Em dikarin bibêjin êdî ew serdema xwe xetimandina ku di dîroka me de gelekî tê dîtin û bi xiyaneteke di xwe de berovajîkirina karan qediya ye. Pêşveçûyîneke herî girîng jî ev e. Dixwaze bila di hundirê partiyê de be, dixwaze bila di eniyên berxwedana netewî de be, êdî kes nikare bi xwe re her tiştî veşêrin. Rexmî hemû vaca xiyanetê û pratîka wê, hindekî hatiye eşkerekirin ku, êdî kes nikarin bi xwe re her tiştî bibin binkeftinê.
Gelek hewl hate raberkirin; hate xwastin ku wisa xwe weke miriyan bigrin, xwe biqedînin, xwe veçirînin û bi mirinî xwe veşêrin, lê ji vê yekê re firsend nehate dayîn. Yanî em dikarin bibêjin, me wilfa “di xwe de qedandina jiyanê” ku weke çarenûsa netewî tê dîtin şikand.
Me ev wilfa nejiyînê û mirinê şikand, him jî me bi hişmendî şikand. Lê ma tam ketina riya jiyanê, ketina riya serkeftinê çêbû? Mirov nikare bibêje ku em tam ketinê. Encax a niha heyî jî pêşveçûneke kêm nîne. Ji aliyê me ve serkeftineke girîng e ku em firsendê nadin kuştina her tiştî ya bi kesayetên we yên mirinî û nêzîkatiyên we yên kirêt.
Niha hun dibînin ku, rastbû ku kesên herî xwe girêdayî dihesibînin jî temsîlkariya mirinê dikin. Û ev mirinî li ser hemû derfetên vejîna jiyana me disepandin. Em hîna jî we lêpirsîn dikin.
Hun çiqas di hundirê jiyanê de ne, çiqas derveyî wê ne?
Hun çiqas xalên mirinî, tarî û cemidî ne? Hun çiqas derfetên vejînkar, ronak û jiyana germîn in?
Em dixwazin van eşkere bikin.
Bi taybet hun çiqas xwedî binkeyeke kirêtkar, koranî û xirabkar in? Hun çiqas bi van re xwedî nakok in?
Hun çiqas bi xweşikirinê, başkirinê û hewlên rastkirinê ve girêdayî ne?
Em van jî eşkere dikin.
Ev jî bi qandî şer karên girîng in.
Yek jî em di vî alî de gelekî ponijîn.
Em hîna berxwedanên li hember vê pêşveçûyînê jî dibînin. Baş e, ma ez we înkar dikim an hun min înkar dikin? Ma ez xweşikiyên we tarî dikim, an hun xweşikiyên ku ez dixwazim derbixim holê tarî dikin?
Ma ez ronahiyê avadikim an hun?
Yê ku tarî dike kî ye, yê ku ronî dike kî ye?,
Yê ku hêviyê şîn dike kî ye, yê ku hêviyê tune dike kî ye?
Diz kî ye, yê xwedî ked û afirandêrê nirxan kî ye?
Bêguman a ku me pêkaniye wisa pêşveçûyînê ketûber û erzan nîne. Egîdî, merdî wisa bi şerê çeka destan nîne. Hele di hawirdora civakeke weke me de ku her teşeyê namerdiyê bi pêş ketiye de, karekî herî zehmet e ku mirov wesfandina mirovê rast, merd û watedar bike û wan eşkere bike. Di serdem û sîstemeke wisa xwedî ketîbûn, namerdî, ketîbûn û kirêt de, bi ser van ve çûyîn û bi hindek derbeyan gêjkirina wan karekî hêsan nîne.
Na. Weke ku ev yek ne hêsan e, hêja ye ku mirov li ser çawaniya kirina wan raweste. Bi tevahî me xwast ku em di vê derê de xwedî puxteyeke rastbin. Me got, a girîng serdestkirina fêmkariya rastiyan e. Li şûna meşandina hindek kesan a li gor dilên xwe, me eşkerekirina rastiyan esas girt. Di nava rastiyeke wisa xwedî kesên fanatîk, kesên xwe wendakirî de yan jî her kêlîkê bi xwe wendakirinê re rûbirû de bi şêweyeke din nêzîkbûn, di vê rewşê de, dê biba bêrêziya li hember wan jî.
Dema hun fanatîkiya xwe, reva xwe ya ji rastiyan û nexwastina xwe ya nêzbûna ji rastiya serkeftinê re bînin ber çavan, dê baş were fêmkirin ku rewş çiqas sotîner in û bi ser xwe ve hatin çiqas girîng e.
Divê mirov hindek tiştan misoger rast şîrove bike û mafê wan bideyê. Bi zimandirêjiyê, bi nebesiyê û bi lîstina rastiyan ve ev kar nameşe. Ev sedemên herî bingehîn ên ketîbûnê û bêşerefiyê ne. Wisa bi çavşilî û sewdaseriyê ve xwe spartina hindek nirxan jî, weke tê hizirîn başî nîne. Ev nêzîkatiya di nava me de xwedî bandor jî pir zêde bi bênamusiyê re pêwendiya xwe heye. Me xwast em wê jî raber bikin. Bi kêmanî qandî eniya şerê germ, me di eniya giyanî de jî şerekî wisa da.
Ji ber ku kirêtî li lutkeyên jor in. Ji ber ku di giyanan de gelek tiştên tarîkar û berbi binkeftinê dibin hene. Me ev hemû raber kirin. Ger egîd e bila derbikeve meydanê! Çima tarî dike û bi kesayeta xwe ya mîna bîra bêbinî gelek tiştan dadiqurtîne? Me nexwast em firsendê bidin van.
Dîsa me mirintî û rizîbûna we jî derxiste holê. Me raber kir ku di nava we de çiqas mirovên ji jiyanê eciz, bêbergeh û rastiya jiyanê peyda ne. Me kesên ne di ferxa mirina xwe de ne destnîşan kirin.
Li gel vê yekê pir zarokîbe jî, me hewes, daxwaz û azweriyên xwe jî raberkirin. A şerm ne ev e, ya şerm nuximandina xafleta xwe ye. Nuximandina qedîna xwe, bêrêziya xwe û rizîbûna xwe ye. Dîsa me bi neketina van ve ya herî baş kir.
Vaye, em hindek tiştan didin eniyên şerê germ jî.
Vaye, em hindek tiştan didin giyanên tarî û qerisî jî.
Em di giyanan de jî tevgereke paqijiyê bi pêşdixînin. Dixwaze bila li xweşiya we biçe, dixwaze bila neçe, em bi karên wisa re mijul dibin û şêwaza me jî wisa ye. Ger çareyên we yên dijber û tedbîrên we hene, hun azad in pêşkeş bikin. Bes bila, ji jiyanê re ne bêrêziyeke mezin be, bila her tiştî kirêt neke û nexîne bin erdê. Xwastina vê yekê şervanî ye, tekoşîn e. Bila tu kes bi zimandirêjî û demogojiyê ve wêrekiya berovajîkirina karan û nîşandayîna li gor xwe raber neke. Bila ji yê ne zilam re nebêje zilam û ji nebes re nebêje bes e. Bila navên wiha li sexte û kirêtan neke.
Rastiya kê çi ye bila wisa derbikeve holê.
Li hawirdoreke wisa di bin desthilatiya derewan de, başiya ku em bikaribin bikin ev e.
Kesê ku ji bûyîna ziman û çalakiya rastiyê direve ne em in. Weke ku tê dîtin em kêm an jî zêde hindekî bersiv didin her tiştî. Lê zilamên me zêde wisa nabin, semyan, xwedî otorîte û encamgir nabin. Bersiveke bi şêweyê fermandaran û rêberan nadin. Alîkariyên xwe encax pir sînordar û bi lewazî pêşkeş dikin.
Baş e ma em wisa dixwazin? Naxêr!
Berovajiyê vê, em di hewayeke zehmet a besiyê de dixwazin hişyarbin û me li ser vê bingehê piştgirî da. Weke tê dîtin, ger mirov di azîne û riyekê de xwedî israr be dikare bi pêş bikeve. Me raber kir ku em çawa çareyên di xwe de derdixin holê. Bi vê yekê ew hate serxistin: ji bo serkeftineke bes, belkî me daxwaziya xwe bi dest nexist, lê me firsend jî neda ku hindek kes bibin binkeftinê. Me ev firsend ne da dijmin ne jî da kesên di hundirê me de hatine xistin û ketine binkeftinê. Vaye başiya me di vê derê de ye. Di vê mijarê de ne dijmin bi me da xwarin ne jî rengdayînên wê yên hundirê me.
Ez bawerim em bi têrahî ji piyan sekiniyan, me pêngavên dijber pêşwazî kirin û me pêngavên xwe sepandin.
Baş e, ma dê vê yekê fêm bikin? Ew der karê wan bi xwe ye. Piştî ku yên li ser milên me, me pêkanîn, êdî guneh ji stuyê me derketiye. Ez hindekî çibûna gunehê dizanim. Piştî ku me guneh ji ser xwe avêt, gunehkar çawa dimirin bila bimirin, ew min eleqedar nake. Rexmî ku me evqas riya heq û sewabê nîşanda û bangî vê yekê kir, ger hîna nakeve vê riyê û di nekirina ya pêwîst de israr dike, ew gunehkar û reben e. Û li kû derê çawa diçe bila biçe, bes bila zerarê nede hawirdorê. Vaye divê em hindekî tedbîra vê yekê bigrin. Mirov dikare encax wisa hesabê wijdanê bide.
Em bersivên wisa digihînin zindîbûna biharê. Li beramberî zindîkariya biharê, zindîkariya me jî wisa dibe. Giyanên ku ji vê yekê fêmnakin, ger êdî fêm bikin ji bo başiya wan e. Di nava gelekî de bi israr kesên ku evqas erzaniyê dijîn, kesên ku destûr didin her şêweyê bi jêr ve çûyîna gel, kesên ku çavên xwe bernadin bilindahiyan û kesên ji dil ji çarebûnê bawer nakin hebûn bi şûn ve, divê wisa xwe derxistina şoreşeke weke min jî divê sosret neyê dîtin.
Ev tolhildanek e, ma em çima serî bitewînin?
Min her tiştên wisa kir û ez kirina vê jî didomînim. Kesên li dij vê bila xwedî hêz bin û bikaribin qonaxa me bihejînin. A min jî şervantiyek e û ya we jî. Ez bi dilxwazî li ser kesên ku dixwazin di nav şervaniya min de cih bigrin re nêzîkatiyekê bi pêş dixînim. Li hember kesên beramberî xwe jî hindek tiştan bi pêş dixînim. Ên li beramberî min jî û yên li gel min jî xwedî maf in ku hindek tiştan bi pêş bixînin. Lê dirijin. Bêguman sedama vê yekê ne ez im. Ger dijmin jî, nikare baş dijminiya xwe bike berpirsyarê vê yekê ew bixwe ne. Kesên ku dixwazin me bixînin jî, bila xwedî hêz bin. Oportunîstek jî dikare xwe rêxistin bike. Oportunîstek jî dikare rêxistinekê ava bike yan jî partiyekê vala derbixe. Ger hun wisa bikin jî, dê ji we re bibêjin bijî. Pir mixabin, di gelek oportûnîstên nava me de ev yek jî ne peyda ye.
Em jî li ser karê xwe ne. Em tu kesî naxapînin, an jî em bi rica û minet nabêjin werin vê yekê bikin. Ji kesên ku bi dildarî xwe diavêjin nava van karan re gotina me ya “li gor esasê kar were rastiyê” yan jî “bigihê şêwaza wê, bigihê terbiya wê” divê bi dilnizmî were pêşwazîkirin. Li vê derê girîn nabe mijara gotinê.
Ger egîdî tê xwastin, tu nikarî wê wisa bi rebeniyê kirêt bikî, nikarî bêçare bisekinî. Pêwîstiyên vê hunerê hene.
Pêwîstiyên hunera egîdiyê hene. Ger tu wan bi cih bînî, wê demê mirin jî dibe xwedî nav û navdariyekê.
- Ayrıntılar
Dİ ŞOREŞA KURDİSTANÊ Û JİYANA ŞOREŞGERÎDE XWE XORT Û AZAD BİKİN
Rêbêr Apo
“Ji bo vê bila gel jî niha hinek hesaba bike. Serkeftin ne ji bo PKK’ê teneye. Bila gel jî bizanibe xwe bi serxe. Dema dile, dema serhildanêye. Wê cesaret bike. Jî xwe dersên PKK dide mîrov cesarete, bawerîye, ji tunebûnê çêbûne.”
Wiqas Kurd, zêdeyi sîh milyonîne, cefaya dunyê dixwin, ji xelkêre jî karên tewra bi zahmet dikin, lê ji xwe re heta niha tiştek nekirine. Mîrov pir ecêb dimîne.
Ji biçûkayî ve -ez dizanim ku pir derewe- digotin “çare tuneye.” Jiyaneke ecêbe, heta niha me çawa şer kir, em gihaştine vir... Aqilê însên naçe ser.
Niha hêdî bi hedî gohdar dikin. Berê Kurda gohdarî jî nedikirin. Xwe nas nedikirin, xwe înkar dikirin. Heta ku me mesele pê qebûlkirin da, wiqas xwîn hate rijandin, di mirin û mayinêde em man.
Niha em bi ser dikevin.
Nefes bi nefes ev bîst salin ez li ser vê xetê me. Ez texmîn nakim ku tu insanên din wiha bi serê xwe rojekê meşiyabe, bi nefes nefes. Li ser rêka armanceke milletekî de xwe ba nede, xwe nexe her tiştî bi hêlekê de, bileyze. Me wiha kir. Vaye em gihêştin saleke din jî.
Milletek lazime xwe nekiribaya vî halî, ev hal qebûl nekiribaya. Çiqas xerabên xwe hebin jî bila hebin, dîsa tiştên bikrana. Hinek bi aqil, lazime jê derketibana. Niha yek caran ez li ser xwe dibêjim, cima ev kar ji min re ma? Kesî tenezul nekir ji bo vê. Ne mejiyê wana, ne cesareta wana ne razî bu, ku xwe di karê Kurdan bike. Menfeat qet têde tuneye û mirine. Ji bo vê tenezul nekirin. Jiyana xwe jî ne tu jiyane, lê çiqwas adîbe jî dîsa dibêjin ev jiyan meqbûla meye. Wiqas axe û beg hebîm, wiqas en xwe zane dihesibandin hebûn, neketinê. Tê bîra min, me pir dixwest, digot bila hineke din jî di vê xetê kevin, wiha bizanibin û xwe bi ser din. Heta niha jî yekî wiha di cihde xwe dide ser dozê ez nabînim. Yenî însanê me mirinê qebûl dike lê li ser rastiya mezin nikare hereket bike, quweta xwe tuneye. Ku ne wihabaya, yekî wekê min pir bêçare, pir tenê, pir zeyif qey xwe wiha dikir? Na. Kesî tenezul nekir, ev kar ji minre ma. Ev dihat aqil û bîra we? Na. Ez çûme ku li hemû deran hemû însan li ser meseleyê korin, jê dûrin. Hinek jiyana we heye, bes ji bo çiye? Belê, mîrov li mala xwe binêre, li zarokên xwe binere ew jî jiyaneke, lê jiyaneke ji bo millet tevî be xwe nadin ser.
Nefs her tiştî qebûl dike, yanî serîdaxistinji xwe dûrkirin, heta dawiyê millet gebûl kir. Yanî hûn niha difikirin ku ev heval bi çi hawî heta vir hat. Tabîî mîrov li ser bisekine. Di dunyêde ji me xerabtir kes nema. Heqaretên dijmin her roj dike, yekî bêje ez insanim, nefsa wî nikare qebûl bike.
Min got ku îmkanên min ji yên we tevan kêmtir bûn, dîsa min xwe da bin bar û min heta vêderê anî. Niha gel zahmetiyê dibîne, dijmin li sere. Ji berê baştîre, çima? Mîrov her xerabiyên dijmin qebûl bike û bi xwe xweş bîne, pir xerabe. Niha tu bi şerê xwe bimre jî îşkenceyê jî bixwe, dîsa nefsa mîrov qebûl dîke. Çima? ji bo şerefekêye.
Însanên Kurd ên ji bo meseleya xwe bi tevahî hereket bikin kêmin. Ewên din ên derketine jî li ser nefsa xwe ne, millet îstîsmar dikin, ne ji bo ku quwetekê çêbikin.
Tabîî halê we jî di sahmetiyêdeye, hûn jî pir bêçarene, we pir derb xwarine. Hûn nikarin serê xwe rakin. Wexta ez rexneyan dikim, ne ji bo ku ez we di bin tuhmetan kim, zahmete, herkes nikare serê xwe rake, pir zahmete. Ne ku çima we nekir, hûn bê qîwetbûn, bê çarebûn, bê isûl-zane bun. Ê min jî isûla min ecêbe. Hinek firsend, hinek şans, hinek alîkarî û bêhtir jî li ser xwe sekinîm, pir pir min pirs ji xwe pirsiyan, pir pir min xwe da ber çavên xwe, pir pir ez li ser nefsa xwe sekinîm û min xwe wiha kir. Belê, niha çi dibêjin, “Mesele niha bi xwedîye.” Çiqas tengbûn hebin jî mesele niha dimeşe, venamire, nakeve. Tabîî bêbextiya alemê jî heye. Lê bê bextî bila dîsa ji wanarebe, emê karê xwe bi serê xwe heta em dikarin emê bikin. Ez bawerim we jî tiştin ji meseleyê fêhm kirin. Ji vê xebate, ji vî şerî we tiştin girtin. Hûn jî niha difikirin, dicivin.
Tabîî rêyeke me jî heye, em di rêyeke rastdene. Ji bo serê salê me hinek dost dîtin. Ez serê salê tem cem dosta, xal, xatir dipirsim. Vê salê jî em hatin. Ji bo kû gel çi dike, çi nake. Îmkanên min kêmin, ez nikarim bigerim, dosta tevda bibînim, wiqas îmkan heye. Ê ku gel ji bîr neke, dîsa emin. Ê ji bo gel bi durustî kar bikin dîsa emin. Tabîî ev bîst salin me xwe da ser. Ji gelre baş bû, bi serket.
Ez bawerim hûn jî niha hebekî başin. Hûn dikevin rêya rast. Ji çêka şaş, ji dema cehaletiye hûn derdikevin. Ev dema ronahiyêye, ji Kurdare jî ronahî çêdibe. Hûn têdene. Ji bo kerameta însên jî ev ji hemû tiştên wekî din baştire.
Tabîî ji meseleyên siyasî, me hinek tişt gotine, digihên we. Ez naxwazim tiştên me gotiye, ez divirde tekrar bikim. Ev tiştê dawiyê bûye jî, ew îxaneta di şerê Başûrde cêbû jî bi rastî hûn gelekî hişyar kirin. Xiyaneteke wiha pir eşkere bi dijminre derket, millet dît. Bi dijminrene, berê jî wiha bû, niha eşkere bû. Ew şerê li Başûr bûye, bi rastî dijminên Kurda tev bûne yek. Û xayinên me jî bêhtir bûne yek. We dît, bi rastî xwestin ku ew şerefa me hebekî bilind kiribû, nefesa me hebekî vekiribû, dîsa bifetisînin û bêhtir jî xayin ji serxwebûn û azadiyê dûrin li dijî wêne. Û yeke din derket ku ne ji wanabaya, dijmin nikarîbû di Kurdistanê’de wiha herekt bikraya. Xweş derket ku ne ji vana baya niha me karîbû Kurdistan çêbikraya. Ew peyayên wana di Botanê’de, di Bêhdînanê’de ev neh salin xizmeta dijmin nekiribana dewlet çêbûbû. Tabîî li gorî vê hesaban bikin. Vana Kurd kuştun, bi kirasê Kurdî. Çima rê nadin gel ku bi yekbe û di şerkeve? Fêdeya wana ne li ser vêye. Ji berêde veşartî niha heşkere bi dijminrene.
Wekî din jî xayin hene. Evên bi dijminre hereket dikin, ajanên wekî dinin. Ku ne ew bûna niha Kurdistan wiha nedibû. Ev sed salin wiha kirin, netîce ev millet ji ortê rakirin. Di sala ‘92’ande ev tişt xweş derketin. Yek millet ku wiqas xiyaneta xwe bike, ne mumkune ku îflah bibe. Yek millet wiqas xayinên xwe ji xwe bihesibîne, xayinê xwe nas neke û li dijê wana ranebe, mîrov nikare bêje wê ew însan îflah bibe, ew millet îflah bibe. Ev derket. Mirina we li ser çiye? Tabîî hûn bê çarene. We berê peyva wana jî dikir. Ne çareye. Însanê Kurd, xisûsiyetin xwe hene, başbûn û xerabûnê nikare ji hev derxe. Kû derxe jî nikare li ser başbûna xwe qirara xwe bimeşîne. Bêçareye û menfeata xwe jî nizanin. Yekî dost û dijminê xwe ji hev dernexe, bikearî pênc pereya nayea. Li hember dijminê xwe reyê xwe negre, bi dostê xwere nebe yek, îflah nabe.
Çima em heta niha wihabûn? Hûn jî ji xwe bipirsin. Tabîî vaya meseleyeke muhîme. Ê min ez dikim, di aliyê dînde, di aliyê felsefeyêde, di hemû aliyande başbûn û xerabiyê em ji hev derdixin. Milletê me berê nikarîbû ji hev derxista.
Ji bo vê bila gel jî niha hinek hesaba bike. Serkeftin ne ji bo PKK’ê teneye. Bila gel jî bizanibe xwe bi serxe. Dema dile, dema serhildanêye. Wê cesaret bike. Jî xwe dersên PKK dide mîrov cesarete, bawerîye, ji tunebûnê çêbûne.
Dema me xwe wiha kir qey em mirin! Na. Ku min jî jiyana xwe bi jiyaneke wiha sivikkiriba, wê meaşeke min hebûya, minê li reiîetiya canê xwe tene binêriya, dîsa ez rehetbûm. Lakîn li ser kaîdeyekê me rehetî girt. Niha hûn dipirsin bi çi awahî bi çi cesaretê bi çi heviyê xwe vriha meşand? Raste. Aqilê seranser ne mumkune izinê bide mîrov ku mîrov wiha hereket bike. Berê ji minre digotin karê dêhnaye. Raste, aliyekîve wihaye. Tu jî dêhnê. Te ji dêhna xerabtir kirine. Tiştek maqûl ji tere nehiştine. Rêyeke maqûl li pêşya te nemaye ku tu wiha bi serde bimeşe. Ne dostekî te heye, ne hevalekî te heye ku, heta dawiyê tu baweriyê bike. Ku hebin jî tev bêçarene. Tabîî di virde tê bi şeklekî din kar bike. Ev isûla mine, bi şeklekî din. Nayê rêka maqûl. Tim isûlên nayên bîra kesî, nayên bîra dijmin. Ji bo vê tê jiyana xwe daxîne, xizmet bike. Tiştên nayên qebûl kirin, ji bo taktîkan tê qebûl bike. Ku ew bi halekî dike, tê bi halekî dinke. Tê nebêje nefsa min ranake, ez nikarim xwe biêşînim. Ji bo serkevtina te, dosa te çi tê xwestin, tê wiha bike. Tabîî wexta doza mîrov baş dibe, piştî ku dike jî netîce te baş dike. Tiştên bûne, lazime hûn bi salan li ser bisekinin. Ew tiştên me derxistine meydanê insaniyet, beşeriyet ji bo me nh çêdibe. Dijmin nahêle millet xwe bi yekke, lê dîsa jî me firsend çêkiriye. Me bi şer çêkiriye, niha îmkan neye mîrov bi fikire, bi yekbe, baweriyê bi hevre bike. Berê ev tişt tunebûn.
Mîrov naxwaze tarîxa PKK’ê wiha kûr û fireh veke, lê hûn li ser bisekinin. Li ser jiyana min jî bisekinin. Tiştên min kirine ne hindikin. Mîrov pir pê xurt bibe. Îmkanên we hebin, li ser bisekinin. Însanek bi durustiya xwe û bi hal û mecal a xwe ku xwe bi serde dikare çi bike û çi neke? Li jiyana min binêrin, dersan jê derxin. Ev tiştên min kirine tev ji bo heyfêye. Tabîî ez jî heyfê distînim, heyfa çi hiltînim hûn nizanin. Bi salan ez dibêjim, belkî hûn nikarin xwe bigihîninê. Çima? Çêbûn ferqiyeke meşin çêkiriye. Yanî hûn niha dibêjin tabî divê tu wiha bike ku tu serok be. Ez wiha li ser xwe nasekinim. Karekî însanên mêrane ev. Yek însanê bêje ez durustim, lazime wiha bike. Ez xwe pir wihas serok merok nahesibînim. Karkerim, karkerekî şoreşgerim. Wiha dihesibînim. Lê min xwe pir dûr xist ji jiyana gel, a hûn têde, bi zanebûn min wiha kir.
Millet ji berê bêhtir difikire, ez texmin dikim. Nizanim bê mejiyê we bi çi awahî dişixule. Halê we çiye, tabîî ez nizanim. Ji dozê nerevin, ev karê me tevane. Min got ku îmkanên min jî pir bihidûtin. Ji xizmete narevim, lê tiştê ji destê min bê ez dikim. Belkî millet wekîdin li me dinere, lê bi rastî tişt nîne ku ez bêjim.
Ev bîst salin ez di vê xetêde meşiyame, deqqe bi deqqe ez li ser bûm. Heta niha jî me zêde kir. Ev îmkan min ji xwe derxist. Texmîn dikim divirde kesi heta niha wiha nekir. Pir wextê min firsend didît, bêhtir dilezîyam. Ez însanekî wiha pir ne bi cesaret jî bum, lê ku ez qendir serê derziyê firsendê dibînim, li ser rastiyê jê fêdeyê dibînim îmkanan dikim însan, nasdikim, dibinim, ferq dikim, qencî û xerabiyê ji hev derdixim. Mumkune kêmasiyê min hebin lê ez li ser xetê şaş nebûm. Belkî di virde hinek tiştên şeklên şaş çêbûbûn jî lê ya esas ez li ser xetê meşiyam. Tabîî herkes nikare li ser tarîqetê bimeşe. Tarîqetê tewra mezin ji bo Kurda niha çêbû. Hûn xwe musluman dihesibînin, lê cîhada muslumantiyê eve. Ez li gelek cihî dibêjim, em li ser cewherê îslamiyetêne. Yek caran ez karê îslamiyetê û karê xwe didim ber hev, pir nêzîkê me. Tabîî ferq çiye? Şertên îslamiyetêne, bes li gorî şertên îslamiyetê jî mirov nikare vê jiyanê qebûl bike. Niha ez ayet û sûre û hedîsan pir nizanim, lê bingeh, cewher taqîp dikim. A muhîm jî ne şekile. Ne cumleyên ayetane, na. Ev ne muhîmin. Xwezî muslumanên rast hebûna, li ser şerefa însên, li ser adaleta însên, li ser keremeta însên. Bi nevê îslamiyetiyê jî me zerara mezin da xwe. Ên îslamiyetî li ser me dan meşandin kî bûn? Niha hinek çêbûne, dibêji hizbûllah, yanî partiya Xwedê. Çar sed însane welatparez, durust kuştin. Têkiliyên wan û Xwedê bi hevre tune. Munafiqin. Ewna xwe muslnman dihesibînin. Heta bi navê muslumantiyê ew dostên me dikujin. Di bingehîde Tirkin, polîsên Tirkane. Divirde tiştek îspat dibe, ev îslamiyeta Osmanlî meşandiye, ya Tirka li serê me meşandiye ne muslumantiye. Bi kirasê muslumantiye koka me kolan. Belê, niha di nava wede jî hinek li ser dîn disekinin, dîn û netewiyet, mesela dîn û qewmiyetiyê muqayese bikin. Mesele Îranî li ser Şîa qewmiyeta xwe xurt kirin, mesela Ereban li ser îslamiyetê qewmiyeta xwe xurt kirin. Tirka li ser îslamiyetê qewmiyeta xwe xurt kirin, xwe kirin millet. Ê Kurda bi îslamiyetê çi kirin? Îslamiyeta hakîm, îslamiyeta saltanata em ji ortê rakirin. Mîrov vê ferqiyê bibîne. Yanî îslamiyeta li ser me jî ne rast bû, têde tahrîfat kiribûn. Çawa niha dibêjin komunîstên sexte, sosyalîstên sexte, ev jî muslumanên sextene, meseleya me batil kirin. Çima? Dînê îslamê ji tevan re wekheviye dixwaze dibêje ferqiya Ereb û Acem tuneye. Ê çima em ji ortê rabûn? Çima me bi navê muslumantiyê ev hesap nexwest? Kemasiya meye. Yanî em ne li ser dînin, ku em li ser dîn bûnaya, meyê ev hesap bixwasta. Çima qewmiyetên wana tev li pêşin, a me ji ortê rabûye? Qey Xwedê wiha dibêje, Quran wiha dibêje, Hz. Pêximber wiha dibêje? Na. Li ser menfeata xwe, a snltanan, a melikan, a axeyan, a began, a şêxan, li ser menfeata wana em wiha bûne, ne li ser dînê îslamê. Piştre komunîstî hat. Komunistiyê alîkariya dewletan teva kir, lê em Kurd batil kirin. Ew jî komunistiya sexte bû. Li ser menfeata dewletan bû.
Qewmiyet ji Garb (Rojave) hat. Ji milletan tevanre qewmiyet pêşde çû, pêşde birin, Kurd batil kirin. Îngîlîz, Fransız qewmiyet bû, van dewletên vê helê li ser fikara qewmiyetê rabûn, hatin ser me, me nêrî ku ji Kurdayetiyêre tiştek tune.
Yanî tu li îslamiyetê jî binêre, tu li komunistiyê jî binêre, tû li qewmiyetê jî binêre, ji bo Kurda tev înkare. Dîsa sedem em bi xwe ne. Wexta me komunîstî qebûl kir, çima me li ser rastiya xwe negirt. Em ketin bin tesîra qewmiyetê din, em çima li ser qewmiyeta xwe nesekinîn. Wiqas sal muslumanin, çima me ji xwere îslamiyet ranekir? Ez texmîn dikim hûn tev elhamdûlîlah xwe musluman dihesibînin,
Ez dikarim meseleyê kûr û fireh jî vekim. Ku imkana min hebûya, min karîbû li hember vana xebat jî bikraya. Qetiyen islamiyet vî halê me qebûl nake. Hûn bi navê Xwedê her roj zikir dikin, lê pir kême. Jiyana we tev di kufrêdeye. Hûn di destê sextekarande mahf bûne. Di kufrêde bû ez derketim. Ne niha hûn xwe bi dîn digrin, ji bo ku tu nefsa xwe pak bike. Hemû îdeolojî, fikar ji bo vêye. Me bi durustayî bi yekê jî negirt. Ku te xwe ji fikarê berada,ji yê alem pê çêbûye, te xwe jê dûrxist, heşa tê bikeve, tê nêzîkî heywananbe. Çima niha kes me qebûl nake? Tiştê ji bo beşeriyetê hatiye, hazir bûye, me xwe je dûr xistiye, li ser vê me nikarîbû bimeşiya, mezinên me tunebûn. Ji bo milletên wihare çi dibêjin, dibêjin milletekî bi lanet. Kurd niha wiha bûne. Xwe ji rastiya mezin dûr xistine, jî bo vêye.
Tabîî dîsa mîrov nagirî, mûmkune mîrov xwe bi ser rêka rastxe. Ku îmkana we hebe careke din fikar û zikrea xwe çaebikin. Ne eybe. Ez bixwe her roj xwe nuh çêdikim. Ez xwe baş jî nabînim. Niha ez xwe wekê yekî di cengêde dihesibînim. Di her şerîde, di her melanetîde ez jiyana xwe didomînim. Ez rehet bûme, ez bi ser ketime, ez bûme serokek... na, qasî wana dîsa ez xwe rehet nahesibînim, bi nefs nahesibînim. Tabîî ku ez xwe wiha bihasibînim, ez nikarim bi meseleyên millet ve baş bigrim.
Li ser hevalên partiyê ez pir sekinîm, tabîî ez nikarim li ser we yek bi yek bisekinim, tiştên di nava gelde çiye, halê gel çiye, ên xerab çine, hal, kufir çiye, reşahî çiye, ez nikarim pir xurt li ser bisekinim. Li ser hevalan pir disekinim. Ez dixwazim hinekî wana pak bikim, paşyae bi rêberê wekim, di peaşya wekim. Lê tiştê ez dibînim, pê ecêb dimînim. Însanae me pir ketiye, nikare rabe serxwe. Xwe pir bê çare kiriye, pir pê hatiye lîskandin. Ji pîrekan baehtir pê hatiye lîskandin. Yek caran ez pir dibehicim, dibêjim vana çine? Dimrin, ez dîsa pê ne razîme, ez dibêjim wiha mirin nabe. Ez wekê dêhna bûme, çima? Van însanên me çima wiha xwe gêr kirine. Pê aciz dibim. Millet wiqas bi minve girêdayiye, îmkanên min mezinin, lê niha ez ji berê behtir acizim. Hin berê digot ku ez şer wiha xurt bikim, partiyê wîha xurt bikim, hinek cihên rehet bigrim belkî mîrov hebekî li rehetiya xwe binêre, lê paşyê ez wiha dinêrim ku ne mumkune. Roja tewra bele, roja tevra rehete. Sibe ji îroj bi zahmettire. Ez vê baş dizanim.
Tabîî yekî ku ne durustbe, li ser îmkanan bileyize, bêje “ez bûm serok, mezin bûm, ji vê şunve ji bo şexsê xwe bikim”, wiha nabe. Hûn tev qebûl dikin, ez bi xwe qebûl nakim. Wekî din jî her roj li ser min însan xurt dibin, ji bo xwe nikarim qebûl bikim. Ez însanekî wiha ecêbim. Tiştekî ku pê ne razîbim, dunyê jî bimindin ez berde qebûl bikim, pê dêhn dibim. Jiyaneke ecêbe. Jiyana ku hûn têdane ku ez rojekê têdebim ezê biteqime, xwe mahf bikim. Li hevalên xwe dinerim, mirin tê, buhustekê nêzîkê dibe hay ji xwe nîne. Ne dilê mîrov qebûl dike, ne mejiyê mîrov. Yaw mirin hatiye ber çavên te, lêdixe, dikuje, diçe, tew nizane. Ji hezar kîlometreyi dûrve ez şaşitiyên dikin dibinim, ew nabînin. Tê ji bo vî însanî çi bibêje? Bi qiymeta jiyana xwe jî nizanin. Li xwe jî binêrin, hûn tev bê çarene. Ji destên we çi têder? Ka mezinê we, ka xwedîquwetê we? Hûn li ser qedera xwe dikarin çi çi bêjin. Ne eybe, ez yek caran di axavtinen xwede dibêjim, em gelekî wekê pîreka bûne. Rewşa min ev tişt ranekir. Ji bo vê min wiqas xwe da ser xwe. Ez ne însane kî wiha pir bi îmkan û pir egîdbûm. Na. Tiştê ku hemuya qebûl dikir, min nekir. Durustiya min a tewra mezin, tiştên ji bo beşeriyetê, min got bila ji bo mebin jî. Min got derveyî vê jiyan ji mere herame. We kesî wiha nekir. We tenezul nekir. Çima? Û ez ji we qut bûm. Duhpêr telewizyona Tirka got, wê ev we îdam bike. Hinek talîmatên me bi destê wana ketine, wiha dibêjin.
Heval bi qahremanî li ber xwe didin, dîsa ji nayine qebûlkirin. Ev kar ji mîrov însanên mezin dixwaze. Mezin bifikir, mezin tedbîran bigir, tişta mezin çêbike. Ew jî wekê wene. Tu dide ser, pat dikeve. Tu wiha dike, ew wiha dikeve. Dibêje, “erê Serokê min, erê Serokê min”, dîsa dikeve, hezar caran sozê didin, nikarin bi soza xwere bimeşin. Feqîrin, yanî durustin jî, lei quwet têde tuneye. Ne peyayên talîmatane, emiran bimeşînin. Nikarin û dimirin, zû şehîd dibin. Zû şehîdbûn, nexweşiyeke.
Ez roj û şev li ser vême, dîsa dibêjim emê van însanan bi çi awahî xurk bikin. Sebir û tehamula min eve ez dibêjim em hinekî vana çêbikin. Peyatiyê çi dihesibînin? Peyatî ne meseleke basîte. Dîsa însanê tewra çare ez, lê dîsa jî ez nikarim xwe wekê we peya bihesibînim. Meseleya mezin, hakaretên mezin li ser min bin û ez xwe wiha wekê we mezin bibînim. Ne mumkune. Ez nabêjim bigirin,xwe biavêjin erdê, lê mîrov derde xwe bizanibe. Hûn bêjin derdê me tunê, meseleyên me nînin, ez nikarim pênc pere qiymetê bidim we. Çima? Hûn Melle Abdullah dizanin, we dît, di sala ‘88’an di vê mehêde şehîd ket, em bîranîna wî rakin. Ew muslûmanekî durustbû, muslumanê heqîqî ew bû. Di bin emrê medebû, wekê leşkerekîbû. Li ser talîmatên min dimeşiya. Ma we leşkerê 99 salî dîtiye? Wiha bû, çima? Muslumanekî rastbû ji bo wêye. Li xwe binêrin, Kurdekî durust, muslumanekî durust, bi talîmatanrebû, tiştê min digot, kelîme bu kelîme li ser dimeşiya. Wiqas alimekî mezin bû jî. Tabîî vana mezinên mîrovin, mîrov bîranîna wana baş rake. Bîranîna wana jî giredayîye bi rêka wana, armanca li ser meşiyane,jiyana têdebûn. Pirsen wî hene, mîrov ji bîr neke. Belkî kesî xwe tunebû, belkî quweta xwe tunebû, lei jiyana wî rastbû, jiyaneke bi şerefbû. Ne li ser menfeata şexsîbû.
Ji bo vê mîrov bîranîna şehîdan baş rake. Însanên wiha mezinin.
Ez ji bo vê dibêjim, ez jê razîbûm, min jê hez dikir. Carekê êvarî ranezabû, got,”Wigas millet hatiye qampê, mûmkune dijmin lêxe, ji bo vê em êvarî civîna xwe bikin.” Me di sermayêde êvarî kir. Û wexta di welêtde jî tim em dipirsiyan, “Gelo jiyana Serokiyê bi çi awahiye, tehlike li ser çiqwas heye?” Tabîî însanekî bi mesuliyet wiha difikire.
A muhîm mîrov ji mezinê xwe jî tişta hîn bibe. Eger li ser jiyana vî insanî jî hûn xwe çêkin, dîsa mirov dikare xwe bi îslamiyetê gihîne, bi şerefê, bi serxwebûn û azadiyê gihîne. Tev wekê hevin. Tev dibin yek. Di nava xwede binêrin, mîrovên wiha pir kêmin. Dîsa ez nabêjim çima hûn wihane, ez naxwazim we biêşînim jî, lê mîrov xwe jî bizanibe. Îmkana we hebe hinek duayen rast bikin, ji vê şûnde bila pirsin rast ji devê we derkevin. Çima li ser şaşitiyê jiyana xwe mahf bikin? Na.
Yanî ez pir bi ser hevalande diçim, pir bi ser wede nayêm. Hevalên me leşkerî, siyasî her roj di kufrêdene. Nikarin li ser talîmatê hereket bikin. Kurdê vala Kurdayetiyê şekliye. Dil dixwaze lê nikare. Haziriyên xwe tunene. Ne ruhê xwe hazire, ne mejiyê xwe hazire. Fikara wî, jiyana wî, wekî din çêbûye. Jiyana leşkerî, jiyana siyasi jî ê ne Barzanî û Talabanî’ye, yê vana jî wekîdin çêbûye. Bila wekê min çêbikrana, dunya alem bihata pê nikarîbûn. Min ji hevalan jî xwest, min got, çendekî xurt kû tiştên ez dibêjim bikaribin bikin. Yanî tiştên maqul, ne yên bê îmkan jî, îmkanên min dayê bi serde bimeşin. Dimirin, nikarin bikin. Mirinê qebûl dikin, kirinê nikarin.
Û hûn jî, niha dikarin çi sozê bidin? Hûn nikarin tu sozên xûrt bidin, quweta we tuneye kû hûn sozê bidin. Ez li ber we tevan dikevim, barê min ji we tevda girantire, barê dunyê li ser mine, dîsa ez li ber xwe nakevim, li ber we dikevim. Çima? Hûn bêçarene, ji min bêhtir. Min hebekî şerefa xwe girtiye. Ez dikarim ku ez herim ku li ser şerefa însênim, xeta vî mîlletî min parast. Ez herim ku, dibêjin Apo kiye? Kurdekî wihaye, wihaye. Kî destê xwe biavêje min, xizmeta Kurdayetiyê dike. Yekî were dora min, ne mûmkune xizmeta Kurdayetiyê neke. Vaya başe, quweta min heye. Ez herim ku wihaye, jiyana min herdem wihaye, herdem roj bi roj jî mezin dibe. Tabîî ev karê mine, ez nefsa xwe terbiye dikim, deynê xwe didim.
Ez nabêjim, hûn jî wekê min bikin, lê hûn jî hedî bi hêdî hinek sozan bidin. Carekê nedin,imrê we belkî wekê yê mine, bi piranî jî ji min ne mezintirin, hêdî bi hedî sozan bidin, deh salên din şûnde bînin cih. Ew pirseke Kurda heye, dibêje heyfa xwe hilîne, ji çel salî şûnde. Hûn jî hinek sozan bidin, çel salî şûnde bînin cih. Dîsa jî giredana millet başe, ez şikayet nakim. Herdem tiştên rast dibêjim. Mesele ne ku ez bi serketim, millet nayê bîra min, na. Mesele ne eve. Em hebin jî, tunebin jî, meseleya esasi, meseleya ebedî, meseleya milletekî tevahiye. Hesabê ez didim û hesabê dixwazim, çima hûn di vî halîdene? Ne yên niha tenê, yên ketine tirbêjî. Ji hezar salîve heta niha û ji vê şunde heta hezar salî, çima wiha dibin? Rev ne çareye. Korbûn ne çareye. Peyatî ne çareye. Şeref, egîdî ji mîrov tê xwestin. Mirin jî ne çareye, jiyan tê xwestin. Bêjin, ev tiştên ez dibêjim, hûn li kune, çiqwasî têdene, pêrene?
Wiqas milyon însan çima nikare bi yekbe? Çima ji xelkêre wiqas karkere, amîle (ajane), leşkere, çima ji xwere xençer, ji xwere istirî, ji xwe re kfure? Çi te wiha mecbûr dike? Quweta min tuneye, weya ez nikarim pir di nava gelde bigerim. Ku ez bigeriyama, îmkan tuneye ez wiha tehammûl bikim, qebûl bikim. Mîrov bi yekbe, bi hevrebe. Me talimat dane hevalan, nikarîbûn bimeşandana. Kû wekê min bimeşandana, millet tev niha bi yek bû û bi serde bû jî.
Ez bi sebir heta vir hatim, min tehamulkir. Yekî li şûnê min bûya -min got ku-wê rojê hezar caran biteqiya. Kesî derdê Kurda qebûl bike tuneye. Jiyana di nava Kurdade dimeşe, mîrov dêhn dike. Ku tu înkar bike, ji xwe mîrov wê wekê we buya. Ku tu qebûl bike ka sebra te, ka mejiyê te yê fireh? Bi siyaseta serxwebûn û azadiyê tê xwe jê dûr nexe, an tê di deqqêde, -hevalên me wiha kirin- pir hevalên me ideolojiya PKK’ê digrin, roja dudûyan dikevin şehadetê. Ji mere sebir tê xwestin. Nikarin sebrê bikin. Ev bîst salin em sebir dikin, me bi zorê we wiha kirine vir. Niha em heta sibehê we li vir bigrin, hûnê biteqin. Ev bîst salin ez bi nefes nefes wiha me, hûn nikarin çend seatan tahamul bikin. Tabîî mîrov hesabê vê dide. We xwe çênekiriye, artêşa Kurda tuneye. Xwe ji nîzamê derxistine, her yekî li qunçika xwe, li mala xwe heta qirikê xwe fetisandiye. Ji bo vê hûn bê çarene.
Tabîî ez nabêjim min pir mezin lûst, lê min xwe di cihde, li ser nîzameke rast çêkir. Min sebir jî kir. Di dunyêde însanê bê sebir ezbûm, lê min sebir kir, ji bo milletekî, heta vir hatim û pir tişt hene ku mîrov dersên mezin jê bigre.
Di dawiya ve sala ‘92’an yekî ku bi aqilbe ji me dersan bigre, dikare li hember dunye bisekine. Dikere li pêşiya insaniyetê tevan keve. Ev îmkan me danîne pêşiye we tevda. Girêdahiye bi hûn li ser bisekinin. Ji bo milletê Kurd ji vê bêhtir xizmeta mezin nabe. Ji bo însaniyetê jî.
Dîsa jî heta ji min were ezê bi serde bimeşim, ji vê şûnde mezintir kar bikim. Şerê mezin jivê şûnde bimeşînim. Bêhtir însanên xurt jivê şûnde çêbikim. Mezin bileyizim. Heta niha hazirî bû, jivê şûnde bêhtir kirine. Bêhtir be tirs, bêhtir bi nîzamet. Yekî wiqas sebir bike, ne ji bo tiştên biçûke, yekî wiqas xwîne birijîne, ne ji bo tiştên biçûke. Lê ez dîsa jî dibêjim ev karê mine. Dîsa herkes li ser karê xwebe.
Hûnê jî baş bimeşin. Ez bawer dikim gel hemû di van salên pêşya mede ji hemû salan bêhtir wê şerê xwe bike, wê bi ser kevejî. Lê dîsa herdem dijmin li ber çavên mîrovbe û halê mirov jî li ber çavên mîrov be û siyaseta rast jî li ber çavên mîrovbe. M
- Ayrıntılar
Mezinbûna heqê dayikê teqez e. Ev ji bona her dayîkê wisa ye. Bêguman, rêzgirtina dayikê, girêdana mafê hiqûqa dayikê divê her dem li ber çav bê girtin û ev wekî peywir li pêş me ye. Emê hewl bidin ku her dem rêza yekem bidine dayikê û bi awayî herî baş layîq bibin.
Bahsa dilê dayîka tê kirin. Tê gotin ku gelek bi hestan barkirîne û bi piranî jî digirîn. Ev li Kurdistanê zêdetir e. Sedema wê jî di rastiya me de veşartiye. Di şertên malbatên pêşketî de, kêm be jî dîsa jî dayik digirî. Li ciyê ku herî zêde an jî heta dawiya emrê xwe digirîn, ciyên herî zêde ku nakokî zêde ne. Ev bi tevahî dibe nirxandineke zanistî jî. Ji ber vê yekê jî, dayikên kurd, dayikên ku herî zêde digirîn. Ev pêwîstiya ravekirina zanistiyê ye. Min tu car nexwest bi erzanî nêzîkî dayîkê bibim.
Rastiya min a dayikê jî, xwedî wateyeke wisa ye. Ji destpêkê de min ev hêlên nakok bihîst û ji bona hêlên neyînî pêk neyên jî, bi awayekî bêeman ez di ser xwe de çûm. Di vê wateyê de serîrakirina min a mezin a li hember dayikê di emrekî biçûk de destpêkir. Wê bê gotin ku, “Ma wisa dibe?” Rast e, dibe. Bi min re gelek gelek çêbû. Baş tê hişê min; dem bi dem dema ku min digirt hemberî xwe û bahsa hiqûqa xwe ya demkurt dikir, tezê min ê dijber hebûn: Min digot, “Tu, bi kîjan hincetan, bêyî ku tu paşeroj raber bikî, bi zarokekî re wisa biaxivî. Te çi da û tu çi dixwazî?” Hê di wî emrî de tezên min ên bi hêz hebûn. Ev jî dibû şiklekî pejinkariyê. Ji bona ku layîqî vê dayikê bibim, min hê wê demê dît ku encax bi pratîkeke jiyanê ya bêeman ezê bikaribim pêk bînim.
Min tu carî nexwest bi erzanî berê xwe bidim dayikê. Min hezkirineke erzan nexwest, min hewl da ku nekevim rewşeke biçûketinê. Min dikaribû hinek tiştan bikira, da ku dayika xwe razî bikim, ji bona vê jî serkeftinên min jî hebûn. Bes dibe ku hinek bibêjin, “Tu gelek bêrehm î!” Lê li gorî min, wekî awayê herî baş layîqbûnê, ez bi diyariyan, bi gotinên erzan ên hezkirinê re, bi vê hêzê nêzîk nebûm. Gelek hesret mabû û gelek caran digot: “Gelo tu yê bikaribî, çend metre paçek bistînî. Ez dayika te me.”
Li hember van gotinan, min tu carî diyariyek nesende. Di şert û mercên malbata me de, jiyaneke bi gelek zehmentiyan derbas dibû hebû. Têkiliya dê-bav, jiyanê kiribû ku neyê naskirinê. Bav extiyar û hinek jî bêhêz. Dayik hinek ciwantir û bi hêz e. Ev têkilî bi serê xwe, di têkiliyên malbatê yên serdestiya zilam de, rê li ber nakokî, tevlihevî û nenasiyan vedike.
Dîtir bîranîneke min a girîng, li hember şer’ra zarokên mizawir Miho û Cimo, derketinên min dawîn bûn. Miho her dem dixwest şer bike. Rojek, li quncê malê, dawa min tijî kevir, bêyî firsend bidimê, min ew bi keviran pêşwazî kir. Heta goma malê reviya. Carek din xwe nêzî pevçûnê nekir. Yê Cimo jî piştî şopandinekê, ji hevraza jorîn de, dawa min tijî kevir min ew tengav kir. Ew jî reviya goma malê. Piştî ku dersa xwe baş girt, ji rewşa xeterbûnê derketibû. Li ser vê yekê, baş tê hişê min, dayika min li min xwedî derkete û peznê min da. Di pêşketina lidijderketinê de, bêçaretiya bavê min û serhêldêriya dayîka min a sînor nenaskirî û heq dîtin bandor kiriye. Çavdêriyên dayika min li hember min, bi qasî ku min piştre bihîst, erênî û gihiştî bûye. Ne şaşbim li ser pirsa Fermandarê Tugaya Rihayê, gotina wê ya; “Ji bona ku wî li ber congên xwe bihêlim, min gelek hewl da, lê biserneketim.” rastiyê îfade dikir. Ya ku yekem car ferq kir ku, wê terza min, min bi tenê bihêle jî ew bû. Gotina wê wisa bû; “Wê her kes ji te sûd werbigire, lê wê tu kes fena te bi te re nexebite.” Gotina wê, fena ku got jî derket. Wekî din, der barê min de nirxandina wê ya dawîn ev bûye; “Ew ji bona min tekane bû, ciyê wî û ew bixwe gelek gelek cuda bû.” Berî rehmetkirinê gotina wê ya dawîn; “Her dem dia bikin, ji her kesî re xêrê bikin” bûye.
Piştre di nirxandinên min ê dayik û jinê de ku min ew erka wê nirxand, min pêwîstiya basît negirtinê û mafê wê dayînê dît. Nirxandineke wê ya ji bona jinan jî, têrî xwe biarifî bû: “Zehmet e ku tu bi vî hiş û kesayetî jinek bibînî” Divê min ew eqlê dayîka xwe ku difikirîm ji bilî hêrsê tu taybetiyên wê nîn in, qebûl bikirana. Ji ber dîroka ku kor dike, em ji hev dûr ketin. Lê piştî ku min li pey xwe nihêrt, ew dengê bi esl ê çanda xwedawendiya dayikê ye û wê ev deng gihandiye min. Minê piştre ji ber vê ew bi minet bibîr anîna û ew qebûl bikirana. Ya ku min serî li hember rakir ne dayika min bû, ew pergala zalim, biyanî û dirû ya civaka serdest a mêr bû. Min îspat kiribû ku, her çiqas me ev bi hev pîroz nekiribe jî, ez kurekî baş ê dayika xwe bûm.
Karê wateyê her diçe bi pêş dixim. Bi awayekî betal betal vegera min a axa ku li hatime dinê, min dest tehlîlkirinê kiribû. Sedema fena hespekî ji gomê rev û xwe avêtina çiya, nirxa ku sê caran nîvdarvekirina dayika xwe baştir fêm dikirim. Dayika ku min digot nezane, minê piştre ji gotina wê ya, “Wê tu kes xwe tevlî xebata te ya wisa nebe, her kes ji te feyde bigire û tu yê tenê bimînî” min fêm kir ku tenê wê ez fêmkirime. Bêyî ku li pişt xwe binêrim, bi sekna xwe ya, “Tişt nabe, ez bibiryar im bi tenê bimeşim” meşiyam. Dema ku min xwe wisa fêm kir, min axa ku lê çêbûme tehlîl dikir. Her ku sedsala 20’an ji dûr ve bi hemû giraniya xwe dihate ser min, minê fêm bikirana ku çima tê ser min. Bi êrîşeke fena rahibên sûmerî ku bi dewleta afirandiye çawa êrîş dibe ser axa bi bereket a xwedewenda dayik re rû bi rû man. Dema ku min ev fêm kir, ez bi xwe ji xwe direviyam û minê bidîtana ku li paş, ji bilî çend niqutên wateyê nemaye.
Rêber APO
- Ayrıntılar
Modernîteya kapîtalîst li Anatolya û Mezopotamyaya Jor, li Tirkiyê û beşê mezin ê Kurdistanê mekanîzma sêling a distanê pêk aniye û bi vê, civaka ji rêûresmê ya Tirk-Tirkmen di nava wê de bi tevahî kiriye mêtingeh û helandiye, rastiya Kurd jî di astên cûrbicûr de parçe kiriye û xistiye hedefa xwe ji bo hebûna wê tune bike. Min hewl da, bi awayekî pêşnûme ku di rastiya çandên li derveyî Kurdan de çi qewimî ye, pêşkêş bikim, lewma ez ê dubare nekim. Lê ji ber têkiliya wê ya xurt bi rastiya Kurd re dubare be jî ez ê timûtim bi girîngî şîrove bikim. Eger mirov rastiya Kurd ji çend şaxan ve şîrove bike, ji bo hêsankirin û hînkirinê gelekî di cih de ye. Em dema ku bi tevahî şaxên wê binirxînin, em ê bibînin ku hemû kirine tiştên parçekirî, helandî û kirine ku ew êdî ew nîn in (bi sedema qirkirinê) û tevî vê rewşê di nava hemû parçeyan de wekheviyek heye û divê mirov vê bi girîngî li ber çavan bigire.
Bi awayekî dîrokî, ji Proto Kurdan heta bi Kurdên hemdem her tim rastiyeke dayikniştiman ji bo Kurdan hebû. Di dema Sumeran de Kurtiye, di dema Lûwiyan Kurdiwana (welatê Kurdan) û di dema Helenan de têgîna Kardokya hatiye bikaranîn. Ev têgîn hemû ji yek kokê zêde bûne û bi demê re veguherîne û herî dawî jî siltanên Selçûkiyan ji dema serweriya xwe ya li Îranê û pêve (ji sedsala 11. P.Z.) bi awayekî fermî Kurdistan bi kar anîne. Di dema Împaratoriya Osmanî de têgîna Kurdistanê di nava sedan fermanî de ango di nava fermanên siltan de timûtim hatiye bikaranîn. Di dema damezrandina Komarê de M. Kemal bi xwe gelek caran têgîna Kurdistanê bi devkî û nivîskî bi kar aniye û parlementerên pêşî yên herêmê çûne Parlementa Tirkiyê xwe weke ‘Mebûsên Kurdistanê’ dane naskirin. Ji komploya Tirkê Spî ya sala 1925’an û pêve, her cure mîrate û navlêkirinên têkildarî Kurd, Kurdistan û Kurdîtiyê bi carekê bi rêbazên dehşetwarî hatin qedexekirin û xwestin wan ji diyardebûnê derxin.
Ev darbeya li dijî têgîna Kurdistanê gelek armancên xwe hene. Yekemîn, Tirkên Spî (Em ji van re dikarin bibêjin burokrasiya ciwan a bûrjûvaziya Tirk jî, lê bi şertê ku li rêveberiya wê ya kakil sermayeya Cihû bê zêdekirin)bi rêbazên Ingilîz û Fransiyan Kurdistanê ji nû ve kirin çar parçe û parçeyê herî mezin ji xwe re veqetandin û bi her tiştê di navê de Tirk hesibandin û xistin pêvajoya qirkirinê. Ev, li dijî erdnîgariya Kurdistanê darbayeke komplowarî ye. Di sala 1925’an de bi Plana Islahkirina Şerqê xwestin rastiya Kurd bi temamî ji dîrokê rakin û welatê Kurdan ‘bi hikmê tune’ hesibandine.
Têgînên welat, dayikniştiman, di serdema netewebûnê de girîng bûne. Dayikniştiman weke têgîneke sosyolojîk, erdnîgariyeke bi sedsalan li ser çand hatiye afirandin, bazar hatiye çêkirin, serwextbûneke dem û dewranan pêk hatiye û weke demografîk li ser cihûwarbûnê îfade dike. Kapîtalîst hewcedarî bazarê ne, lê ji vê girîngtir, ji bo gel û neteweyan ku ew afirênerên rastî yên çanda civakî ne, welat ew mekanê jiyanê ye, bêyî wî nabe. Welat bi tenê ne ew cografya ye ku li ser çand pêk tê û hilberîna madî ya jiyana civakî çêdibe, ew xanî û dergûşa jiyana civakî ye ku tê de ruh û dîrok pêk tê. Mirov jê mehrûm û bêpar bimîne (weke ruh û têgîn), ji bêruhmayîn û bêxanîmayînê xirabtir e. Yê civakê bêxanî û bêruh bihêle, dikare wê bê çanda madî û manewî jî bihêle. Jixwe bûyerên bi vî rengî di bin navê Plana Islahkirina Şerqê de bi awayekî hovane pêk anîne. Di çarçoveya komployê de raperînên li ser zemînê provakasyonê pêk hatine kirine bahane û kevir li ser kevir nehiştine û hewl dane ku gotinek bi tenê jî der barê rastiya Kurd û Kurdistanê de neyê bikaranîn. Hêmanê xwerû yê damezrînerê Komarê, gelê di dîrokê de belkî cara pêşî bi navê xwe bûye xwedî welat, ketiye rewşekê ku dibe gelekî ji welatê xwe dibe.
Di tu serdema dîrokê de nehatiye dîtin çi îdeolojî û dînî welatek bi vî awayî tine nehesibandine. Di zêhn û biryara piraniya civaka Tirk de nêzîkatiyeke bi vî rengî tune ye. Mirov dikare mînakên pratîka diyardeya Tirkê Spî heman wextî di serî de Elmanya, Îtalya û Japonya li cem gelek neteweyên (neteweya dewletdar, neteweya bi destê dewletê hatiye afirandin, dewleta bi destê neteweperestî û miliyetgiriyê hatine pêkanîn) gav avêtine modernîteya kapîtalîst bibîne. Lê ji ber ku kadroyên burokratîk ên Îttîhad û Teraqîgir ên dixwestin ji neteweperestiya Tirk dewletê çêkin di Şerê Cîhanê Yê Yekemîn de tevî Elmanan şer kiribûn millîtarîzm û milliyetgiriya Elman a li mişara wê gihiştibûn esas digirtin, ne bi tenê cêwî yan jî weke neteweperestên Nazî bûn, ji hêmanên damezrînerê wê bûn. Hîtler li xwe mikur hatiye ku dema wî xwe li qirkirina Cihûyan rakişandiye, wî ji ceribandina qirkirina Ermeniyan a Hikûmeta Îttîhad û Teraqiyê îlham girtiye.
Bêwelatmayîna Kurdan bi van du ceribandinên dîrokî re ji nêz ve têkiliya xwe heye. Her wiha divê mirov bandora demeke îdeolojiya pozitivîst derket asta herî jor jî li vê zêde bike. Zanistperestiya pozitivîst diyardeyên civakî jî bi pîvanên zanistên fizîk û biyolojiyê dinirxand. Tirkperestên Spî yên di bin bandora vê îdeolojiya dogmatîk, laîk de bûn, kengî diyardeyek bi qanûnan tune dihesibandin, bawer dikirin ku ew diyarde êdî hukmê xwe û rastiya xwe namîne. Bi vî aliyê xwe, ji dogmatîkên serdema navîn hişk dogmatîktir bûn. Têgîna Tirkiyê di van salan de pêk hatibû. Ji ber piraniya şêniyên Tirk û pêkhatina wan a dîrokî, ev têgîneke şaş nebû. Lê bi darê zorê û qanûnan berfirehkirina sînorên vê têgînê bi awayekî Kurdistanê jî bigire nava xwe, bi rastiyên dîrokî re li hev nedikir. Modernîteya neteweperest a Tirk, bi awayekî, mîna oleke nû ava bike, wisa ji xwe bawer dikirin ku her diyarde û têgîna qebûl nakin jê re bibêjin “tune bibe” wê tune bibe. Bêguman di vê yekê de milîtarîzma kujer bi rola sereke radibû.
Ji bo Kurdistan ji Kurdan re nebe welat, raperînên Kurdan bi awayekî bêrehm pelixandin. Li şûna gelekî beşdarî damezrandina Komarê bûyî, hinek kesên bê welat û hov mabûn. Navê wan qedexe bû. Jixwe dema li çiyê li ser berfê meşiyabûn dengê ‘kart kurt’ derxistibûn û navê xwe ji wir girtibûn; bê zar û ziman bûn, lewma diviyabû bi her awayî bêne pelixandin û tunekirin. Hêza hegemonîk a kapîtalîst Ingilistan hevkarê herî nêz ê vê polîtîkayê bû. Qet dengê xwe dernexist û di binî re destek da vê polîtîkayê. Jixwe ji ber vê sedemê li ser petrolên Mûsil û Kerkûkê rûniştibû. Nêzîkbûna li Franseyê, qebûlkirina têgihiştina hiqûq û neteweyê laîk, têrê dikir ku çavên xwe li van kirinên li derveyî mirovahiyê bigire. Elmanya jixwe endamê damezrîner bû. Li gorî sosyalîzma pêkhatî ya Rûsyayê, kirinên Tirkperestiyê li Kurdistanê serketina pêşverûtiyê li dijî paşverûtiyê bû. Komara Mahabadê ya Kurd a li Rojhilatê Kurdistanê jî bûbû qurbanê heman polîtîkayan. Hêzên modernîst ên kapîtalîst ji bo berjewendiyên xwe yên rojane welatê hezar salan ê gelekî bi carekê feda dikirin, tune dihesibandin û ji vê jî fikar nedikirin. Ev piştrast bibû.
Rastiya Başûrê Kurdistanê di encama hesabên şerê sar de hatiye amadekirin. Gelê Kurd ê bi fizîkî be jî hebûna xwe diparêze, ji bo nikaribe bîr bibe û hukim li çarenûsa xwe bike bi vî awayî pêşî lê digirin û bi armanca qereqola pêşî ya sîstemê rabe Kurdistaneke biçûk timî li ber dest hiştin. Ji ber ku vê carê berjewendiyên wan ev ferz dikir. Çawa ku gelên Helen û Ermen ên welatên xwe yên dîrokî ji dest dan û di berdêlê de weke deynekî diyet mehkûmî parçeyekî biçûk ê welêt kirin, diyardeya jêre Kurdistana Iraqê tê gotin jî bi heman awayî derket holê. Dema sedsala 20’an bi dawî bû, belkî jî di dîrokê de welatê pêşî û yê herî kevn hema hema hatibû tunekirin. Modernîteya kapîtalîst civakekê bêwelat bihesibîne, ev ji bo wê civakê tê wê maneyê ku nîv bi nîv rastî û hebûna xwe ji dest daye. Piştî ku welat tune hat hesibandin, ji bo civak li ser piyan bimîne, çanda madî û manewî ya heyîna xwe dewam bike, hewcedarî mûcîzeyan e. Ev dişibe rewşa mirovekî di valatiyê de avjeniyê bike yan jî bimeşe. Yan tu yê bibî masî bilîzî yan jî tu yê bibî çivîk bifirî.
Yek ji gunehên herî mezin ên modernîteya kapîtalîst; li beramberî diyardeya welat kirî ew e, têgihîştina hişk û naguhere ya sînorên tek netewe ye û ev bi sextekarî weke têgîneke herî pîroz xistiye piyaseyê. Li ser têgihîştina sînor a dewleta netewe weke kult û îbadetekê radiwestin qaşo dixwazin nîşan bidin ku çawa welat diparêze. Sînorên wê bi xwe, sînorên milkiyeteke herî berfirehkirî û giştîkirî ne. Sînorê herî pêşdebirî yê milkiyetê ye; qonaxa herî dawî ya dîroka milkiyeta bi çîtkirina dora erdekî destpêkirî ye. Sînoran wisa hişk û asê dikin, qaşo ji bo bihostek wê jî dikarin şer bikin. Şer dikin, lê ne ji bo gel, ne ji bo berjewendiyên netewe, ji bo potansiyela kara herî zêde ya di nava xwe de dihewîne. Sînorên dewleta netewe çiqasî hatibin şidandin û asêkirin, derfet kara herî zêde jî ew qasî hatine amadekirin.
Bêguman sînorên welat ên gel û neteweyan hene. Lê pêkhatin û bergiriya van sînoran bi temamî ji zîhniyeta dewleta netewe cuda ne. Sînorên welat ên gel û neteweyan xetek e ku bi milkiyetê hişk nebûye, berevajî li ser bi cîranan re parvekirin û hevkartiyeke gurûgeş, senteza çandan a piştgirî, dostanî û pêkhatinên civaka jor dibe. Herî zêde li van qadan pir netewebûn û çandbûn pêk tên. Ev qad xelekên afirîner in ku şaristanî û çandeke jortir lê dimeye. Ne qadên pevçûn an jî şer in, qadên aştî û biratiyê ne. Sînorên di dîrokê de ji karûbarên bi vî rengî re bûne dergeh, di dema modernîteya kapîtalîst de bûne xetên herî zêde li ser wan dijmintî û şer qewimîne, mayîn hatine danîn, têlên rêsayî lê hatine badan û dîwarên ji wan derbasbûn nabe hatine lêkirin. Veguherandina dîwarên girtîgeha gel û netewe tê de têne hiştin. Gel û neteweyên di nava wan sînoran de têne hiştin, bergiriya wan nayê kirin, ew kirine qefesa hesinî, ew kirine girtî, ew kirine eskerê bi darê zorê, ew kirine bêkar û ew kirine karkerên heqdesta wan kêm. Kevneşopî û çandên etnîsîte, gel û neteweyên li derveyî neteweya serdest a fermî dixin ber çerxa asîmîlasyon û qirkirinê. Di rastiya sînorê dewleta netewe bi xwe de berjewendiyên bêsînor ên yekdestdariyên sermaye û desthilatdariyê veşartî ne.
Rastiya Kurd a ji dayikniştimanê hatiye qutkirin, rastiyek e ku birîndar e, diperpite. Gel û neteweyek li dayikniştimana xwe xwedî dernekeve, ev tê wê maneyê ku dev ji dîrok û çanda xwe berdaye. Di encamê de dev ji netewebûnê û jiyana bi awayekî civakî berdide. Mirov nikare rastiya civaka Kurd bê welat bide naskirin, ji ber ku ew bê welat nikare hebûna xwe dewam bike, paşê nikare xwe ji belavbûn û tasfiyeyê xelas bike.
Herçiqasî rastiyeke welat a mêtingeh û qirkirinê hebe jî hebûna Kurdistanê înkar nabe. Heta ferdê dawî yê bixwaze bi awayekî azad li ser wê girêdayî û hêjayî rastiya dîrok û civaka wê bimîne hebe wê hebûna wê dewam bike. Ne bi tenê welatê Kurdan, wê bibe welatekî hevpar ê Ermenî, Suryanî, Tirkmen, Ereb û her ferd û çanda bi awayekî demokratîk, azad û wekhev parve dike. Nebûna dewleta netewe wê nebe bêşensî wê bibe şens. Vê carê, wê nebe welatê şaristaniya çîneke nû, bajarvaniyeke dijminê ekolojiyê û dewletdariya netewe, li Rojhilata Navîn wê bibe welatê şeveqa modernîteya demokratîk lê biavêje û bibe dergûşa wê ya tê de mezin bibe.
- Ayrıntılar
Nasnav: Sakîne
Nav û paşnav: Zeliha Toros
Sal û cihê jidayikbûnê: 1961 - Gundê Dîbiyê (Sogutlu), Pazarcix, Mereş
Sala tevlêbûnê: 1985
Dîrok û cihê şahadetê: Sermawez (Mijdar) 1992 - Turkoglu, Pazarcix, Mereş
- Di mijara "rastiya jinê" de hin pratîkên berovajî û nêzîkatiyên şaş pêşdikevin. Rewşa me ji bo biryardarkirinê û hêza me ya nîqaşkirinê li pêş e. Ji platformeke rêzê zêdetir vir xwedî hêza nîqaşkirinê ye, xwedî hêza biryarê ye. Li gor kombûyina me pir bi bandor û xurt e, wê ev biryar li ser hemû Partiyê bi bandor be. Ev biryar di pêşxistina feraseta rast û xurt de dikare roleke girîng bilîze. Me careke din bi xetê bingehîn mijara"rastiya jinê" vekir û nîrxand. Mijar baş hate famkirin? Xalên îtîrazê hene? Em dikarin mafê daxuyaniyê û pirsên li ser nîrxandinên me bidin kesên li ser mijarê xwe westandine. Nemaze ev ji bo hevalê jin hîn girîngtir e. Me hewl da mijarê ronî bikin, têrê dike? Divê hinek jî hûn xwe bidin axaftin û bersiva bidin.
Jibîrnekin ku, hûn tekoşîna çareserkirina pirsgirêkên xwe yê azadiyê jî didin, ev derfeteke, biçûk nebînin. Weke me destnîşan kir, tekoşîna azadiyê hemû tiştê we ye. Parastin û nîrxandina vê derfetê, bi hişyarbûna we ve girêdayî ye. Nav Partiyê cihê xwestina ji kevneşopiyê, ji girtîbûnê û ji kêmasiyê rizgarbûnê ye û zemîneke bêhempa ji bo nêzîkatiyeke xurt ji bo diyarkirina çarenûsa xwe dide, ji bo vê derfetê tekoşînê dide. Ne tenê hişyarbûn, divê hûn taybetmendiyê zemînê tekoşînê jî bizanibin û ji bo encam bigrin divê hûn giringîyeke mezin bidin. Derfetek derketiye holê, di ronahiya nîrxandinên me de hûn dikarin rola xwe bilîzin. Divê hûn mejiyê xwe ji bo pirsgirêkê biwestînin, di tevgerê xwe de di asta dawî de rêzikdar bin. Divê wateya azadiyê ya hûn dixwazin pêşbixin, bi pê hisandin, bi encam girtin, bi jiyankirinê û li dijî paşverûtiyan xwedî helwest bin. Ya em dikin tenê alîkarî dayina we ye. Me hewl da hinek pêşiya pirsgirêkê vekin, ji bo hûn li ser piyê xwe bimeşin, me ew qas daxuyaniyên berfireh kir.
Weke me got, berê hûn tevlî nava gelek cûreyên koledariyê bûne. Ji bo vê jî em we gunehbar nakin û em xwe naspêrin vê û em naxwazin bi xwe jî bibin amûreke zext û mêtingeriyê. Di eslê xwe dê ji gelek helwest û tevgerê dîjî we re hûn vekirinîne. Em van rast nabînin. Pêwistiya feraseta me ya azadiyê, pêwistiya feraseta Rêbertiya ya PKK jî bi vî rengiye. Lê ez ne bawerim ku hûn vî şensî baş dinirxînin. Di van mijaran de we xwe gelekî xiste nava rewşên pasîf. Diyar dibe ku hûn ciheke kevneperest û hinek jî riya navîn layiqê xwe dîtiye. Wê ev yek we di dema dirêj de bêhêz bihêle, wê hewldanê we yê azadiyê bêhêz bixe. Divê di vê mijarê de hûn xwe bi niyetên baş nexapînin. Bi giştî hûnê bi hêza xwe bawer bikin û hûn ê bi nêzîkatiyên azadiyê yên partiyê di vê mijarê de bawer bikin. Derveyî vê tu nêzîkatî û feraset we mezin nake, we pir pêşnaxe.
Me xwe spart feraseta partiyê ya wekheviyê, di vê mijarê de me hewl da nêrînê xwe bi berfirehî pêşkêş bikin. Pirsgirêk ne pirgirêkeke tenê bi me çareser bibe. Ji xwe li dijî ferasetên şaş tekoşîneke me ya dijwar mijara gotinê ye; me ev anî ser ziman. Koledariya jinê û nêzîkatî û ferasetên wê yên bûrjûwayî û feodaliya sexte - ji xwe di heman demê de bi dek û dolabe jî- bi salane gelek hêmanên li serê partiyê bûye bela derxistiye holê. Çiqas bêmirêzên bi lanet hebin di nav wan de zîl dan. Bi wan re tekoşîneke mezin, him jî tekoşîneke rê li ber gelek wendahiyan vekir hate dayîn. Di vê mijarê de me gelek şervan şehîd dan. Gelek ji wan bûn qurbanê vê ketîbûn, dek û dolaban. Weke encama vana hemûyan jî em gihîştin hêza fikr û ramaneke diyar. Fikr û ramana xwîna herîkî ava bûye. An na ev dahûrîniyên em dikin ne çareseriyên ji xwe ber bûne. Hûn vê nizanin. Girîngiyeke mezin ya van heye.
Ger perwerdeya xurt a partiyê nebûya, nedikarî gavên zêde biavêje. Perwerde, pêvajoya azadiyê ya xurt, nêzîkatiyeke azadixwaz ji bo pirsgirêkê pêkan kiriye. Ev herdem mijarê girîngin. Hûn di jiyanê de tekoşîneke li van mijaran haydar be nameşînin, van pêwîst nabînin. Di tehlîla dawî de ev hemû, hûn nêzîkatiyeke textîka kêm a ji pirstgirêkê bi xwe re tîne ku bi vî rengî jî yê wenda bike hûn ê bin. Ev girîng e. Weke me destnîşan kir, gelek caran ji bo jinekê kuştin dibe. Li vir jinê pîvanê ji dest berdaye. Bi salane em li rastî mînaka tevgereke hevgirtî û bi tenduristî nehatine. Di vê wateyê de tu aliyê vê pirsgirêkê yê sivik û ji rêzê nîne. Ev mijar têra xwe ciddiyetê, hêzê, kemalîbûnê û şer ê dixwaze. Em pirsgirêkê gelek hevalê xwe vedikolin, di bin de ev pirsgirêk derdikeve. Çima? Ji ber nikare çareser bike! Di encamê de em wenda dikin.
Em hêza çareserkirina pirsgirêkane. Tevgera me di bin bandora van de mayinê napejîrîne, mayina dibin bandora tu pirsgirêkê de napejirîne. PKK ev yek heq kiriye. Avahiya bi gelek pirsgirêkan a asta mirovahî di bercesteya Kurdistanê de, PKK weke tevgereke, weke hêza çareserker pêşwazîkiriye, tevgera herî azad û bi îddia a serdem a me ye. Divê mirov vê rastiyê sivik negre dest. Hûn ê teqez vê fam bikin û li gor pêwistiyê wê xwe biguherin. Hûnê di raman û giyanê xwe de bigihêjin vê mezinahiyê. Divê hûn partiyê nekin cihê ramanê xwe yê tevlihev, bêpergal, û ji jêr de dimeşe, nekin goriyê giyanê xwe yê nû. Ev mijarên girîng in.
Min ji bo hevalê jin bi giştî beriya niha hin mijar gotibû. Ger di aliyê xwe yê paşwerû de israr bikin, van taybetmendiyan dikare bibe heta dij-şoreşê jî. Heta di taybetmendiyê jin a paşverû de bê israr kirin, wê pratîkên bêberpirsyar, nayê disiplînê û kaîdeyên partiyê gohdar nake, wê derkeve holê. Divê li dewsa di paşverûtiya xwe de israr bikin, pêwîste şoreşgeriya bi kaîde bikeve meriyetê. Di vê mijarê de ne tawîzdana partiyê, her diçe binpêkirina van di rojevê deye.
Sakîne: Di vê mijarê de teqez berxwedan ne mijara gotinê ye, ango di nepêşketinê de, di ne azadbûnê de, nemaze negihiştina pîvanên partiyê de israr nîne. Di gihîştina kesayeta mîlîtan de kêmasiyê min hene. Divê ez vê destnîşan bikim ku beriya niha hin nêzîkatiyê min ê bi pêşdarazî hebûn. Dema ez pratîka xwe ya derbasbûyî di ber çavên xwe derbas dikim, ez famdikim ku min pratîkeke baş nemeşandiye. Min tevlêbûna xwe ya şaş a partiyê di vê qada akademiyê de fam kir, derxist zanebûne. Min niha famkiriye ku di ferasetên şaş de israr kirin encam nagre.
-Hûn xwe ji bo kîjan pratîkê bes dibînin? Hûn bêhtir ji bo kîjan pratîkê amadene?
Sa: Min beriya niha jî destnîşan kir. Dema ez sekna xwe li ber çavan derbas dikim, ez ê xebatên bajaran bikaribim baştir birêvebibim.
-Tê karibe bike?
Sa: Ez ê karibim.
-Ew xizmê we jî bi îddia kete nav kar lê pişt re, hîn nû dest bi kar û xebatan kir, nekarî xwe ji ketina bin kontrola polîsan rizgar bike. Van a çavkaniya xwe ji tarzê xebatê yên şaş digre. Divê li dijî berxwedanwariyeke bi vî rengî 40 serkeftin bihata bidestxistin. Ger tarzê xebatê yê baş neyê girtin, me gotibû wê hîn di serî de ev biqewimin. Ji ber hûn ji heman heyama malbatê tên ez vê dibêjim. Me rewşa hevalê navê wî derbas dibe, par di rexne li xwe girtina wî de anî bû ser ziman û me hişk jî rexne kiribû. Me got: "Tê bi van kêmasiyên xwe, xwe mehf bike" Ev şêwaza we girtiye jî şaş e. Bi vî rengî zêde tedbîran pêşnaxe û bi xwe baweriya zêde, hebûna dijmin jî li ber çavan nagre û hewl didin bixebitin. Dijmin bi hêz e, di vê rewşê de dijmin bi hêsanî dikare bipelçiqîne. Di encamê de bi vê ferasetê tu çiqas liberxwe dide, bide, ji binkeftinê wêdetir tu encamê nagre. Divê mirov ji van dersan derbixîne.
Tenê, yên di vê qadê de taktîkên partiyê bi hostayî pêk bîne, kesayeta partiyê gihîştibe kurahiyê, di vê wateyê de nûbûn û nûjeniyê bipejirîne wê bikaribe encam bigre. Bila pêwistiyên rexneyan bi vî rengî pêk were. Ger hîn hişyar tevger bibe, mirov dikare serbikeve, pêwiste mirov hişyar be. Ger pratîka bajêr mijara gotinê be, ev rewş hîn girîngtir dibe. Yên ji we çûne vê qadê di demeke kurt de ketiye bin kontrola polîsan, nekarî polîsan derbas bike. Herweha ev kontrol, rê li ber hatina kesekî sîxur a nav partiyê jî vekiriye. Dijmin kariye we weke pirekê bikarbîne. Ev hemû çavkaniya xwe ji xebatên şaş digre. Rewşa heye ji derfetên heyî sûdnewergirtinê nîşan dide. Ger xebatên bajaran mijara gotinê be naçare hîn zêdetir îllegal tevger hebe. Divê li vê qadê de derbaskirina xebatan, bihistyarî û hişyariya pêwist a ji bo herêmê nîşandan û taktîka tê xwestin pêk were. Ji vê pratîka dawî ders were derxistin, cardin ji jiyana borî ders were derxistin, ez bawerim mirov wê karibe li gor xeta partiyê bimeşe. Derketina derveyî xeta partiyê ji bo te nabe mijara gotinê.
Tu xebatên girseyê dinase. Berê nêzîkatiyên te yê bijare hebûn, feraseta te ya Kemalîst a ji jor ve li girseyan dinere û wan biçûk dibîne heye. Li şûna vê divê tu xwe bigihîjîne şoreşgeriya proleter û vê jiyan bike. Ango feraset a "girsey nezane, em tişta herî baş dizanin" şaş e. Na! Polîtîkayeke me ya girseyê ku ji girseyê fêr dibe heye, pêwîste wê pêk bînin. Divê mirov çeka xebatê ya PKK'ê şaş bikarneyne. Ez jî dema bi girseyan re dikevim têkiliyê, li himber wan rêzdar im. Gelek tiştên mirov ji wan fêr bibe heye. Meşa bi vî rengî zêde tiştekî jî naguhere. Pêwiste ev nêzîkatî were guhertin. Divê mirov bawer bike ku şoreş bi girseyan ve tê kirin, bi wan ve tê rêxistinkirin û pêşve diçe. Ev ne bûyereke wusaye ku mirov tevlî dewreyên zêde bibe. Hema hema hûn nêzî du dewreyan man ne wusa?
Sa: Belê.
-Zêde bûye. Ger encamên rast hatibe derxistin, wê we bide meşandin û wê hêz dabe we. Li ser vê bingehê tê karibe bibe xwediyê pratîkeke rast.
Sa: Raste Serokê min. Ez xwe amade dibînim.
- Fam bû. jiyaneke dirêj a we ya partiyê heye. Hûn di PKK'ê de gihîştin asta xwe bikin çareserî û bigihîjînin serkeftinê. Pêkanînan polîtîkayê li gor taybetmendiyên berbiçav ên herêmê, wê di gihîştina armancên we yê we ji niha û şûn ve diyar kiriye, di meşandina kar û erkên we bi awayeke serkeftî dikare we bike xwedî îddia. Divê careke din ev mijar dubare nebe. Yên zane, ne yên bi rik şaşitiyên xwe didin axaftin, yên bi awayekî zû xwe ji wan rizgar dikin e. Divê hûn vê zanebûnê nîşan bidin. Ev vê carê dibêjim, divê hûn hemû hişyar bin. Dibe ku em nikaribin hemû peyvên hişyarbûnê vebêjin. Ji bo vê ne derfet heye, ne cîhe heye, ne jî dem heye. Ya pêwîst e were kirin hate kirin. Yên nikaribin pêk bînin jî wê di bin de bimînin. Yên pêk anîn jî wê îspat bikin ku bi qasî careke din ven gotinan nedin dûbarekirin hişyar in. Di vê wateyê de cara dawî dibêjim, pêwistiya me hemûyan bi hişyariyê heye. Di vê mijarê de em bawer dikin wê gavên pêwîst were avêtin û em bi we bawer in.
1989 Nîsan.........
- Ayrıntılar
Berxwedaniya pîroz, şerê me yê vejînê, Newroza xwe ya 25. jî, bi serkeftineke mezin hêzekî pêşwazî kirinê daye nîşandan. Ketina mezin a dîrokî bi hilweşîna Medan re; ger em destpêbikin, di rastiyê de ev şehristaniya Mezopotamya yê bû, weke ketina li pişt 2500 salan, belku hema hema weke wê, ango her salekî wê sedsalekê dîtin ev 25 sal birastî jî vejîneke û gelek nêzîkî xelasiyê dibe ye. Eeger ku em bi berfirehî li ser vêna bihizirin, bizanin ku em ji ku derê hatine û em ketine rewşekî çawa? Pêwîst e em çawa bi vê ve girêdayî encaman derbixînin holê û em dikarin biryara çêbikin, bikaribin bidin, wê were dîtin ku jiyana ku behsa wê tê kirin ji mirinê xiraptir e û eger em ê tevlî mirovahiya xwe bibin; ew nasname ya me ya azad a ku bi axê re bûye yek; bêhnekî wê a bi sînor jî çi qas bi nîrx e mîsogerekî wê were sipaskirin. Ji wêna jî wê detir, bi mineteke mezin di destpêkê de şehîd, hemû kesên ku di van salan de di nava berxwedaniyeke watedar de ne, di destpêkê de şehîdên me yên mezin ên Newrozê Mazlûm Doxan, Zekiyeyan, Rehşanan, Ronahî, Bêrîvanan ew şehadetên wan ên mezin û hema hema her sal ew Serhildan û raperînên me yên pîroz ku çêdibin, di salên 1990 Misêrbîn, Cizîr, Şirnex, Lîcê, Wan û her çû belavê hem bajar û gundên Kurdistan’ê bûn, şahidên wê jî di cewherê vê Newrozê de bi cîhbikin, em ê bibînin ku jiyan bi çi şêweyên din fêmkirin, şer jî bi şêweyek ciyewaztir pêwîst e were dîtin. Pêwîst e her tim li ser van 25 salan were sekinandin û ders jê were derxistin. Eger hebe îdaya me ya mirovahiyê, birastî jî em dixwazin ji bo li ser axa dayîk jiyankirin bikin jê re hêzê bîınin, eger ku em dixwazin vê yekê ji dil û bi vîn biserbixin, birastî jî van salan ji xwe re kirina salên xwe ji nû ve avakirinê, afirandin, windabûyîn, tiştekî hatiye windakirin, hema hema salên dîtina her tiştê ku hatiye windakirin pêwîst e em destbigrin û bi nîrxînin. ji hizrînekê cewherî em bigrin heya bêhin dayîn û standineke azadiyê jî, ev şer di bingeh de ev hewldaneke dawiyê pêwîst e were dîtin.
Ger wê jiyanek hebe, wê ya azad be
Divê wateyê de PKKê bûyerekî vejînê ye, bûyerekî roja nû û bûyera Newrozekê ye. Vala vala me ji îro de dest bi PKKê nekir. Di heman demê de di devê vê xilasbûyîna bitirs de, mirovên me yên lewaz, navekî rast û dirust ji xwe re dayîne. Ji xwe re sonda ez ê wê dirust bibim dayîn e. Di demekê ku tu hêvî jî nemabû jî, pê bawerkirin, tu şansekî wê nebe jî gotina :” ez ê ji bo vê nasnameyê û ji bo vê sondê jiyanbikim; ger were xwestin ez ê şer jî bikim.” cewherê vî karî ev e. Bi şêweyekî dîtir nabe.
wê rojê weke niha di bîra min de ye: di paytexta dijmin de, di serdemeke ciwan seranser, bê îda û rû birûyê daqurtînê de bûn, dîsa bi hemû derfetên balkêş ên dijmin re dema rû birû bûn û di ti tiştekî de jî nehêjayî eleqeyekî ew qas paşverû bû, xilasbibû.Di rojekî wiha de min tercîhek kir. Ji derfetên jiyana dagirkeriya tunekirinê re min got: na. Bêhêvî, bêderfet û heta hêviya azadiyê ku ne gengaz bû pêk were, heya kesên endam jî pê nebawer, belku bi her tiştekî bawer dikirin, lê wate nedayîna vê pêngavê; ger em destpêbikin wê çi bibe? Va me vê biryarê da. Di cîhanê û dîrokê de belku weku vêna nehatibe dîtin. Yek du peyv jî be, me got:” axa dayîkê û jiyaneke binansa me.” Dîsa me got:” ger wê jiyanek hebe; wê ya azad be.” Her wiha me dest bi şerê hêviya mezin ku hemû kes di şopînin kir. Vê dîrokê, bêguman negengaz e ku bi xîtabekê re were ziman. Van 25 salan ger gengaz be her timî lêkolînkirin, her diçe biqasî teoriya wê kûr kirinê derxistina holê jî di destpêka xwe de jî vîneke wê yê bihêz hebû, derbirîna wê ya siyasî çi ye? Jiyana ku dixwaz e pêşxîne, di zimanê leşkerî de derbirîna xwe çi ye? Çi çêdike? ev pirs û pirsên weke vana bi hemû aliyên xwe, yek na, pêwîst e hezar destgeh werin xetkirin, hîn kûr û her diçe vêna bi şêweyekî tê bilindkirin de fêmkirin, bi van salan mezinbûyîn, pêwîst e, bi van salan ji nû de were avakirin. Rastiya Rêbertî, bûyera rastiya PKK’ê jî bi temamî ev e.
Ma di hindir de çi nîne: Ji mirovên heşifî (silik) em bigrin heya yê herî xayîn, ji qehremanên herî mezin em bigrin yê herî ketî, em yê herî xweşik bigrin heya yê herî kirêt, ji yê herî tirsonekê wê em bigrin yê herî qehreman, ji yê herî zindiyê wê em bigrin heya yê herî miriyê xwe, her tişt tê de heye. Van salane, ev rojên hemdemî yên Kurdistina’ê, PKK; dema her tişt xilasbûbû, navê wê jî ne mayî de, weke çareseriyekî dawiyê, ger wê hebe mirovatiyekî me, ger wê nasnameya me jiyan bike, wê gengaz be xilasiya me, ji berê her tiştê tevgera vêna bi guftugokirinê ye. Hîn li pişt re, ger gengaz be çûyîna biryarekî, ji wêna jî wirdetir vînekî, şerekî û gelo! Tevgerekî em dikarin rê li pêşiya hewldanekî wiha vekin e.
Zagona Herî Mezin Vîna Jiyana Azad e
Birastî jî PKKê partiya Newrozê ye. Partiya xwîna ber bi jiyanê ve dimeş e ye. Ji bo vejînê di xwezaya xwe de tiştek hebe, hewldaneke ji bo keskbûyîna wê, kûlîlkbûna wê ye. Yek jî di van rojên Newrozê de bahozên tund hene. Carna kûlîlkan jî di perçîqîne, di îdayekî fêkî jî xirabike û tovê wê bi şewitîne ye, ewna qey di hindirê me de nîne? Heye. Qey em hindik destûr didin ji bo tovên vejînê werin şewitîn. Em kêm xiradikin û di şewitînin. Çi qas di cîhde ye PKK partiya Newrozê ye, çi qas jiyanî ye, çiqas vekirî ye, lê dîroka wê, rojanebûyîna wê jî xirakirin û şewitandina wê çi qas rast e! Weke ku rastiya wê heye vêna pejirandin jî hîn rastire. Me her timî bi vêna bawerkir û bi vêna got: “çi zagon nexwedî hêzekî di ser vîna jiyana azad re ye.” Me li ser vê bingehê jî têkoşîn da meşandin. Îro ev pêşketinên ku tên jiyankirin jî didin nîşandan ku, yê serdikeve di her aliyekî xwe de nebe jî ev e. Mezopotamya dîrokek û welatekî azadiyê ye.
Zagonên dewletê, zagonên mirinê ye. Van zagonên xwe bi herî zilamên xwe yên xurt, her roj bi xwîndayîna verişandinê re pêktanîn. Qasî zagonên dijmin ên mirinê yek jî zagona xayînan, yên azadiyê qet nasnakin, yên rizî ne, yên nebûne pêşgirê xwe, yên xwe pênasenekirine, yên nebûne xwediyê pirensîbeke û vîneke azad yê kesên heşifî, meymûnan jî heye. Yekdin jî zagona bûkalemûnan heye. Ev zagona, yên şêlû, li hember herî armancên pîroz jî tucaran nayên rastiyê ne. Ji xwe ew pir bi bawerbûn ji van zagonên xwe. Ango bi awayek vekirî zagona komkujiyan, zagona xayîn, ketî, heşifî û bûkalemûn li hember me bû. Me jî got: li hember vana hemûyan pêwîst e zagona azadiyê hebe. Her wiha me di van salan de ev zagon sepand in. Em dibînin ku ev zagon ya herî xurt e. Bitaybetî ew zagona “Komara Tirkî” yê ku dihat bilêvkirin ku tucaran xeranabe, dest nayê dayîn, nayê nîqaşkirin, heya yên ku tenê bi niyetek wiha jî di fikirin ku digotin: wê kelaxê wan biçe ew zagonên wan ên weke zirxî em tenê bivêna kunkirinê re bisînor neman, me vêna ji hev qet- qet kir û ji hev jî belav kir. Yê xayînan jî bi heman şêweyê ye. Me vê zagonê li serserê wan kire bela. Ketin rewşekî bi êş de. Bi kesayetên şêlû encex biqasî spihekê jî nîrxên xwe hebe, min derxist holê. Di nava darê azadiyê de ev kurmikên ku hene bi zagonên wan re em vana perîşan dikin. Evna karên xweşik in. Ev, vekirina ji zagona jiyana azad re dide bidestxistin. Min tucaran peyvên xemilî bikarnanî ne, min xal- xalên zagonan rêznekirin. Di Mezopotamya de zagona Hamûrabî heye. Tê zanîn ku yê di serî de zagona Asûr daniye ew e. Zagonên xofdar in. Di dîrokê de zagon li ser van axan za ye. Bingihên wê yên destpêkê li vir hatine avêtin, bi navê desthilatdaran, bi navê şehristaniyê. Bêguman şervanên azadiyê jî li ser van axan hebûn. Dema Împeretoriya herî hişk a Asûr’ an di dema koledariyê de heta ruxandin, ne tenê yê Kurd’an, azadiya tevahî gelan û gelê Asûr jî di nav de dest pê kir. Divê wateyê de Mezopotamya welatek û dîrokeke yê azadiyê ye jî. Ji Kawa’yê Hesinkar heya Mazlûman gelek şervanên azadiyê yên pîroz hene. Em ji Halaci Mansûran bigrin Pîr Sultanan, heya li Sêwasê Nesîmiyê ku hatiye şewitandin jî, ev hemû şervanên azadiyê yên van axa in. Lê belê di şexsê KT’yê de ya herî dawî xwe aniye ziman zagonên wan ên bêrehim jî hene. Evane di nav şerekî mezin de ne. Me di vî şerî de cihê xwe baş birêxistinkir. Li aliyê berxwedaniya gelan cih girtin û girêdayê zagonên wan ên azadiyê mayîne. Bi mirovahiyê re ji vır de ew jiyana azad a destpêkirî û ji vê dergûşa azadiyê re carekdin şahidîkirin û girêdayî mayî ne.
Ev, ji me re gelek balkêş hat û me anî vê rojê. Em gelek kêfxweş in, em di nava pîrozbahiyek rast de ne. Dema me dest bi vî karî kir, me gotibû: “ ji vêna û şûn de hemû roj Newroz in.” Birastî jî di van 25 salan de hemu roj bûn rojên bi Newroz. Me sonda xwe ne cut.
Lê belê ew êş û êşkenceyên zaliman sepandin jî hebûn. Xirakirin û şewitandin hebûn. Şewitandin, mirovên pîroz. Bi hemû cureyên teknîkê, bi çekan û bi êşkenceyan şewitandin. Va dilê me dibêje ku: wê çawa xwedî li bîranîna van mirovên hatine şewitandin were derketin? PKK hêza vêna ya tolhildanê ye. Zekiyeyan, Zîlanan, Ronahiyan dema dibin şehîdên mezin ê van rojan, di rastiyê de ji bo pirsa wê jiyana azad çawa were jiyankirin re ji bo xwe bigihînin vana em jî, gotin û wesiyeta wan fêmdikin.
Divê wateyê de Newroz kurbûnek herî bihêz, li hember hemû şeran li ber xwe dide û biqasî serbikeve jî tundbûyîn e. Lê dinêre fêmdike, dimeşe, li pişt wê re jî serkeftin tê. Di PKK’ê de şervan afirandin karek xweşik e. Ev hemû ne weke ew gotinên hûn her tim dûbare dikin, ji gotinê jî wir de tir ez dikev im cewherê wê. Bigiştî rojane xilaskirin na, vînekî biqasî dest pêk û dawiya mirovan bike yek, ez gelek ji karê mirov dayîna afirandinê hezdikim. Felsefeya vêna çawa çêdibe? Yê dixwaze dikare binivîs e û dikare felsefeya xwe ji vê derxîne. Ê dixwaze dikare siyaseta xwe, zanistiya xwe ya leşkerî, hûnera xwe, yê dixwaze estetîka xwe dikare ji vir derxînin, her tişt tê de heye. Ev zêdetir eleqeder dike û em hevgirtina hemûyan çêdikin. Hûn ên ku xwe PKK’yî dibînin, heya yên xwe di asta artêşek êde jî dibînin, ez ji vêna re rêzdidim û piştgirîyek xurt jî didim. Lê ez xemgîn im ji bo rewşa we. Ji ber ku hûn hîna nehatine asta gotina kar jî. Ew rastiya rihê mezin li ku derê ye, yek jî ew destûrdayîna we ji bo dijmin ku ew xwe li ser we dayîna meşandin. Ji xwe ez ji va keçên ciwan, gumana min ji ew dilsoziya we a bi PKK’ê va nîne. Gumanê min ji bo xwe dayîna we ya azadiyê jî nîne. Lê bêlê ji ew zagonên cinsî yên azadiya xwe ji zu de hatiye xilaskirin bê agahîbûyîn, ji şerê çînî, ji şerê netewî û gelo ji şerê mirovê xweşik dûr mayîn ku di encam de gelek nimuneyên xwe jî hene we ji jinekî kolanan an jî jinek cariye zêdetir teslîmkar nake? Tê wê wateyê ku kêmahî hene.
Gelek caran bangawaziyên me çêdibin. Hûn wisa dizanin ku em jî cambazê peyvanin. Weke ku hûn dibînin nîne, birastî jî wisa nayê ser ziman. Di rastiya me de bi ricakirinan re ji bo armancên biçûk bi rişwet mirov qezençkirin nîne. Di rastiya min de ev nîne. Di rastiya min de weke Newrozê zayînekî amadekiriye li hember dayîk jî seknek heye. Çi ye? Dayê tu bi vê rewşa xwe li pêşiya jiyanê dibî kelem, bisekine! Te anîne rewşekî kelembûyînê. Ji pêşiya min rabe! Ez mirovekî naskirinek mezin a jiyanê min daye afirandinim. Yê ev ji xwere esas girtî, êdî xwe ji civakê qutkirîbû. Navê me bi bêbeniyê jî derkketibû. Lê ji bo ez hemû xelekên xwe bi stûna mirovahiyê ya sexlem re girêbidim min hemû hêza xwe bikaranî. Tenê demek jî be, di asta peyvek de be jî, ji ewa mirova ne ez dûr nemam. Min eleqeyek gelek mezin da. Lê min çi dît? Her tim derew, şaş, her tim kirêtî û her timî hewldidin ku bi xapînin. Ji bo vê hindek navên min ê ku li xwekiriye heye. Naxapîne û nayê xapandin. Derewan guhdar nake, derew jî nake. Kirêtiyê na pejirîne, xwe bi awayek kirêt jî nade jiyankirin. Nêzê binkeftinê nabe, binkeftinê jî napejirîne. Min vana di xwe de ewqas da runişkandin ku hûn dibîınin hindek tişt bûye, dibe û wê bibe jî. Em dixwazin vêna parvebikin. Weke ku hûn dibînin, hûn parvekirinê biqasî dizekî jî nikarin pêkbînin. Hûn ew xayînên di nava me de, ew dizên xiyanetê ku di nav me de jî nabînin.
Hûn milîtanin. Çi qas ji bo partî û artêş tê xwastin ew qas, çi qasî ji bo gel jî tê xwastin ew qas e, çi qas li hember dijminbûyîn pêwîst be ew qas; Çi qas mafên we hebe ew qas e. Ev sosyalîzm e. Ev qasî ku paşeroja mirovahiyê ye, ew qas jî pêşeroja we ye.
Li ser vê bingehê ev Newroz’a PKK’yîbunê ya pîroz, biserkeftî li we hemû milîtanên me yên hêja, li gelê xwe pîrozdikim. Silavdikim û hezkirinê xwe pêşkêş dikim.
Rêbertî ya Partî
21 Adar 1998
- Ayrıntılar