, li ser bingehê vê nîqaşê ji bo xwe erk diyarkirin hîn pêşçavtir yekirina jiyanê riya herî saxleme ku mirov bikeve tê de. Bêguman ger ev hêman her dem were şopandin mirov destên xwe biavêje kîjan têkîliyê dê bigihê encamên bitenduristî.
Girêdaniya vê bi rastiya şer ve baş derketiye holê. Wateya bûyîna xwediyê helwesta azad a bi vî rengî di nava jiyana şer a balkêş de cihê xwe diyarkirin, dîsa di nava avahiya rêxistinê de cihê xwe girtin û bûyîna xwediyê xebateke siyasî ya bihêz e. Ger tê xwestin asta azadiyê di têkîliyan de were avakirin û tê xwestin veguhere şêweyeke jiyanê pêwîste baş were şerkirin, baş siyasîbûn çêbibe û ji bo wê jî pêwîste rêxistinbûn baş were pêkanîn. Ji ber wê jî em bi ziravî diyar dikin ku kesayetên gelekî baş rêxistî nebûye, li ser vî bingehî siyasî û leşkerî nebûye nikare azad bibe. Ger tiştê mijara gotinê rastiya Kurdistanê be, rêxistina ku ji vê re rêbertiyê dike PKK be, em li asta rêxistinbûna ew kesên ku dixwazin bibiryar bin û bibêjin, “ez azad im, xwedî biryara azad im” temaşe bikin. Emê ji bo rêxistinbûnê li perwerdeyê, ji bo siyasîbûnê şûna astekî berfireh kûranî girêdaniya siyasîbûnê bi şer ve, çi qasî tevlî dibe û çi qasî şensê pêşketinê dide, temaşe bikin ku em bizanibin ka pileyên wan helwestan ên azadiyê çi qas e? Misoger têkîliyên wan bi hev re gelek in. Qutbûna di qadekê de dê rê vebike ku qadên din jî ji dest biçin. Ji bo vê yekê jî pêwîste mirov bi sîstem bigre dest, bi qasî tê dîtin di heman demê de ew bi xwe re disîplîneke tund jî tîne.
Azadî weke ku gelek bawer dikin, lîberalîzmeke ne cidî û kevin nîne. Azadiya li gel me helwesta azadiyê ya çînê herî kedkar e. Lê belê ew jî bi tenê bi disîplîneke ji dil a bihêz ve dê were pêkanîn. Bi rêxistinbûn, siyasîbûn û leşkerîbûn di rastiya Kurdistanê de û di rastiya wê ya şer de jiyaneke di asta herî jor de bi disîplînbûnê, ji bo rêgez li ser bingeha xetê ku gelekî tund girêdaniyê hemû jiyana xwe fedayî vê yekê kiriye û hewldanên vê yên herî serkeftî pêwîst dike. Ji ber wê jî ger jin dibe, ger zilam dibe yê ku nekeve rêxistinbûneke di asta bilind de hewldanên wê siyasîbûnê û leşkerîbûnê nede yê ku bi girîngiya kedê me ve û pêwîstiya bi cîhaniya wan ve neyê girêdan, milîtaneke ku xwe dixapîne ye. Pêwîste mirov zêde bi kesayetan ewle nebe. Ger em bizanibin bi biryarî, bi asta rêxistinbûyînê ve bi hewldanên berfireh ên di hemû qadan de bi taybet girêdaniya wê ya bi rastiya şer ve ew jî tenê bi axaftinê na, pêwîste li pratîkê nêrînê ve wekhev tê dîtin. Ger em pêwîstiya vê pîvanê pêşçavgirtinê her dem bizanibin emê bigihên helwesta azadiyê ya zexm.
Hevala Gulnaz Karataş (Bêrîtan) ku di şerê Başûr de şehîd ketibû, ji aliyê azadiyê ve xwedî hewldaneke mezin bû. Raporeke ku wê hevalê ji min re şandiye hebû, min hîn nebihîstibû ku şehîd bûye û her dem ev heval di bîra min de bû. Digot, “ez dixwazim ji dahurandinên Rêbertiyê sudê werbigrim û ceribandina romanekê bikim.” Li gel me hetanî niha kesekî gotineke wiha negotibû. Hevaleke gelekî pêwendîdar bû. Min digot, ger min ev hevala bidîta û nîqaş bikira dê baş bibaya. Piştre xebera şehadeta wê hat. Keçikeke gelekî qehreman bû. Di asta rêbera taximê tevlî çalakiya qereqola Rûbarok bûye û di vê çalakiyê de birîndar bûye. Tevî ku birîndare jî di eniya şerê Başûr de li herî pêştir helwest girtiye, di wir de jî hetanî ku guleyên wê qediyane di sengerê de maye. Piştre hêzên xayîn û noker derûdora wê dorpêç kirine û gotine “radest bibe, em tiştekî bi te nakin” lê belê helwesta vê hevalê gotina, “we bi dijmin re hevkarî kir, hun ji Başûr êrîşê Bakûr dikin, hun xayin in ez radestî we nabim” bûye. Bi navêRêbertiya Partiyê jî di asta diruşm de qêriyaye û xwe ji kendalê ve avêtiye.
Ev çalakiyeke watedar û gelekî wêrek e. Di rastiyê de weke teorîk gelekî bihêz e. Tenê ji welatparêziyê û berxwedaniyê bingehê xwe nagre, di heman demê de keseke ku dixwaze dahurandinan jî bi kûranî fêm bike. Ji ber ku dixwaze asta wan hîn zêdetir bike. Ev rewş tê wateya ku ji vê rêhevalê dê dahurînêreke baş derbikeve. Kesayetên ku di têgîhiştinê de xwedî biryar in û ji bo vê her cureyê berxwedêriya qehremaniyê pêk bînin jê derdikevin û pêwîste mirov rûmetê bide vî tiştî. Pêwîste mirov bersiveke baş bide bîranîna vê hevalê. Ev kesayet û helwest wisa ye ku mirov ji rêzgirtinê zêdetir nikare tiştekî din bike.
Li ser vê şehadetê heval dibêjin, “em bi bîranîna vê hevalê ve girêdayî ne, emê navê wê bidine tabûrê.” Pirsgirêk bi navê wê dayîna tabûrê ve û çawa ber xwe daye bi vegotina wê ve nayê çareserkirin. Pirsgirêk helwesta ku ew dişopîne dayîna jiyîn e. Jixwe yê ku van encaman derbixe holê jî ev helwest bi xwe ye. Em wê bingeh digrin. Ev hindekî dibe mînak an jî modelê ku hevalê em dixwazin pêş bikevin e.
Ev hevalê ku di pêşketinê de bibiryar e, di rastiyê de bi gelek çewtbûnan re jî rû bi rû maye û dibe ku şaşitî jî kiribin. Lê belê her diçe di xeta rast de kûr dibe û dikare biçe encameke gelekî bibandor jî. Tiştê ku ez dixwazim diyar bikim ev e. Ger em rê vekirî bihêlin dê kesên mêrxas hetanî qehreman derbikevin. Ji ber ku ji berî vê di vê qadê de dihate gotin, “jin gelekî giraniyê çêdike, em çi ji van bikin?” min ev yek got, “yê ku we got giranî ye, berovajî ye. Jin di rastiyê de hêzeke mezin a fedayî ye. Hatina wan hevalan a wan deran weke ku di gelekan de hatiye dîtin, li gel feraseta xwe fedakirinê wêrekiyê jî rave dike.” Hun vê yekê nanirxînin. Bi nêzîkbûnên feodaliyê ya gelekî paşketî û ya pergalê ve nêzîk dibin. Ev nêzîkbûneke ne rasteqîn e. Dibe ku hêza we têr neke, dibe ku nêzîkbûnên rast pêşkeşkirin jî zehmet be, lê belê feraseta min jî ev e. Ji ber ku rastbûna vê ferasetê derkete holê. Piştre gelekan gotin, “hemûyan di sengerê de ber xwe dane, qet nerevîne, tu caran weke ku me bawer dikir nebû. Ev yek di şerê paşê de derketê rastê.” Ev jî wisa encamên zêde werin mezinkirin nînin. Her çi qasî asteke ku hindekî din were pejirandin hatiye girtin nîşan bide jî hatinên mezin ên rastiyê, dê piştî vê bibe mijara gotinê.
Ez hêvî dikim hewldanên me ku ji bo jinê em bi pêş dixin, him were fêmkirin û him jî mezin were nirxandin. Dibe ku em hindekî li ser we ferz bikin. Dibe ku jiyana bidisîplîn we teng bike, lê belê bedêleke azadiyê û pêşketinê heye. Bêyî ku mirov van bedêlan bide nagihê van tiştan. Dibe ku çareseriya erzan asta têkîliyan ku rihet bike û hînbûnên jiyana rojane we têr bike, lê belê tu caran nabe azadiyê. Ev yek jî kesayeteke lewaz derdixe holê. Em naxwazin xwe bi vê yekê têr bibînin. Ger em bixwazin dikarin we gelekî hêsan bi rê ve bibin. Hun fedayî ne, ji bo her cureyê şeran hene. Lê belê gengaze ku hun bi hêsanî werin bikaranîn, hindek dikarin vî tiştî bikin, lê belê ez dihizirim nêzîkbûneke wiha bêrûmet xeter e. Ji ber wê jî pêwîstiya kûrkirina bi we re karkirinê, ez helwesteke hîn rastir dibînim. Ji ber ku yên gelekî seranser çûne welat hêsan wenda dikin. Dema mirov vê yekê tîne pêş çavan me peyitand ku nêzîkbûnên me layiqê jiyandinê ne.
Em dixwazin we bikin xwedî helwesteke ku gihiştiye vîneke serbixwe, helwesta azadiyê û raveya wê bi hêsanî nakeve rewşên şaş, di gihiştina kesên ku em dixwazin biafirînin de hindekî bi biryar herî kêm di vê mijarê de bi sebir û rik. Ez dihizirim ku ev yek hîna baştir e. Bêguman pêşketinên pêvajoyên pêş de ku partiya me di azadiyê de bijî, têkîliya jin û zilam, têkîliya malbatê û xwe nîşandana van a di jiyana azad de gihiştina wê ya him zelalbûnê û him jî pratîkê dê bibe bûyereke ku ew bi xwe tê jiyîn. Ev jî bi hemû aliyan ve li gel tekoşînê û berfirehiya hewldanan ve dê çêbibe. Pêwîste mirov kêliyekê jî piştçav neke ku bêyî were şerkirin em nikarin jiyana civakî ya herî di asta jêr de jî rizgar bikin. Asta me ya netewî û civakî ya heyî rastiya dijmin a ku ew afirandiye jiyana malbat, jin û zilam emê bi şer serûber bikin. Bi rengekî xayînî ketî, yê ku ji hêzê dixe û dibe binkeftinê na, emê bibin xwedî helwestekê li ser bingeheke azad dibe serkeftinê û yê nû. Ew rengên ku jiyanê hîna zêdetir watedar dike, bi tenê emê bi şer bigihênê.
Raveya vê ya din jî asta ferasetê ku di civaka me de gelekî hatiye texrîbkirin, pêşvexistina wê ye. Em tenê vê encamê dema ku me dît civaka me çi qasî li dijî hev e, mirov çawa weke stiriya bi hev re diçin, di nava malbatê de, di nêvenga her eşîret û qebîleyê de dîsa di navbera kesayetên cihê de çawa tevlîheviya têgehê û kaos didome bi taybet di bûyera rêzdarî û hezkirinê de lewazbûneke çawa em dijîn, wê demê dê baş were fêmkirin ku şerê em didin di cihekî de şerê hezkirin, rêzdarî û ferasetê ye. Ew riya ku di Kurdistanê de diçe hezkirin, rêzdarî û ferasetê jî pêwîste girêdayî rastiya şer, bi cihanîna hemû pêwîstiyên wê be. Ger hun dixwazin bigihên nêvengeke ku hîna zêdetir dikare hez bike, wê demê hunê bibin xwedî derfetên hîn zêdetir ên şerkirinê. Misoger bi qasî ku ev diyardeyeke rast e, bûyereke ku bi hewldanên rojane ve girêdayî ye. Bila tu kes bêyî ku şer bike, bêyî ku hewldanên vê yên pêwîst nîşan bide hezkirinê û rêzdariyê hêvî neke.
Xwenîşandaneke şoreşa Kurdistanê di kesayetê de yek jê jî ev e. Me ev yek serkeftî daniyê rastê. Tiştê ku dimîne pêwîstiya li ser vê bingehê rêxistineke baş derdikeve holê. Li gel derfetên vê dîsa weke ku gelekî tê xwestin derfetên leşkerbûnê jî diyar bûne. Piştgiriya nêvengên ku hene, ji bo leşkeriyê nikare biçûk bibîne. Ya herî girîng em ji bo hîn zêdetir werin hezkirin, rêz were girtin û bigihên jiyana pîroz ku aîdê mirovan e, şoreşê dikin. ji bo têgehên ku di rastiya civak û netewa me de hatine wendakirin û ji bo me bi qasî nan û avê pêwîst e, ji bo ku ev yek xwe di jiyanê de bidin nîşandan, em neçarin şer bikin. Kê dibêje ku, di van mijaran de tiştên layiqê wê ya bigihê, pêwîste şer bike. Him jî pêwîste bi serkeftî şer bike ku bigihê azadiyê. Cewherê diruşmên me jî ev e.
Bêguman ev mijar bi wêjeya şoreşgerî ve hîna baştir tê vegotin, bi şerê wêjeya şoreşgerî ve jî mirov dikare bigihê asta derûnî ya kesayetê, serûberkirina têkîliya jin û zilam, zelalkirina wê asta huner û şêweyê hunerê ku em jê re dibêjin xweşikirin. Ev yek tê wateya asta xweşikirinê yê şoreşê li ser huner zêde bikin. Riya wê jî bi girêdayî şerekî şoreşgerî ya wiha ve hatiye danîn.
Em nêzîkî Newrozê dibin, kongreya jinê ya netewî tê pêşxistin û 8 Adarê roja jinên kedkar ên cîhanê tê nirxandin. Bi vî rengî hatina çend rojên watedar ên li gel hev, pêwîst dike ku careke din li ser pirsgirêkê were rawestandin. Têkîliya di navbera zayendan de misoger di heman demê de têkîliya di navbera çînan de ye. Heta girêdaniya vê bi asta netewî ve jî heye. Xeyalê jiyana sexte zêde kêfxweşiyê nade. Jiyan xedar e. Rûmet û hezkirin bi hêsanî nayê qezenckirin. Hela evîn weke tê gotin tu caran hêsan nayê qezenckirin. Lê belê dîsa jî pêwîste em qîmetê bidin hev. Jinek ger bikaribe kesayeta xwe zelal, xwerû û çîrûskeke zeka bike bibe xwedî uslûbeke şêrîn, bi qasî wêrekiyê bizanibe hestiyar be, vê yekê li her qadên jiyanê serdest bike hêza nîqaş û çalakiyê nîşan bide, jineke wiha dikare were astekê ku dişibe xwedawendan. Hun dikarin li şûna ku xwe bispêrin hindekan bibin xwedî dewlemendiyekê û mezinbûnekê ku her kesek xwe bispêre we. Ez vê derfetê dibînim û pêwîste mirov bi vê kêfxweş bibe. Weke zayend şûna ku perçiqandin û lewazhatina dîtin, bûyîna xwediyê xaweniyê (erdem) bi vî rengî gengaz e. Ev yek di heman demê de balkêşbûn e. Ma gelo tiştên şerm li ku dera vê yekê ye? Koletî û ji rêzêbûn li ku dera vê ye? Ev bi şerên mezin ve –ez tenê di wateya çors de behsa şer nakim- bi qasî hêza hizirandinê ya gelekî pîroz bi bûyîna xwedî hêza rêxistinî û çalakiyê ve jî girêdayî ye.
Me jî her dem xwest ku di vê çarçoveyê de bi we re pêwendiyê bi pêş bixin, ji ber wê jî em ji bo rastiya jiyana jinê ya giştî bi taybet jiyana jina Kurdistanê ku mirov nikare bipejirîne û pêwîst e were derbaskirin, em rêzdariya xwe wiha diyar dikin. li gel ku tiştên me kirine ne kêm in, ev hîn destpêka vî karî rave dike. Piştî vê emê xwe bispêrin ezmûnên xwe û hîn baştir tekoşînê bikin. Rojên pêş rojên ku mirov hîna zêdetir bipejirîne û biwêre bijî ne. Wê demê, dema ku hun diçin kongreya jinê bi qasî ku hun di van hêmanên bingehîn de zelal bûn pêwîst e em xwe rûbirûyê erkên zelal bikin û hewldanên wê kêm nekin. Ev yek gelekî girîng e. Ger weke partî em li ser vê bingehê baş tê bigihên û tiştên pêwîst were bicihanîn, em dikarin ewlebin ku em di riyeke baş de ne.
Xebatên we yên kongrê ku li ser vê bingehê dimeşin em bawer in ku hunê serkeftinên girîng pêk bînin. Em ewle ne ku hemû heval tiştên li ser vê bingehê dikevin ser milên wan dê hîna zêdetir bi cih bînin. Em bawer dikin ew piştgiriyên ku di hemû qadên şer de wê pêşvetir bibe. Em hêvî dikin emê piştgiriya xwe bêkêmasî bi cih bînin, hun hemû jî di vê qadê de jî bibin xwedî serkeftinên bilind. Em pêşketina bilind û bi serkeftî bi dawîkirina wê silav dikin. Silav û hezkirinên xwe pêşkeş dikin.
- Ayrıntılar
1`ê Hezîranê: Di serî de Ş. Kendal, Ş. Silav û tevayî şehîdên 1’ê Hezîranê bi bîr tînim û biryara xwe ez careke din nû dikim. Belê 1’ê Hezîranê ji bo têkoşîna Azadiya gelê Kurd gavek mezin e û destkeftiyên xwe zêde ye. Bêguman girtina wan encaman hêsan nebû, bedelekî mezin hat dayîn û bi sedan heval bi qehramanî şehîd ketin. Di vê gav avêtinê de li cem me ku rola sereke leyîstin heval Kendal, Silav, Aydin û gelek hevalên ku em nikarin wan ti caran ji bîr bikin, serkêşî kirin û pêşiya me vekirin. Bêguman 1’ê Hezîranê tenê ne li hember artêşa Tirk bû, bi qasî li hember dijmin û neyerê derve, ji ewqasî zêdetir jî li hember dijmin û paşverûtiyên ku di nav me de dihate jiyîn bû…
Ev çar roj in ku em bi hevalên eyaleta Xerzan re civîn çêdikin. Hevalên eyaletê bi piranî amedebûn, ji 40 kesan zêdetir heval beşdar bûn. Pirsgirêkên ku hatine jiyîn me ji hemû hevalan guhdarkir û me gelek tişt ji hevalan re got. Weke gelek caran ku ji bo min balkêş dihat vê carê jî ez dame fikrandin û min got: Gelo çima? Ev hevalan ruxmî ku dev ji jiyana civakê û malbatên xwe berdane hatine, ji bo bi tenê bigihijin armancên ku dane pêşiya xwe hemû zor û zehmetiyan dane li ber çavan û li himber dijmin bi rihekî fedaî disekinin, lê belê çima hevdû tengav dikin! Bi rastî jî pir balkêş e û mirov wate jî nade. Axiftina Rêber APO ku ji me re digot, ez ji sedî not û pênc li himberî we têkoşîn dikim û ji sedî pênc jî li himber dijmin her di mêjiyê min de zindî dibû. Dema ku em îro li civîna me mêze dikin, em baştir fêm dikin ku dijmin çiqasî bi civaka me leyîstiye. Xuya dike ku emê hêjî bibînin, ji ber ku civîn û nîqaşên me berdewam dikin…
10`ê Hezîranê: Ev 15 roj in em bi civîn û nîqaşan derbas dikin. Piştî platformên hevalê Çiya û Rojhat û hevala Sema ku pir berfireh çêbû, di sê rojan de jî me civîna rêveberiyê bi dawî kir. Û îro jî bi hemû hevalan re me civînek çêkir. Êdî bi hevalên ku dê herin herêman re emê nîqaşek xurt bikin û dawî li civanan bînin, dest bi xebatên xwe bikin. Belê 15 roj in me bi berfirehî û kûranî pirsgirêkên eyaleta Xerzan girt dest û nîqaşek xurt meşand... Em bawer in ku ewqas nîqaş ê bandoreke baş li ser xebatên eyalatê bike.
Erê heval û xwendevanên hêja, hûnê bibêjin di nav hevaltiya PKK’ê de û li serê wan çiyayên azad çima ewqas pirsgirêk derdikeve? Rast e, lê belê Rêber APO tim ji me re ev digot: Şerê min ji sedî not û pênc li hember paşverûtî û şaşîtiyên we ye, ev gotin tê vê wateyê ku bi tenê tevlîbûn û bûna rêvebir nayê wê wateyê ku em bûne PKK’î. PKK`î bûn bi şehîd û bi nirxên PKK`ê re jiyan kirin e û li gorî wê bi serkeftî xebat meşandin e.
13`ê Hezîranê: Me duh jî bi koma herêma Sason, Motkî û Tetwanê re civîn çêkir û piştî xatir xwestinê komên herêma Tatwan û Motkî ji me cuda bûn û çûn ser karên xwe. Îro jî wê koma Sasonê ji me cuda bin û biçin ser xebatên xwe. Hevalên ku ji me cuda bûn dilgeşî û hêviyek mezin dane me ku dê xebateke serkeftî bimeşînin….
14`ê Hezîranê: Roj baş Kurîs! Li ser bilindahiya çiyayê Kurîs Roj baş berxwedêr û şervanên azadiya Kurdistanê! Hûnê bêjin çima ev ba û bêhna xwe ji vê nivîsê tê? Belê duh êvarê ji bo naskirin û dîtina der û dora çiyayê Kûrîs em bi hevalê Erhan û hevalê Adil re hatin ser bilidiya Kurîs. Şev saet 10-11 leşkerên Tirk ji qereqola Kesrê çend top ji ser me re avêtin Dola Şêx Cuma..
Bi ronahiya rojê re em şiyar bûn. Lê ezê çawa navsera Kurîs û derdora wê ji were bêjim, an jî şopê ku bi salan gêrîlayên azadiya Kurdistanê, berxwendaniya wan bêjim! Baş tê xuya şopên ku li ber çavê me bêhn û rûkeniya ciwanên Kurd ku bi berxwedanekek bêhempa jiyan kirine tê li ber çavê me mirov. Ji parçên qazan û bomban! Ji kevirê hûrbûyîne û qalikên fîşekan bes e ku mirov berxwedanî û şerê mezin ê çêbuye fêm bike! Tenê bi hesinên qazanan û roketan, parçên firoka ku hevalan anîbûn xwarê ku parçê wê li wan zinaran belav bûye.
Erê hevalno; xuya dike ku leşkerên artêşa Tirk çiqas asteng bûne û bêçare mane ku bi tona qazan û fîşek bi ser hevalan de barandine, bi van nîşanan kifş e. Ger ku îro em bi rihetî bi ronahiya rojê re çaya xwe çêdikin, penêrê xwe daydidin li ber xwe dixwin ev bi encama berxwedaniya şehîdên nemir û gerîlayên Kurdistanê ye. Belê, bi ronahiya rojê re ji bo taştêya sibê, heval Erhan û Adil dest bi amadekariya çay û penêr sorkirinê kirin. Erê xwendevan û hevalên hêja, li aliyekî şahîd û rûkeniya me ku bi berxwedana hevalan, xwîn û xwîdana ku rijandine tê li ber çavê me.
Li rojhilatê me Geliyê Şêx Cuma û li rojavayê me Geliyê Bilîsê heta ku çavê me dibîne gund, çiya, dol û tev bi daristanên xweşik hatine xemilandin xuya dike. Erê hevalno! Bi çavê Kurîs li xweşikbûna welatê Xerzanê çiqasî mirov zindî dike we zanibana?...
17`ê Hezîranê: Roj baş Sîser, roj baş welatè Xerzanê. Doh Kurîs îro jî em mêvanê Sîser in. Ev çend roj bûn me rapor û nîşe ji bo Başur dinivîsand û me bi hevalê Zagros re rêkir. Tenè ez na hevalê Rizgar, Kendal, Zagros û hevala Şîlan jî di nivîsandina van raporan de gelekî westiyan. Duh êvarê ji bo em herin li serê Sîser, bi hevalê Erhan û Kendal re em hatin li cem hevalê Rêzan ê Torî. Hevalê Rêzan ev demek e ku bi tenê tim li ser mekîneyê ye û ji hemû hevalan re cilan didirû.
Di berbanga 4`ê sibê de, bi ronahiya rojê ya pir hindik re ji ber ava Geliyê Şêx Cuma me berê xwe da hevrazê Sîser û berbi jor hilkişiyan. Ji ber zinarên asê û bayê hişk ê dihat, heta em gihiştin navsera Sîser saet bûbû heşt. Carna me xwe bi teht û şikêran digirt, carna jî me xwe bi giha digirt û gav bi gav em gihiştin ser serê bilindahiya Sîser. Derketina wê çiqas zor û zehmet bû jî, lê belê hevalê Kendal ruxmê, vê wêneyên me û yên çiyan kişandin îxmal nekir. Belè bi gihaştina ser Sîserê re destpêkê me derdorên xwe bi dûrbûnê meyîzand. Heval Kendal jî bi kemara xwe, heta ku çavê wî didît welatê Xerzan kişand kamarê û hevalê Erhan jî çaya me çêkir. Bi penêrê koçeran ê sîrikî re danî ber me û me taştêya xwe li ber wî bayê gur ku li bilindaya Sîser li me dida xwar. Ruxmê ku çayên me yê di îskanan de ji ber bayê cemidî yê lûtkeya Sîser zû sar dibû jî, lê belê li ser Sîser çay xwevexwerin çay çiqas xweş e we zanibûya!
Bi dil û çavê Sîser çawa ezê ji we re vebêjim delaliya welatê Xerzan!..
Bi dûrbûna xwe ya ku ji 50 mêtro tîneê 7 mêtro, li başurê me çiyayê Mava û heta Herakolê çiqas mij û dûman hebe jî dîsa jî xuya dike. Bajarê Sêrtê, belê Sêrt warê hevala Silav ku 2004, hevalê Kendal Midyat û Doxan Hesekê 2005 di pêkanîna çalakiyekê de bi qehremanî şehît ketibûn li ber çavê min e, û navça Şîrvan, Bayîqan û Kurtalan xuya dike. Çiyaya Qalanus jî bi heybeta xwe baş xuya dike.
Erê Sîser, bejn û bilindbûna zinarên te ji ya birayên te Kurîs û Kember bilndtir e û tu bala welatê Xerzan tevî dikşînî ser xwe!
Li gor mîtoolojiyê ku gundî dibêjin Sîser birayê mezin, Kurîs ê piçuk e û Kember xwuşka wan e. Emê bixwezin rojek herin mêhvandariya Kember jî.
Wek ku te bala me jî kişand ser xwe, bi sedan hevalên ku li meyîzandina te têrnedibûn li derdora te mane û ji kaniyên ber sînga te ava cemidî vexwerina, Merwan, Mizgîn, Xêrî, Xelîl, Kemal û gelek qehremanên şoreşa Kurdistanê. Wan jî tu dîtî û te jî wan dît!..
Erê Sîser ez çiye te binivîsim? Giha û kulîlkên ku li ber bayê ji navserê tê dihejin, anjî ew dengê bayê te ku wek sitrana dibêje deng jê tê û bêhnek xweş li rûye me dide... Û xweşikbûna pezkoviyên te ku ji me natirsin. Belê rastî jî me yek bizin û sê karikê wê ku bêyî ku ji ber me birevin li pêşya me dimeşîn, maka wan jî ji ber ku çêlikên wê baş nikarîbûn bimeşin hêdî hêdî bi wan re dimeşî. Makeke ku sê karikê wê heyî, ev jî dewlamendiya Sîse!
Ma ev dewlemendî bi nivîsandinê xilas dibe, pêwîstike li ser wê pirtûk were nivisîn, dibe ku dîsa jî têrê neke.
(Ji Rojnivîska hevalê Heqî Mardîn)
Dê bidome…
- Ayrıntılar
Gelek kes mejî xwe ser derketina ciwanên kurd ser çiyayên kurdistan dieşînin. Her wiha gelek kes van derketinan dixwazin fem jî bikin. Lê mixabin gelek kes sedemên derketinan serî çiyan fem nakin. Berku derketinan serî çiyan li cihên şaş de digerin.
Eger bi dil û can xwestaka fem kirinê ji bo derketina serî ciyan heye vê deme pêwîste hinek tişt werin zanîn.
Çinin ev tişt na? Ango çinin ev hincetên derketinê?
Îro li kurdistanê taybet jî li bakurê kurdistanê dewleta mêtinkar ango dewleta kolonyalîst dev ji bişaftina kurdan ber nedaye. Dev ji înkare nedaye. Dev ji şerê taybet nedaye. Û dîsa dewleta tirk proje ku bi nave “projeya yekbûyîna netewî” ber nedaye.
“Projeya yekbûyîna netewî” wateya xwe bin hemû şert û mercan de bişaftina kurdane. Kurd ne naskirine. Kurd binxistine. Kurda bi rê rêbazên kirêt helandine.
Bê ku em dirêj bikin dewleta tirk a dagirker dagirkeriya xwe ber nedaye. Dewleta tirk hem dev ji dagirkeriya xwe ber nedaye em jî komkujiyên ku li ser kurdan û gelên din meşandina îtîraf nekirine. Ji bona van komkujiyan lê borîna xwe nexastiye. Em berdin ku li kurdan lê borîne bixwazi beravajî erîşên xwe ser kurdan dom dike.
Ev e ango ev in sedemên derketina serî çiyan. Eger li kurdistanê dagirkerî dom biki derketina serî çiyan yê dom bike. Pirsgirek ne ev e ku PKK ango gerîlayên Kurdistan ciwanên kurd berve çiyan dibin. Bawer bikin ku eger îro li serî çiyayên kurdistanê gerîlayên PKK nebin dîsa ciwanên kurd yê derkevin serî çiyan. Ango ciwanên kurd yê rêyakê dijî vê faşîzmê teqez derketinê bibînin. Berku kesek ewqas bê vîn kirinê nikare rabike. Ewqas heqaret û biçûk xistinê kesek nikare tahamûl bike.
Sedemek girîng ev e.
Beguman gelek sedemên dîtir jî henin. Îro li serî çiyayên kurdistanê de jiyanek nû tê afirandin. Û ev jiyana nû hemû ciwanên kurd bandor dike. Bandor dike berku gerîlayên serî çiyan bin hemû şert û mercan de dijî faşîzme serî xwe natewînin û naçewînin. Bin hemû şert û mercan de dijî dagirkerî şer dikin. Yek ev.
Hên girîngtîr jî cara ewil dîroka Kurdistan de ciwanên kurdan dijî dagirkerî ewqas berxwedidin. Bêyî ku gavek jî paşta biavejin tekoşîna xwe didomînin. Yek jî yên ku dijî vê dagirkeriya kirêt ditekoşin bêyî ku tiştek ji bona xwe dixwazin vî şerî bedêlê xwe giran dimeşînin. Bi vînek mezin dijî dewletek xwedan gelek leşker û ewqas piştgirî bi dilekî gelek mezin tekoşînek wiha meşandin rastî jî ne tekoşînek rêzêdeye.
Sedema dudiyan ango sedemek ditîr yê pirr girîng jî ev e. Ev jî di dile her ciwanek kurd de evîndariyek pirr bilind çêdike. Ev tekoşîna bilinda teqez di dile her ciwanek de dildariyek pêş dixe.
Ji bona ve ev kesên ku dixwazin fem bikin çima ciwanên kurd derdikevin serî çiyan ewil gerez gerîlayên serî çiyan fem bikin. Bêguman yên ku dixwazin gerîlayên serî çiyan fem bikin jî pêwîstin ewil faşîzma dewleta tirk fembikin. Berku gerîlayên serî çiyan vîna xwe ya wek pola dijî vê faşîzme peşxistine.
Erê eger hinek kes dixwazin fembikin çima ciwanên kurd derdikevin serî çiyan pêwîste van rastiyan bizanin û gorî van rastiyan tevbigerin.
QASIM ENGÎN
- Ayrıntılar
ji çapemenî û raya giştî re!
1. Di roja 4’ê Hezîranê de navbera saet 09.30 û 13.00’an de û dîsan heman rojê navbera saet 20.00 û 22.00’an de balefirên bê mirov yên artêşa Tirk a dagirker ji Herêmên Parastinê yên Medya, li ser herêma Metîne gerên keşifê pêkanîne.
- Ayrıntılar
ji çaemenî û raya giştî re!
Tevgera gel a li Lice û derdora wê, li dijî çêkirina bendavên bi armancên leşkerî, qereqol û qeleqolan ji aliyê dewlata Tirk ve ku vana pêvajoya çareseriyê dixe xeteriyê û mercên agirbestê binpê dike, destpê kir mezin dibe. Ti pêwendiya hêzên me yên gerîla bi vê tevgera gel re nîne. Mîna her carê, ev serhildana gelê me yê Liceyê bi temamî tevgereke gel a sivîl û siyasî ye.
ji çapemenî û raya giştî re!
1. Di 4'ê Hezîranê de saet di 18:30 de, li derdora gundê Gelîşîm ê ser bi navçeya Colemêrg Şemzînanê û li xeta sînor a Herêmên Parastinê yên Medyayê tevgera leşkerî ya artêşa Tirk a dagirker hatiye jiyîn. Di navbera hêzên me yên Gerîla û leşekrên artêşa TC de ji bo demeke kurt pevçûn derketiye.
ji çapemenî û raya giştî re!
1. Di 3'ê Hezîrana 2014'an saet di navbera 18:00 û 19:00 de balafirên keşfê yên artêşa TC a dagirker, li ser herêmên Parastina yên Medyay herêma Xakurkê re firiyane. di heman rojê de saet di navbera 13:30 û 14:00 de balafirên keşfê yên bê mirov li ser herêma Heftanînê jî geriyane.
Meha Gulanê meha ku ax tiştên herê bi hêz şîn dike. Ax çîçekên xwe yê herê xweşik di vê mehê de pêşwaziyê rojê dike. Ji ber ku roj di vê mehê de tiştên herê xweşik xistiye hemêza axê de. Roj evîndarê axêye. Zilma ku li ser axê tê meşandin na pejirîne û sorên xwe yê herê xweşik li ser axêde di herikîne û giyan dide axê. Yek sor; hezar coşa renga, bi bereket bûyîna rehma dayîka axêde di be hezar çîçek. Di her Gulanê de di erdnîgariya me de îxanet û zilm bin dikeve û rengê eşq û azadî yê ser dikeve û xwe bi mîhrîcana çîçekan re di nuxumîne.
Çawa ku di meha Gulanê de ax bi rojê re gîyan dibe, gel jî bî hêza xwe ya ciwan, dînamîk re rengê xwe dide jiyanê. Ruhê ciwanên berxweder di vê mehê de li hember zilma ku deshilatdaran pozberê gelan dike, rûhê wan yê ku serî ji bo pergala wan re na tewîne di vê mehê de gihiştiye lûtkeyan û meha Gulanê hên zêdetir bi wate kiriye. Dema mirov dîroka gelan digre dest mirov di bîne ku gel her tim li hember zilmên deshilatdaran dinava berxwedaniyê dene. Mirov dikare bi bêje ku di her salê de û her rojên salê jî şahadet bûyîn hatiye jiyan kirin. Tişta ku meha Gulanê cûda dike jî zilma ku di demê xwe de li ser gel tê meşandin pêşengên gel vane di hese û canê xwe da tinîn holê û çirûskên tekoşînên nû dane avakirin xwe xistine meşale û ronahî dane roja me.
Deniz û rêhevalên xwe li hember zilma neyar ketine dinava berxwedaniyê de, bûne hevbiştên ku yek çûye bi hezaran hatiye û ji bo gelan bûne nîşaneya meşaleyê. Dema diçin li ber dara sêdarê jî xwîşk û biratiya gelan qîrdikin. Îbrahîman jî di zîndana Amedê de vîna ku li hember hemû îşkenceya jî canê xwe dane lê, sirên xwe ne dane raber kirin. Sînan Cemgîl jî di çiyayê Nurhaq te li hember pergala deshilatdariyê bûne guleya ye ke mîn. Rêhevalên çaran jî bi baweriyên xwe re di zîndanê de bedenên xwe kirine meşaleya azadiyê. Rêhevalê Heqî jî çûye li ser xaka ku di cewherde bûye yek û bi xwe feda kirinê re bi qadroyên milîtanên pêşeng yên ku di vê mehê de şehîd ketine, jî vê mehê bi wate dike.
Pratîkên di şexsê kadroyên qehremanên vê mehê de vê dide nişanê me. Weke Denizan xwe derbas kirin û ji derveyê gelê xwe bal kîşandina li ser pirsgirêka azadiya gelên cûda jî sekna milîtanekê ku li hember hemû hişmendiyê deshilatdariyê seknek rast dayîna raber kirin, ev ji bo me bû ye gerekçeya ku em hemû paşverûtiyê di hişmendiyê xwe de bi şewtinîn. Her wiha tê zanîn ku Îbrahîman li hember hemû pergalên çîneyatî serî rakiriye û di bêje, ger ku wê şoreşek pêk were pêwîste di bingeha gel de were pêk anîn, ev pêşdîtin ji mere dide diyar kirin ku her guhertinên tên çêkirin heya ku danekeve kesayet bi xwe û nava gel wê lingê wê hewade bi mîne. Bi vê ve girêdayî çalakiya çekdarî yê Sînan Cemgîlan yên ku li çiyayê Nurhaqan dane despêkirin ji bo tevgera me di bin rêberê ku bi qonax qonax wê kîjan gavan re derbas bibe daye diyar kirin. Di dîrokê de her tekoşîna gelan dayê diyar kirin ku tu tekoşîn ji hev qût nîne û bi rêbazan re hevdû pêşdixin. Bi vê awayî milê meha Gulanê yê tekoşervan weke tevger jî tiştên hatine jiyan kirin ji raboriya qut nagrin dest û ev bi xwere ezmûnên mezin jî anîne. Serokatiya me jî bi her awayî vane datîne holê. Her wiha sedemê şahadetê rêheval Hêqî xistina gerekçeyê partî bûyînê jî bi hemû eşên xwere dide diyar kirin ku di Kurdistanê de bê partî bûyîn pel jî na heje. Ji ber ku partî bûyîn tê wateya ku xwe bi her awayî ji pergalê gut kirin û dest xistina kesayetêkê bi rêxistin kiri. Rêheval Heqî bi jiyana xwe re bi her henase girtina mere li me daye hiskirin. Rûxmê ku rêhevalek Tirk jî bû lê, xwe derbas kiri bû û ji bo wê jî xwe fedayê azadiya gelê ku di kêleka wê de jiyan dike. Ev fedakirin ji bo tevahî gelê Kurd dide diyar kirin ku jiyanekê bê partî bûyîn mirine.
Bi vê awayî şahadetên vê mehê di van xakan de bi hêza rojê re bilind bûna xwe danîne holê û rengê xwe dane çîçekên ku ji xwînê sor dibin. Ev bi xwere hemû cûdabûyînên meha Gulanê yê dinava salê de derxistiye holê. Ji ber ku li gor mîtolojiyê Xwedawanda berekê tê di vê mehê de hemû bereketê xwe pêşkeş kiriye, ji bo wê ev meh bi navê meha bereketê tê penase kirin. Dema mirov vê mehê pênase dike çawa ku bi xwere despêkirinên nû têne, di be demên zayîna nû jî. Çawa ku kadroyê pêşeng yê tevgera me rêheval Heqî Karer di meşa Kurdistanê de 18 Gulanê de hat şehîd xistin û Rêber APO jî girêdan bûna şehîdan biryar bûna partî bûyînê digre. Di tevgera me de her şahadet bûye israr kirina mezin kirina tekoşînê û bûye hebûnek û jiyanek nû. Pêşengên şoreşgerên Tirk yên ku li hember koletiya emperyalîzm pozber dike serî rakirine her tim jî li pişt gelên tên perciqandin sekinîne bi taybet jî alîkarî dane tekoşîna gelê Kurd jî di vê mehê de şehîd ketine. Pergal wisa di fikirî ku di şexsê wan şoreşgerên pêşengde gelan li hember hev daye biyanî kirin û gihiştiye armanca xwe. Lê, Serok APO ev berhemên tekoşînê û nirxê wan yê şoreşê bi tekoşîna mirovahiyê re kiriyê yek û pergalê vale derxistiye. Bi vê awayî şoreşgerên ku hemû ji bo dozekê tekoşîn didin bi rûmet bûyîna şahadetê wan pira wekhevî, xwişk û biratiyê pêk aniye. Her bedenên ku di tekoşîna gelê Kurd yê rawa de li ser xaka pîroz şîn bûne her wiha bûne malê tevahî gelên cîhanê. Hemû şahadetên şoreşgeran û dilên wan di hemêza gelê Kurdistanê de û erdnîgeriya wande xwe cîh kirine. Bi salane meha Gulanê çanda xwe ya bedelên mezin dayînê û bûyîna wesileyê gavên mezin berdewam dike. Ji ber ku Rêber APO ferman dide û di bêje ku; “di her şahadetekê bi xwere îdayê tevlê bûyîna jiyanê xurtkirinê tîne û di azadiyê de israr kirin pêwîst dike ji bo wê jî pêwîste hûn tekoşîna xwe bilind bikin.” Êdî wê her deskeftiyên rêhevalên şehît bibe îdayê serkeftinê û li hember pergala kapîtalîzmê rûxmê her tiştê jî bi înat strana azadiyê gotin û di jiyana azat de israr kirin be. Ango ji pergala deshilatdariyê qutbûyîn û di tekoşîna azadiyê de israr kirin.
Em di meha Gulanê dene, xweza hemû xwaşik bûyînên xwe di reşîne û di raxe… Baran pir cûda axê şil dike ji ber ku dizane ew axa ku şil dike li hember çi avise. Berfên ku li ser lutkeyên çiya hêdî hêdî di hele û ber bi axê ve tê şahîdiyê ji berfînên ku aşiqê rojêne di kin. Dinava van xweşik bûyînan de jiyan kirin, dîtin û fermana her xweşik bûyînan di bedenê xwe de his kirin! Bedelên ku her xweşik bûyîn di tekoşîna xwede didin zanîn û xwedî lê derketin… Armanca me ewe ku em di vê erdnîgariya ku ji xwîna kizil bûye sorgulî bibin xizmetkarê wê yê herê mezin. Bi zanistiya ku her deskeftiyên azadiyê di encamê ewqasî şahadetên bi nirx ve hatiye ava kirin û vê zanistiyê di her kêliya jiyanê de dayîna jiyan kirin… Armanca me ewe ku em bibin rêhevalê Rêber APO yê ku şopdarê Denîzan yê herê mezine.
AXÎN GABAR
- Ayrıntılar
Divê jin ji bo siyaseta demoqratîk xebat bikin. Di akademiyen min pêşniyar kiriye de jin dikarin perwerde bibin. Dikarin xwe perwerde bikin. Bi heman rengî li akademiyên din de jî bi hezaran kes dikarin bêne perwerde kirin. Çima hîna jî nekarîn akademiyan avabikin? Xebatên akademiyê girîng in. Ev akademî ji xebatên sporê heta siyasetê, ji huqûq heta felsefê, heta xebatên kargehan, xebatên çand huner di nav de. Her cure xebatên xwe dikarin bikin. Dîsa ev akademî di vê hemû aliyan bigire li nava xwe. Mînak divê xwendevaneke zaningehê jî, jinekê malê jî di nava xebatan de cih bigirin. Demekê enstituyê gundan hebûn. Dixwestin xebatên bi heman rengî bikin. Lê akademiyên ez pêşniyar dikim, enstituya derbas dike. Nav ne girîng e, akademî, enstîtutî jî dikare bê gotin. Malbat, li derdora jin çêdibe. Jin hilberînêr in. Bi yên hildiberînin dikarin pirsgirêkên xwe yên aborî çareser bikin. Nimûne dikarin bi kirêkirina zeviyekê çandiniya organîk bikin. Bi vî awayî di çareserkirina pirsgirêka bêkariyê de wê bibin alîkar. Xebatên jinê heyecanê didin min, jin dikarin ji xwe bawerbin. Ku giraniya xwe bidin ser azadiyê tiştekî ku bi ser nexin tune.
Desthilatdarî, xwe bi jinê bi pere bi meqam diwazin xwe bi hêzbikin. Ji bo min a girîng azadi ye. Herkesê ku têkoşîna azadiyê dide rêza bêdawî nîşan dikim, ev zarokek biçûk jî be, ji bo min bêbandor bihêlin li vir li ser min çewisandina kargêrî, siyasî, adlî bi pêşdixin. Heta ku bixwazin dikarin imha jî bikin. Li vir li ser min pergala dewleta mîkro tê sepandin. Kargêriya girtîgehê heye, ev karên kargêriyê dişopînin. Ji bilî vê tiştek ji destê wan nayê. Yên li ser min tên sepandin encamên siyasetê ne. Siyaset çi ye? Siyasetê bi du hevoka bi şêwazekî xweşik ji we re bêjim. Siyaset ji herêmî heta gerdûnî, ji kes heta civakê, pirsgirêkên xwe yê nasnamê nîqaşkirin, nasnama xwe azad bi şêwazekî wêjeyî îfade kirin e, anîna zimên e. Siyaseta demoqratîk tiştekî wisa xweşik e.
Min ji bo jinan, akademiyên siyaseta demoqratîk û çandê pêşniyar kiribû. Ji bo ciwanan, ji bo yê dîtir min pêşniyar kiri bû. Divê ev hemû gavek berî gavekê bikevin jiyanê. Divê herdem li akademiyan bên gel hev niqaşbikin, tu tiştek çênebe jî wê hişê wan vebe. Siyasetmedar ji van deran derkevin. Perwerda akademiya naşibe perwerda li dibistanên dewletê yên asayî. Bûyera dibêjin civaka eşkere ev e.
Pêwîste ligel dewletê jî civak bê demoqratîk kirin. Riya vê jî di her mijarê de têkildarî hemû persgirêkên civakî de rêxistin bûyîn e . Rêxistinên ku ez dibêjim kom û komûn wê îfade dike. Waye bi pirsgirêka jinê re pêwendîdar, bi hindikahiyan re pêwendîdar h.w.d. diyardeyek û her bûyerek civakî ku tê aqila re pêwendîdar dibe. Bi şêwazên komin rêxistin çêbibin. Komûnên çandiniyê, komûnên gundan, komûnên taxan h.w. d. Dikarin bên zêdekirin. Dîsa dibe ku wekî mînaka hêsan bê dîtin, lê mînak komelên parastina darên mazî, zêdekirina wan daran bê kirin. Li her gundî sed darên mazî çandina wan gelekî girîng e û bi sûd e. Em dikarin hemû xwezaya xwe bikin daristan. Hemû rêxistinên sivîl dema dibin sîwana konfederasyona civakî ya sivîl an jî komînalîzma demokratîk bighêje hev wê hêzek mezintirîn a demokrasiyê derkeve holê.
Divê Kurd bêyî ku desthilatiyê armanc bigrin civaka demokratîk ava bikin. Pêşniyaza min a ji kurdan re divê rêxstinên demokratîk ên sivîl ên siyasî, civakî, aborî û çandî li her qadê çêbikin, divê van ji dewletê hêvî nekin. Divê em vana bi hêzên xwe yên cewherî bi serbixin. Komalên hawîrdor, komalên hawîrdorparêz û femînîst , rêxistinên kedê, saziyên piştgiriyê û wekî wan bi hezaran komele rêxistin divê bên avakirin. Bi avakirina komeleyên hawîrdorparêz û femînîst, ku bi pêşkevin û bigihên gel kuştinên namûsê û tûrê dikarin bêne asteng kirin. Divê di wê mijarê de civak û jin bên hişyarkirin. Tenê wê demê dikarin azad bibin. Di qada siyaseta demokratîk de kêmasiyên ezmûn perspektîvên ciwana hene. Ji ber vê sedemê ciwan dema têkoşîn dikin bêsebir tevdigerin. Ez zanim her kes ketiye rewşeke bûye dîlê kapîtalîzimê û bi taybet di ciwanan de sift e. Ji ber vê sedemê ciwan ji bo serkeftinê divê ji pere, pûl û ji derdorên kapîtalîzmê dûr bisekinin. Jiyan ji bo wan wê wisa bi wate be. Saziyên ciwan û jin hêza wan a motor e. Lê divê ku ji ciwan û jinan hinek kes û beş bikarbînin. Divê ciwan û jin li hemberî van şiyar bin. Xwe nedin bikaranîn. Divê mijarê de pir pirtûk û nivîsên min derketin dikarin ji wan sûd bigrin.
Min di parêznameya xwe de xwest pirsgirêka jinê bigrim dest. Civak jî weke jinan çawa tê pelçiqandin û mêtingehkirin min xwest vebêjim. Ango di van parêznameyên xwe de min xwest jinkirina civakê dahûrînim, em di pêvajoyekê de ne ku bi taybet di roja me de jiyan bêwate bûye, ji bo bêwatebûyînê derbas bikin, armanc kirina azadiyê girîngiya kilîtkirina azadiyê min xwest vebêjim. Bi taybet ji bo jin ku di nav de ne jiyan bêwate ye, ji bo rewşa di nav de ne derbas bikin, jiyanek bi angaşt bi armanc bigrin pêwîst e xwe kilîtî azadiyê bikin .
Berê min vegotibû ku pirtûka “jina azad kê ye, çawa bê jiyankirin” pêş bixin hûn dikarin li ser vê sift bibin. Pirtûka ku minn pêşniyaz kir wê bi pêşbixin ez vê bi wate dibînim, divê zêde li zilam bawerî nebe. Jin serxwebûna xwe wê bi xwe biparêze, bila parasitina xwe bikin. Pêwîst e ji azadiya jinê neyê tirsîn. Divê jin namûsa xwe bixwe biparêze. Jin wê bibe mirova ku xwe biparêze. Ez bi jinê re wisa rêheval im. Tişta zayenda çors çîrok e. Min bi jinê re rêhevaltiyek balkêş kir, bi jinê re hevaltiyeke min a bi hêz heye. Ev melseleyeke hêz û baweriyê ye. Zilamên wisa hebin ew jî dikarin bibine alîkar. Ez wiha bersiva keda wan a li ser xwe didim. Ez wisa rêzdariya dayîka xwe didim. Pir rêhevalên min ên jin ên ku ji bo min xwe şewitandin çêbûn. Ez wisa bersivê didim bîranînên wan. Jinên bi sîxûrvanî rawestiyan hebûn. Li hemberî yê ku dixwazin min bikarbînin ezê şerê xwe bidomînim ji bo Fûad`an min pêşniyar kir, çawa baxivin ji bo jinan jî pêşniyazî dikim. Her hefte yek derkeve baxive bi zimanên cûrbercûr bi erebî, kurdî, farisî divê axaftinên heftane dest pê bikin, bi sepandina min şîroveyên xwe jî tevlî bikin her hefte derkevin baxivin.
- Ayrıntılar