Ji çapemenî û raya giştî re!
1. Din ava salên 90î de endameke tîma xençer ên di reşkuşiyên kiryarên wan ne diyar ên ji aliye jîtemê ve dihate kirin cîh digre
- Ayrıntılar
Ji çapemenî û raya giştî re!
1. Di 24'ê Cotmehê de di saet 17.45'an de li navçeya Pîrana Amedê li dijî leşkerên artêşa dagirker a tirk ên li ser girê Dîmê bûn ji aliyê gerîlayên me ve çalakiyek hatiye lidarxistin.
- Ayrıntılar
Ji çapemenî û raya giştî re!
Ji ber raya giştî şert û mercên demsalê yê heyî û rastiya şerê dijwar ê li Kurdistanê diqewime nêçira li çiyayên Kurdistanê hatiye qedexekirin, kesên guhdar nekin jî wê pêkanînên pêwîst were kirin.
- Ayrıntılar
Ji çapemenî û raya giştî re!
1. Di 23'ê Cotmehê de di saet 17.10'an de li navenda Dersimê li dijî nuqteya polîsên tevgera taybet ji aliyê gerîlayên me ve çalakiyek hatiye lidarxistin. Di encama vê çalakiyê de polîsek hatiye kuşin.
- Ayrıntılar
Hêza têgînan tê zanîn. Hêza wan jî bi bandora wan û bi qasî pêk were, tê weznandin. Ger hin peyv bên ser ziman lê di rewşa heyî de tu guhertinan neke bê wate dibe. Ev rewş hîn zêdetir jî nîqaşên di rojên dawî de him ji aliyê rayedarên dewletê him jî rewşenbîr, nivîskar, siyasetmedar û saziyan civakî ku di derbarê çareserkirina Kurd de hêviyan ava dikin bi vî rengiye. Di axaftinan de mirov dibêje qey aha çareserî çêbû, hemû pirsgirêk ji holê rabû. Lê rastî berovajî wê ye…
Di her kar û barî de bendemayîn an jî rewşa ne zelal li ser derûniya mirovan bi awayeke neyînî bandor dike. Ji ber hêvî heye jî berowajî rewşa heyî tu hewldan pêş nakevin. Di nava demê de guhertîn jî nebe, dema mirov rastiyan dibîne ji rewşa beriya hêviyan xiraptir rewşeke din ava dibe. Ma em berê xwe bidin çend gotinên rojên dawî û rewşa heyî..
Ev çend care dubare dike, "Ger pêwist bike, ez ê rayedarên xwe bişînim Îmraliyê, em ê pêvajoya Osloyê carekedin bidin destpêkirin". Disa di raya giştî û di çapemeniyê de jî ev weke çareserî hat, gavên mezin hatin avêtin, PKK nahêle çareserî bibe û hwd. tên guftugokirin.
Lê di rastiya vê de çi heye? Zêdetirê saleke bi hiccetên vala û pûç hevdîtinên Îmraliyê tên astengkirin û radestî tê ferz kirin. Li beramberî vê jî ji aliyê Rêber APO berxwedaneke mezin tê meşandin.
Herroj bi balefirên şer, bi helîkopterên kobrayan, bi hewan û obusan bihost bihost erdnigariya Kurdistanê bombebaran dikin û hewl didin tevgera azadiyê bi riya teknîka herî pêşketî tune bike.
Ji xwe li beramberî çalakî û tekoşîna gerîlayên azadiyê ew qas tengav bûne, hêrsa wan, dijwariya axaftinên wan jî ji ber binkeftina li beramberî gerîlayên azadiyê ye.
Herdem bi nûçeyên derew û bê bingeh dixwazin gel û gerîla ji hev qut bikin, gel bînin beramberî gerîlayan, ji bo vê jî her cure derew belav kirin lê nekarîn. Çawa ku demekê dixwestin Rêber APO û tekoşîna azadiyê bînin beramberî hev lê biserneketin…
Ev çil roje li girtîgehan berxwedaniyeke mezin heye, lê adeta çapemeniyê û rayedarên dewletê xwe li himber vê tekoşînê ker, lal û kor kirine. Ne behs dikin ne jî dibînin. Lê tiştên girtî bi çalakiya xwe dixwazin bal bikişînin ser, hêviyên bi milyonan gelê Kurd e. Bi çalakiyên xwe, canê xwe feda dikin û ji bo hêviyê sedê sala pêk were û pergala îxanetê were şikandin, roj bi roj laşê wan dihele.
Çiye tiştê tên xwestin?
*Tecrîda girankirî ya li ser Rêber APO bi dijwarî berdewam dike, dawî lê anîn û mîsogerkirina rewşên Rêber APO yên ewlekarî, azad tevger û tenduristiyê.
*Hemû zext û qedexeyên li ser zimanê Kurdî bi dawî kirin… Her çiqas -li min biborînin-hin kundir bibêjin xwestina perwerdeya bi zimanê dayikê li pey şeytên çûndine jî, mafeke herî rewa û mirovahiyê… Bi taybet jî mafê xwe parastinê yên bi zimanê dayikê…
Lê gelê Kurd ne xerîbê van helwestane. Di Roboskiyê de çend roj ji ser derbas bû, yek rayedarên dewletê devê xwe venekir. Dîsa çapemeniya wan xwe ker û kor kirin. Li Qendîlê di qetlkirina Solîna biçûk û malbata wê de înkar kirîn, tevî dîmenên hatin weşandin jî bê ku ruyê wan sor bibe ev înkar kirin. Çawa ku bi salane hebûna Kurdan înkar dikirin lê bi tekoşîn û berxwedanê êdî nikarin tune bihesibînin û tenê bi gotin dibêjin heye..
Gotineteke pêşiyan heye "Her sal xwezî bi par"… Gelek caran bav û kalên me ji bo rewşa heyî her ku diçe ber bi xerabiyê ve diçe û bêriya demên bihurî dikirin ev biwêj tianîn ser ziman. Lê niha sal bi sal, roj bi roj bi tekoşîna ji aliyê tevgera azadiyê û gelê Kurd tê dayîn ev rewş berovajî dibe.
Mirov dikare bêje êdî vê gotinê rayedarên noker bilêv dikin. Di dema avakirina kovarê de gotin em birayê hev in lê piştî dagirker ji welêt bi hevkariyê bi biratiyê hate avêtin, biratî hate jibîrkirin û ew bi xwe bûn dagirker. Kurd li welatê xwe bûn bindest. Hebûna wan hate înkar kirin, li Agiriyê hate binaxkirin û li ser hate beton kirin. Kî-kê li ser navê Kurd û Kurdistanê hevokek bikar bianiya rastî zext, girtin, ceza û îşkencê dihat. Herdem û li her derê Kurd biçûk hate dîtin. Balkêşe di nava civaka tirk de dema yekî -ê tiştekî xirap digot ji bo biçûkbûnê û xirabiya wê nîşan bidana digotin; "ma tu kurd e". Ango ji bo Kurdan tiştê xirap hebû. Kurd bûn tiştekî şermê bû. Bi gotina Rêber APO; li Kurdistanê êdî li ser navê Kurdan pel jî nedihejiye. Lê bi tekoşîna azadiyê ev rewş berovajî bû.
Her roja diçû tevgera azadiyê mezin dibû, belav dibû, li dilê hemû Kurdan weke rojê hildihat. Her roj ref bi ref ciwan tevlî vê tekoşînê dibûn û îroj bi pêşengtiya Şehîd Rojînan, Şehîd Sozdaran bi hezaran şopdarên nemira heye. Her caneke xwîna wî-wê diherike nava xaka welatê me yê pîroz, bi hezaran Rojîn mezin dibe, bi hezaran Sozdar ala berxwedanê bilind dikin. Her şehadetek weke tovê li xaka welatê min direşe û hêvî roj bi roj mezin dibe, azadî li asoyan hîn ronî diyar dibe. Ji ber wê jî azadî ji her demê nêzîktire… Tenê em hêviyên xwe wenda nekin, em ji bîr nekin Rêber APO digot;
"Hêvî ji serkeftinê bilindtire."
Memyan Jiyanda
- Ayrıntılar
Tecrîda li ser Birêz Ocalan gihişte 500 rojan. Her kurd deyndarê şerê li dijî faşîzma Îttîhayiyên kesk e.
------------------
Felsefeya dîrokê, mezin dinêre û dîroka mirovahiyê di formulên matematîkî de dide. Lewma zanista sosyolojî dibe bingeha dîrokzanan… Dîrokzan jî, bûyeran di çarçoveya sosyolojîk de digirine destên xwe.
Hegel jî, Marx jî, Toynbee jî serî li heman riyê dane.
Greva birçîbûna girtiyên azadiyê li zindanên Tirkiyê û Kurdistanê di felsefeya dîrokê de, roleke sosyolojîk dilîze. Bi sosyolojî re, cihekî edebî jî di dil û mêjiyê mirovan de çêdike. Lewma ezê gotina; “ez tecrîd im, di çala mirinê de… Ez helbest im di greva birçîbûnê de, ez roman im, di hucreya tenê de, ez kurd im di zindana servekirî de…” bi kar bînim.
Ezê gotina; “ez Zerdesht im, di devê sergerdeyê Erdogan de… Ez Êzdî me, li Roboskî, li geliyê Tiyarê qirkirina çekên kimyewî de…” bikar bînim.
Ezê gotina; “ez di milemyuma belengaz de Kawa me li dijî Dehaq im... Ez Aşê Hubetê Derya Birahîm im, li dijî Nemrud im.. Ez Musa me li dijî Frawun im…” bikar bînim.
Ezê gotina; “ez hebûn im li dijî dewleta ceberrûd, wek teqînek volkanîk ya halezona şemsî me, di dergehê qaranî de pûtên Îttîhadiyan û cunteya Erdogan dişikînim” bikar bînim.
Ezê bi devê Ocalan bêjim; “ew pira jiyana azad in” bi kar bînim û di destanên homerîk de bilorînim....
Birêz Abdullah Ocalan, ev gotin ji bo têkoşerên ku li dijî Cunta Ewren canê xwe kirin mertal û di şoreşa kurdî de bûne pêtên agirê Kawa bikaranîn. Îro, em destanên wan cengaweran dixwînin û dibînin ku şoreşa Kurdî, di hest û hestiyariya wan kesan de bûye rengê jiyanê. Ev rengê jiyanê dîrokek nû ye û li ser bingeha bûyera sosyolojîk hatiye avakirin. Ev bûyera sosyolojîk, îro careke din li zindanên Tirkiyê û Kurdistanê zindî bûye. Ev bûyera ku reng dide dîrokê, vê carê, li dijî cunteya Erdogan wê bibe teqînek volqanî.
Sirr û razên avakirina cîhanê, yekemîn car di Zend Avesta de, bi navê din di Pirtûka Heft Mohrî de hate nivîsandin. Îro, di çar pirtûkên pîroz yên olên semawî de cih digirin. Germahiya wan sirr û razan di hêza mirovan de û di cengaweriya pêşeng û lehengên mirovahiyê de veşartî ye. Îro jî mirovahî li hemberî agirê wan mirovên pêşeng û leheng germ dibe û di riya jiyana bi rûmet de dibê karwanekî bêpayanî.
Sirr û razên Şoreşa Kurdî jî, di agirê bedena cengawerên li dijî Cunta Ewren pêket de veşartî ne. Îro jî, gelê kurd û gelên li herêmê li ber germahiya rimiya pêtên agirê bedenên halezonîk di nava tevgera dîrokî de ne.
Her roj bûyerên sosyolojîk derdikevine holê û reng didine dîroka nû ya herêmê. Her buyer, li dijî faşîzma ku ji nûkirina kapîtalîzmê derdikevê holê, şerekî nû ye. Di destpêka sedsala bîstûyekê de, mixabin, kapîtalîzmê, wek marê ku di destpêka Biharî de xwe biguhere, kalanê xwe ji ser xwe biavêje; di guhertina vê sedsalê de “faşîzma kesk” derxiste holê û Cunta Erdogan li sere pramîda vê faşîzmê rûnand.
Afirgerd, yanî Xedawendên wek pêşeng û lehengên bûyerên sosyolojîk, ku 30 sal in şer dikin, îro li dijî faşîzma kesk û li dijî Cunteya Erdogan şer dikin. Cunteya Erdogan xerab dilîze û kûr û dûr lêdixe… Tecrîd jî kiriye, bingeha kiryarên qirkirinên xwe. Geh li çiyan di çekên kîmyewî de, geh di rehîn-girtina siyasetmedar, rojnamevan, parêzer, jin û zarokên Kurd de, geh li Îmralî bi zincîr û lelekirina Serokê Haraketa Azadiya Kurd de… Û ha ha engizisyona asimîlasyon û qirkirina kulturî bikartîne.
Lewma girtiyên azadiyê, di şerê li dijî Cunteya Erdogan de, di formulek matemetîkî de, wek afirgerdê sosyolojiya dîroka nû, di bedena xwe de destanekî nû dinivîsin. Ev stuna sêyemîn ya dîroka nû ye. Li Grava Imralî jî zincîr û leleyên zulmeta Erdogan têne parçe kirin. Navê vê têkoşîna dîrokî, otopsiya li ser birîna sedsalê ye û navê wê azadî ye, demokrasî ye.
Germahiya sê stunên dîroka nû, Kurdistanê dipêçe, li herêmê bela dibe û digihe Ewropa. Bi xetên qalind, “îstîkbala” paşerojan destnîşan dike. Dîsa bi xetên qalind “îstîkbala” paşerojên kiryarên aşûfteyî yên Cunta Erdogan destnîşan dike. Navê vê neynika dîrokê, tacîdariya jiyana bi rûmet û hevpar e!...
Ezê di dawiyê de bêjim; ez di mîlanyuma belengaz de, bedena “qutb-û sultan”ên ku dibine ronahiya sedsalê, navê xwe li Kurdistanê dikin, bi Lebşêrîna Êzda, êşa wan teva di dil û bedena xwe de dijîm û wan bi dilgermiyek edebî maç dikim.
Medeni FERHO
- Ayrıntılar
Belê serhildana ku jêre gotin, me bi dawî kir û bi ser de beton kir, ji ber tev xeyal û derewîn bûn. Ji ber ticaran hêrsa Agirî bi dawî nebû, Tendûrek jî ticran dev ji hevaltiya bi Agirî re berneda, wan sonda li berxwedayînê dabû. Ew hîna li benda gelek zarokên agir û rojê bûn, ew li benda gelek evîndarên ji wan re bibin dildar, bûn, ji ber ku qêrînên geliyê Zîlan hîna di quncikên dilên hatine tirsîn de, xwe diparastin. Hîna ew piyên tazî di nava seqem, bahoz, bager û berfa welatê Serhedê de nehatine jibîrkirin. Berfa bi spîbûna xwe dihate nasîn, êdî nema dihate dîtin, wê belkên xwe spartine zozanên vî welatî. Weke ew strana dibêje, êdî xwîn li vî welatî digiriye, êdî kîn û nefret di çavên zarokên bi rojê re dikeniyan tije bûye. Rondik xwe li wan çavan bar kiribûn.
Ew roj weke duh, îro û sibê di hest û hizrên mirovên vî xakê de tê jiyîn. Ev mirovên xwe tiyê jiyanekî azad dibînin, li bendê ne ku ev êş û elem bibin rastî û di rûpelên spî de bêne bi cîkirin. PKK’ê bû ew rûpel, bû hêvî, bawerî, vîn û volkana vejîna nû li Kurdistanê.
Belê çiyayê Agirî û Tendûrek; serpêhatiya gelek leheng û şoreşgeran nivîsandin. Yek ji van serpêhatiyan, serpêhatiya rêheval, fermandar û evîndara rojê Dîcle Herdem e. Ev serpêhatî di nava dilên ticaran nede jibîrkirin de bi cî bûye. Her serpêhatiya şehîdekî li ser vê xakê, destanên bê dawî nivîsandin. Ezê jiyan û kesayeta heval Dîcle, weke jina ku bi rastiyên xwe re xweşik û azad jiya û da jiyan kirin vebêjim. Ji ber ku hevala Dîcle her kêliyên jiyana xwe xweşik û bi wate kiribû. Her kêliya jiyana xwe bi displînê re hûnandibû.
Carna dema mirov nikarbe hevalên herî nêzî xwe bi lêvbike, mirov gelek zehmetiyan dikişîne. Lê, nivîsandina li ser hevala Dîcle weke maf û fermanekî li ser xwe dibînim. Ger ez vê fermanê bi cî neyînim, wê wijdanê min hesab û lêpirsînê bike.
Sal borîn li ser şahadeta heval Dîcle, lê her ku min pênûs girte destê xwe peyv di lêvên min de ziwa dibûn û destê min dilerizî, pênûs nema dinivîsand. Lê, êdî ez nema dikarim rakim. Ev fermana wijdanê min ditevizîne. Ez her çiqasî nikaribim maf weke têxwestin bidim, lê ezê weke min pêre jiyan kir hewl bidim bi lêv bikim. Min dema heval Dîcle naskir, çav, dil û ramanên min, roja veqetîna bê dawî bi min nedan nivîsandin. Ez dema nû tevlî bûm çavên min li keçekî qet neyê jibîrkirin ket. Çavê min li ser qerimî bûn, dilê min lê dikeliya. Ji ber ku yê destpêkê ez fêrî jiyan, hevaltî, xeta Rêbertî û çiyan kirim hevala Dîcle bû. Weke mamoste û fermandara min ya yekemîn bû. Perwerdeya destpêkê çawa ji bo her hevalekî girîng e, ji bo min jî wê girîngî xwe diparast. Heval Dîcle, ez fêrî tama jiyana gerîlla kirim. Kedekî hevala Dîcle yê gelek zêde di ber min de çêbû. Ew pir bi me re mûjûl bû. Ji bo me perwerde bike li ser pîvan û rêzikên gerîlla gelek hewldan û keda wê ji bo min û hevalan çêbû. Berî ku ez werim çiyan min hevala Dîcle dîtibû. Lê, wê demê temenê min derdora heşt- neh salî bû. Dîtina wê demê, di hişmendiya min de weke xeyal mabû. Malbata min di bîra hevala Dîcle de bû. Ji ber dema min sicîla xwe da, keniya û got; “erê, dema ez dihatim mala we, tu hêja zarok bû, niha jî tu hatî bibe gerîlla, çiqas, dem zû derbas dibe, ne wisa heval?” min jî got; ger ew dem temenê min têrêkiribane, ezê wê demê tevlî bûbama.’
Hevala Dîcle, di meşa xwe ya nav têkoşînê de, hertim weke şoreşgereke xwedî hêz, sekin, bawerî, pîvan û rêgez meşiya. Hevaltî û fermandartiya hevala Dîcle, di dilê mirovan de gelek rêçên diyarker hiştin. Ji ber ku hevala Dîcle, hevsengî di navbera hevaltî û fermandariyê de dabû avakirin. Mirovan fêmdikir û wisa nêzdibû. Ew diket cîhana hevalbendên xwe. Ew bi hevaltiyê re weke mirûdekê girêdayî bû. Hevalên ku bi hevala Dîcle re bimana, piştî jê vediqetîn ciyekî taybet li gel wan hevalan dida hiştin. Hertim ji me re behsa xeyalekî xwe dikir. Ezê vê xeyala wê bi were parve bikim.
Digot; “piştî Kurdistan azad bibe, ezê siwarî hespekî spî bibim û li ser wê hespê zînekî bi xemil çêkim. Ezê keziya xwe ya dirêj bihûnim, ger porê min dirêj nebe jî, ezê porekî ji xwe re bikirim û bi wê hespa spî destpêkê li Amed û piştre li tevayî Kurdistanê bigerim.”
Di wê xeyala xwe de, hevala Dîcle çiqas evîndara vê xakê ye ji me re dide nîşandan. Hevala Dîcle kesayeta xwe li ser evîna welêt avakiribû. Piştî perwerda şevanên nû min bi dawî kir, ez derbasî herêma Metîna bûm. Du sal di navberê de derbas bûn, hevala Dîcle, weke fermandar derbasî herêma Metîna bû. Cara duyem, me li wir hevdû dît. Li wir ji min re got; “êdî tu mezin bûye, lê dîsa jî ez bawer nakim ezê te rojekî wisa bibînim.”
Me ev dîtin, weke qonaxa duyemîn bi nav kiribû. Em du salan li herêma Metîna bi hevre man û bihara 2006’an ez ji herêma Metîna derketim. Ez dema ji Metîna qut bûm û bi taybet dema ez ji hevala Dîcle cara duyemîn qut bûm, ez pir êşiyam. Hevala Dîcle gelek ji vê veqetîna me êşiya. Hembêzkirina me ya dawî, ji çavê me herduyan rondik hatin xwarê. Lê, min hêvî û baweriya xwe qut nekir ku ji bo carekî din em hevdû bibînin. Dîtina me ya dema siyemîn di ketina rêwîtiya bê dawî de hate pêkanîn. Dema siyemîn, ji her dîtinê bi wate û nirxtir bû. Di vê rêwîtiyê de gelek rojên veşartî li benda me bûn. Weke her rêwiyekî, dilê hevala Dîcle ji kelecan û bê sebriyê davêt. Tevî ku di aliyê fîzîkî de gelek zorî û zehmetî jiyan dikir, lê ticar bend ji bo xwe neda avakirin. Ji ber kesayeta xwe, ji çavkaniya Rêbertiyê avakiribû. Hevala Dîcle, berê xwe da Agirî û kete şîveriyên sînoran na nasin. Çavên xwe li ser bejn û bala Agirî girêda bû. Her çiqas daxwaza min ew bû ku em bi hevre bikevin nav deryaya Agirî, lê careke din veqetîna bê hempa xwe di navbera me de weke pirekî avakir. Li ser wê esasê min berê xwe da Tendûrek û hevala Dîcle berê xwe da Agirî. Lê, me dilê xwe di kefa destê hev de pêça û em ketin rêwîtiya vî welatî. Hevala Dîcle çend heyvan li Agirî ma, lê xwe di dilê zarok, dayîk, ciwan û kalan de da çandin. Ji ber di nava wan heyvan de êşên wî gelî jidil de hîskir û di çavê wan de birçîbûna azadiyê dît. Bi gel re têkiliyekî xwe ya nazik û bi zanist hebû. Hebûna xwe, di hebûna gel de avakiribû. Piştî çend heyvan, her çiqasî çav û dilê wê ji heybeta Agirî têr nebû jî, careke din berê xwe da herêma Dembatê. Li Dembatê em hemû hevalên jin bi hevre ketin wargeha Zivistanê û di Zivistanê de hevala Dîcle berpirsyarê giştî yê wargehê bû. Him hevalên xort û him jî hevalên jin, jê hezdikirin û rêz digirtin. Heskirina xwe ya jê re bê qusur didan nîşandan. Ji ber di hevaltiya xwe de, heya dawî bi bawerî û rêxistinî bû. Hevala Dîcle her çiqasî heval rexne dikirin jî, lê têgihiştina hêzdayînê ticaran paş çav nedikir. Ji ber hevala Dîcle her tişt li ser hîmê hevaltî dida avakirin. Ji bo xwe bi cî anîna erkên hevaltî, weke nan û avê didît. Hevala Dîcle, hevaltiya herî rast ya bi hêviyan dagirtî hilbijartibû.
Ew ne têrbûna ji Agirî bi dubareyî bilêv dikir. Ji Agirî hezkiribû û Agirî ew di nava belekên xwe de mîna xwest bi cî kir. Bi Bihara 2008’an re cara duyem berê xwe da wê xakê. Riwê xwe dabû warê Tendûrekê. Hevala Dîcle bi hêviyên mezin derbasî qada Tendûrekê bû. Weke di nivîsa xwe de diyar dike, ev çûyîn hîn zêdetir bi wate û girîng e. Berî biçe bi rojekê, di nivîsa ji min re nivîsandî de van hevokan dirijîne ser rûpela sipî. Di dema destê me li ser milê hevbû û di xatir xwestina xwe de jî, ev hevok ji min re got; “wê ev rêwîtî nemîna ti rêwîtiyên demê borî bin.” Bi rastî jî ev rêwîtî qet di nava xwe de dem diyar nekir û kete riyeke bê dawî de. Min dema xwe ji hevdîtina çaremîn re amede dikir, Ji min re gotin, ew çûye tevlî nav karwanên şehîdan bûye. Min jî got; ew di quncikê dilê min de razaye û ji min re dibêje tu tenê dilê xwe û mejiyê xwe ji bo Rêbertî bi karbîne.
Tendûrek ji min re got; ez im warê Dîcle, Sîdar û Silav’an. Êş û jana wan dipêçim di hinavên xwe de. Ez im ji evîndariya wan re nebûm dildar. Lê, êdî dem hatibû zayîna evînê. Êdî dem xwe ji veqetînên em fêrnebûne re amade kiribû. Êdî dem fermana xwe diyar kiribû. Belê, heta kêliya dawî li berxweda û di encama pevçûnek de jiyana xwe ji dest da. Heya kêliya dawî şerdike û ji bo ku nekeve destê dijmin de, narincok (bomba) bi bedena xwe ve diteqîne. Çeka xwe û dûrbîna xwe tev perçe dike ji bo ku nekeve destê dijmin. Ew weke kulîlka serhildêr di nava wan kevirên volqana Tendûrekê de serî hilda û bi sonda tolhildanê berê xwe da berbanga rojê. Êdî wê ev kulîlka serhildêr, hertim di dilê min de jiyan bike. Ezê mîna şervanê şopdarê riya wan bim. Ezê têbikoşim, bibim bersiva hêviyên wan yên ku nîvco mane, bi wijdan û bi girêdana xwe bidim jiyan kirin.
Şaristan Nurhaq
- Ayrıntılar
Ev babet di gelala romanê de, di dahûrandinan de hate diyarkirin û hate destgirtin. Ev yek derkete rastê: Li Kurdistanê hezkirin jî hatiye qetilkirin. Çawa ku gelek devên mêtîngerî dibêjin “Kurd wehş e, nêvenga hezkirinê, jê hatin hezkirin û hezkirin tiştek wisa nîn e, nizanin!’’ Bi rastî jî ev, hindek wisa ye. Mêtîngerî, di vê mijarê de rola qirkirinê leyistiye. Lewma hewl hatiye dayîn ku bê vegotin, çalakmendiya me ya şoreşgerî, çalakiyeke hezkirinê ye. Riya hezkirinê, şêwaza hezkirinê bi şoreşê re tê destgirtin, hîmê objektîf tê danîn. Ka wê hezkirin û rêzdarî çawa pêş bikevin, bi girêdana çi ve wê pêş ve herin, tê daxistin. Hîmên azad, di vê derê de wateyeke mezin diderbirînin. Dîsa di vê mijarê de estetîk dikeve dewrê. Girêdana fîzîkî, giyanî û zanyarbûyînê bi estetîkê ve tê avakirin. Û dertê rastê ku ev, dikarin mirov xweşiktir bikin. Di wateyekê de hatiye destnîşankirin ku rasteqîna şerê me, di avakirina ji nû de, xurt şerkirin-dana şerkirin wê karibe ji têkiliya hezkirineke xurt re rê vebike. Dîsa hatiye daxistin ku hest û hezkirinên erzan ê di destpêkê de hêz nedaye şer, ji şer daye girtin, aniye haleke paşverû, heta ber bi her cure felişandineriyê ve biriye. Di vê mijarê de nêzîkatiya rast qîmeteke xwe yê mezin heye, li Kurdistanê ji gelek encamên girîng re rê daye vekirin, nêzîkatiya koletiya jinê rûxandiye, bûye sedem ji hilkeftina mezin re, saziya xeyalan, azwêriyan, viyan, wire û estetîkê ve di qîmeta pêşxistinê de ye.
Di: Beriye em tevlî refan bibin, têkiliya pêşîn a me dabû destpêkirin, ew şêwaza koledariyê bû. Piştre bi wê pêvajoya ku me anî nava refan ve em, hêdî hêdî qutbûna ji koledariyê dijîn. Yanî pêwîstiya azadiyê piştî têgihîştina şêwaza têkiliyeke kole ya jiyana kevin, êdî em dikevin nava lêgerîna azadiyê. Bi rastî jî azadî çi ye? Divê di mejî de çawa bê şênberkirin? Çawa gihandina azadiyê çêdibe, azîna wê çi ye? Hewldan çawa tê pêşxistin? Bi gotûbêjan ev dikare dakeve rastê. Ji ber ku di nava refan de têkilî û qutbûnên bi vî awayî zêde tên jiyandin.
S.P: Erê, bi taybetî ew qadên ku hun jê hatine, ev hindik hatiye gotûbêjkirin, hindek girtî maye. Xebatên di çiyê de jî hindek wisa ne. Me, gotûbêjê zû da destpêkirin. Di sehaya Rojhilata Navîn de hindek jî da pêşxistin. Çawa ku min got, yên li çiyê qet gotûbêj nekirin. Ji ber giraniya jiyana leşkerî, ne fersend dîtin, ne jî dane nasîn. Yên di zindanê de jî, vê bi vaca pergalê girtin dest. Yanî şêwaza têkiliyên pergalê wisa bi şoreşgeriyê rûpoş ango cîla kirin û xwestin ku wêjeya têkiliya şoreşgerî pêş bixin. Ji derve ve gelek keçên ku axaftinên hezkirinê wan ê mezintirîn yên tên zanîn, ji nêzîkatiya hembêzkirinê re bi heman helwestan bersîvdayîna yên hundir, bi wê pêvajoya ku dihate xwestin PKK bê felişandin re rû da. Di şênberiya halantêdana Şener de ku uslûbê felişandineriyê dihate kûrkirin ev, hate derxistin. Mînak, hevalekî ku em bi puxteya şoreşgerî û durustbûna wî bawerbûn, ka xwe çawa pêgirê çelexwariya hestan dikir, çawa vê digihand astên tirsnak me nirxand. Mîna vê gelek têkiliyên di hundir de tên jiyîn, têkiliyên jin-zilam ka çawa şûna têkiliyên şoreş û partiyê digirin tê zanîn.
Dîsa ciwanên ku ji hundirê pergalê û şagirtiyên ku ji nêvenga 12 Rezberê tên, têkiliyên ku pir bêşêwe, bêarmanc dijîn hene. Ew têkiliyên sexte, hindek bi çanda TVê, ya pergalê, ew 12 Rezbera di riya Amerîka û Hollywoodkirinê de (ev dibe şêwaza jiyana emperyalîst) ku bi wan ciwanan empoze dikin li rastê ye. Dîsa hêmanên ku jêderka xwe ji gundîtiya klasîk digirin, ji jinê re tenê nêzîkatiyeke di bingehê zayendîtiyê de ye, hemû têkiliyên hezkirinê yên sexte yê pergalê bi rengekî belavî hate çespandin. Yên ku hê jî bandora vê bi ponijîn dijîn hene. Min xwe di vê mijarê de baş kir lêgerekî dahûrandinê. Ez hizir dikim ku di vê mijarê de bêtir di rewşa bi kûrahî bêm têgihîştinê de me. Me di virê de, dixwaze bila di aliyê binkeyê de be, dixwaze bila di aliyê xwediyê nêzîkatiyên curbecur de be, di bingeh de şoreşeke rastînî pêk anî.
Di teşeyê têkiliya destpêkê ya min de, her tişt hebûn. Bandora taybetmendiyên pergal û gundîtiyê hebûn. Dîsa pir seranserî hebû. Tebî bi gor nêzîkatiya têkiliya hevalên me jî, kesayetek min tunebû. Vê, mîna çarenûsekê dîtin û weke pirsgirêkeke ku li zincirê hatiye xistin fêmkirin, ne guncaw bû. Lê, bi rengekî erzanî berdan jî, ne guncaw bû. Nêzîkatiya ku wê piştre hesab bipirse hebû. Bi rengê felişandina felişandiner û hevkarmendan, vegerandina felişandina KTyê tolwergirtin hebû. Di bingeh de bi wateyekê klasîk nêzîkê gelşê nabim. Heta ne di wateya klasîk de, ne di wateya nûjen de. Di têkiliyên min ê jinê de puxte girîng e.
Em, dixwazin di aliyê pênasekirina pirsgirêkê de bersîvan bidin. Em, pir rêxnedar nêzîk dibin. Yekcarê em ve napejirînin; malbat, divê a-wiha be, têkiliyên jin-zilam wiha tê avakirin, zayendîtî wiha tê derbirandin û têrbûnî peyda dike. Ez, naxwazim bi pirsên wisa re qîma xwe bînim. Tam berevajî em pir rasteqînî nêzîk dibin. Em, hem astên wê yên zanistî, hem giyanî, hem jî siyasî hemû aliyan di nava hev de dibînin û xwe digihînin şêwaza nirxandinê. Heta yê azad çi ye? Pêwendiya di navbeyna hezkirin û azadiyê de çawa tê avakirin? Pêwendî bi xweşikbûnê re çawa tê avakirin? Ez dixwazim wê bidim û wê didim gotûbêjkirin.
Ger bal bê dayîn, di nava milîtanên binkeya me de nêzîkatiyeke wiha zêde pêş neketiye. Her yek ji wan ya înkar dike, ya jî bi koletiya xwe tê girêdan; pir xweperestî heye. Heta ku serbest bên berdan wê hev û dî bînin kijan rewşê, bi rastî jî tebatkirina mirov zor e. Eşkereye ku ev tekilî wê pir hindik azadiyê esas bigire. Heta wê aliyan bîne rewşa nenaskirinê. Bi hêsanî hatina aliyekê rewşa pîrejinokekê zêde zehmet nîn e. Ev rewş di şoreşê de, wê ber bi jê xwarinê û felişandina mezintirîn a şoreşê ve rê vebike. Disîplîn nîn e, pergal nîn e. Tebî her kes ji ber egera têkiliyên nas û dostan wê par bixwaze, ev jî, wê ber bi rawestandina şoreşê ve bibe. Tekiliyek bi serê xwe jî, dikare bi felişandineriyê ve encam bigire.
Di aliyê din de şêwaza serokatiyê kû tê xwestîn pêşkeve û di azadiyê de bixwebawer e, pêşî hemû têkiliyan qut û perçe dike. Ji mijara mulkiyetê derdixe. Dixwaze zilam ji nêvenga zilamê serdest derbixe. Dixwaze jinê û zayendîtiyê ji rewşa bûyîna hêmana bikaranînê di bingehê mulkiyetê de derbixe. Bi çemka serdestiya zilam re ditêkoşe û hewl dide ku bipirse ka jin çi ye. Mînak, di rasteqîna civakê de ji bo zewacê dikarim bibêjim çi? Mamoste Yalçin, di nirxandina bi navê “Li Bexçeyê Kurd Soz û Peyman’’ de ramanên xwe hindek pêş dixe. Min, pêwîstî dîtibû ku di derbarê zewacê de nirxandinan pêş bixim. Pir balkêş in û nirxandinên wisa ne ku bi baldariyekê hindek encam dikare jê were derxistin. Tebî tevî ku ne li hember pevrebûna me jî, tê fêmkirin ku ew curbecur bîçimên jiyanê dixwaze zewaca ku di şêweya têkiliya taybet de be, dixwaze ya îro li Tirkiyê ku tê xwestin bi rengekî belavî bê kirin be, gelek tiştan bi xwe re dibe, heta diqedîne. Ji bo nimûne, hinek encam derketine, dibêje, “malbat li ser navê hezkirinê tê avakirin û ev encameke xwezayî yê hezkerinê ye!’’ Heta dibêje, “Ev diqedîne!’’ Ji nêzîkatiya me vê yekê derxistiye; hindek jî dikare were vê wateyê. Kartêkerên ku di bin bûyera zewacê de peyda dibin, pê dihese ku xeniqandiner in. wekî din jî, ji nêzîkatiyên me hinek xalên bingehîn selimandiye: Bûyera zewacê dîtiye; zewace dê-bav, ezmûneya zewaca min a puxteyî û di hundirê civakê de zewaca Kurd a ku pir ziwakar e, xeniqandiner e, bandora wê ferq kiriye. Va, di vê derê de ji bo şoreşa me dibêje, “Dikare bibe çalakiyeke mezin a hezkirinê!’’
A ku dixwazim bibêjim, dibîne. Ew beş, ji bo lêkolînkirinê pir nirxdar e. Naxwazim wê beşê zêde dubare bikim. Dibêje “Li ser malbata pîroz çalakiya Abdullah Ocelan sisê ne. Yekemîn, dibîne ku zewaca dê-bav, bav diqedîne. Bavê wî di pergala malbata pîroz de mîna yekî dînbûyî ye. Duyemîn, ezmûneya zewaca wî bi xwe êdî bûye cendereyek. Sêyemîn, malbatên Kurd. Herî hindik di pêşiya 1992yan de li hember metirsiya bûyîna şervanên PKKê malbat zarokên xwe direvînin, dibine Ewrûpa û didin zewicandin. Tirsa wê bireve gerîla, dixwazin bi zewacê bin bixin. Ev çalaktiyên komî ne.’’ Dîsa dibêje “Bi çalakiya azadkirinê di encama wê bersîva ku tê dayîn de, di nav alîgirên mulkiyetê de tirs heye. Di civakên ku tirsê ji nava radikin de, mulkiyeta taybetî ya çikûs nabe. Tirs mitleqa çikûs e. Mulkiyeta taybet, çikûsiya berhevkirî ye. Zewac, mulkiyeta taybet a herî veşartî ye.’’ Dîqat bikin, vana di hevdîtina me de ji bo ku zelalî peyda bibe dinivisîne. Wiha didomîne, “Dixwaze bila mara mele be, dixwaze bila bi nasîna dêrê be, dixwaze bila ji hêla rayedarên taxî yên laîk ve bê îmzekirin, mar, peymaneke hiquqa deyndariyê ye. Di bingehê wê de, ne ji bo destpêkirina pevrebûnê, hesta berdewamiyê têxe bin ewlayiyê heye. Mar, tirsa ku wê hezkirin biqede ye. Ji ber vê egerê hezkirinê qedandin e. Yekbûyîna her du zayendan, tenê ku di nêzîkatiyê de bêdawîbûn hebe, layiqê mirov e. Bi hev re jiyîn serûwenek e. Dilwêrekiya her qas hev û dî ji nû ve keşifkirinê ye. Ku her qas nû be, pevrebûyîn jî, bêdawî ye. Hezkirin, tenê bi dilwêrekiyê guncaw e. Evîn, tenê mafê wî/ê yê/a ku ji hezkarê/a xwe re dikare asîmanan zevt bike ye. Gel ji bin zincira koletiyê ango kedkaran ji bin zincîra mulkiyeta taybet rizgarkirin, bi zevtkirina asîmanan ve wekhev e. Zevtkirina asîmanan, qezenckirina bawerdêriyê ye. Ê ku ne bawerdêr e, hêza hezkirina wî nîn e.’’ Mînak, di derbarê sîstema Sovyetê ya hilweşiyayî de dibêje, “Ez bawer dikim ku berteka Abdullah Ocelan li hember çavbirçitiya zayendî ku wek azadiyê tê dîtin di reel Sosyalîzmê de, mezin e.’’ , “Serok APO, bawer nake ku beriya rûxandina malbata pîroz a feodalîzmê, Kurdistan azad bibe. Malbata pîroz, tê wateya têkiliyên dîl û jina dîl. Ev dahûrandin, çalakiyê azadkirin e. Ji malbata pîroz re bersîvdayîna APO, çalakiya azadkirina jinê ye. Di pêvajoya jin a gerîla de jî, weke ji cendera jinê tolwergirtina xwe ramiyaye. Rahavêj e.’’
Soz û peyman, di vê beşê de li ser van disekine. Yanî li ciyekî tiştên ku têgihîştiye daye kurtekirin. Tebi di van dahûrînan de wergirtina azadiyê guncaw e. Hunê ji bo gotûbêjkirinê zîrek bin.
A ku ez dibînim, qada ez jê hatime weke ku gotûbêjên wêrekanê nîn in, rev heye. Hin têkiliyên ku we jiyaye, we terkeserê qeyranê kiriye. Ev yek li ba min çiqas hatiye jiyandin û çawa encam wergirtiye da ku we ronî bike pêşwazî kirim. Yanî min, di ciyekî de her kes ji vê para herî mezin û lewma wêrekî bigire vegot. Tebî gelek ji wan ne azweriya xwe, ne koletiya xwe, ne jî hestên xwe tînin ziman; ser vedişêrin, dixine nava qeyranê. Niha min jî jiya, lê ya min, va ye bi tevgereke azadiya mezin bersîvdayîn e. Ez, di bingeh de taybetmendiya zewac ango têkiliyên kolekirinê dikarim bêtir kûr û dahûrîn bikim; dikarim çalakiya azadiyê rapelikînim.
Tebî ez polîtîkayê bi rê ve dibim. Di ve mijarê de wek we nikarim terkeserê qeyranê bikim. Ez di bin navê “Têkiliya min a taybet de’’ nikarim xwe hilweşînim û bûyeran biafirînim. Min, hemû teşeyên têkiliyan, polîtîkayê û heta xebatên leşkerî dame xurtkirinê. Bila li ba dahûrandina her tiştên ku hun dijîn, binkeya siyasî û leşkerî jî xurt bibe. Pir kêm heval dîqatê vê dikin. Mînak, derkete rastê ku azadbûna jinê tevkariya gerîla ye. Pêşiya artêşbûnê vekirin, çalakiyeke wisa ye ku di cîhanê de pir hindik şoreşan pêk aniye. Min ji vê re wêrekî nîşan da. Min got, “pêwîst e mirov wêrekî nîşan bide ku wê jin di gerîla de karibe rol bileyize ango di artêşbûnê de karibe cî wergire.’’ Lê, min çawa wêrekî nîşan da? Min vê wêrekiyê bi çî ve girêda? Azadiyê ve û bi çalakiya azadiya jinê ve. Niha me hêza şidiyayî ya jinê hindek daye avakirin.
Lê gelek kes hê xwe negihandine vê. Zêde qîmeta vê nizanin, nikarin bibin çare. Ev gelşeke cuda ye, lê serokatî di şênberiya xwe de vê çareser kiriye. Em, di vê mijarê de wêrekî didin partiyê û we hemûyan. Ev, hinekî dîtir we azad dike. Ger ku sehaya serokatiyê hinekî dîtir we azad dike, sedemê vê hêza baweriyê bidestgirtin e. Sehaya serokatiyê, çalakiya azadiyê hindek pêş de biriye, jinê pênase kiriye, azadiyê pênase kiriye. Vê bi çalakiyê pêş ve biriye. Ji ber wê yekê pê tê bawerkirin û ji ber ku bawerî pêk tê, azadîxwaz jî hindek diponijin.
Hunê pala xwe bidin vê û hinekî dîtir, li ser azadiyê biponijin. Dîsa li vê derê riya erzan nîn e. Wê kesayeta we wergir qezenc bike. Wê di aliyekê de bibe siyasî, bibe leşkerî, di aliyê din de jî, wê xwe bigihîne piroziya hestan û azadiya têkiliyan. Hunê, li hember wan bermayên ku we di kevin de jiyaye, bi serkeftin dawî lê bînin û asteke pêşketîtir bigirin. Heta hunê, di vê mijarê de estetîka xwe pêş bixin. Hunê vê bi teşeykê kulîlkbûna şoreşê pêgirê nirxandinê bikin. Bi kurtasî me got, şoreşgerek bi van aliyên xwe ve jî mijul dibe, xwe xurt û temam dike.
Em demxeya mulkiyetê ya li ser zayendîtiyê radikin
Da ku ev gotûbêjên me di taybetmendiya watedar û pêşxistinkar de bin, ya/ê dibêje “Ezê bibim milîtan, di vê de biryarmend im’’ divê li vê binêre. Pêwîst e xwe bigihîne hêza birêvebirina vê. Ez, li pratîka we hemûyan ya di bingehê nêzîkatiyên kevneşopî de dinêrim, di teşeyên qeyranan de encaman dertînin. Gelek heval azwerî û hestên xwe yên azadiya jinê ger fersend bibînin wê ber bi cukên şaş ve biherikin. Dikarin bi serdestiyê ve encam bigirin. Dikare bi serdestiya zilam bibe, bi hestên jina kole barkirî bibe. Yek jî dikare pir taybet bibe. A herî girîng ku girêdana xwe bi peywirên bingehîn ve nebe, dikare di teşeyekê pir zêde nepixandî de derkeve rastê. Dibe ku aliyê estetîk qet tune be. Dibe ku aliyê civakîkirin, netewîkirin û welatparêzîkirin di pîlana duyemîn de bimîne. Bi rastî jî hemû hindek wisa çêdibin.
Tebî em, li hember van rexnedar in. Em, ji têkiliyên wisa re di nava partiyê de, îcar di nava artêşê de zêde cî nadin. Rast tevlî bibin û azad bibin. Bi azadbûyînê ve têkiliyên watedar dikarin bên pêşxistin. Lê ev çendî zor e, çi çalakiyeke mezin bi xwe re pêwîst dike eşkere ye. Niha tê zanîn, gelek hevalên me vê sehaya têkiliya azad înkar dikin, dapaçîn dikin, fersend nadin azweriyên pîroz, hinekî din jî averê dikin. Ev hemû zêde watedar nîn in. Ez çalakiya xwe didomînim. Jina ku bi xwe bawer e, helbet emê fersend bidinê. Her ku em dixwazin hewqas hevgirtî bimînin, hingê emê cî bidin azadiya jinê. Bila pala xwe bidin zemîneke azad û xwe bigihînin derbirîneke azad û xwe bigihînin derfeteke çêtirdîtina azad. Lê zewacên erzan, hestiyariyên erzan çespandin, bi ya min pir metirsî ye. Dixwaze bila bingeh ji jinê bigire, bila ji zilam bigire mijara cî nedayîna vê bi hostatî pêşxistin girîng e. Ev, herî zêde xwedî şensê ji tevgera azadiya jinê re zemîn û riyekê wergirtin e.
Di vê mijarê de bi taybetî hunê hinekî din biramin. Wê ji azadiya we re baweriya we pêş bikeve. Hunê, hem pênasekirina xwe de, hem di meşandina xwe de hêz qezenc bikin. Ev, helbet wê we ber bi helwestên xurt; li hember serdestiya zilam dibe, li hember ketîbûna jinê dibe, we bîne şûngeheke xurt. Wê hingê wate û girîngiya têkiliyên li ser vê bingehê hebe.
Di gelala romanê de ev, di teşeyê serê gelş de hatiye xwestin ku bê dayîn. Dîsa di dahûrînan de, di derbarê vê mijarê de serê gelşan hene. Ger binke nikare binirxîne, ev bêberpirsiyariya wan e. Di vê mijarê de, ji baldarî û hêza nirxandina berfirehî ya serok pêmen e.
D: Serokê min, bi taybetî ew seha ku em jê hatine çemka azadiyê tam nehatiye têgihîştin. Em jî tênegihîştibûn. Mînak, li ser navê azadiyê, li ser navê viyana azad ji zayenda dijber re bi temamî bertek raberkirin û redkirin hebû. Nêzîkatiyên bi vê şêweyê hebûn.
S.P: Erê, di hinekan de redkirin heye. Lê bele, ji vê redkirinê şunde ku fersend bibîne zevtkirin û gotina “Tu hebûniyeke zayendî ya bêteşe yî, ezê te wisa bi kar bînim’’ heye. Di bin wê de durûtiyek heye. Pêwîst e bê dîqatkirin. Yê/a herî zêde red dike, her qas dikare bibe xeternak. Pêwîst e, ew têkiliya seranser û şêwaza têkiliyên ku bi hêsanî tên pejirandin, zêde neyê bawerkirin. Pêwîst e mijar di kûrahiya çawa ku me pêkaniye de bê destgirtin. Pêwîst e hindek puxte bê destgirtin. Bi taybetî qismê jinê, divê qismê zilam baş nas bike. Niha bi vê rewşê ji we hemûyan re bê hiştin, têkilîyên ku hun pêş bixin wê bi seqetiyan ve dagirtîbin. Ji ber ku her kesê dibêje, “Ez PKKyî me’’ weke mirovan dihesibînin. Dema ku hun dikevin nava têkiliyê jî, hun diqedin, mahf dibin. Ezmûneya min pir net danî rastê ku rewş ne wisa ye. Ezmûne ya mezin, têkoşîna mezin heye. Pêdiviya we ya kûrbûn, ponijandin û azadiyê pir alî fêmkirin heye. Vê yekê gav bi gav di nava partiyê de bidine sepandin. Pêwîst e hun vê yekê hindek bi hostayî çêbikin.
Ma li hember zayendîtiyê bertek, naxêr! Min zayendîtiyê jî di vê mijarê de hindek gihandiye raveyê. Ez, hê jî hendazetiyeke mezin nîşan didim, da ku demxeya mulkiyetê ya li ser zayendîtiyê rabikim. Hema her roj dikarim bibêjim, keça ku dibêje, “Ez, ez im!’’ jî, taybetmendiya wê ya zayendîtiyê di bingehê mulkiyetê de pêşwazîkirin bi giranî ye ango di wateya zewqa bêteşe de dikeve nava nêzîkatiyê. Bi ya min her du jî hev û dî temam dikin. Yek ber bi bûyera fahîşetiyê ve dibe, ya din jî xwe bi hûrhûrîkirin dibe çil awayî firotinê. Min jî di ezmûneya xwe de vê di nêzîkatiya aliyê dijber de hindek dît; zayendiya xwe tam temam firotin. Di bingeh de rûyekê din ê vê fahîşetî ye. A di hundirê civakê de bi belavî tê jiyandin, mînakeke vê ye, yanî wek mulkiyetekî baş dîtin û firotin. Teşeyekê firotina ku eşkere bûye fahîşetî ye, ya din jî tenê bi zewacê pêk hatiye. Dibe ku zewacê wek damezrakeke fahîşetiyê nanirxînim; evê şaş bê fêmkirin, nikare bê rakirin û min têxe rewşeke zor, lê zewac ez dikarim bibêjim ku fahîşetiya dumend e. A li derezewacê ye jî, fahîşetiya giştî ye.
Di bingeh de pêwîstî heye hem fahîşetiya giştî hem jî fahîşetiya dumendî bê vekirin. Di bingehê vê de gihandina hezkirina mezin dikare pêk were. Ev jî pêdiviya çalaktiya şoreşgerî ya mezin û hêza ramanê bi xwe re pêwîst dike. Kesayetên ku pir ne xurt in, nikarin vê bigirin. Di vê nirxandinê de hezkirin, weke baweriyeke mezin û bi hêzê ve girêdayî ji rastê re hatiye daxistin. Ger ku bibe, ev tiştên ku min jimartine, dibe ku bên derbaskirin. Li tîpên herî qirase binêrin, dema dikevin nav damezraka malbatê, bi rastî jî piştî yek-du salan ji fahîşetiyê re rê vedikin. Çavê jinê jî, zilam jî li derve ye. Jin jî hezar caran dixapîne, zilam jî hezar caran dixapîne. Ev fahîşetiya dumendî nîn e, ma çi ye? Heta niha jî bêrî û hesreta min a herî mezin di van mijaran de derbaskirina fahîşetiyê ye. Tebî ez nikarim durûtiya alîgiran tebat bikim. Yanî heya niha jî hindek baweriya min bi min heye. Ez hê jî li pey mezinbûnê me, li pey hezkirinê me, li pey xurtkirinê me. Lê têgihîştina piranî hevalan di asta têgînan de jî di rewşeke pir paş de ye. Gelek zilam, gelek jin bi rengekî rast nêzîkê pênasa kar nabin. Lê dîsa jî şoreş hêvî ye, hêvî jî ber bi pêşketinên mezin ve rû digire. Çareseriya erzan nîn e.
Bi kurtasî, nêzîkatiya zayendî ya bêteşe bi rastî jî bêrêzdarî dike. Ez nikarim vê bi kesayetiya xwe re bidim pejirandin. Zewaceke wisa bibe, têkiliyeke taybet wisa bibe, têkiliya hesteke wisa bibe, ez jê re girtî me. Di bingeh de dîqat bikin, ez ji jinê re eleqeyeke bilind raber dikim û dixwazim wê bilind bikim. Di vê mijarê de jiyaneke pir cuda dixwazim derbasî şênberiyê bikim û ez bawerim ku, li qada navnetewî jî hindek zor û bandorê dame çêkirin. Lê heya niha jî weke peywireke rişt dibînim. Ev pirsgirêk ne bi înkarokiyê, ne bi hişkatiyê, ne bi serdestiya zilam, ne jî bi çemka erzanî ya “pêdiviya min heye’’ tê çareserkirin. Ger ku îro li hember dijmin min derbe nexwaribe, ji ber ku min li hember jinê derbe nexwariye û di vê mijarê de ez bi serkeftin bûme. Heke ku hewqas jinên azad li dora min dicivin, ji ber hin tiştên ku ez bidim van hene. Heke ku ez, qasî çi zilamê ku nikaribe, tevgera jinê dimeşînim, ev ji ber wê hêza ku ez gihîştimê wisa ye. Di bingehê rêkxistinê de jî, şoreş heye, azadî heye. Nexwe çima ez wisa me? Çima yên din ne wisa ne? Min, li kesan zorê kirinê, bi hêza rêkxistinê û bi hêza otorîteyê jî kesî neaniye. Kûrkirina tevgereke azadiyê mijara gotinê ye. Ger ku pêwendîdariya we jê re hebe, hunê hewl bidin ji bo rê wergirtinê.
D: Serokê min, bandorkirina vê tevgerê li ser KTyê jî mijara gotinê ye. Bi taybetî bûna serokwezîr a Tansu Çîller encamê ji me bandorbûnê ye.
S.P: Tebî, KT li hember tevgera me ya jina azad, ji jor de bi Tansu Çîller bersîv daye. Ew jî di kesayetiya Tansu Çîller de dixwaze jinê bikişîne sehaya serokatiya dij-şoreşê. Bi rastî jî dema ku çû Kurdistanê û gelek jinan kişande sehaya perwerdehiya xwe, ev yek bi vê ve pêwendîdar e. Dîrekt bi bandora me Tansu Çîller derkete rastê. Jixwe di kongreya DYPê de binketina qismê zilam weke encamekê çalakiya me bû. Yek jî pêşketina azadiya jinê, Tirkiyê wêrekdar kiriye. Bêtir jî heye; gotûbêja mezin a rewşenbîran di bingehê van dahûrînan de ye. Bandorbûna tevgera azadiya jinê ya li Tirkiyê jî bi şîdet e. Ev teyisandina xwe dide organên çapemeniyê jî. Lê bi rengekî çelexwarî, bi rengekî ji puxteyê vala derxistin çêdikin. Ji bo ku dij-şoreşê re ango jiyaneke ketûber re xizmet bike, vê bi kar tînin. Ew gelşekî cuda ye. Lê eşkereye ku pir bandordar e.
Divê mirov wêrek be. Bi misogerî qasî bastûra vaceka saxlem, bi hêza hêstên peşketî rasteqîna bingehîn a ku ji şer qut nebûye dîtin, va di bingehê welatparêzî, dîrok, gel, partîbûyîn, rêxistinbûyîn de bêyî ku berevajîketina berxwedêriya jiyana rojane ya şoreşgerî, pêşxistina hêza hest û hezkirinê girîng e. Tabî dîsa divê ku yên dixwazin çelexwarî bikin bên dîtin. A yekemîn de jin, hindek wêrek dibe, azad dibe, lê gelek zilam ango çemkên serdestiya zilam hene ku dixwazin vê bi kar bînin. Ji ber ku hun zêde ne polîtîk in, di vê mijarê de we xwe zêde negihandiye hêçandinê, ev yek dibe sedem ku hun qels bimînin û gelek xeletiyan re rê vebikin.
Bi kurtasî, hunê pejnker nêzîkê perwerdehiya xwe bibin, ji bo pêşketin û veguherîna kesayetiyê hunê qîmeteke bilind bidinê û zemîna partiyê zêde zêde binirxînin. Hunê di ber çav re borandinan her timî bikin, bermayan bavêjin. Hunê nûbûniyan li ser xwe kamil bikin û bizanin ku bi bendêmayîn û hesretên erzan ev kar pêş de naçe. Ev dikarin we pêş de bibin. Dikarin tîpê milîtana azad ê jinê û asta azadbûna tevgera jinê pêş de bibin. Bi girêdana şoreşa giştî ve, li ba peywirên we yên pêşketinê, dikarim bibêjim ku peywireke we yê din jî wisa heye. Yanî ez hizir nakim ku yên pir aliyan ve nikarin wate bidin azadiya jinê, tevkariyekê bidin partîbûyîn û şerkirinê ango dihizim ku wê di vê mijarê de kêm bimînin. Ger hun bi xwe bawer bin, hun dikarin ya herî pîroz bibînin, bibihîsin û pevrebûyînê li ser zemînekê rasteqînî bidin rûniştandin. Hun dikarin vê, bi îdîaya xwe ve girêdayî, bi azweriya xwe ve girêdayî, bi bengîniya xwe ve girêdayî, bi şoreşgeriya xwe ve girêdayî pêk bînin. Lê dema hun vê nekin, ketina qeyranên erzan, afirandina astengan û di vê de pêkolîkirin jî, felişandinerî ye. Ger zêde bê heterkirin, wê ji vê re bê gotin “astengkirin’’ û were avêtin. Bêyî bikevin van rewşên wisa, ger zor be jî hunê xwe bidin riya pîrozbûnê.
Niha rasteriya serokatiya PKK’ê wisa ye. Ji bo pêşvebirinê, bi xwesteka mezin tevlîbûn raber kirin, xwedîbûna meşa azadiyê ya pir baldar û pejnker, babetek e ku em tim li ber çavên xwe digirin. Serokatiya tevgerê di vî bingehî de meşa xwe xurtir dike û hewl dide ku vê ji hemû binke û gel re bike mal. Bi vê wateyê, em nikarin xwesteka ku dixwaze meşa serkeftinê xurtir bike paşçav bikin.
Xebata me ya îro ji vê xebatê re hindek kûrahî da qezenckirin. Emê bixwazin ku bêtir bi şênberî gohdar bikin. Xwe di ber çavan re biborînin û pirs pêşxistinê berfirehî bikin. Bersîv bila misoger, encam wergirtî û bi taybetî jî di çonayetiya xizmeta perwerde û pratîkê de be. Di rabirdûyê de çi bûye bila bibe, wire û xîreta pêkanîna xwe neşikînin. Ez dihizirim ku bi desteka me hunê karibin derketinên pêşketî çêbikin. Bi vê teşeyê layiqbûna bîranîna Berîtan (Gulnaz KARADAŞ) dikare pêk were.
23 Tirmeh 1993
- Ayrıntılar
Ji çapemenî û raya giştî re!
1. Di 20'ê Cotmehê de di Mûşê li dijî herêmên Kizilagaç, Zengok û Kozmê ji aliyê artêşa dagirker a tirk bi helîkopterên kobrayan û wesayitên zirxî bi dijwarî hatiye bombekirin pişt re li herêmê operasyonek lidarxistiye.
- Ayrıntılar
Ji çapemenî û raya giştî re!
1. Di 21'ê Cotmehê de di saet 16.00'an de li Şirnexê li dijî helîkoptere skorskya ber bi qereqola Osyanê ve diçe ji aliyê gerîlayên me ve çalakiyek hatiye lidarxistin. Helîkoptera skorsky a giran derbe dixwe, naçar maye vegere li Şirnexê daxîne.
- Ayrıntılar