Plana ku Rêber Apo amede kir û di çarçoveya plana çalakiyê ya ji sê qonaxan pêk tê de, wekî tevger di qonaxa yekemîn de rastiyek e ku heya niha me hamleyeke siyasî ya girîng jiya. Va hamleya siyasî di gelek qadan de bêguman şênber bû. Kampanyaya ji bo azadiya Rêber Apo ji vê ya herî belavbûyî û qada wê ya herî şênber e. Va yeka di heman demê de pêşketinên di qada diplomatîk jî dinimîne ango dide xuyandin. Ji Emerîkayê heya Asyayê, ji Efrîkayê heya Rojhilata Naverast li her derî kampanya heye. Ji her çînê mirov tevlê vê kampanyayê dibe. Her roj kampanyayeke nû tê aşkere kirin. Bi taybetî rewşa tevlêbûnên Başurê Kurdistanê ya vê kampanyê, pêwîst dike ku divê li ser wateya wê ya têkoşîna li hember komploya navtewî jî were rawestin. Ji lewre di pêşketina komployê de hin hêzên Başur û ev nîveng hate bikaranîn. Em vê baş dizanin. Ti nepenî û veşartiya vê karê êdî nemaye. Vana hemû di bihurtina komloyê de asteke girîng a pêşketinê îfade dike. Di bêerkbûna pergalê de rol dileyîze. Ji aliyekî de çûyîna heyetên parlementêran a Îmraliyê û bi Rêbertî re hevdîtin kirin, ji aliyê din de birêvebirina di çar aliyê cîhanê de kampanyaya îmzeyê ya ji Rêber Apo re azadî, serokê herêma Başurê Kurdistanê, serokê hukumetê û parlementoya wê jî tevde, tevlêbûna her kesî girîng e. Di bihurîna komploya navnetewî de û di têk birina vê ya giştî de jî dide xuyakirin ku em gihiştine noqteyeke girîng.

Bêguman ev berhemê têkoşîna sê mehî nîne. Bi têkoşîna panzdeh salan ve ev encam bi destketiye. Lê belê bênîqaş e ku hamleya têkoşîna siyasî ya dêmokratîk a vê sê mehê jî di vê de sûdeyeke xwe ya girîng heye.

Di aliyê din de konferans û civîn hene. Civîna civata giştî ya KNK’ê pêk hat. Bi bandor bû. Di 25-26’ê Gulanê de li Enqerê Konferansa Aşitî û Piştevaniyê çêbû. Cara ewilî li Turkiyê ew qas hêz di platformeke hevpar de li hev hate civandin. Du jarîtî û kêmasiya bingehîn a tevgera dêmokrasiya Turkiyê hebû; ya yekemîn yekîtî negirtin û sekna parçeyî, ya duduyan nekarîna ketina kardariyê. Di bihurîna sekna parçeyî û yekîtî negirtin de Konferansa Aşitî û Dêmokrasiyê bêguman qonax û pêşketineke girîng e. Piştre bûyera Parka Geziyê, berxwedana ku li ser wê bingehê belavî Turkiyê û Kurdistanê bû gaveke pêkanînê ya girîng îfade dike. Va yek bi konferansê ve jî girêdayî ye. Asta yekîtî ya ku di konferansê de hate afirandê ve jî girêdayiye. Yekser girêdayî nebe jî ji pey wê re tê û tê wateya pêkanîna konferansê jî. Rola di kardariyê de pêk hatina konferansê dileyîze. Nexwe Tevgera Dêmokrasî ya Turkiyê, rewşa xwe ya bêkardarî jî dikare bibuhirîne. Dikare ji rewşa ku bi tenê wekî komikên bîrdozî mayîn, bi tenê diaxife, bi tenê nîqaş dike derbikeve û ji nû ve bibe hêzeke çalakiyê ya mezin, hêzeke şoreşê. Berxwedana Parka Gezî ya Taksîmê ev yek bi aweyek zelal nîşan da.

Bi vê ve tevahî konferansên li Amedê pêk hatin jî hene. Berî deh rojan Konferansa Yekemîn ya Jinên Rojhilata Naverastê çêbû. Yekser bi pêvajoyê ve girêdayî bû. Rewşeke bi pêşketina Tevgera Jina Azad a li Kurdistanê ve girêdayî bû û du tişt derxist holê. Yek, asta pêşketina Tevgera Jina Azad a Kurd li herêmê hatiye rewşeke çi qas bi bandor, bûye hêza ku her kesê ber bi xwe ve kişandinê, danî holê ku gelên curbecur çi qasî bandor dike; dudu, di bingehê xwe de jina Rojhilata Naverastê çi qasî dikare di têkoşîna dêmokrasiyê de aktîf bibe, bibe hêza pêşeng a têkoşînê û danî holê ku potansiyeleke vê ya bi hêz îfade dike. Birastî jî girîng bû. Va hem di tevlêbûn û nîqaşan de, hem jî di kelûcana ku hate jiyîn de bi aweyek zelal xuya bû. Ji welatên ku qet îxtîmal nedihat dayîn û navên wan nehatiye bihîstin pêkhatina tevlêbûnan, yek jî angaşt û dînamîzmeke girîng di fikir û çalakiyê de nûner kirin birastî jî bi aweyek zelal li me nîşan da ku şoreşa jinên Rojhilata Naverastê dikare pêş bikeve, va yek jî di bingeh de wê hîm û navenda şoreşa dêmokratîk a Rojhilata Naverastê pêk bîne. Êdî hedefeke viha mezin bi aweyek cidî danîna li pêş xwe û komasiya heyî di vê bingehê de seferber kirin, pêk anîn pêwîst dike. Ger viha bibe dibe ku birastî jî di Rojhilata Naverastê de pêşketinên mezin bibe. Şoreşa tê hêvîkirin a Rojhilata Naverastê, yekitiya dêmokratîk a Rojhilata Naverastê di pêşengtiya yekîtiya şoreşa jinan de, xwe bi spartina azadiya jinê ve dikare pêk were. Ji aliyê dîrokî ve jî viha bûyîn guncav e. Rêber Apo pêvajoya dîrokî baştirîn ronî kir. Pêvajoyên,bûyerên dîrokî yên hemû pergalên dewletker, ruxmê ku rastiyan diçewtîne bi sererastkirina van ve û yek jî bi anîna rewşeke yek pare û kûrkirinê ve dîroka mirovahiyê, dîroka şaristaniyê bêhtirîn zelal, rêkûpêk gihande şîroveyeke ku bê fêmkirin. Ji vir xuya bû ku di bingeha paşverûtiya îro ya Rojhilata Naverastê de, derbasbûna vê azina şaristaniya navendî heye û di bingehê wê de jî azina serdest a mêr heye, pergala kolekirina jinê heye. Heya îro li ser vê bingehê tê. Ger ku îro Rojhilata Naverastê ew qasî parçe bûye, paşde maye,belaw bûye, ruxmê ku qada zayîn û navenda mirovahiyê, civakê, şaristaniyê ye ger îro hatibe rewşeke ku muxtacê her tiştî ye, ketiye rewşeke paşde mayî, kole, dîl û bendewar, di vê de azina şaristaniya navendî, terzê pêşketina azina dewletker, azina serdest a heyî, vana li ser koletiya jinê pêşxistin, rista bingehîn dileyîze. Ji ber vê yekê jî di bihurandina navenda van hemûyan de azadiya jinê xistin, hemû van paşverûtiyên vajî dîrokê ye bi şoreşa jinê ve bihurandin xwezayî ye. Ji diyalektîkê re jî guncav e. Wisa bi tenê xeyalek, angaştek jî nîn e, daneyên rojane jî da xuyakirin ku va rewşeke dikare pêk were ye. Vana di vê pêvajoyê de baştirîn derket zelaliyê. Li herêmê bihurîna aloziyan, nemaze jî rûneniştina xeteke rast a tevgerên dêmokratîk,çep, sosyalîst, rewşa di xeta teorî û çalakiyê de bersivbûnek nejiyandin di van mijaran de teorî û hişmendiyeke ku rast nîn e ve girêdayî ye. Ger ku ev hişmendiya teorîk were sererastkirin, pêşketina şoreşa dêmokratîk a Rojhilata Naverastê dikare lezeke mezintirîn bi dest bixe. Bûyerên dawî li me nîşan da ku potansiyeleke vê ya xurt heye û rewşa dîrokî jî vê pêwîst dike. Konferansa jinê di nîvenga van hemûyan de bêguman daneyeke pir girîng, xwedî derketina angaşteke pir mezin îfade dike. Bihurîna hemû kêmasiyan û di derbarê sererastkirina xeletiyan de, hem wekî teorîk û hem jî wekî pratîk ji aliyê çêkirina vê de pêşketinên girîng hate jiyîn.

Li Amedê “Konferansa Çareserî û Yekîtiya Kurdistana Bakur” pêk hat. Hevalan temaşe kir. Bi dilgeşiyê ve bi encam bû. Bi tevlêbûneke berfireh ve hate çêkirin. Konferanseke ku li hev civyanê ve pêşniyarên çareseriyê bê afirandin bû. Ji vê nihêrînê de, gotina Konferansa Çareserî û Yekîtiyê xwedî wateyek e. Heya Kurd yekîtiyekî negrin nikarin bibin hêza çareseriyê. Ger çareseriya pirsgirîka Kurd ew qasî dirêj dikişîne, nekare bikeve pratîkê, nekare şênber be, di vê de para Kurdan a bi qasî ku tê xwestin nikarin yekîtî bigrin heye. Lewre hêzên ku azina qirkirina çandî dimeşînin bi awayên cuda ji parçebûnê, seknên cuda sûd werdigirin. Vêya em hemû dizanin. Siyasetên û rêxistinên Kurdan ên cuda li hember hevdu bikartinîn. Ji ber vê jî çareserî derengî dikeve. Bêguman ê ku çareseriyê asteng dike ne Kurd in. Ê ku pirsgirîkê diafrîne jî ne Kurd in. Lê belê di derketina pirsgirêkê de sekna Kurdan a parçeyî, bêrêxistinî û jarbûna wan bingehek pêşkeş kiriye. Ger ku wer nebûya azineke viha yê înkar û îmhayê pêk nedihat. A duduyan, ger ku bêçareserî ew qasî dirêj dibe, gavên ku di aliyê çareseriyê de tam cihê xwe nabîne , di vê de dîsa wekî tê xwestin yekîtî nebûyîn, pay û berpirsyariya sekna parçeyî ya girîng heye. Hêzên înkarker û tuneker xwe bi spartina vê ve polîtîka dikin. Di meşandina polîtîkaya neçareseriyê de dikarin heter bikin. Ji ber vê yekê afirandina yekîtiya Kurdan di serî de pirsgirêka Kurd, di gihandina çareseriyê ya pirsgirîkên bingehîn de pêkhatina bingeheke girîng îfade dike.

Ji aliyê din ve ligel hevbûna yekîtî û çareseriyê ji aliyê Turkiyê ve jî peyameke baş e. Hin alî bêyî ku kêşeya Kurd çareser bikin ji yekîtiya Turkiyê behs dikin. Di wê çarçovê de jî va rewşa dikare were nirxandin. Hal ev e ku va konferans di vê noqtê de peyameke baş dihewîne. Ger wê yekîtiyeke dêmokratîk a Turkiyê bibe pêwîstiya va yek ji çareserkirina pirsgirêka Kurd re derbas dibe dayndide li holê. Çareserî û yekîtî di konferansekê de, di navê konferansê de yek kirin, anîna ligel hevdu ji aliyê Turkiyê ve jî, ji aliyê yekîtiya gelên Turkiyê ve jî rist û girîngiyeke xwe heye. Nîqaş di vê çarçovê de hate pêşxistin. Em bawer dikin di van hemû mijaran de vê konferansê vîn, bernameya çareseriyê û pîvanên civaka Bakurê Kurdistanê di astekê de be jî derxistiye holê. Kurdên bakur çareserî û dêmokrasiyeke çawa dixwazin? Biratî û yekîtiyê çawa digrin dest? Bersiva van xalan danî holê. Daxwaziya Dêmoratîkbûyîn û çareseriya pirsgirêka Kurd bi tenê ya Rêber Apo, PKK’ê ango komikên siyasî nîn e, bi bîryarbûneke mezin ve dost-dijmin ji her kesî nîşandaye ku ev ji heft heya heftê salî daxwazî û taleba hemû gelên Bakurê Kurdistanê ye. Konferans di vê bingehê de pêşket. Di vê xalê de bi qasî ku sererastkirina nêzikatiyên xelet ên Turkiyê ji xwe re kiriye hedef, ji aliyê yekîtiya dêmokratîka netewa Kurd ve jî pîvan û ferasetên pêwîst dayndide hole. Rêgezên yekîtiya dêmokratîka netew çi dihewîne, ji lewre welatperwariya Kurd ji çi pêk tê li her kesî nîşan da. Di vê wateyê de jî yê ku xwe Kurd dihesibîne lê belê ên ku di nava seknên, ferasetên ku ti têkiliya xwe bi welatperwariyê ve, bi dêmokratbûnê ve, bi gelparêziyê ve nîn e, ji ajaneke zane û rêxistinker zêdetir zirarê dide azadî û têkoşîna dêmokratîkbûna gelê Kurd, kesayetên, ferasetên û rêxistinên ku ji aliyê hêzên xerîb, dagirker ve tên bikaranîn û bi vî rengî li pêşiya çareseriyê astengiyan derdixin hene. Di çarçoveya hebûna van de hewldidin ku xeta dêmokratîka netew a Kurd tevlihev û şêlo-nediyar bikin. Konferansa Çareserî û Yekîtiya Kurdistana Bakur a di 15-16 Pûşberê de li Amedê pêk hat di van mijaran de pîvanên dêmokratbûn û welatperweriya Kurd zelalkirinê îfade dike. Pêşketineke viha girîng, gaveke viha girîn e.

Bi vê ve girêdayî li Ewropa û Hewlêrê xebatên amadekariya konferansê didomin. Bi qasî civaka Turkiyê, vîn û bernameya çareseriyê ya hemû civakên Kurdan ên di parçên cuda de û li derveyî welat dijîn, tê hewldan ku bi van hemû konferansan ve derkeve holê. Vana hemû jî pêşketinên ku di hundirê vê pêvajoyê de ne. Bi pêvajoyê ve, bi pêşxistina hamleya têkoşîna siyasî dêmokratîk ve girêdayî û gavên ku pratîk kirina wê îfade dike ye. Bêguman vana pêşketinên girîng in.

Bi van ve girêdayî yek jî sekn û helwesta gerîla heye. Sekna me ya rêxistinî heye. Gelek hêz, di serî de jî AKP, bi ketina pêvajoyeke viha ve hesap dikirin ku PKK wê venêrîn û disîplîna rêxistinî wenda bike, wê parçe bibe, taybetî jî gerîla nikare li gorî pêvajoyeke viha bibe, ji ber vê wê parçe bibe, belaw bibe, bihele. Lê belê pêşketinên heya niha bi aweyek pir zelal danî li holê ku va hemû hesab û hêviyên pûç in, derbas nabin û bêserkeftî hatiye hiştin. Di vê xalê de, ji aliyê sekna bîrdozî û rêxistinî ve jî pêvajo baş dimeşe. Yanê yekîtiya Rêbertî, gel û tevgerê tam e. Dîsa di serî de gerîla, sekna tevgerê ya di derbarê meşandina vê pêvajoyê de di yekbûn û bitûnbûnê de bibîryar e. Kêmasî, seknên ku rexne bigrin hebin jî, seknên dij, nêzikatî mêhlên çewt bi ti awayî nîn e. Va jî nîşaneya bi serkeftî meşîna vê pêvajoya nû ye.

Di pêşketina pêvajoyeke viha de ya rast cihekî girîng a bûyera Parka Geziyê û pêvajoya berxwedanê ya 20 rojan dibihure ku di derdora wê de belavî Turkiye û hin bajarên, navçeyên Kurdistanê bûye heye. Mirov nikare bibêje çalekiyeke pir zanebûn, biplan, rêxistinkirî, tam jî ji bo îfadekirina pêvajoyê hatiye fikirîn, amadekirin. Va yek pir vekirî ye. Lê belê berxwedaneke viha rastiyeke pir vekirî ye ku ji pêvajoya ku bi daxuyaniya Rêber Apo ya Newrozê ve destpêkir qut jî nîn e. Bi temamî dibe parçeyeke wê pêvajoyê. Bizaviyan ku bi vê pêvojoyê ve pêşket îfade dike. Jixwe em vê dizanin, karekterê pêvajoyê yê girîng ji têkoşîna çekdarî derbasbûna hamleya têkoşîna dêmokratîk a siyasî ye ku, vaye bûyerên di derdora Berxwedana Parka Geziyê de ev yek bi aweyek zelal danî holê. Dîsa hedefeke girîng a xeta bizava vê pêvajoya nû têkoşînê bi tenê bi Kurdistanê bi hudût kirinê derxistin û belavî Turkiyê kirin bû. Bi Parka Gezî ya Taksîmê ve destpêkirina serhildanan û ji vir belavbûyîna wê ya li Egeyê, Behraspî, hin cihên Anatolyayê ev rastiya jî bi aweyek zelal nîşan da. Ji ber vê ji aliyê xeta çalakiya pêvajoyê ve pêkhatina pêşdîtina xwe îfade dike. Viha fêmkirin, nirxandin şaş nine, bi vebirî rast e. Wekî din ravekirin ne pêkan e.

Bûyrên bi berxwedana Parka Gezî ya Taksîmê ve destpêkirin çi tiştan nîşanî me dide? A rast şaşitiya hin ferasetan danî holê. Wekî mînak danî holê ku nêzikatiyên pir erzan , bêewlehiyê ji gel re îfade dikin ên wekî ” civaka Turkiyê hilweşiyaye, tune bûye, nikare li ber xwe bide, nikare tiştekî bike û di vê şeklê de” rastiyê nîşan nadin. Di bingeha xwe de yên ku bi xwe jar in û nikarin ji gel re pêşevantiyê bikin, dewsa tawanê di xwe de bibînin dikevin di nava nêzikatiyên ku diavêjin li ser gel, her wiha baş li me nîşan da ku ev feraset jî çavkaniya xwe ji wir digre. Li beranberê vê bi aweyek zelal danî holê ku valahiya potansiyelek dêmokrasiyê yê mezin li Turkiyê heye û di daxwaziya azadî û dêmokrasiyê de gel potansiyeleke mezin îfade dike. Di vê mijarê de bi aweyek zelal danî holê û li her kesekî/ê nîşan da ku hêrseke, bertekeke girîng komî serhev bûye, xuyaye potansiyeleke berxwedanê ya xurt heye. Vana dibin babetên ku bi van bûyeran ve derketine der û hatiye peyîtîn-îspat bûye. Hin feraset bi vî rengî hatiye sererastkirin. Tabî di heman demê de rewşeke viha berxwedêr ji aliyê wî yê dîrokî jî li me nîşan dide; li pişt vê, ji derbeya leşkerî ya faşîst 1971 12 Adarê vir ve heyîna hin cure pêkanînên şerê taybet, çewisandin û dagirkerî, bê nîqaş e ku va berxwedanan ji despotîzmeke viha dîrokî re hêrs dihewîne. Dîsa li holê ye ku ev hêrs û bertek li hember rêveberiya AKP û despotîzma wê ya ku ji deh salan zêdetir e bi gotina ez ê pergalê biguherînim ve hatiye desthilatdariyê û bi demogojiyan ve heman azinê bi awayên curbecur ve dixweze bimeşîne ye. Rewşeke ku ji nişkê ve bûye nîne. Raboriyeke wê ya dîrokî heye. Weke spartek ji xwe re şoreşa ciwanan, şoreşa dêmokratbûnê ya ku di serê 1970’an bingeh digre. Tevgera ciwanên şoreşger ên 1970’yan tevgereke mezin a civakî bû. Tevgera dêmokrasiyê bû. A rast li Turkiyê şerê faşîzm û dêmokrasiyê li wê demê dest pê kir. Bi derbeya 12 Adarê ve tevahî hamleya faşîst pêşket û ev çil sal e hewl dide ku bibe serdest. Li hember vê jî têkoşîna dêmokrasiyê ya ku bi berxwedana Denîzan, Mahîran, Îbrahîman ve dest pê kir, bi berxwedana Rêber Apo, PKK’ê ve heya roja me hatiye heye. Têkoşîneke bîrdozî, rêxistinî û polîtîk çêbû. Ya vê gavê derketiye holê, di bingehê xwe de têkoşîna ku li Kurdistanê bênavber domyaye, teqîna pêvajo ya ku xwe spartiye bingehê pêvajoya di Newrozê de destpêkiriye ye. Mirov bi rihetî dikare vê bibîne, fêm bike.

Berxwedaneke viha çima di rabirdu de nehat rojevê çima niha pêk tê? A rast ev yek bêhtirîn pêvendiya bûyeran a bi pêvajoyê ve dayndide holê. Potansiyel duh jî hebû. Gel duh jî hatibû strandin. Di hemû pêvajoyên bi mêtîn û çewsandinên pir giran ve derbasbû de rastî çewisandinan hat. Çima di wan deman de serhildaneke viha nekarî pêk were? Ji ber ku şerê li Kurdistanê her wekî hincetekî hate bikaranîn. Rejîma şerê taybet xwe bi spartina şerê li Kurdistanê ve civaka Turkiyê her bêdeng kir, çewisand. Rêveberiya pihêtkirî, rewşa awerte, şer , li Kurdistanê aşkere hate meşandin lê belê xwe nîşandana vê ya li Turkiyê jî bû zilm û zordariyên giran. Ev yek hem di warê bîrdozî û hem jî di warê pratîk de dan meşandin. Her çi demê hêzek, eniyek bi daxwaziya dêmokrasiyê ve, bi daxwaza maf ve hewldabe hin rabe ser xwe, bi parvekeriyê û alîgirê PKK’ê ye ve hatiye tawanbarkirin bi hêsanî hatiye bêdengkirin. Hem di warê bîrdozî de hate çewisandin hem jî bi terora polîsan ve bi zordariyê ve hate bêdengkirin, mirov hatin girtin ji êşkenceyê re derbasbûn , hatin tirsandin. Bi şerê Kurdistanê ve tevahî li ser jinên û ciwanên civaka Turkiyê terora polîsan hate meşîn. Nehiştin bêhn vedin. Ji ber vê mirovan di vê astê de nekarîn bertekên xwe daynin holê. Yên ku xwestin daynin, hem bi rêbazên bîrdozî û hem jî bi rêbazên pratîk ve hatin bêdengkirin. Pêvajoya nû hincetên vê bêdengkirinê ji holê rakir. Pêvajoya nû ya Rêber Apo di Newrozê de aşkere kir, dewra agirbestê ya li Kurdistanê pêk hatiye, bi dawîbûna pêvajoya Şerê Gelê Şoreşgerî yê ku sê sal e didome, bîryara gerîla ya ku paşvekişandina Qadên Parastina Medya ,pêşiya li Turkiyê lêgerînên hin eniyên civakên curbecur a azadî û dêmokrasiyê, daxwaziyên maf vekir. Derfetê ku daxwaziyên bi vî rengî bi parvekeriyê ve, bi alîgiriya PKK’ê ve, bi gotinên nijadperest ên şoven ve tunekirin-çewisandin ji holê rakir. Di nîvengeke viha de berxwedana taksîmê hate rojevê. Rewşeke van a pir bi plan, bi rêxistinkirî bêguman nîne. Di nav de hin cure gurup, rêxistin hene lê, di pêvajoyeke viha de xwe nespartiye bîryareke wekî “di vê demê de bila ev derkeve holê.” Xwe spart pêvajoyê bixwe. Wekî rastiyeke pêvajoyê derket holê. Ruxmê van bi vî rengî nenirxandina van bûyeran,li ser cuda hildana dest aliyê pêwîst dike bêhtirîn li ser were sekinîn dibe. Ev berxwedana gel a li Turkiyê bi temamî, tevî ku girêdayî pêvajoya bi Newrozê ve destpêkir e tu kesî/ê pêwendiyeke viha danenî. Ne medya viha nîqaş kir, ne hukumet, ne muxalefet viha pênase kir, ne jî aliyên çep sosyalîst nekarîn viha binirxînin. Nirxandinên me jî bi derengî ket. Pir bisemt (biîhtiyat), tevî ku bi temamî berhema pêvajoya me bi xwe meşandiye ye di dema xwe de, di asta ku tê xwestin de nedîtin û ji ber vê jî baş pênase kirin ji bo bi bandor pêşbikeve xebateke biplan û bizane nemeşandin hate jiyîn.

Tabî di vê mijarê de gotina ti tiştek nebû ne rast e. Di warê daxuyanî de , di warê pratîk de hin hewldan çêbûn. Hewce ye mirov nebe redker. Divê mirov bi nêrîna yan reş an jî spî ve tevnegere. Her tişt pir baş bû, têkûz bû,yan jî xerab bû gotin ne rast e. Tiştên baş jî hebû. Tevlêbûn jî çêbûn. Di vê mijarê de kedên girîng hatin dayîn. Va ji eniyên cuda hat. Lê têrê nekir. Di dema xwe de çênebû. Baş nehate pênasekirin. Ji ber vê ev hemû tiştên bûn hem wekî ku tê xwestin nekarin xwedî lê derkevin û pêşbixin, hem jî bi pêvajoyê ve nekarîn girêbidin. Qut ma. A rast hewldana, gotina, rojeva yên ku dixwastin pêvajoyê bidin ji bîr kirin, giran kirin, ji rojevê bidin xistin hate rewşeke bi bandor. Wer bû ku bûyerên wekî berhemê pêvajoyê derketin holê, kirin navgîna pêvajoyê ji rojevê xistinê. Va rewşeke micid a şerê psîkolojîk e. Divê ev viha were dîtin fêmkirin. Bi ti awayî ji xwe ve nebû. Bê wate nîn e. Heman uslup meşandina hem desthilatdarê û muxalefetê rasthatîniyek nîn e. Di vê mijarê de yekîtiyeke tam a AKP, CHP û yek jî MHP’ê heye. Va hêzanan bi hev re bûyerên ku têne jiyîn, berxwedaniyên gel, ji vê pêvajoya pêşdikeve qut kirin, wekî ku ji wê cuda ye hilbidin dest, heta bi afirandina beravajîkirina rojevê ve bi mebesta pêvajoya nû ji rojeva nîqaşê xistin ve bikaranîn. Di vî derbarî de bi piştgiriya hev ve hewldan û bi bandor jî bûn.

Ev sekna şerê psîkolojîk nekarî were bihurîn. Ji lewra bûyerên di derdora Parka Geziyê de pêşketin di dema xwe de rast û têr nekarî were pênasekirin, nirxandin. Rêxistiniya kirin bi aweyek bi bandor nekarî were meşandin. Carnan bêpêwend, dûr ma, nêzikatiya bisemt(biîhtiyat) çêbû. Carnan jî bi ketina rewşeke ku pir xwedî lê derdikevin ve hewayeke heçko her tiştî wekî hêzên şoreşker dikin hate dayîn. Herdu jî ne rast in. Ne dûr sekinîn, qet di nava bûyerê de nebûyîn rast bû, ne jî wekî ku her tiştî dikin xwedî lê derketinê ve derketina pêş rast bû. Ya yekemîn, rewşa derketî rêxistinkirinê, têkoşînê, bi rêbazên afirandîker ve meşandina wê lewaz kir. Ya duduyan jî, bi dayîna hewaya heçko bûyerê wek hin rêxistin dimeşînin ve gelek hêzên dij re hacetên propagandayê pêşkeş kir. Dîsa rê vekir ku gelek enî ji van bûyeran re bêhtirîn bisemt nêz bibe. Vana bi vebirî nêzikatiyên bes û rast nîn bûn. Bi aramî nirxandin nekirin, bûyeran di dema xwe de wek tê xwestin pênase nekirin û di vê bingehê de polîtîka diyar nekirin, rê li pêşiya seknên viha leqdar, parçeyî, ligel kara wê zirara wê jî heye vekir. Mirov di derbarê nêzikatiyên cuda de jî dikare vê bibêje.

Ger em bûyerê viha şênber û bi giştî bibînin binirxînin,pêwîst e em wekî, wisa pir eniyên cuda hildide dest, xwe derdayîna berteka civakê ku ev 40 sal e li hember faşîzmê pêk hatiye îfade dike, yên ji demogojiya AKP’ê re jî dibêjin “êdî bese”, wekî hilberîneke gel, çalakiyeke gel ê dêmokratîk ku daxwaza li ser jiyana xwe bi bandorbûna civakê dihewîne pênase bikin. Di nava wê de her cure mêyl hebû. Di nava vê berxwedanê de hêzên dêmokratîk ên çep, tevgerên ciwanan, tevgerên jinan, tevgerên femînîst, tevgerên îslamî yên dêmokratîk, fikrên ji xwe re Muslimanên Antîkapîtalîst dibêjin, hûnermend, rewşenbîr û gurubên ji çandên curbecur tê de cih girt. Birastî jî hevgirtiyeke rengdar û zengîn bû. Xwedî naverokeke ku nunertiya dêmokrasiya Turkiyê bike bû. Weke hevgirtî wisa bû. Di vê rengê de bûyîn di bingehê xwe de ne lewaztî, xurtbûnek e. Karekterê xwe yê dêmokratîk dayndide li holê. Hewandina hemû rengên civakê nîşan dide. Li hember azina desthilatdara despotîk faşîst a heyî bertekeke pir giştî ya ji eniyên civakê yên cuda pêk hatiye îfade dike. Ji ber vê yekê hevgirtiya heyî wekî lewaztiyekê na, bi vebirî divê weke zenginiyekê were dîtin.

Di aliyê din de nebûyîna pir birêxistinî, biplan, bi bername di bingehê xwe de ne lewaztiyek e. Wek wisa pir bêrêxistin e jî nîne. Eniyên tevlêbûn, hemû eniyên pir taybetmendiyên cuda îfade dikin di nava xwe de bi rêxistinî bûn. Xwediyê ezmûna, mîrateya têkoşîneke ku çil sal e- çil û pênc sal e dimeşe ne. Nûnertiya komasiyeke ezmûnê ya pir mezin dikin. Dîsa di demeke nêz de xwediyê xebateke yekîtiyê wek Kongereya Dêmokratîk a Gelan û Partiya Dêmokratîk a Gelan, herî dawî jî xwe disparte hîmê yekîtiya ku konferansa aşitî û dêmokrasiyê ( li Enqerê hate kirin ) derxistiye holê. Di pişt vê tevgerê de yekîtî û rêxistiniyeke viha jî heye. Hin partiyên ku xwestin vê ji bo berjewendiyên xwe bikar bînin jî çêbûne. Va wekî derdorên netewperest, CHP, eniyên wekî Partiya Karkeran. Lê ewinan eniyên marjînal bûn, eniyên ku dembidem derdikevin hole. Bêhtirîn jî di rewşa ku rola provakatîfiyê bileyzin de bûn. An na di rewşa; ji destpêka berxwedanê heya dawiya wê hebûn, ên rista sereke dileyîze, hêzên çalakî dimeşandin nîn bûn. Bi qasî ku me şopand rewşa pratîkî ev bû. Ji ber vê yekê mirov nikare bibêje pir bêrêxistin bûn. Bi vebirî xwe dispartin bingehek û taybetî jî ezmûneke rêxistinî. Lê belê wekî şênber berhemê plan-nameyekî nîn bûn. Ev rewşa ku ji berê ve hatiye plankirin amadekirin, hatiye rêxistinkirin û di vê bingehê de ketene libatê îfade nedikirin. Viha bûyîn li gor min dîsa lewaziyek nîn bû. Tevgerên gel jî jixwe viha dibin. Ti tevgereke gel ji berê ve xistina bîryarê û bi plankirinê ve nekare bimeşe. Ti tevgereke gel wekî daxwaziya hinekan, di çawaniya dixwaze de pêşnakeve. Şoreşger hêzên ku tevgereke gel a viha diafrînin nîn in. Eniyên ku ji bo bizanebûn bûyîna gel, rêxistinkirina eniyên cuda, ji bo bixe di nava libatê de hewldide, di vê bingehê de pêşengtiya rêxistinî û fikir ji gel re dibe û fêr dike ye. Di aliyê din de di rewşekê de ji berxwedaniya gel re pêşengtiyê bike kadroyê pêwîst, ê ku pêkhatina rêxistinê derdixe holê, amade dike, yanê ji yên ji her rewşê re amade ne re tê gotin. Dîsa dema berxwedaniya gelekî, tevgerbûna girse, ango îsyan derket holê, yê ku hewldide wê ber bi hin armancan dibe, rêve dibe, ji lewre bi gihandina pêşengtiya rêxistinî ve eniyên digihînin serkeftinê ne. Hewce ye şoreşkerî viha were fêmkirin. Rist û mîsyona şoreşkeran, kadro û rêxistinên şoreşker jî viha ye.

Dema em ji vir mêyze dikin berxwedana gel a heyî wisa ji berê ve nehatiye plankirin, nehatiye bîryarkirin, eniyên pir cuda hildide hundirê xwe, bi gotina ji her alî ve nehatiye rêxistinkirin ve nikare were rexne kirin. Jixwe tevger viha dibin. Ji ber vê yekê guncavî kategoriya tevgera gel e. Di vê xalê de di derketina tevgereke viha ya li holê, zordarî, mêtînkerî, faşîst, despotîzm, bi pêkanîna zilma derbeyên faşîst ên 12 Îlonê û 12 Adarê ve tevahî tek-keriya AKP û despotîzma wê ya demogojî pêşxist, bi qasî ku hîmê derketina tevgerên gel ên bi vî rengî afirand, tabî yek jî hêzên dêmokratîk ên şoreşker çalakiyên, têkoşînên rêxistinî bîrdozî yên bi awayên cuda ve meşandine jî di amadebûna vê de para xwe heye. Herî zêde jî şoreşa 1969-71, tevgera ciwan a şoreşker para xwe ya mezin heye. Lewre hîna jî efsaneyek e. Bi aweyeke ku jê neçe di bîr û mêjiyê gelên Turkiyê di bi cih bûne û hêzeke ber bi xwe ve kişandinê ne. Ji aliyê faşîzmê ve derbe xwaribe, çewisî be, parçe bibe jî di bîrewariya gelan de, di jiyana wan de bi cih bûne û li Kurdistanê jî bi berxwedaniyeke bê navber ve têne temsîl kirin. Ji ber vê tevgerên ku têk çûne, tune bûne nîn in. Di vê wateyê de dibin berdewamiya tevgera şoreşker a di serê 1970’an de pêşket. Bitaybetî jî xwe dispêre, li Kurdistanê bi şeklê PKK’ê ve berdewamkirina wê. Li Turkiyê di şertên dijwar de ji meşandina têkoşîna dêmokrasiya hêz digre, wan bingeh digre û weke pêwîstiyeke dema nû derdikeve holê.Hewce ye vê berxwedanê di vê çarçovê de bigrin dest û fêmbikin.

Niha êrîşên dij hatin pêşxistin. AKP di wateyekê de bi qasî bikarbîne jê sûd girt. Di guharandina pêvajoyê de, dema pêwîst kir hêza xwe nîşan da hewl da ji vê sûd wergire. Hin hêzên curbecur, derdorên nijadperest, bi têra xwe hewldan provoke bikin. Gelek enî, mêyl di xeta berjewandiya xwe de ji bo rêvebibin bi qasî ku xwestin mijul bûn. Tevger di xeteke rast de sekneke bi aram nekarî nîşan bide. Derketin û daketinê wê pir bû. Lê belê Parka Geziyê demeke ku bîst rojan dibuhire bû berxwedaneke bi rengêkî bê navber didome. Xwe bi spartina wê ve li Taksîmê mîtîng bûn. Li gelek cihên pir cuda yên Turkiyê û Kurdistanê mîtîngên piştgiriyê çêbûn. Rêveberiya AKP’ê ji van pêşketinan tirs û bizdoniyeke mezin his kir. Rejîma AKP’ê ya xwe dispêre terora polîsan hejînek micid jiya. Vana rastiyek in. Lê belê AKP jî ji bo beravajî kirina pêvajoyê bi qasî ku pêwîstî dît hewl da ji vê bûyerê sûd wer bigre. Yanî wekî encamên wê mirov dikare vê îfade bike. Wekî nêzikatiya pratîkî jî berê her tiştî, li hember tevgerên pişgiriyê yên derveyî Taksîmê êrîşker, çewisandî û qetilker nêz bû. Çalekiyên piştgiriyê yê li Turkiyê û hin bajarên Kurdistanê bêdengkir, çewisand. Keys neda wan. Li ser wan zordariya giran, zulm, teror pêk anî. Piştre gav bi gav planeke dişive vê li Taksîmê xiste meriyetê. ji aliyekî ve bi nêzikatiyên sist ve, qaşo bi hewldana li hev hatinê ve hewl da çalakvanan sist bike û xwe bi spartina amadekariyên nepenî ve, dema gihişt nirxandina rewşeke viha êrîşî Taksîmê kir, çewisandina berxwedana wir pêk anî. Bi vî rengî Parka Geziyê hem ji taksîmê û hem jî ji çalakiyên piştgiriyê yên qadên din veqatand, tenê kir. Hilda dorpêçkirinê. Bi kirina hevdîtinên wir ve jî û bi nermkirinê ve, her wiha bi hewldana belawkirina yekîtiya pêk hatî ya heyî ve lewaz kir, sist kir. Di encamê de duh êvarê êrîş kir berxwedan çewisand. Di rewşa niha de berxwedêrên Parka Geziyê bi giştî ji parkê hatine derxistin. Ji êvar de bi awayên cuda xwe pêşandanên protestoyê didomin, lê vana xwe pêşandanên komikên biçik in. Li holê ew rewşa asta mezin a berxwedanê nîne. Va di bingehê êrîşên faşîst ên AKP’ê de hate çewisandin. Divê ev were dîtîn.

Encama Berxwedana Taksîmê helbet tê nirxandin, ê bê nirxandin. Gelek enî ketin di nava vê. Her kes bi vê bûyerê ve pêvendîdarbû. Heya niha jî gelek tişt hate gotin. Di bingehê encama heyî de jî ji vir pêde ev rewş ê bêhtirîn bê nîqaş kirin nirxandin. Gelek nêrîn ê derkevin pêş. Dê hewl bidin ji vê waneyan derbixînin. Mirov vê bi hêsanî dikare bibêje. Hildana bêhtirîn agahî, derketina rastiyan a li holê, wê bibe sedem ku derfeta zanîna rastiyan û nirxandinê dê bêhtirîn zêde bibe. Lê belê bi vê rewşê ve jî hin mijar dikare were vegotin. A rast di vê pêvajoya nû de û weke destpêk çalakî ser ket, encam da. Ew qasî demeke dirêj bênavber berxwedaniya girse, ruxmê ku ezmûn, amadekarî nîn bû encameke girîng bû. Dengê xwe ragihand raya giştî ya Turkiyê, her wiha ya cîhanê, piştgirî girt. Azina desthilatdariya faşîst tek-ker a AKP’ ê hejand. Pêwîstiya veguherîna dêmokratîk ,dêmokratîkbûna li Turkiyê derxist holê. Tabî vana tev encam û serkeftinên girîng îfade dikin. Ji ber vê yekê nekarin bibêjin vana bela sebep bûne, ti wate îfade nekiriye, bûyereke serneketiye. Ewilî dive vê diyar-kifş bikin. Di vê babetê de pêwîst e nêzikatiya rast hebe.

Ji aliyê din de sekna AKP’ê ya li hember vê tabî ne pêşxistina dêmokrakrasiyê, çewisandina berxwedanê bû. Va sekna AKP’ê rûyê wê yê rast baştirîn derxist holê. Nêzikatiya wê ya ji pêvajoyê re jî derxist holê. Di bingehê xwe de bûyereke viha di vê rengê de derketina wê ya li holê bi sekna AKP’ê ve, bi polîtîkayên wê ve jî têkiliya xwe heye.

A rast bi banga Rêber Apo ya Newrozê ve tevahî, tabî pêvajoya nû pêşdikeve bingeha bûyerên bi vî rengî ye. Daxwaziyên dêmokrasiyê yên eniyên cuda yên civaka Turkiyê derxist holê lê yek jî ji xebatên , çalakiyên viha re bêyî ku pêwîstî bimîne bi guherîn-veguherînê ve ev pêkanîn jî xiste derfeteke ber dest. Ger ku AKP pêvajoya nû rast binirxîne, weke mînak bi aweyek lez bikeve heyama duyemîn a plana çalakiyê ya duyem, peywira xwe ya heyama yekemîn- va Komîsyona Mirovên Akîl in, Komîsyona Meclîsê ye- di asta tê xwestin de pêş bixista, bêyî ku pêwîstî bi bûyerên weke Parka Geziyê bimîne veguherîna dêmokratîkbûna Turkiyê wê hêsantir pêk bihata. AKP’ê nekir û nexwast bike. Hewlda mijul bike, ji piştre bihêle, nava pêvajoyê vala bike. Di bingehê xwe de va bûyeran, Berxwedana Parka Geziyê yek jî li hember polîtîkayên AKP’ê pêşket. Va polîtîtîkayên AKP’ê yên gîroker û îdareyî berxwedaneke viha mecbûr kir, bû sedema tetik-kirinê. AKP jî, bi afirandina firsendê ve pelixandina vana ji xwe re dît. Bi vê rewşa heyî ve wer dixuyê pelixand.

Encama AKP’ê ji Berxwedaniya Parka Geziyê girt ji bo wî bi xwe gelo bes bû? Bi vî rengî nebûyîna rewşê, dema nêz ê nîşan bide. Niha dibe ku Parka Geziyê pelixand, berxwedêr belaw kir, bi hezaran, deh hezaran mirov birîndar kir, ji pêncan zêdetir mirov qetil kir. Va encama di vê bingehê de bi dest xist, lê va encameke mayîndar nîn e. Gel carekî fêrî berxwedaniyê bû. Dît ku ger yek bibin berxwe bidin dikarin encam bigrin û desthilatdariyê bihejînin. Dît ku dikare destek bibîne. Ji ber vê yekê jî di bingehê xwe de AKP; yek, di dema xwe de gavên dêmokratîk neavêtin; dudu; berxwedaniya heyî rast nirxandin, vana bi pêvajoya dêmokratîkbûnê ve, bi pêşwaziya veguherîna dêmokratîk ve nenirxandin lê da winda kirinê. Polîtîkaya wê ya gîro kirin, dek û dolap, pelixandin rûyê AKP’ê , rûyê wê yê tek-ker faşîst-despotîk bêhtirîn derxist holê. AKP di hundir de û raya giştî ya derve de bêhtirîn teşhîr û tecrîd bû. Encamên vê dê pêvajoyên pêş de bê dîtin. Bi vî rengî AKP birastî jî kete çûyîna serserkî. Mirov vê bi hêsanî dikare bibêje. Desthilatdariya AKP’ê ketiye pêvajoya helîn û bihurînê. Em vê ya hêsan dikarin îfade bikin. Gel ber xwedayînê jî fêr bû. Ew jî encameke girîng bû.

Va derdorên nijadperest, CHP, wekî derdorên Partiya Karkeran hewldan nîvengê provoke bikin. Lê pir bi bandor nebûn. Ji ber ku gelek derdor zane û rêxistinî bû, li hember van bi şiyarî hewldan. Nikarin bibêjin pir zêde nijadperestan bandor jî kir. Yê ma çi ye? A rast hêzên dêmokratîk ên çepgir, ango îslamî jî dibin, ji kîjan bîrdoziyê dibin bila bibin birastî jî di siyasetê de dêmokratbûnê pêşdibîne, grubên, hêzên girêdayî siyaseta dêmokratîk in, di serî de hêzên dêmokratîk ên çepgir, hêza pêvajo rast rêvebirin û pênasekirin nekarîn nîşan bidin. Bi qasî ku tê xwestin û rast xeta çalakiyê nekarîn pêşbixin. Li gor min di pêvajoya pêş me de mijara ku herî zêde li ser were sekinîn, nîqaşkirin wer dixuyê wê ev bibe. Viha bûyîn jî xwezayî ye. Ji lewre domandin û serketina çalakiyê girêdayî vir bû. Di vê xalê de heter kirin, bo pêş xistinê hewldan, yekîtî pêkanîn, mêhleke ew qas berfireh di nava hev de girtin bêguman di vê mijarê de serkeftinan îfade dike. Vana wer tiştên hêsan nîn in. Rewşên ku wisa bi hêsanî dest bikevin jî nîn in. Wisa erzan divê em nêz nebin. Lê hêzên ku berxwedan rêvedibirin divê nehiştana ew qasî biçuyana xala çewisandinê. AKP bû yê dawî lê da. Dixwaze wisa bike. Di şer de jî her wisa ye, di têkoşîna siyasî de jî wisa nêz dibe û dema dibe yê dawiyê lê dide jî tabî va dibe serkeftin bi dest xistiye. Tabî divê ev firsend nehata dayîn. Cara ewilî tişteke berxwedaniyê yê yekemîn dibû, divê neyê fikirîn ê bi vê ve hemen encam bê girtin. Ji lewre di şeklên guncav de, bêyî ku rê li çewisandin, şikandinan vebike divê karibiya bibira encamê. Ji bo hamleyên hêztir divê ji paş ve kişandin, manevra divê vana karibiya bibûya. Lê belê va derdorên ku berxwedan rêvedibirin nekarîn viha sistahî û afirandiniyê nîşan bidin. Ji ber vê yekê, qet rêvenebirin gotin rast nîn e lê dema berbi evcama çuyî tê nirxandin nikarin bibêjin pir baş û têr hate rêvebirin. Di rêveberiyê de kêmasî û lewazî hene. Nexwe di xeta çalakiyê de hîna aliyên rûneniştî heye. Tevgera gelekî, bizaviya girseyekê çawa derdikeve holê, çawa tê rêvebirin, divê em çawa hildin dest, binirxînin, di vê mijarê de hîna kêmasî û lewaziyên me hene. Di vê mijarê de em jî di nav de hemû tevger berpirsyar in. Divê ti kes xwe nekişîne derveyî berpirsyariyê. Divê neyê gotin, nizam filan enî berpirsyar in, em na. Dibe ku hinek bibandor bûne, rista neyînî leystî ye, ewnan dikarin wisa dikarin rexne bikin. Lê yên bêbandor bûn jî ji ber ku libatek nîşan nedan divê werin rexne kirin. Çima nekariye libatek nîşan bide, çima baş xwedî çalakiyeke viha derneketine û nekarîne berbi xeteke rast ve rêvebibin? Ên ku nekarîn vêya bikin jî ji vê berpirsyar in. ji van bûyerên dawî re jî pêwîst e di vê bingehê de nêz bibin. Tabî encameke viha baş nebû. Lê va berxwedana bi vebirî baş e, dîrokî ye, bi pêvajoyê ve girêdayî ye. Guncavî giyana pêvajoyê, yê pêvajoyê pêş dixe ye. Parçeya bizavî ya hamleya têkoşîna siyasî ya dêmokratîk e. Çawa ku konferans vîna civakê derxistina holê dikin, serhildan jî berteka, hêrsa û dînamîzma civakê dayn dide holê. Hêza civakê di qada çalekiyê de dinimîne. Ji ber vê dibe ku pir were rexne kirin, aliyên ku di kîtekîtê de were rexne kirin jî dibe ku hebe lê çalakiyeke viha di vê pêvajoyê de li me nîşan da ku li Turkiyê berxwedaniya gel dikare pêş bikeve, rêxistiniya siyaseta dêmokratîk û di qada çalekiyê de dikare xurtir be. Ger vana bingeh werin girtin, libatiya girse û têkoşîneke siyasî ya hêzdar dikare derkeve holê. Ji aliyê din ve ger di vê bingehê de xebateke girse ya bi bandor were meşandin, ew dem hêza siyaseta dêmokratîk a di sandiqê de jî, ji aliyê ray ve bi şeklekî ji ya niha pir zêdetir dikare were mezin kirin. Va rewşeke ku nebe nîn e. Vê yekê em her dibêjin: Çima rêjeya rayên AKP’ê ji sedî pêncî, yên BDP’ê ji sedî heft bibe, nizam a ODP’ê ji sedî yek jî nebe? Vana rewşên ku bi xebatê ve girêdayî ne. Bûyereke bi kardariyê ve girêdayî ye, an na xeta Rêber Apo ya girse di Turkiya îro de xwedî naverokeke ku ji sedî nod û pênc yek bike, bîne ligel hev e. Lê di kardariyê de kişandina ji deh jî nabe. Xet ew qasî girseyên berfireh hedef dike, çima ew qasî di girseyên teng de dimîne? Nexwe di vir de bi qasî ku tê xwestin nayê xebitîn, bi qasî ku tê xwestin ew xet ji civak, gel, girseyan re nikarin bibin, bigihînin wan, rêxistin bikin. Va bi awayek zelal derket holê. Ha di vir de rista kadroyan, rista pêşengtiyê, rista bi awayek pêşeng xebatkirinê derdikeve holê. Berpirsyarî û peywira xebatên rêxistinî çi qasî tînin cih an naynin cih em dibînin. Çi qasî teng, di nav xwe de girtî, lewaz mayîn derdikeve holê. Niha di giştî de em bi van mijaran ve mijul dibin. Weke tevger di her qadê de em vê dijîn, ev me di pêvajon berê de jî diyar kir. Em nîqaş jî dikin. Sekna rêxistiniya me ya heyî, sekna me ya kadroyî weke hişmendî, azin, plan-name û terzê xebatê xeta Rêbertî di asta tê xwestin de nikare bike meriyetê, yanê bi vê ne gucav e. Vê ya mirov zelal dikare vebêje. Birastî jî li ser navê xeta Rêbertî tevdigerin, îtîbara PKK’ê, komasiya wê dinirxînin, bikartînin lê di kardariyê de tiştên diqewimin, tên jiyîn birastî jî di vê mijarê de paşte mayî, teng û jar e. Wer pir zêde hêzdar û li pêş nîne. Va jî pirsgirîka kadro, pirsgirîka rêxistiniyê, pirsgirîka divê têkoşîna û feraseta dêmokrasiyê çawa bibe li me ferz dike. Derdixîne li pêş me. Em hewl didin vana fêm bikin, nîqaş dikin.

   DURAN KALKAN

Ayrıntılar

Yayınlandı: 06 Temmuz 2013

Serokê Konseya Rêveber a KCK’ê Mûrat Karayilan û Endama Serokatiya Konseya Rêveber a KCK’ê Ronahî Serhat derbarê vekişîna dersînor de daxuyaniyên girîng dan. Karayilan binê wê yekê xet kir ku ji bo paşvekişandinê divê Meclîs berpirsyartî bigire ser xwe û got: “Ji bo pêşveçûna pêvajoyê divê pêngav ji aliyê her du aliyan ve bên avêtin. Em ji bo paşvekişandinê amadekarî dikin, lê divê aliyê din jî bike. Ji bo ev yek bi awayeke hêsantir bê kirin, divê şert û mercên rêbertiya me bên sererastkirin û bikare bikeve dewrê.” Ronahî Serhat jî destnîşan kir ku divê rêyên diyalogê yên bi xwediyê projeya çareseriyê Ocalan re bên vekirin.

Serokê Konseya Rêveber a KCK’ê Mûrat Karayilan û Endama Serokatiya Konseya Rêveber a KCK’ê Ronahî Serhat bersiv da bernameya taybet a bi rojnamevan Koray Duzgoren, Erdal Er û Halît Ermîş re û rojev nirxandin.

-Ne tenê li Tirkiyeyê, Ocalan behsa tiştek ku Kurdên li her çar parçeyên Kurdistanê eleqeder dike, dike... Hûn dikarin vê yekê hinek zelal bikin?

Ev yek li herêmê feraseteke nû, xeteke nû pêş dixe. Destpêka pêvajoyeke nû ye. Du gelên sereke Kurd û Tirk ên li herêmê esas digire. Ev projeya çareseriyê ku yekitiya her du gelan esas digire û li ser esasê perspektîfa jiyaneke hevpar pêş dikeve, dê bi xwe re li Rojhilata Navîn pêvajoyeke nû bîne. Ne tenê gel û çandiyên li di nava sînorên Tirkiyeyê de, hemû Kurdan digire nava xwe, pêşîlêvekirina Mîsak-î –Millî pêş dixe, ango ev yek sînoran naguherîne. Yekitiya gelan esas digire, ev yekitî her ku diçe dibe perspektîfa Konfederasyona Gelên Rojhilata Navîn.

EVE TAKTÎK E

-Çi berpirsyartî dikevin ser milên aliyan?

Pêşî girîng e ku perspektîf rast were nirxandin û baş were fêmkirin. Ji bo me jî, ji bo dewleta Tirk hukûmeta wê û ji bo gelan jî divê were fêmkirin. Niha herkes gotûbêj dike. Divê bê gotûbêjkirin jî, ji ber ku ev yek her kesê eleqeder dike. Lê divê ev beriyar her tiştê baş were fêmkirin. Ev ne tatîtîkek e. Ev ne feraseteke bi awayê “em pirsa Kurd çareser bikin, hema çi dibe bila bibe”. Divê zîhniyetekê were guhertin. Niha ne ku pevçûna cihêrengiyan, formulasyona aşitiya wan û bihevre jiyana wan tê nirxandin. Ji ber wê jî ev nêzîkatiyeke stratejîk e. Em ê li gorî hêza xwe hewl bidin ku vê yekê pêş bixin. Niha li seranserê Rojhilata Navîn şer heye. Her roj xwîn dirijê. Li Sûriyeyê pevçûneke berfireh heye, li Iraqê jî pevçûneke bênav a di navbera mezheban de heye. Tê gotin ku ev yek dê dijwatir bibe. Hêzên navneteweyî li ser esasê van nakokiyan polîtîka pêş dixin. Ev perspektîf dikare dawî li vana hemûyan bîne û pevçûnan vebiguherîne aşitiyê.

BERIYA VÊ ME 8 CARAN AGIRBEST RAGIHAND

-We agirbest ragihand. Behsa hin rojimêran (teqwîm) tê kirin, dîrok diyar dikin. Divê pêvajoyê de hûn li hêviya çi ne? Gelo çi diqewime?

Weke tevger, ji agirbesta ku Rêbertiya me di sala 1993’yê de ragihand, heta niha me ji bo çareseriya pirsgirêka Kurd bi rêbazên demokratîk pêk bên gelek hewl da. Beriya vê, heta niha me 8 caran agirbest ragihand. Sala 1999’ê ji bo em bingeh ji tu pevçûnan re nehêlin û ji bo avakirina bingeha çareseriya demokratîk, li ser banga rêbertiyê me hemû hêzên xwe ji sînoran vekişand. Lê mixabin aliyê din tu bersiveke baş neda hewldana me. Pêvajoyê pûç kir û encam negirt. Heta van salên dawiyê bi hewldanên hin hêzên navneteweyî pêvajoya Osloyê jî pêş ket. Di sê salan de, di demên cûda de heyetên her du aliyan li hev civiyan û hevdîtin kirin. Ew jî bê encam ma. Tişta ku ez dixwazim bêjim gelek tecrubeyên me çêbûn.

Bila agirbesta 9’emîn êdî rê li ber aşitiyê û çareseriyeke mayinde vebike. Divê bingehê her tiştê were danîn. Berê ev bi qasî dihat xwestin çênebû. Ji bo pêvajoya Osloyê jî ev bingeh hebû, lê ew jî ji ber hin sedemên cûda hate pûçêkirin. Niha divê em pêvajoyeke bi hostatî û xurt pêş bixin. Banga rêbertiya me jî bi vî awayî ye. Li şûna rêbazên leşkerî divê siyaset esas bê girtin, li ser vî esasî dê hêzên leşkerî vebikişin. Ji bo vê yekê me pêşî agirbest ragihand. Me xwest bi vê agirbestê bingehê gotûbêjan pêş bixin û derfetên diyalogê pêşbixin û ji bo vê jî me xwest em amadekariyên vekişînê bikin. Me xwest em bi vê agirbestê amadekarî bikin. Me xwest em bingehê rêxistnî, siyasî û qanûnî deynin. Pêşî em ê hêzên xwe amade bikin, bi cih bikin û li gorî wê pêvajoyê esas bigirin. Em niha xebatên vê yekê dimeşînin. Ya herî girîng jî, em niha plan dikin ku hêzên xwe di çarçoveya perskeptîfên nû de razî bikin.

DIVÊ MECLIS BIRYARÊ BIDE

Lê ji bo vekişînê tiştên divê aliyê din jî bike hene. Her kes dizane ku pirsgirêka herî cidî pirsgirêka kurd e. Ji bo vê pirsgirêka herî cidî divê Meclis biryarê bide, ya herî rast eve. Em çi dixwazin; biryarek çawa? Hêzên me dema di 1999’an de vekişiyan, xistin kemîna xwe. Hemû hatin li Amedê ketin ser hev. Û xwe di rewşa dagirkirinê de dîtin. Di qadekê de hatin dagirkirin. Ev yek. Ya duyemîn jî kes xwedî lê derneket. Li holê man. 5 salan yek guleyek neteqiya, lê îradeya çareseriyê pêk nehat. Hem ji bo ewlehiyê û hem jî ji bo vekişîneke bi tendursti divê meclis biryareke wisa bigire: “Ji bo çareseriya pirsgirêka kurd ya bi rêbazên aşitiyane derketina hêzên çekdarî yên PKK, ji bo şopandina vê pêvajoyê divê komîsyonek bê avakirin.”

Em nabêjin bila Meclis pirsgirêka kurd çareser bike û piştre em vekişin. Me ev berê jî digot. Vekişîn ev 4-5 sale di rojevê de ye. Li Oslo jî rojeva sereke ev bû. gotin; hun derkevin derveyê sînor em çareser bikin. Berê me digot bi hinek sererastkirinên qanûnî em dê vekişîn. Xetimandina pêvajoya Oslo hinek jî ji ber vê sedemê bû. Niha rêbertiyê însiyatîf bi kar anî. Heta ku dewlet di çareseriya pirsgirêka kurd de pêngaveke mayînde navêje, zemîneke hiqûqî pêk neyne em venakişin.

-Tê gotin ku têkoşîna çekdarî bi dawî bû, têkoşîna siyasî dê bê meşandin. Lê têkoşîna siyasî dê çawa bimeşe? Heta bersiva vê pirsê neyê dayîn, di vekişînê de aloziyek nîne gelo?

Plan bi 3 pêngavan e. Vekişîna derveyê sînor û agirbest pêngava yekemîn e. Tiştên dikeve ser milê me em dikin, lê divê meclis jî tiştên dikeve ser milê wan bike. Daxwaza me ev e ku ne sererastkirineke qanûni ye, avakirina komîsyoneke meclisê ye û di vê mijarê de biryarê bigire. Em pêvajoya malê meclisê dikin, em dê malê civakê bikin. AKP pir zêde xwe esas digire. Nêzîkatiyeke pir teng mijara gotinê ye. Anîna vê ya meclisê tê wateya ku malê hemû kesî tê kirine. Her kes dibe ku nekaribe tevli bibe lê ger Meclis îradeya herî mezin a vê civakê be hewcedarî bi vê heye. Ya duyemîn jî divê partiyên siyasî tevli pêvajoyê bibin. Wisa nîşan didin ku ,tu dibêjî qey çend kom li wir hene, hema bêjin were dê were! Ma wisa dibe şerê 30 salî li holê ye. Baweriya wan ev ku dê di şer de biser bikevin. Bi gotina, were, nabe.

Niha tiştên em li vir dikin li gorî qanûnên Tirkiyeyê dijqanûnî ye. Heyet tê cem me. Xebatek derveyê qanûnê dibe. Heta diçe cem serokatiyê, lêpirsîn dikin. Parêzer tên giritn serokwezîr muşteşarê MÎT’ê rizgar kir. Qanûn derxist. Lê parêzer niha di hundir de ne. Madem tu dixwazî çareser bikî divê ev derveyê qanûnî ji holê bê kirin.

Di vê mijarê de nêzîkatiyeke rast pêk neyê dê her tişt bixetime, bila her kes vê baş fêm bike.

-Vekişîn dê kengî çêbibe?

Ev giştî girêdayê tempoya hikûmetê ye. Ji bo me hêj şert û mercên demsalê ne di cih de ye. Me amadekariyên xwe daye detpêkirin lê, divê komîsyona şopandinê hebe. Her wiha hewcedarî bi komîsyoneke berfireh a ‘Aqilmendan’ heye. Ji ber ku em vedikişin, lê kî dikeve wan qadan? Vegera bo gunda heye dê çawa bibe? Gelek pirsgirêk hene. Hewcedarî bi hinek xebatên meclisê hene.

Ronahî Serhat: Ger bi rastî daxwaza wan çareserî be divê bibin Meclisê. Lê ger daxwaza wan çareserkirina PKK’ê be, ev jî dikeve çarçoveya ‘Têkoşîna bi terorê re ya hikûmetê. Vê wek pratîkek îdarî dibînin. Pisgirêk ne tenê pirsgirêka ku bi ewle PKK derkeve ye jî. Ji bo çareseriyeke mayînde destpêkê divê hinek tişt bên kirin. Divê Meclis berpirsgiyarê bigire ser xwe. Ev çênebe dê guman zêde bibin.

MAKEQANÛNA NÛ HEWCE YE

-Ocalan dibêje ji bo tesîskirina hiqûqa biratiyê ya wekhevî û azadiyê, ez bang li hemû gelê kurd û hemû kesî dikim. Hun dikarin vê hinekî zelal bikin?

Di Mîsak-î Milli ya yekemîn de mafên hatine înkarkirin hene. Mafê tu kêmaran li Tirkiyeyê nehat dayîn ji bo vê jî bo hemû gelên Tirkiyeyê wekhev bijîn divê makeqanûnek nû derkeve. Pirsgisrêk jî ji xwe pirsgirêka wekheviyê ye. pêwistî bi guhereke bingehîn heye. Ev hem jî bo pirgirêka kurd û hem jî ji bo pirsgirêka hemû gelan hewce ye.

Vekişîn, agirbest, dê piştre jî heta çekdanîn jî biçe. Kanaleke televîzyonê de şêwirmendê Erdogan dibêje: Ocalan hat ser paradîgmaya ku AKP’ê diparast. Her ku Tirkiye demokratîk bibe, dê pirsgirêka kurd çareser bibe.

-Bi rastî Ocalan ev got?

Karayilan: Divê destpêkê zimanê çareseriyê yê hikûmetê hebe. Gotinên der barê çareseriyê de girîng in. Weke ku şêwirmend gotiye, bê guman ne rast e. Rêbertiya me guherîneke paradîgmatî jiyaye. Ev ji 93’an dest pê kiriye heta 2000’î zêdetir pêşve çûye. Yên ku gotiye jî kakila parêznameya wî ya dawîye. Rêbertî çareseriyê ferz dike.

AQILMEND DIVÊ BAWERIYÊ BIDIN

-Komîsyona Aqilmendan tên nîqşakirin. Serokwezîr dibêje ‘hewzeke me heye’ hun çawa dibînin?

Tenê bi avakirin akomîsyona Aqilmendan ji bo pirsgirêkê nabe bersiv. Divê prosedureke ku divê aqilmend li gorî wê tevbigerin hebe. Aliyê hikûmetê dibêje; hewcedarî bi biryara meclisê nîne, hewcedarî bi komîsyonê nîne, aqilmend têr dikin. Em wisa nafikirin. Ev peywira hikûmetê ye. Bê guman der barê aqilmendan de jî nêrîna me heye. Lê dema tiştek li holê tune be, gotina hin tiştan ne di cih de ye. Divê ev kes baweriyê bidin. Hunermend, nûnerên saziyên sivîl û kesên li alî wijdanê divê cih bigirin. Divê îradeya van kesan hebin. Divê beriya her tiştî serbixwe bin. ev bi qanûnê nayê avakirin. Lê divê çavkaniya qanûnî hebe.

JI BO PAŞVEKIŞIN PÊWÎSTÎ BI ÇARÇOVEYA QANÛNÎ HEYE

Dibêjin dê serokwezîr ‘Pêvajoya paşvekişînê bişopîne’. Gelo ev yek bi komîsyona aqilbendan mimkun e?

Peywira komîsyona aqilmendan ew ku pêvajoyê bişopînin. Dê bişopînan ka her du alî jî tiştên dikeve ser milê wan pêk tînin an naynin. Lê hêj em nehatine vê astê. Ji bo paşvekişînê pêwîstî bi çarçovaya qanûnî heye. Paşvekişîn tiştekî hêsan nîne, ji bo paşvekişînê îkna bibin, bi awayekî serkeftî pratîze bibe divê Rêber Apo bikeve dewreyê. Ez nabêjim bila ev demeke kurt de pêk bê. Lê divê şert û merc bên sererastkirin. Divê heyet herin werin û têkilî bê dayîn. Heta rêbertî nekeve dewreyê ne mimkune em hemû hêzan îkan bikin. Wekî rêveberî em hemfîkîr in. Di qademeya navîn de hêj gelek heval tam îkna nebûne. Ev çend sal in motîveyî şer bûne û astek hatiye bi destxistin. Ji bo şer em di pozîsyoneke bi hêz de ne. Ya din jî di demeke ku avantaj evqas zêde ne biryar girtin hêsan nîne. Ji ber hêza mezin ya Serokatiya me û baweriya me ya ji bo aştiyê pêk tê. Ji bo di sala 2013’an de şer pêşbikeve bingehên xurt hene. Lê nêzîkbûna stratejîk ya Serokatiya me girîngtir û nirxtir e. Me 2 plan kirin. Plana yekem şerekî berfireh. Ya din jî ger ji bo çareseriya demokratîk pêvajoya diyalogê bi ser bikeve, em ji vê yekê re vekirî ne. Me ji bo plana duyemîn biryar girt. Lê ev biryar bi hêsanî nehat girtin. Divê hem gelê me, hem raya giştî û hem jî dewlet vê yekê baş bizanibe. Gel ji me dipirse çima baweriya xwe bi AKP’ê tînin, şertên serkeftinê hatine bi destxistin. Em vê red nakin. Dema me ev pêvajo pêşxist me baweriya xwe kesekî ne anî, ji ber ku baweriya me bi aştiyê tê û em alîgirê çareseriya demokratîk in vê pêvajoyê pêşdixin. Di bingeha biryara me de, biryargirtina Serokatî heye. Em baweriya xwe bi xwe tînin. Em ji şer re jî amade ne, ji aştiyê re jî amade ne. Tercîha me aştî û çareseriya demokratîk e.

Divê ev pêvajo dualî pêşbikeve. Em ji bo paşvekişînê amadekariyan dikin lê divê aliyê din jî amadekariyan bike. Ji bo ev pêvojê bi ser bikeve divê şert û mercên Serokatiya me bên sererastkirin û ew jî bikeve dewreyê. Ger ev pêk bê, dê merhaleya yekemîn ya pêvajoya aştiyê bi ser bikeve.

-Ji bo sererastkirinên şert û mercên birêz Ocalan hûn çi difikirin, daxwaziyên we çi ne?

Ronahî Serhat: Pêvajo bi derfetên biçûk pêş nakeve. Ew bi xwe xwedî pêvajoyê ye. Divê xwediyê banga ku raya giştî xistiye nav kelecanê û tevger bi hev re têkilî deynin. Ev mafê wî ye. Bi awayekî xwezayî pêwîsti bi tiştekî wiha heye. Heyet diçûn û tên, lê periyoda hevdîtinan ne diyar e. Rêbertî ne xwedî derfetên ku kengê bixwaze nêrîna xwe parve bike nîne. Rêbertî ji bo hîn derdor, jin, saziyên civakî tevli pêvajoyê bibin bang kir. Lê ev derdor dê çawa tevli bibin. Divê kanalên diyalogê vekirî bin. Divê pêvajo zelal û vekirî be. Divê astengkirin, tirs û konsepta dewletê ve nêz nebin. Derfetên ku rihet bixebitin bên afirandin.

Karayilan: Dibe ku ketina dewreyê bi merhele pêk bê. Merheleya yekemîn divê çûyîn hatin pêş bikevin. Mesele ew e ku pêşî li riya çareseriyê bê vekirin.

DIVÊ EWROPA JÎ PIŞTGIRÎ BIDE

Hûn ji bo hêzên navneteweyî çi difikirin?

Karayilan: Ji bo çareseriya pirsgirêka kurd rola Ewropayê diyarker e. Gelê kurd heta niha bi trajediyên mezin re rû bi rû ma. Rojava li li hember trajediyan bêdeng ma. Alîgirê çareseriyê nîn in, ji bo berjewendiyên wan divê pirsgirêk bidome. Em dibêjin êdî bes e. Bibin xwedî wijdan. Em ê pevbiçin, ew e jî ji vê yekê sud bigirin. Divê dawî li vê bînin. Piştî daxuyaniya Rêber Apo, nûneran daxuyanî dan. Divê beriya her tiştî nebin asteng. Pirsgirêka kurd, bûye pirsgirêkeke navneteweyî. Ger ji bo çareseriyê hewl bidin, dê çareserî hêsantir bibe. Lê dibe ku bibin asteng jî. Mînak komkujiya Parîsê. Divê kujerên vê komkujiyê bên aşkerakirin. Ev komkujî ji bo astengkirina pêvajoyê bû. Divê Ewropa jî ji bo çareseriyê bibe alîkar, astengiyan dernexe. Ji bo YE û DYA’yê banga me ev e: di dema agirbestê de ev rêxistin xistin lîsteya terorê. Dema şer mezin bû nexistin lîsteyê lê dema gule nehatin teqandin xistin lîsteya terorê. Ger PKK’ê ji vê lîsteyê derxin, ev dê ji bo çareseriyê baş bibe.

ME ÇARÇOVEYA NETEWEYÎ ESAS GIRT

Rêveberiya Başûrê Kurdistanê jî girîng e. Hûn di vê mijarê de çi difikirin?

Karayilan: Em vê pêvajoyê tenê bi Bakur ve nagirin dest. Hemû kurdan eleqedar dike, ji ber vê yekê di nav 2 hefteyên dawî de bi gelek hêzan re têkilî danî. Em dixwazên fikrên wan hîn bibin. Me bi gelek partiyan re têkilî danî. Me yên ku em negihiştinê re peyam şand. Me xwest em fikrê rewşenbîr, hunermendan jî bigirin. Me çarçoveya neteweyî esas girt. Hîn daxuyaniyên ku piştgirî didin pêvajoyê jî hatin dayîn. Em samîmî ne. Bi rastî jî em naxwazin ev pêvajo xirab bibe û bê astengkirin. Ger aliyê din jî bi heman hesasiyetê nêzîk bibe dê pirsgirêk çareser bibe.

-Wekî encam ew ê ev pêvajo dê çawa bimeşe?

Karayılan: Di esasê xwe de me heta niha têkildarî qonaxa 1’emîn de nîqaşan meşand. Projeya çareseriyê ji 3 qonaxan pêk tê. Piştî ku vekişîn dest pê kir dê qonaxa 2’yemîn jî dest pê bike. Ev çi ye? Berpirsiyyariyên ku dewlet û hikûmet pêk bînin, in. Pêdivî bi makeqanûneke ku çareseriyê jî dihundirîne heye. Em çareseriya pirsgirêkê di domokratşîkbûneke tam de dibînin. Divê hemû nasneme werin qebûlkirin, hemû nasneme bên temsîlkirin. Pêdivî bi çarçoveyeke makeqanûnî ya ku kurd bikaribin bi zimanê xwe ve bijîn, der barê xwe bi rêvebirinê de xwedî gotin bin, di nav Tirkiyeyeke wiha de bikaribin xwe wekî civaka kurd îfade bikin.

Bi taybetî divê ku di 3 noqteyan de sererastkirin pêk werin. Ya yekemîn: Divê pênaseya welatîbûnê ji nû ve were kirin. Divê çarçoveya wê berfireh be, pêdivî bi pênaseyeke ku nasname û çandên cuda ne li ser etnîkî lê herkes xwe tê de bibîne were kirin. Ya duyemîn: naskirina nasnameyan. Divê şert û mercên ku nasname bikaribin xwe îfade bikin werin cih. Ya sêyemîn: neteweya tirkiyeyê divê ji nû ve were pênasekirin. Ev netewe jî kê pêk tê divê vekirina wê were kirin. Ew ê ev doneyên bikêr bidin me. Di esasê xwe de qonaxa duyemîn ev e û pêkanîna vana ye.

Qonaxa sêyemîn jî qonaxa nornalbûnê ye. Di riya çareseriyê de lazim e ku “paqijiya rê” were kirin. Dibêjin “siyasetê bikin” lê siyasetmedar hemû girtî ne. Heta ku girtiyên KCK’î di girtîgehê de bin nemimkûn e ku mirov behsa çareseriyê biek. Divê ku vê paqijiya rê were kirin û ber bi pêvajoya normalbûnê ve rê were kirin.

Ayrıntılar

Yayınlandı: 30 Mart 2013

“Çalakî çalakiya yek kesê ye, lê bê gotin tenê wê girêdide heqaretek e.” Ev bi rastînî tektîkê PKK’ê ye, şêwaza PKK’ê ye û ew şêwaza çalakiyê ye ku divê PKK ê weke bersivekê bide serdemê. Ev ew çemka çalakiya rast û tiqûtenê ye ku divê artêşa PKK’ê li ser serdemê pêwîst bike. Ên din tev çewt in, tenê ev rast e. Çapemeniya Tirkiyeyê bi xwe dibêje ku “hemû Tirkiye û heta Amerîka şok bûye.” Ev mezinahiya çalakiyê û wê mezinahiya kesê ku vê çalakiyê pêk aniye nîşan dide. Lê me hê jî bi temamî çalakiyê neteyisandiye nav refên xwe. Ger em bi kar bînin, rêxistin bikin, hezkirin bidin, eşkere ye ka ev çalakî weke dîrokî dê arasteyeke çawa xet bike. Dîsa dibêje “vejîna gelekî û vejîna jinê.”

Wekî din jî pêkanîna vê çalakiyê li Dêrsimê girîng e. Ev di heman demê de vejîna Dêrsimê ye jî. Belkî jî weke yekane çavkaniya jiyanê ev kesayet û çalakî neyê jibîrkirin. Ên ku dilêr in tenê wisa bandor dihêlin di dîrokê de. Pir eşkere ye ku divê weke çavkaniyeke bêserûber qedir û qîmet bê dayîn, ji ber ku hêzdide jinê û heta cihanê. Ji ber ku çalakiyeke wisa ye ku li ser navê hemû mirovatiyê hatiye çêkirin. Li hember mirovayetiya ku hatiye xistin, li dijî rejîm û artêşa faşîst, li dijî împeryalîzmê, li hember xistina zayenda jinê çalakiyek û berxwedaneke mezin e...

Weha dibêje; “Bi vê çalakiyê xwe dayîna min ne bes e. Min dixwest bi teşeyekî din jî xwe bidim, heta dayîna canê me bi xwe jî têr nake. Xwezî ji canê me pê ve tiştên me yên ku em bidin hebûna.”

Me timî got; dayîna canê xwe têrnake. Divê hin tiştên din werin dayîn. Çi ne ev? Behremendiyên we ne. Em naxwazin ku hûn canê xwe bi erzanî bidin. Her wekî di vê çalakiyê de dayîna canê xwe bi erzanî nîn e. Erjeng komîheviya behremendiyan heye, hemûkan dide. Lê tevî van dikare bibêje, “xwezika hin tiştên me yên din hebana.” Tiştên mînanî “ezê wisa kêfî bijîm, wisa cixare dipêçim, wisa xwedibînî me, weha ezezî me” di nava refên me de pir hatine gutûbêjkirin. Niha ev çalakî di heman demê de ji van re jî bersiveke mezin e. Û dîsa dibêje jiyana me bi rengekî erjeng asta hezkirin, wêrekî, bawerî û rûmetê dide. Ew jiyana ku em temsîl dikin pênaseya wê çêdike. Destnîşan dike ku em temînata şoreşê ne.

Dertê holê ku bi vê baş têgihîştiye; dibêje jiyaneke birûmet, hezkirin, wêrekî, bawerî û azîm. Li ba nirxên ku dixînin, parçe û qet dikin, dibêje nirxên ku girê didin. Hezkirina we ya ji me re dihizire û hêza arişenî digire. Dibêje “yê ku herî zêde dilsozê pakrewanan e hûn in.” Ger zanibe ku, yê herî zêde dilsozê pakrewanan ne Serok be, vê çalakiyê nake. Ji ber ku dikare çalakiyeke bêbinyad teqdîr neke.

Çalakmendên mezin, ji bo nirxên ku pê ewle neçalakiyan sazdikin.

Ango ew kesayetiyên ku nirxan di xwe de remz dikin û dicivînin esas digirin. Berpirsiyar in û wisa canê xwe navêjin nava agir. Ger nirxek, remzek û serokayetiyek ê ku ew erjeng girê dide, bandor dike û ewlehiya bêdawî dide tine be, ti kes ji tiştekî wisa re wêrekî nîşan nade.

Dibêje, “bi jiyanê ve pir girêdayî me û da ku jiyan pêkwere ez vê çalakiyê sazdikim.” Niha wê kî vê pêkbîne? Kî û kîjan partî? Riya azadkirin û xwe pêkanînê di şer re dibûre. Nabêje, “ez wisa dimirim û diçim.” Azadkirin û xwe pêkanîn di Zîlanê de esas e.

Dema ku şer vedide pê bawer e ku dê bijî.

Ber bi wan sînorên jiyana ku divê bê pejirandin ve pîroz dibe. Weke wateyê, weke gel, weke partî û weke kesayetiyê pîroz dibe. Heke tiştekî dibe xwelî hebe, ji wê jiyana ku di berê de di bin serdestiya dijmin de hatiye xêzkirin pêve tiştek nîn e.

Li ser navê pîrozbûna jiyanê çi hebe di virê de veşartî ye.

Li ser navê yên dimirin û pêwîst e bibin xwelî hebin, hatine mehkûmkirin. Pakrewaniyên ku divê bêne pîrozkirin hene, ew jî hatine pîrozkirin. Tam jî di vê bingehê de dibêje “ez dixwazim dilsoziya ji kevneşopiya berxwedaniya rêhevalên Mezlûm, Xeyrî, Kemal, Ferhad, Besê, Berîtan, Bêrîvan û Ronahî bidomînim.” Ev rêheval ku ji bo jiyaneke çawa pîroz bûne û çi bi erdê ve kirine yek ku were pêşçavkirin, ka ev xelek bi jiyaneke çawa ve erjeng girêdayî ye, wê emê heyanî nava mixê xwe hîsbikin.

“Ez dixwazim bibin raderbirîna xwesteka azadiya gelê xwe. Li dijî polîtîkayên împeryalîzmê ku jinê dikin kole, bombeyê di xwe de diteqînim û dixwazim bi vê yekê mezinahiya rik û hêrsa xwe nîşan bidim.” Va di virê de li hemberî împeryalîzm û kapîtalîzma herî xirab li Tirkiyeyê ku petot e kîn û hêrs heye. Pişt re dibêje “ez dixwazim bibim remza vejîna jina Kurdistanê.” Di bingeh de wê texrîbata ku pergalê di kesayetan de dayî çêkirin dibîne û li hemberî kîn û hêrseke mezin dide çêkirin. Di heman demê de ka jina xweşik çawa pêkwere, bi teşeyekî pir eşkere datîne holê û dixwaze bibe raderbirîna remza wê. Nirxandineke wisa ji bo xebata jinê nêzîkatiyeke pir bi îsabet berpêş dike.

Ez eşkere bibêjim, pakrewanên din jî xeleka vê ne, lê di çalakiya rêhevala Zîlan de ev xelek derketiye sertarê.

Çalakiyeke wisa dibû ku zilamekî jî bikira, lê ya ku pêkaniye jin e. Ji ber ku jinek vê çalakiyê pêktîne, hem pêdiviyeke xwezayî û hem jî bi rastîna jinê ve pêwendîdar, ev aliyê wê weke pêwîstiyekî bê hizirandin. Belkî jî zilam nekarîbû wisa bike. Bi teşeyekî din, mînak di girtîgehan de dikaribû bike. Lê divê were destnîşankirin ku ev teşeyê hanê xweserê jinê ye. Ji ber ku bêtir rik, hêrs û xwesteka jiyana azad bi xwe re pêwîst dike. Yek jî pir balrakêş e. Bi xwe re pêwîst dike ku xweseriya jiyana nêzîkî serkeftinê bê wergirtin. Di bingeh de, di vê xalê de dixwaze bibe remz.

Îdîaya we ya jiyanê mezin e. Dev ji jiyanê berdan nîn e.

Ên ku bi hêsanî dev ji canê xwe berdidin bêmoral, bêperoş û kirêt in. Hindek çemkên we yên xwekuştinî hene. Di nava refên me de rastîn û pejirandineke wisa heye. Bi misogerî nêzîkatiyeke wisa bi van kesayetiyên xwediyê çalakiyan ve dikeve nava nakokiyê û ti caran nikare bibe weke wan.

“Îdîa min a jiyanê pir mezin e. Ez dixwazim bibim xwediyê jiyaneke watedar û çalakiyeke mezin. Ji ber ku ez ji jiyanê pir hezdikim, ez dixwazim vê çalakiyê pêkbînim.”

Ez hizir dikim ku min vê yekê di rastîna xwe de baştirîn fêmkiriye. Ên ku ji jiyanê hezdikin tenê ew dikarin çalakiyên mezin pêkbînin. Ên ku dev ji jiyanê berdane ticaran nikarin bibin çalakmend û rêxistinkarekî baş. Ev rêhevala me ji jiyanê mezin hezkiriye, çalakiyeke wisa pêktîne. Bi bingehê azadiya jiyanê, pêwendiya jiyanê de, bi vejîn û berxwedêriyê, pêwendiya jiyanê bi xweşiktiyê û heke hezkirina jiyanê nebe biryardayîna vê çalakiyê nabe.

Lê dema jiyana we diqede, hêviyên we dirûxin, rêxistinê bi erdê re dikin yek, bi esasên bîrdozî û polîtîk dileyizin, hingê hûn diçin çalakiyeke xwekuştinî. Va çalakiya rêhevala Zîlan li hember vê destwerdanek e. Pir birêxistinkirî, pir berxwedêr, pir saxlem bi bingeh esasên bîrdozî, pir şabûyî, bimoral, biviyan, bi azîm û biçoşî dide diyarkirin ku jiyan bi xwe ew ber bi wirê ve biriye.

“Têkoşîna me ya bi rêbertiya Serokatiya Partiyê wê di nêzîk de bigihîje serkeftinê û ew gelê min ê hejar di hûndirê malbata mirovayetiya cîhanê de ciyê ku maf kiriye peyda bike.”

Baweriya serkeftinê, helbet ev yek jî weke encamekî xwazayî yê vê çemka çalakiyê ye. Ewê ku xwedî vê çemka çalakiyê ye divê baweriya xwe hebe ku serkeftin nêzîk e.

Bawerî ye ev, baweriya serkeftinê mezin e.

Lê piraniya we baweriya xwe ya serkeftinê wenda kirine û ti caran jî di hişê xwe de derbas nekirine ka gelê me di nava mirovayetiyê de ciyekî çawa birûmet peyda bike. Gotineke mînanî “ez dev ji canê xwe berdidim û diçim mirinê” şêwaza çûyîna mirinê ya koleyan e. Ev weke encamekî ye ku gelê ji hêla dijmin ve di bin çîzmeyan de tê girtin, jê re dibe leşker û bi her cureyî jê re xizmetê dike.

A ku serincrakêş e “îdîaya min a jiyanê pir mezin e” vê du caran dubare dike. “Ez dixwazim bibim xwediyê jiyaneke watedar û çalakiyeke mezin” jiyaneke watedar pêwendiya xwe bi çalakmendîtiya mezin ve heye. Ez timî vê yekê ji we re dibêjim, erê hûn jiyaneke watedar dixwazin, lê ji bo ku jiyan bibe watedar û rişt, pêwîstî bi mezinahiya hewldanê heye.

Çiye çalakiya mezin?

Ayrıntılar

Yayınlandı: 31 Ocak 2013

AKP bi vegotinên îslamî û demokratîk hat ser desthilatdariyê. Dema ku AKP hat ser desthilatdariyê piştî şerekî 20 salan demeke wisa bû ku civakê dixwest hinek rihet bibe. Ji sala 1980’yî ve civak di bin pêkutiyeke giran de bû. Ji ber vê yekê hesreta civakê ji bo demokrasiyê zêde bûbû. Ji aliyê din ve ekonomiya şerê 20 salan û krîza ekonomîk a 2001’an civakê xizan kiribû. Ya rastî cudahiya hatiniyên aborî yên di navbera tebeqeyên civakî de zêde kiribû. Civakê hem vebûna demokratîk dixwest hem jî hêvî dikir ku ji aliyê ekonomîk ve rewş baş bibe. Di wê pêvajoyê de hemû partî partiyên dema şer bûn û ji qewetê ketibûn. Jixwe krîza ekonomîk partiyên hikûmetê qedandibû. Di pêvajoya ku şer sekinîbû û hilweşandina ekonomîk li ser partiyên din mabû de AKP bi vegotina ji xwe re demokrat ji xwe re misilman bi tena serê xwe hat ser desthilatdariyê. DYE ya ku dixwest mudaxeleyî Iraqê bike  desthilatdariya AKP’ê erê kiribû. Ji ber ku di pêvajoya mudaxeleya Iraqê de partiyeke “hevkar û îslamparêz” wê pir bi kêrî karê DYE’yê bihata. Ya rastî derdora wê demê ji bo desthilatdarbûna partiyeke demokratên sosyal gelek guncaw bû. Lê di wê demê de bi sînor be jî ji bo ji hêviyên civakê re bibe bersiv partiyeke çepgir tune bû. Partiyeke çepgir a ku Îsmaîl Cem û Kemal Dervîş jî tê de bûn bûbû alternatîfeke cidî. Encax bi mudaxeleyekê –mudaxeleya DYE’yê dibe- ev yekîtî hat belavkirin û rê li ber AKP’ê vebû ku bi serê xwe bibe desthilatdar.

Di deh salên dawîn de pir baş hat fêmkirin ku AKP ji xwe re demokrat e. Zelal bû ku hêviyên demokratîkbûnê yên gel bi şexsiyeta xwe ya ji xwe re demokrat vala derxist û daneheva demokratîkbûnê xerc kir, qedand. Hêviyên çareseriyê yên di pirsgirêka kurd de jî bi hin gavên şerê psîkolojîk (TRT 6 hwd.) pûç kir. Di civakê de meyla çareseriyê jî wiha qedand. Bi gotina; jixwe îro êdî pirsgirêka kurd nemaye; vebûn mebûn jî tune ye, rûyê xwe yê rastîn derxistiye holê. Jixwe di pirsgirêka kurd de tu carî vebûn çênebû. Di axaftina xwe ya dawîn de bi gotina; êdî vebûn mebûn tune ye, projeya yekîtî û bihevrebûna milî heye, îspat kir ku bi desthilatdariyên kevn re di heman rêyê de baz dide. Yên 12’ê îlonê diparastin jî, Ergenekonvan jî, Çîller jî, hemû deshilatdariyên dijminên kurd jî, partiyên siyasî jî gotibûn yekîtî û bihevrebûna milî; tiştekî din negotibûn. Vegotina yekîtî û bihevrebûna milî, zimanê  hevpar ê hemû zîhniyetên înkarvan, bişaftinkar û nîjadkujîgerên çandî ye.

Em ê vegotina demokrasiya sexte ya AKP’ê ya ku êdî azlû bûye nenirxînin. Îro çiqas misliman e, ya rastî em ê li ser şexsiyeta wê ya ji xwe re misliman bisekinin.

Mirov êdî ji AKP’ê re weke Rêberê gelê kurd balê dikşîne ser bibêje îslama dijber hîn rast-tir e. Mirov bibêje îslama hevkar û nerm jî mirov ê hin nirxan hêjayî AKP’ê bibîne.

200 sal in modernîteya kapîtalîst dixwaze Rojhilata Navîn radest bigire, AKP di viya de merhaleyeke nû îfade dike. AKP’ê îro li Rojhilata Navîn Hespê Trûvayê yê modernîteya kapîtalîst e. Di destê modernîteya kapîtalîst de serê beran e (ku pê deriyê sûran dişikandin). Li Rojhilata Navîn ji bo şikandina berxwedana çandî ya bi koka xwe bi hezaran salan, hêzeke sîxur e tê bikaranîn. Ne tenê çanda qedîm a Rojhilata Navîn a bi hezaran salan koka wê heye, îslama çandî ya 1500 salan jî tê hedefkirin. Jixwe îslama çandî bi nirxên nû dibe îfadeya çanda bi hezaran salan.

Rojhilata Navîn ew erdnîgarî ye ku hemû bawerî û olên yekxwedayî li ser derketine holê. Aşkere ye ku hemû ol jî rengê wan ê civakî bi giranî nirxên maf, dad û wekheviyê hildigirin. Erdnîgariya ku civakparêzî, çand û nirxên civakparêzî tê de herî xurt in. Ji ber vê yekê modernîteya kapîtalîst a xwe li ser takekesiyê bilind dike di fetihkirina Rojhilata Navîn de zehmetî dikişîne.

Niha ev Rojhilata Navîn, ew erdnîgarî ye ku AKP û partiyên weke wê bi kapîtalîzmê destnimêj didin girtin û dixwazin radest bigirin. Tu partiyeke kapîtalîst û burjûva bi qasî AKP’ê civakîbûnê belav nekiriye û takekesiya kapîtalîzmê belav nekiriye, civakê ev qas bêparastin nehiştiye. Tu temsîlkar û sîxurê kapîtalîzmê li Tirkiye û Rojhilata Navîn ji bo kapîtalîzm civakê ev qas belav bike rol neleyîstibû. Ji vî aliyî ve modernîteya kapîtalîst di şexsê AKP’ê de sîxurê xwe yê herî girîng dîtiye. Ne tenê civakê belav kir, li ser navê îslamê di qedandina îslama çandî de rola herî bingehîn lîst. Îro ji bo di çerxa dagirkeriyê ya beşên îslamparêz de cihê xwe bigire di nav pêşbirkeke hevdu perçiqandin, di jiyana civakî de bi ser beşên burjûvaya klasîk ketin, îspat e ku vê rolê çiqas qebûl kirine û zexm kirine.

AKP ne tenê di qada civakî de, di qada siyasî de jî temsîlkar û serkarê xas ê modernîteya kapîtalîst e. DYE ji bo Tirkiyeyê bi welatên Rojhilata Navîn bide qebûlkirin û di ser viya re bigihê hedefên xwe yên siyasî ketiye nav hewldaneke ku AKP’ê ji nû ve boyax bike û rûyekî nû pê bide qezenckirin. Wisa ku xwestine AKP’ê bikin weke temsîlkarê hest û daxwaziyên gelên Rojhilata Navîn. DYE Tirkiye ku bi Îsraîlê re bikeve nav rageşiyeke bi kontrol ji bo vê armanca xwe pêwîst dîtiye. Ya rastî dewletên kûr ên Tirkiye û Îsraîlê ketine nav şerekî pevşêwirî. Ne Tirkiye dikare Îsraîlê, ne jî Îsraîl dikare Tirkiyeyê berde. Weke cêwiyên bi hev ve ne. Hebûna her duyan bi hev ve girêdayî ye. Tirkiye Îsraîlê bernade Îsraîl jî Tirkiyeyê. Tu rageşî û pevketin nikare vê têkiliyê ji holê rabike. Ji ber ku ev rewş dihat zanîn Erdogan li Davosê gotibû “One mînute”, Îsraîl jî Tirkiyeyê sûcdar kiribû. Ev şanoya Davosê ji bo ku bi AKP’ê rola hevseroktiya projeya mezin a Rojhilata Navîn were leyistandin hatiye pêşandan.

Me ji serî ve bi guman li rageşiya di navbera Tirkiye û Îsraîlê de dinihêrt. Me baş dizanibû ku Tirkiye û Îsraîl du rûyêz madalyonekê ne. Ji ber vê yekê em difikirîn ku şanoya Davosê weke parçeyekî stratejiyeke hîn demdirêj e. Mîna rêya bi hêsanî xapandin û radestgirtina gelên Rojhilata Navîn me bi guman li Davosê dinihêrt. Bi rastî jî di pêvajoya ku zelalbûna aliyên li Rojhilata Navîn pêwîst dikir de careke din hate dîtin ku ewlehiya Îsraîlê di Tirkiyeyê re, hebûna Tirkiyeyê jî di Îsraîlê re derbas dibe. Ew Tirkiyeya ku te digot qey bi Îsraîlê re bişer e, ji bo mertalê parastina fuzeyan li Meletiyê were danîn destûr da.

Îsraîl û Tirkiye bi şerekî çawa yê pevşêwirî dixwazin bi hev re Rojhilata Navîn dîzayn bikin wezîrê berê yê AKP’yî Abdullatîf Şener bi bûyereke berbiçav danî holê. Hemşeriyê min û hem jî ji Zanistên Siyasî hevalê min ê polê Abdullatîf Şener jî bi mînakeke ku dayî raxistiye holê ka AKP sîxurekî çawa yê modernîteya kapîtalîst e. Jixwe Abdullatîf Şener gotiye “piştî ev hat ravekirin divê çapemenî bi rojan viya di manşetan de bide û nîqaş bike” û girîngiya mijarê diyar kiriye.

Destpêkê ji bo meraqê ji holê rakim ez vebêjim ka em çawa hevalên hev ê polê ze. Dema ez di Zanistên Siyasî de di pola yekemîn de bûm Abdullatîf Şener û bi kekê xwe Abdullah re ji Siyasalê re qeyda xwe çêkiribûn. Min xwest bi têkiliya hemşerîtiyê wan bandor bikim û bikişînim refên çepgiriyê. Di hevdîtina me ya duyem de kek û parazvanê Abdullatîf Şener Abdullah got “hemşeriyê min li qisûrê nenihêre em ê êdî neyên van hevdîtinan. Me di demeke kin de hîn kir ku di nav meyla îslamparêz de ne. Du xwendekarên îslamparêz bûn û dixwestin dibistana xwe biqedînin. Her tim di Siyasalê de di van pîvanan de xwendekarên îslamparêz hebûne. Heta di wan salan de dihat gotin ku îslamparêz ji bo ku dewletê bi dest bixin bi zanebûn qeyda xwe ji siyasalê re çêdikin.

Bi rastî jî Abdullatîf Şener îdîayek avêt holê ku divê bi rojan di çapemeniyê de li serê bê sekinandin. Li gor min îdîayeke mirov dikare pir jê bawer bike. Li gor kesayeta berdewamkirina têkiliyên Îsraîl û Tirkiyeyê ye. Ji ber ku dewleta tirk her tim di nav nêzikatiyeke wiha de ye; em dikarin ji ber divêtiya avahiya xwe ya civakî dibe ku carna rexneyan li we bikin, nebî ku hûn vana şaş fêm bikin. Îsraîl jî viya normal dîtiye û bi xweşbînî pêşwazî kiriye. Wisa hatiye fikiriandin ku ji bo Tirkiye têkiliya xwe ya bi Îsraîlê re berdewam bike ev pêwîst e.

Abdullatîf Şener berpêş dike ku hatina serokê Hamasê Halît Meşal a Tirkiyeyê bi Îsraîlê re lihevkirî ye. Dema serokê Hamasê hatibû, li Tirkiyeyê ji bo hatina vî serokî bertekên mezin hatibûn nîşandan. Gava ku li Tirkiyeyê ji bo vê serdanê bertekên mezin hatibûn nîşandan Îsraîl jî heta Emerîka jî rexneyên cîdî li vê serdanê kiribûn. Di civîna wezîran a ku bi hinceta vê serdanê hatibû kirin de ji ber ku hin kesên neyînî nêzik bûbûn hebûn serokwezîr ji Ahmet Davûtoglu re gotibû sedema vê serdanê vebêje.  Ahmet Davutoglû jî bersiva em vê serdanê bi daxwaziya Îsraîlê dikin, Îsraîl rasterast bi Hamasê re hevdîtin nake, em kirin navbeynkar, di ser me re wê têkiliyên Îsraîl û Tirkiyeyê bên meşandin, daye. Ango hatiye fêmkirin ku serdana Halît Meşal a ku tê gotin rê li ber rageşiya Îsraîl û Tirkiyeyê vekiriye bûyereke Îsraîl û Tirkiyeyê bi hev re plankirine ye.

Abdullatîf Şener ev agahî ji hundir girtiye. Li gor ku yek ji 4 kesên damezrîner ê AKP’ê ye ev agahî girtibe normal e. Hikûmet tu bertek ji bo vê îdîayê nîşan nedaye. Weke rêbaz di ser guhê xwe re avêtinê guncaw dîtiye. Ji ber ku bikeve rojevê wê bê fêmkirin ku hikûmet çawa civakê dixapîne. Çapemenî ew qas ji hikûmetê ditirse ku ne tenê çapemeniya alîgir, endamên weşanê yên din jî nikaribûne li ser vê mijarê bisekinin.

Abdullatîf Şener di hevpeyvîna di CNN’yê de kiribû de tim li ser nebûna azadiya çapemeniyê sekiniye. Wisa diyar kiriye ku pêşkêşvan jî li beramberî derxistina wî ya Tv’yê parêzvaniya AKP’ê kiriye û rewşê hevseng kiriye. Jixwe pêşkêşvan jî pirsên ku wê AKP’ê bipirsîna pirsiye û mîna ku bibêje ez parêzvaniya şeytên dikim rewşa xwe diyar kiriye.

 Niha bi rastî ji ev îdîa sivik e? Rûyê rastîn ê diyaroka herî bingehîn a îmaj afirandina AKP’ê dijberiya Îsraîlê derkeve holê nirxa wî ya nûçeyê tune ye? Mijareke mirov kûçik gez bike nirxa wî ya nûçeyê ji viya hezar qatîn zêdetir e nîn e?  Ger nirxa wî ya nûçeyê ev qas zêde be çima nayê dayîn? Em bersiva wî bidin: ji ber ku ev agahî awayê meşandina têkiliya  herî stratejîk a Tirkiyeyê deşîfre dike berevajiyê berjewendiyên neteweyî ye. Heta agahiyeke ku berjewendiyên neteweyî herî zêde tehdît dike ye. Ji ber vê yekê dana wê deşîfrekirina raza herî mezin, raza dewletê ye ku ev jî sûcê herî giran e. Çapemaniya tirk jî ji ber ku dema berjewendiyên neteweyî bûn mijara gotinê çi pêwîst be dikin niha jî wî dikin.

Ji polîtîkayên wê yên hem ekonomîk, hem civakî hem jî ji yên din pir baş tê fêmkirin ku AKP partiyeke îslamgir nîn e. Jixwe baskê fethullahgir ê hikûmetê Evangelîzma îslamê ye. Mirov dikare bibêje ku awayekî nû yê Sebateygiriyê ye jî. AKP jî bûye parçeyekî sermayeya Cihû ya navneteweyî. Niha klîka Erdogan û Fetullah li ser navê DYE û Îsraîlê Tirkiyeyê bi rê ve dibin. Ya rast-tir Erdogan weke waliyê Tirkiyeyê yê modernîteya kapîtalîst çi bikeve ser milê wî dike.    

M. KARASÛ

Ayrıntılar

Yayınlandı: 05 Ocak 2013

Ji gelê me û raya giştî re!

Me weke PKK sala 34. a şoreş û berxwedana mezin li pey xwe hişt û em ber bi sala serkeftinê sa 35. ve diçin. PKK bi mîrateya xwe ya dîrokî ku di dîrokê hemkûfê wê kêm in bi vê tecûrbeya xwe ketiye pêvajoya xwe ya herî gihaştî. Weke gel û partî jî di sala 35’an de bîr û baweriya me xurt ku wê bi vê tecrûbe û ezma xwe azadiya Rêber APO û Kurdistanê bi dest bixînin.

Bi vê baweriyê di serî de cejna partiyê ya Rêber APO, gelê me yê berxwedêr, gelên dost, hêzên berxwedêr û demokratîk û hemû rêhevalên me yê bi rik û hêzeke mezin tekoşÎna azadiyê gihandina roja me ya îro ji dil de pîroz dikin.

Em şehîdên xwe yê di sala zaferê ya 2012’an de li çiyayên Kurdistanê destan nivîsandine, di kesayeta rêhevalên me Êrîş, Andok, Arjîn Garzan, Mahîr Başkale, Celal Başkale, Rojîn Gevda, Mehmet Goyî, Rojhat Batman û Nergîz Cîzre hemû şehîdên xwe bi minnetdarî bi bîr tînin û bi vê boneyê soza serkeftinê ya me daye wan em careke din dubare dikin.

Di serî de berxwedana li Îmraliyê, li çiyê, li kolanan û herî dawî jî li girtîgahan a laşên xwe ji bo azadî û pêşeroja gelê Kurdistanê li mirinê razandin di hemû eniyên tekoşînê de berxwedaneke topyekûn hate meşandin.

Rastiya sala 34an careke din bi awayeke zelal nîşanî me daye ku rastiya Rêbertiyê û PKK’ê giyaneke berxwedan û şoreşêye û tu hêz nikare li pêşiya vê hêzê raweste.

Ev ruh, binxistina her cure dijwariyan, derbaskirina her cure astengiyan û adeta ji nûve afirandinê di nava xwe de dihewîne.

Ev giyan tekoşîneke herdemiye, bangawaziya guherîn û veguherînê ye.

Ev giyan di kesayeta Heqiyan de mirov bang Kurdistanê dike. Ev giyan di kesayeta Halîl Çavgûnan de fermana berxwedan û partîbûyina di xeta APOyî de ye.

Ev giyan, di kesayeta Mazlûman, Xeyriyan, Ferhatan de li dijî her cure paşverûtiya faşîşt û komkujer heta hilma xwe ya dawî li xeta APOyî de nûneriya berxwedanê û serkeftinê dike.

Ev giyan di kesayeta Egîd û Berîtanan de pêşxistina gerîlatiyê û li her qadê meşandina şerê azadiyê îfade dike.

Ev giyan dibe serhildan: di serî de ciwan û jin, raperîna gelê Kurd a ji bo azadiyê îfade dike.

Vaye ev giyanê berxwedanê, di sala 34. de me hemûyan bi awayeke wêrek û fedakar ber bi berxwedana mezin ve dikişîne, li beramberî her cure astengî û zehmetiyan de bê navber tekoşînê ji me dixwaze.

Li Kurdistanê rastiya Rêbertiya me û şehîdên me derxistiye holê ku mirov ya rast, baş û bedew biafirîne û jiyaneke nû ava bike.

Îro bi vê giyanê li her çar perçeyê Kurdisatnê gel, bi gerîlayên xwe, bi mîlîtanên PKK û PAJK’ê yên di girtîgehên faşîstan de li ser piyane, hemû gelê Kurdistanê jî li ser piyaye.

Weke gerîlayên HPG’ê di sala 2012’an de Şerê me yê Gel ê Şoreşger di 19’ê Pûşperê de bi Oramar û Şitazinê destpêkir, di 23’ê Tîrmehê de li Şemzînanê berdewam kir, di 4’ê Tebaxê de li Çelê xwe gihan giyaneke pêşketîtir ê êrîşê, gav bi gav li hemû Kurdistanê, ji Botanê heta Amedê, Çewlikê, Serhedê û Dersimê belav bû û artêşa faşîst felç kir, pûç kir û bêçare hişt.

Ev ruhê berxwedanê nîşanî hemû kesî daye ku em xwedî şens û derfetên mezin ên serkeftinêne ku tekoşîna azadiyê û şoreşa azadiyê bigihîjînin encamê. Ev salên em tê de ne salên şoreşêne.

Pêvajoya azadiya Rêber APO ya giyan û can daye gelê mê, bi pêngava berxwedanê ya şoreşgerî ya 2012’an destpêkiriye. Ji bo di sala 2012’an de ruhê berxwedanê derxîne asteke jortir û bi serkeftinê tacîdar kirin wezîfeya me ya hemûyane.

Em vê rastiyê bi yek gotinê dikaren weke seferberiya topyekûn binav bikin. Em tevgera azadiyê û gelê evîndarê azadiyê bi vê ruhê seferberiyê, di nîzama seferberiyê de tekoşînê bimeşînin.

Di sala 35’emîn de ji bo bidestxistina azadiyê, di meşandina tekoşîna azadiyê de teqez divê mirov weke saleke seferberiyê bigre dest.

Em jî weke gerîlayên tevgera azadiyê em aşkere dikin ku hemû erk û wezîfeyên bikeve ser milê me bi fedakarî pêk bînîn. Em vê ji gelê xwe û ji hemû raya giştî ya cîhanê re deklere dikin.

Em weke gerîlayên Kurdistanê ji bo pêngava “Ji Rêber APO re azadî û ji Kurdistanê re Statû” bi serkeftî bigihêje encamê ji hewldanên me yê sala 2012’an de hate nîşandan zêdetir, bi performanseke bilind, em soz didin ku di sala 35’emîn a partiyê de bi ruhê seferberiyê pêşwazî bikin.

Dubare salvegera 34’emîn a partiyê di serî de ji şehîdên me yê leheng, ji Rêbertiya me, ji Gelê me û li hemû rêhevalên me yê li eniyan tekoşînê dimeşînin û ji şervanên me yê azadiyê re pîroz be.

Em weke hêzên HPG’ê di sala 35’emîn a partiyê de em soz didin ku em ê hemû erk û wezîfeyên dikeve ser milê me û tekoşîna azadiyê bi ruhê seferberiyê bimeşînin soz dikin.

Şehîdên PKK’ê nemirin!

Bijî Berxwedana me ya Şerê Gel ê Şoreşgerî!

Bijî Rêberê Gelê me yê bi heybet PKK – PAJK!

Bijî Rêber APO!

26 Mijdar 2012

Fermandariya Biryargeha Navendî ya HPG’ê

Ayrıntılar

Yayınlandı: 26 Kasım 2012

Ji serokatiya Partiyê re!

Navê min Leyla Kaplan e. Eslê min ji Mêrdînê ye, lê ez di sala 1979 `an de, li bajarê Edenê hatime dunyayê. Malbata min ji bo sedemên aborî koçbarê Edenê kiriye. Zaroktiya min bi xizanî û perîşanî derbas bû. Ji ber sede­mên aborî û civakî, min bi tenê dibistana sereta xwend. Ji ber ku ez nikaribûm zêde bixwînim, min tim hewl da ku ez xwe bi pêş ve bibim û zanabûna xwe zêde bikim.

Min tu carî qebûl nekir ku wek malbata min dixwest keçeke malê bim û serî ji vê dezgeh û sîsterna ku heye re dayînim. Heta ku ji destê min hat, min xwest ez di nav gel de bvn û mirovan nas bikim. Min bawer nekir ku malbat mirovan bi pêş ve bibe û xurt bike. Min bûyer û pêşveçû­nên li Kurdistanê didîtin û ji wan haydar bûm. Tesîrên şerê li Kurdistanê li Edenê jî baş dihatin dîtin. Ew serhil­dan , meş û mitîngên ku li vir çêdibîm, ez jî beşdar dibûm. Me hemûyan dixwestin ku hinek xebat bikin.

Ew kesên ku li hember van bûyerên ku îro li Kurdista­nê dibin, bê hîs û bê helwest dimînin, bi rastî an bê hiş in, an bi tevî ruh û zanebîma xwe kor bûne û helîyane. Însa­netiya xwe wenda kirine an jî ketine rewşa sîxur û hevka­rên dewletê. Kesekî durist mûheqeq vê yekê dibîne û çi ji dest bê divê bike. 

Li herêm û der dora ku ez li wir dijîm, hema hema her kes piştgirê partiyê ye. Lê, ji ber ku nezan in û vîyana wan baş bi pêş neketiye, bi awayekî hîsî û pasîv, berjewendi­yên xwe yên şexsî û malbatî difikirin. Ji tirsê stûyê xwe ji sîstemê re xwar dikin an jî bê deng dimînin.

Piştî qedandina dibistanê, min li Edenê di bexçe û ze­viyan de kar kir. Min neheqî, newekhevî, zordestî û kedx­wariyê dît. Him jî wek keçeke Kurd min van tiştan dît û hîs kir. Ji aliyekî ve zixt, serdestî û çewsandina derdora feodalî û ji aliyê din ve jî, ji bo ku em Kurd bûn, Komara Tirk me Apoyî didîtin û zixt û zordestiyê didan ser me. Vê yekê tesîreke mezin û dijwar li min kir. Ez nikaribûm ne wek malbata xwe bikim û ne jî wek ku dewletê dix­west. Min xwe bi tik û tenê didît û nizanibûm çi bikim. Dema têkoşîn li Edenê geş bû û ji gel re bû mal, min jî xwe di nav têkoşînê de dît. Hîn hevalên xebatkar kêm bûn. Bi axavtin û îqnakirina wan re ez ketim nav xebatê. Rewşa mina ruhî di nav xebatê de baş bû û min her ku tê­koşînê nas kir, ez bi pêşketim û xurt bûm.

Sempatiya min zêde bû. Piştre min xwest hîn bêtir ez bikevim nav xeba­tê û fêde bigihînim tevgerê. Ji ber vê yekê, ez beşdarê nav hêzên gerîla bûm. Ji ber ku hîn temenê min biçûk bû, ez negirtin nav gerîla. Di vê demê de, bi çavê Apoyîtî li min dinêrîn, ev jî, ji berê bêhtir tesîrekê li ser min hişt û min xwe nêzîktir û dilovantir dît. Apoyî ji xwe re şeref û şana­zî didît. Ew leqeba Apoyitiyê nirx û hêjabûn didan tevge­rê, ji ber vê yekê jî, ez bêhtir nêzîkî partiyê dibûm. Di vê demê de hinek hèval hatin girtin. Daxwaza min a beşdar­hûna nav refên gerîla hat qebûl kirin. Min bûyer û pêşke­tiaan taqîb dikir. Dîsa di sala 1995'an de min bi hevalan re têkilî danî. Bi têkiliyekê ez beşdarê nav hêzên gerîla bûm. Ez beşdarê perwerdeya dema zivistanê bûm. Di vê perwerdê de, ez gelek tişt hîn bûm. Min ferq kir ku di şex­sîyeta min de çiqas kêmasî hene. Min biryar da ku bi van kêmasî û şaşiyên xwe yên şexsî re şer bikim û têbikoşvn û yek bi yek ji navê rakim.

Di êrîşî û kirinên dijmin ên salên 1995-1996'an de, kîn û rikeke mezin û dijwar bi min re peyda bû. Tehamula dij­min tune bû ku em di bin şertên hewqas giran û dijwar de li ber xwe didin, têdikoşin û bi pêş dikevin. Dijmin weha bi ser me de dihatin, dixwestin me di mistek av de bixe­ni îne. Heta ez neketin nav refên gerîla, ez nizanibûm ku dijmin çendî barbar e. Lê, min bi wê wehşeta dijmin re dît ku gerîla jî çendî leheng û têkoşer e. Min tim vê yekê ji xwe re digot:

Çi dibe bila bibe, ez bi paş ve gav navêjim...

Li gor hêza xwe ew karê ku min dikir, ez pê dilgeş, şanaz û serbilind bûm. Min dixwest ez beşdarê hinek ça­lakiyan bibim, lê hevalan nedihêşt. Hevala Zîlan a ku li eyaleta me çalakiyê pêk anî, min ew nas dikir. Çalakiya wê li ser min tesîreke mezin û kûr hişt. Çalakiya wê role­ke mezin lîst ku ez jî biryara çalakiya întîharî bidim. Ri­ya hevala Zîlan riyeke gelek bi şeref e û ew riya layiqbû­na partiyê ye.

Ez gehîştim wê baweriyê ku li hember partiyê bi vê mezinahiyê bikaribim deynê (qerzê) xwe bidim. Min tu carî ji derî şer tu alternatîveke din nedît. Min mirina vala û pûç layiqê xwe nedît. Me li hember dijmin kîn û nefre­ta xwe û li hember partiyê jî hezkirin û girêdayiya xwe bi çalakiyên wek hevala Zekiye; Berîvan, Ronahî û Zîlanê nişan da û em dê bidin. Tu hêzeke nikare me ji vê ruh, ba­werî û girêdayiyê bi dûr bixe an jî sar bike. Ji ber ku ruhê Apoyîtiyê di xwîn û mejiyê me de ye. Ez tu carî ji mirinê netirsîyam û min xwe bi paş ve neda. Lê, ez naxwazim hindik kar bikim û bimirim. Ev metoda çalakiya partiya me şert e û ez bawerim ku ev cureyê çalakiyê dê dijmin felc û şoke bike. Dijmin ji miriyên me ditirsin. Ji ber vê yekê, em di vê demê de çalakiyên weha di cîh de dibînin.

Ez rûmet û hêjabîma ku serokê me dide jinê û jina azad a ku dixwaze biafrîne, ji me re dibe serbilindî û serfirazi­yeke mezin. Ev him ji bo hemû jinên Kurd û him jî ji bo hemû jinên cîhanê riya azadî û serkeftinê vedike. Em jî, ji bo layikbûna serokê xwe didin xuya û dîyar kirin ku bi kar û çalakiyên xwe jê re layîq bin.

Ez bi vê çalakiya xwe ya întîharî dixwazim di şexsê serok Apo de layiqê şehîd û gelê xwe bibim. Ez bawerim ku bi giştî têkoşîna me û herweha artêşa jinan jî her ku he­re dê xurtir bibe û dê êdî tu kes nikaribe pêş lê bigire. Pê­wîst e ku em wezîfedayîn, emîr û talîmatên serok bi cîh bînin, wê demê serkeftin nêzîk dibe.

Di tu demî de serokekî weha nebûye nesîbê gelê Kurd û dîsa di tu demî de wek niha pêwîstiya me bi serokekî weha ne bûye. Ji bo gelê me ev fersendeke dawî ye. Kur­dan tim li berxwe dane û di dawiyê de têkçûne, lê vê ca­rê dê wek carên berê nebe. Yekîtiya me heye, lê ya herî girîng serokekî me yê hêja û bê hempa heye. Êdî serkef­tin ne zehmet e. Ji ber ku dijmin li hember têkoşîna me bê çare ye. Em şanaz û serbilind in ku partî û serokekî me yê weha hêja hene.

Serokê min ê heja!

Ez bi mirina xwe ve bi partî û serok re me. Armanca min a mezin û bingehîn carekê be jî, dîtina te bû, lê mixa­bin ev ji min re ne bû nesîb. Min bi ruhê xwe hemû bir­yarên pariyê qebûl kir, bi cîh anî û dixwazin di vê rê de canê xwe yê şîrîn jî bidim. Bi qasî şabûna bi dîtina we, di rê û oxira xwe de mirin jî ji bo min şahî û dilgeşî ye. He­ta ku hûn hebin dê gelê Kurdistanê xwedî destkeftî û ser­keftiyan be.

Serokê min!

Ez ji her tiştî bêhtir ji we hez dikim. Ez ji niha ve jîya­na rind û azad a ku bi çalakiya xwe pêk tînim, dibînim. Daxwaza min ji partiyê parastina serokê min e. Ez li vir pêwîstî û hebûna mirovahiyê dibînim. Her ku em xwe nas dikin, ji bo te hezkirin û girêdayiya me bêhtir dibe. Ji ber ku jîyan û vejîyana me bi te ve girêdayî ye. Hebûna te jî­yana gelê Kurd e. Ez wek keçeke Kurd bi dil û can sila­vên xwe pêşkêş dikim û dixwazim sedeqeta xwe li vir bî­nim zimên. Ez bi vê çalakiya xwe di serî de, ji Serok, ge­lê xwe, hemû şehîdên şoreşê, hevalên xwe yên çiyê û gir­tîgehan re soz û peyman didim!

- Bijî Serok Apo!

- Bijî PKK, ERNK, ARGK!

- Bijî tevgera Jinên Azad YAJK!

- Bila bimire Komara Tirk a faşîst!

04. 11 1996

Ayrıntılar

Yayınlandı: 12 Kasım 2012