Dîrokê hertim mirovên leheng afirandiye. Di dîroka gelê me de jî yê wekî Egît, Erdal, Zîlan û Berîtan û bi hezaran erdnigariya Kurdistanê gerîla afirand û dîroka qehremanên bê nav dida jiyandin. Lê dîrokê wan ne dihate nivîsandin. Serheda dilbirîn gelek xort û ciwanên xwe dan vê axê. Hinek ji wan ên vê xakê bûn. Di dilê gel de kulîlkên berfînê bûn. Şîn dibûn di binê keviyên berfê de. Serî radikirin ji bona jiyana vî gelî. Canên xwe dikirin mertal. Ciwan û zarokên heviyên Ehmedê XANÊ wek çîroka Mem û Zînê evîn didan jiyan kirin. Ax bibû Zîna ciwan, bibû Memê têkoşîn dida bi dizî. Li zozan, li kiran dibûn hevalên berfê, hevalê sermê. Dibûn bersiva evîna Ehmedê Xanê. Heval Berxwedan bibû ewrekê biharê. Li Garzanê ewrê jiyanê berê xwe da Serhedê. Di sala 1996’an de dest bi gerîlatiyê dike. Li Botanê û li Serhedê karê xwe dimeşîne. Naskirina me di sala 2006’an de li Tendûrekê çebû. Gava min wî dît, min moralekî mezin jê girt. Gerîla bû, di cihê xwe de nedisekinî, yekî pir şiyar bû. Disiplîna wî nedihişt ku mirov bikeve nav kêmasiyan. Bi xwe bawer bû. Cesaret bi her tiştî didît û serde diçû. Sekne wî bi heybet û ti carî serî neditewant. Ji her alî de rêzikên (quralên) gerîlatiyê pêkdianî. Di meş, noqte û hwd. de hertim şiyar bû. Carna mirov digot: Heval Berxwedan razaye, lê gava tu tevgerekê piçuk bikirana pêre çavê xwe vedikir. Di milê leşkerî de ti carî tawîz nedida. Li ku bûya, her tişt dixist bin venêrîna xwe, şert û mercê gerîlatiyê pêkdianî. Gava dimeşiya kes pêre nedigehişt, bi lez tevdigeriya.
Nav û Paşnav: Berxwedan Koçer
Navê kod: Orhan Gezici
Cih û Dîroka Ji Dayîkbûnê: 1978 Bedlîs-
Cih û Dîroka Tevlîbûnê: 1996 İstanbûl
Cih û Dîroka şahadetê: 20. Avrêl.2008 Qaxizman-Qers (di pevçûnê de)
Rojek em li geliyê Zîlan bûn. Ş. Berxwedan, Ş. Karker, Ş. Gabar ( Koçer ), Ş. Sîpan, Ş. Brûsk û çend hevalên din ber destê sibê em gihiştin noqtê. Sarbûn şevên Tîrmehê. Eledaxa saradar ku nava noktê de keviyê berfê hebû, em lê sekinîn, lê xewa ti kesî jî nedihat. Cih zozan û derdor rût bû. Ji bo kes me nebîne pêwîst bû em ava xwe berî bibe roj bînin, me ji ber keviyê berfê digirt. Çend şaşal û reşoyekî me hebû. Lê tiştekî em bişewitînin tine bû. Ne gunî ne jî kerme, me reşo girti bû ji bo em çay çêkin. Lê em sermayê re seredar nakin. Kî derheqê sermayê de were! Tenê çay ew jî çênabe. Tama rêwîtiyê, jixwe di çay daye. Sisê anjî çar şivê me hebûn. Şûna petan her yek ji me çend torbe rakiribûn. Sibe ronî bûye lê xewa kesî nayê. Em derdora hevdu diçin û tên lê di hûndirê noktê de ji bona kes me nebîne ji nav keviran em dernediketin. Ş. Berxwedan ji me re çend bîranînên xwe got. Çawa çay çêkirine û hwd. di heman demê de got “ma tama gerîllatî çay çêkirin nîne?” hûn dizanin me ev çaydank ji Başûr heya vir me da pişta xwe anî. Niha jî em tê de çayekê venexwin qet xweş nabe. Bîranînekî dinê got: em li qada Çara bûn, nêzî Alahû Ekberan, dîsa ne gunî, ne jî kerme hebûn êja hûn dizanin me çawa çay çêkir? Hemû hevalan jê pirsî we çawa çêkir. Got, ka şivekî bînin torbekî derxin ezê nîşanî we bidim. Me şivek anî, torbeyek jî anî her kes bi heyr lê mêze dike. Kêra xwe ya bi destik qilaç derxist. Torbe li hev du pêça perçe kir. Şiv şikand kir çar perçe. Torbe li derdorê şivê gerand. Sê kevir anî çaydan danî ser, agir bi torbe xist şewitî agir daran girt. Her kesî digot ewê çawa bikele, bi vî agirî biçûk nakele. Ş. Berxwedan got: ew naylon û dar zû dikelîne. Ji ber ku min kuçik nizim çêkiriye. Hemû germahiya agir binê çaydanê dixe. Ewê zû bikele heyanî êvarê em bêçay namînin. Ji hevalan re qala çaya zozanan kir. Gerîla li ku be pêwîste ti kes cihê wî nezanibe. Qala çeperên binerd kir. Gava mirov di çeperan de be deng her mirov deşifre dike. Gava mirov di nav keviran de be, anjî hûndûrê newalekê de be dûman mirovan deşifre dike. Niha em nava keviran de ne wê çi me deşifre bike… Hertim tişta ku jiya bû wekî bîranîn dianî ser ziman. Tecrûba xwe ya jiyanî û tecrûba xwe ya gerîlatî bi hevalan re parve dikir. Gava ku digot hem dikeniya hem jî rexne dikir û him jî tecrûba xwe dixwast bide hevalan. Hertim wekî pirsekî ji mirov dikir. Ew roj bi torbeyekî û bi şivekî heyanî êvarê çar caran çay çêkir. Şev gava dimeşiya hertim çeka xwe di destê xwe de digirt. Ne di avêt milê xwe. Ji bo ger tiştek çêbibe hertim amade bû. Saat 12’ê şevê bû, em ketin cihekî xeteriyê xwe heyî. Gund û zomên çaşan bûn. Em bêdeng û pir bi dizî dimeşiyan. Ew li pêşbû ez jî li pey wî bûm. Em ketin nava newalekî biçûk. Ew beziya ez jî li pey wî beziyam. Çawa derket li ser lêva dolê dengê fîşengek hat. Hevalên din re kir qîr got xwe bavên erdê. Her kesî xwe avête erdê ez li ser lingan mam. Ji min re got çibû çima xwe naavêjî erdê, min got çima ez xwe bavêjim erdê tiştek tuneye. Min got, te qeza kir. Got, na qezaya çi? Ka çeka xwe binêre. Emniyeta çeka te vekiriye. Lê nihêrî got rast e. Min got destê xwe bide namûyê dîsa got raste germ e. Min got te bawer kir, got raste. Got, ka rabin heval em lez kin, zû xwe ji vêderê dûrbixin. Ew roj em li zozanan di hûndurê dolekê de man. Tenê derdora me majyak(qirşik) hebûn. Heyanî êvarê em di nav wê dole de man. Şivanek sibê heyanî evarê li derdora me diçû û dihat û em nedîtin. Lê şivanekî din, pezê xwe winda kiribû, berê evarê bû û li pezê xwe digeriya. Berî bibe tarî ji bo ku pezê xwe bibîne ket nav dolê û ber bi me ve hat. Me xwe baş veşart. Zilam hat serserê me. Ş. Berxwedan rabû zilam pêşwazî kir. Jê re got rûne, zilam rûnişt û şok bû, lalbibû. Wile wile wî bû, nezanîbû çi dibêje. Ş. Berxwedan ew aş kir. Zilam piçek ser hişe xwe ve hat. Lê dîsa ditirsiya. Ş. Berxwedan rûyê xwe berdabû, dirêj bibû ji ber wê jî zilam jê pir ditirsiya. Ş. Berxwedan em dane nasîn. Zilam êdî hêdî hêdî bi ser xwe ve dihat. Me zilam li cem xwe hişt heyanî tarî baş kete erdê, pişt re jî me berda. Zilam dema ji me qetiya giriya wisa çû.
Gava em di rê de dihatin cihê ku lê derbas bûbû bi me dida nasîn. Ji ber ku berê li van deran mabû, bîranînên xwe jî nûve bi bîrdianî. Wekî di şer de ber çavê xwe re derbas dikir. Em gehiştin Sînega, ji me re qala bîranîna xwe yta birîndariyê bi bîr anî û nefesekî kûr kişand.
Di sala 1998, meha Tîrmehê dikevin pevçûnê li Sînega. Digot: em noxtê bûn, berdestê sibê dijmin derdorê me girtin. Bi panzêr û tanga dihatin ser me. Şer serê sibê zû dest pêkir. Cihê me kevir, wekî qeleyekî bû. Quçekî kevir li herdere hakim bû. Me pir rihet mevziyên xwe girt. Pevçûn destpêkir. Du heval şehîd ketin, hevalê Nûman ji Amedê bû. Hevalê Akîf jî ji Rojava bû. Em sê heval jî birîndarbûn. Ez ji lingê xwe û pişta xwe birîndar bûm. Piştî tarî kete erdê min xwe ji cihê pevçûnê dûr xist. Min cihek dît û xwe xiste wir. Dijmin roja dinê cihekî pir nêzî min bû, heta êvarê li ber min çûn û hatin lê ez nedîtim. Hevalên din jî birîndarên din birin, ez ji wan qetiyabûm. Min nikaribû xwe bidim ser lingê xwe, min xwe bi erdê ve xişkand û ez du roja wisa li ser zikê xwe diçûm. Piştî du roja min xwe gihand zomekê. Li min xwedî derketin derman anîn û birîna min paqij kirin. Li dervayî zomê kunek hebû. Min birin xistin wê derê. Her roj dihatin birînên min pansûman dikirin û li min dinêhirîn. Piştî mehekî şûn de ez ser xwe ve hatim û min pir bîrya hevalan kiribû. Lê min nizanîbu ku dijmin propaganda kiriye gotine, me yek girtiye birîndar e û em her roj wî bi xwe re digerînin. Herkesî nas dike û wê navê we hemûyan bêje. Ji ber vê jî gundî ditirsiyan û ji hevalan aciz bibûn. Ew zoma ku ez lê bûm jî ditirsiyan û dixwastin ez rojek zûtir ji wir biçim. Ev gotinên ku dijmin dike jî heval jî guhdardikin, demekî bawer nakin lê piştî wext ser re derbas bû û agahiyek jî nagirin êdî ew jî bawer dikin. Lê min dîsa nikarîbû baş xwe ser pîya bigrim, ne dar ne jî gopal hebû. Min qarnasa xwe ji xwe re kiribû gopal. Min ji wê zomê xatir xwest û ez ji wir dûrketim. Ew cihê ku despêkê dema ez birîndarbûm, cihê ku ez lê mam ji malekê re dibêjin mala bavê Berxwedan. Ez ketim rê û ez li hevalan digeriyam. Ez difikiryam gelo ezê hevalan li ku bibînim. Min berê xwe da gera Sînega, ber êvar bû min xwe nezî zomekî kir. Ez çûm zomê ji min bawer nekirin. Gotin em hevalan nasnakin qet nehatine vir. Demê ku min xwest derheqê hevalan de ji wan agahî bigrim gotin hinek mirov tên. Min ji wan pirsî ew kî ne? Gotim em nas nakin. Min xwe da kêlekê, hevalbûn berbi malê ve hatin. Xwediyê malê çû pêşiya wan hîna wan fêm nekirî min qîr kir xwe ji kêyfa avête hevalan min ew hemêz kirin. Heval şaşmabûn, lê demê min ew hemêz kirin ew jî mecbûr man û ez hemêz kirim. Hevala despêkê ser çavê min kontrol kirin bi destê xwe ve mêzekirin ka guhê min rastî jî hatiye qut kirin an na. Piştî wê wan jî fêmkir ku tiştê ku dijmin belavkiribû derewbûn. Bi wê kêfxweşiyê em çûn cem hevalên din jî. Çawa hevalan got, hevalê Berxwedan hat hevalê Yaşar û hevalê Delîl jî ji çeperan derketin derve keyfa wan jî pir xweş bû. Wê carê jî me hev du sax dîtibû. Ji ber wê jî ez pir hestiyar dibim. Gava hevalê Berxwedan ew bîranîna xwe dianî ziman, te digot qey ji nû ve zindî dibe. Niha ew her sê heval jî şehîd in. Şehîd Berxwedan, Şehîd Yaşar Şehîd Delîl. Ê mane em in ew bîranîna zindî mirov dibe demên kûr û dûr. Ka were bîranînekî bibêje û pişt re koç bike û bikeve nav karwanê şehîdan. Mirov bi hevalê Berxwedan re hertim zindîbû. Mirov digirt dibir dixist nav deryaya jiyanê. Qala bûyerên ku jiyan kiribu û mirov jî pêre dibû heval û diçû diçû.
Heval, rêwîtiya bi te re rastî jî xweş bû. Heval, te me hişt û kuve diçî. Em jî bi te re bibin Hemze, Şoreş, Brusk, Sîpan em jî bibin şervanên te. Heval me jî bibe. Benda te ye heval Seyfî, hêviya herema Çara dîtina Şoreş, hesreta warê bav û kalan. Wê ax maç bikira, gundê xwe bidîtibana. Ji tolê re xwe deyîndar didît Hemze yê pehlewan. Wê xwasteka hevalê Çiya aniya cih. Wê çaxê dilê wî rihet bibûya. Kenê Sîpan bû Ava Erez bêdeng dikir. Dibû pirek ji dilê hevaltiyê re. Ma Brûsk nînbû destê xwe dihejand. Bawerkin ew cara dawiyê dîtina me ye, bi xatirê we heval. Dîsa çend cara pişt xwe mêze kir digot, ne tenê pêşî, piştî xwe jî ava bikin silav silav…
Pênç hêvî bûn, avek bi xurş xwe ji çemê evîna Sîdar berdan ser ava çemê dirêj ê Erez. Zelal bûn hêviya herema Çara, ji ber ku Hevalê Seyfî, Hevalê Mahîr û bi dehan şehîdên bê gor û nediyar. Bendê bûn, alan rakin, bînin daynin serserê Allah Ekber. Ew ê li ber bayê biheje, li ser tirba şehîdan. Bê gor digotin, lê gora me dilê gelê me ye, her çiqas cih ne diyar be jî.
Di sala 2008’an de Hevalê Berxwedan û çend hevalên xwe dê ji Çemçê derbasî herema Çara bûbûna. Heval ji bo derbasbûna ava Erez diçin cihekî nêzîkî Kaxizmanê disekinin û ew pênç heval di 20’ê meha Avrêla sala 2008’an di encama komployekê dikevin pevçûnekê. Heval Berxwedan hetanî êvarê li berxwe dide û ji ber ku hevalên dinê şehîd ketine ew jî paşta hatinê qebûl nake û şehîd dikeve. Hêviyê Heval Berxwedan, Heval Hemze, Heval Brûsk, Heval Şoreş, Heval Sîpan negihiştin cihê xwe. Ji me re ala destê xwe hiştin, bi cih anîna erkê em ê bi cih bînin.
23. Sibat 2010 ÇEMÇÊ
DEMAGIRÎ
- Ayrıntılar
Min herî dawî, beriya niha bi 2 salan ji biryargeha navendî ya HPG’ê re, di payîza sala 2004’an de dema ku filîma Bêrîtan wek xeyalekê bû, rapora xwe nivîsî. Di wan rojên ku min bi xwe jî hê bi temamî ji xwe bawer nedikir, di rapora ku min nivîsî de, min qet bi ti şêweyî bawer nekir ku bi dudilî û bigumanî nêzikatî pêş bikeve. Her min bawer kir ku edaleteke gerîla ya ku jiyan dike heye û di nava vê rêxistinê de her zindiyek zû yan jî dereng, bi xweşikbûn an jî bi kirêtiya xwe ve wê bighêje cihê ku heq kiriye. Bi vê baweriyê bi rihetiya dil re, tevlî qada ku em jêre dibêjin jiyan bûm, ango bi qadên gerîla yên ku kesayetên me tê de di pêvajoyên afrandinê re derbas dibe bûm yek. Li wê derê, wê hest û hizrên min bigihiştana tiştên ku layîqê ne...
Dixwazim rapora xwe bi nû kirina van sozên xwe ve destpê bikim...
Min çavên xwe di van axan de li cîhanê venekir û tê de mezin nebûm. Min tenê çiyayên vî welatî ku jê re dibêjin Kurdistan dît. Her wiha çirayên bajarên ku ji dûr ve xûya dikirin.... Lê ez di avên herikîn de şil bûm, li ser latên wê yên bilind re meşiyam... Min di germahiya havînê de xwêhdan da... Li van deran hevalên min çêbûn, hevalên min hatin kuştin. Min li pişt wan hêsrên çavan barand. Di hinek deman de bi mirovên ku min tenê wêneyê wan kişandiye re jiyan kir. Heman xwarin, heman betanî û heman serma bi wan re parve kir. Bûm şahidê mirina wan.
Êdî tu cihê ku tê re derbas bûme li dawiyê, ango li pişt min namîne. Her çiqa bimeşim û biçim jî êdî nikarim tu deman li pey xwe bihêlim. Di vê erdnîgariya mezin de weke ku di mala xwe de me. Dema ku çiya bi çiya digerim, di her latekê de sîmaya gerîlayekê/î ku nas dikim dibînim, dengê kenê hevaleke/î ku min pir jê hez kiriye dibihîsim. Wekî ku di xaniyên mala xwe de digerim, digerim di vê erdnîgariyê de. Tu tişt ne dûre, tu tişt ne biyaniye...
Di van rojên ku wekî herikîna avan zû derbas dibin de, di nava bangawaziyan de digerim. Her tiştê ku min dîtiye û destê xwe pê kiriye, wekî ku ji min re bangî zemanekî dike. Misoger tiştekî ku di paşerojê de hatiye jiyan kirin vedibêje. Li vê derê hemî deman di nava hev de jiyan dikim. Min berê nedizanibû ku tevahî lat û kevirên di van çiyan de xwedî demek wiha bi watedarin. Ji bo ku vê rastiyê fêm bikim, pêdivî bi salan hebû... Di dawiyê de fêrbûm ku ew ne wekî mirovan in. Her dibînim ku ew ti tiştî li pey xwe nahêlin, li kêleka wê re derbas nabin û naçin, hes kirina min a ji van latan re, ji van kevir û avan re zêdetir dibe. Carnan ez jî dixwazim wekî kevirekî tevahî deman di xwe de kom bikim, hemû rûyên ku min nas kiriye, hemî sozên ku min bihîstine dixwazim di xwe de veşêrim. Carnan dixwazim weke zinarekî tena xwe bisekinim.
Dizanim, nas dikim û hez dikim. Ev welat êdî bû welatê min...
Beriya niha bi demekê, min xwe li van deran biyanî hîs dikir. Dihizirîm ku ezê rojekê vegerim bajarê di qeraxa deryayê de, ew bajarê ku tê de hatime cîhanê û mezin bûme. Min digo qey çiya û derya pir ji hev dûr in. Lê, demê bi şêweyê herî xweşik ji min re nîşan da ku çiya û derya pir dişibin hevdû.
Wekî ku min got; ev welat bû welatê min. Min destpêka her tiştî di vir de jiyan kir. Hevalên min ên destpêkê, êşên min ên destpêkê, xemgîniyên min ên destpêkê û heskirina min a destpêkê... Min mirin cara yekê li vir dît, pir destpêkên ku nikarim pênase bikim, min li vir jiyan kir. Min di van çiyan de her tim dest bi tiştên nû kir. Her ku min çavên xwe bi zayîna her rojekê re vedikir, kelecana ku min jiyan dikir, besî min bû.
Ji xwe ez jî, ji vê hez dikim û tişta ku qet nikarim dev jê berdim jî ev e...
Ger bixwazî em hilkşên cihên herî bilind, ger bixwazî em xwe berdin cihên herî kûr... li van deran her dem tiştên nû me pêşwazî dikin. Şexs her dem ji xwe re asoyên nû vedike. Ger em hilkşên heman lûtkeyan, tu tişt, tu dem xwe dûbare nake. Her çiyayek asoya xwe ava dike. Aso di lûtkeya her çiyayekî de cûda xûya dike û roj her êvar bi rengek cûda diçe ava.
Niha di van axên ku dikarim bêjim welatê min e, êdî dema tiştên ku di van xakan de hatiye jiyan kirin malê demekê kirin. Ev gotina ku min beriya filîma Bêrîtan bi dudilî gotibû, niha bi baweriyeke mezin ve dibêjim. Dixwazim tiştên ku li vir hatine jiyan kirin, zindî bihêlim. Ango wek bîranîn... Bîranîn, tê wateya bi bîr xistin û rizgar kirin. Ji bîr kirin jî tê wateya winda kirin û li pey xwe hiştin. Ji ber wê jî wekî me hemiyan, ez jî tu tiştî ji bîr nakim, bi xwe re radikim...
Lê mejiyê kê ji me, dikare barek ji van kêliyên ku tên jiyan kirin rake. Em çiqa dikarin van kêliyên bi wate bighînin pêşerojeke nû... Ma kî ji me dikare meydanê ji hilweşînên demê re bixwîne... hest, raman û dîmenên ku di mejiyê me de qeyît bûne, malê her tiştî kirin, ji bo me erkekî ku jê nayê revandine.
Ger em tiştên di van çiyan de hatine jiyan kirin, negihînin her kesî, ango neghînin tevahî mirovahiyê, wê ev bibe gunehê me yê herî mezin. Yek ji sedemên ku wisa li pey xebatên xwe bi israr dibezim jî ev rastî bi xwe ye. Ne hêrs, ne jî xwesteka karbendî ye, tişta ku min dide bezandin. Xwesteka xwedî derketina li hevalên xwe, tiştên ku min şahidî jêre kiriye... yê ku min dide bezandin, xwesteka xwedî derketina li xwe ye.
Ji ber wê ye ku careke din di sînemayê de israr dikim. Dibêjim ku, sînema dikare van tiştên ku hatine jiyan kirin, vê jiyana ku me navê PKK lê kiriye, vebêje. Dibe ku di nava ewqa zêdebûna kar de wê pir biçûk be, lê ewê raboriya çiyayên wê, zarokên van çiyayan û gelê Kurd vebêje. Ger di nava vî şerî de tiştek kêm, ango nîvçe ma ye hebe, ew jî sînemaya gerîla bi xwe ye.
Dixwazim bi rêya sînemayê, bersiv bidim vê dema ku tevahî xiyanet û kesên xwapînok hewl didin gelekî bifroşin û hafîzeya gelê Kurd şaş bidin sepandin. Ji bo ku dîroka reş û ev ketîbûyîn bê şkandin, ez jî dixwazim tiştekî bikim.
Min tu carî ev şer wekî we jiyan nekir. Di berpirsyariya gerîlayekî de min ev şer negirte ser milê xwe. Min nekarî vî şerî di eniyên pêş de, bi hilke hilka nefesê ve jiyan bikim. Di van salên ku min di nava wan de jiyan kirî, yek ji kesên ku xemgîniya herî kûr a gavekê paşde mayînê jiyan dike jî ezim. Dibe ku ger min bikariba weke gerîlayekî herî ji rêzê jiyan bikira, kêmek jî ba, wê dilê min rihet ba.
Pir baş di ferqa vê de me...
Gerîla her tiştê me ye. Ger rojekê gerîla bin bikeve, her tişt bin dikeve. Li pey wê ne nivîs, ne wêne û ne jî fîlîm dimîne... Ji ber wê li virim. Ger sînemayekê çêkim, encex bikaribim li vir çê bikim.
Ji ber wê ye ku piştî du salan, careke din pêşniyara xwe li vir, pêşkêşî gerîla dikim. Ger ezê tiştekî bixwazim, tenê ezê ji wan bixwazim, ger ezê dest vekim, tenê ezê ji wan re vekim destên xwe û ger ezê xizmet bikim, tenê ezê ji wan re xizmet bikim. Ez pêşeroja xwe ji gerîla dixwazim. Firsenda ku wê ji min re bê dayîn, careke din ji wan bendewarî dikim.
Dibe were gotin ku, cihê van karan ne ev der e. Lê ez dixwazim li vir pêş bixim vê xebatê. Ji ber ku ez ji vî cihî û ji mirovên wê bawer dikim. Di ferqê de me ku ev kar di qadên cûda de jî dikare bê çêkirin. Pir hevalên me yên di vê idîayê de jî henin. Lê ez ji bo sînemaya gerîla heme. Di asta ku em gihiştinê de gelê me dibe şahîd ku çiqasî sînemaya gerîla ji hunermend û ronakbîrên Kurd re rê nîşan dide. Weke ku gerîla di siyasetê de heye, di hunera Kurdî de jî xwedî rolek diyarker e.
Erkên rojane yên ku hun ji min bendewarî dikin henin. Vana qet, bi ti awayî pişt guhê xwe re navêjim. Ev tiştên ku we diyar kirin bi salan e min kir û ezê berdewam bikim. Lê belê di vê astê de dixwazim tiştekî ji xwe re û ji gerîla re ava bikim. Dixwazim gaveke din pêşde biçim... bendewarî dikim ku firsenda ava kirina sînemaya gerîla ji min re bê nasîn. Dema ku min ev pêşniyara xwe beriya du salan pêş xist, nêzikatiyeke HPG’ê ya bi vî awayî nîn bû. Di ferqê de me ku ji bo niha jî tune ye. Dibe ku piştî du salan jî tune be...
Lê dema hatim vê rêxistinê di hundurê min de hestekî ku min jiyan dikir hebû. Ezê jî tiştekî nû di vê rêxistinê de pêş bixim. Salên min di heyecana vê hestê de derbas bûn. Kêm jî be her ku min tiştek pêş dixist, min zêdetir hîs kir ku ayîdê min e. Her ku pêş dixim, zêdetir hîs dikim ku ez jî ayîdê wê me.
Çîroka Egîd xwediyê guleya yekemîn û îsyana destpêkê ya zarokekî ku xiyanet li xeyalên xwe nekiriye, di nava hedefên min de ye.
Bawer dikim ku ezê vê xebatê bi ekîba xwe re bi ser bixim. Ev jî bi dilek vekirî diyar kirin wê herî rast be. Nikarim hevalên xwe yên ku bi wan re xebitîm ji bîra bikim. Nikarim di qeraxekê de wan bihêlim. Piştî xebatên ku me qehra wê bi hev re kişand, dihizirm ku ji bîr kirina wan nakeve nava exlaqa rêhevaltiyê. Rêber APO digot ku; “Dostanî beriya rêhevaltiyê tê”. Ez jî ji tevahî dilê xwe ji vê rastiyê bi bawer im...
Di van çiyan de mezin bûm û di van çiyan de pijiyam. Hem fikrên xwe, hem karbendiya xwe, hem jî hez kirina xwe, min di van çiyan de bi dest xist. Di her destpêkirinek nû de, min bawer kir ku vexwarina ava Çarçêla, bêhn kirina sosinên wê, wê ji min re oxirê bîne. Ev mesken û rêhevalên azadiyê xeyalên min dane min. Bi qasî ku ezê tu carî bawer nekim, min li vir ji xwe bawer kir û bi qasî ku ezê tu carî nikaribim biafirînim, min kar di vir de di nava gerîla de afrand. Nikarim van hemiyan ji bîra bikim...
Ezê ti carî bê rêziyê ji van nirxan re nekim...
Hezkirinên xwe yên bê dawî pêşkêşî tevahî şervan û fermandarên HPG’ê dikim û serkeftinê ji wan re dixwazim...
Silav û rêzên şoreşgerî
(ji pênûsa Şehîd Xelîl Dax)
- Ayrıntılar
Nav û Paşnav: Sason Rojhilat
Navê Kod: Jêhat Rotsas
Cih û Dîroka Ji Dayîkbûnê: 1989-Urmiye
Cih û Dîroka Tevlîbûnê: Îlon-2005 Xakurkê
Cih û Dîroka Şahadetê:10`ê Avrêlê 2009 li Botanê-Besta di encama pevçûnê de
Naskirina min a bi heval Sason di sala 2008’an de çêbû. Rûyê wî yê biken, bejna wî ya zirav, kelecana wî ya bi hêz xwe bi hevalan dida naskirin.
Ji bona derbasî Botanê bibe, bi daxwaziya xwe ya bêhempa tevlî refên Xabûr bû. Heval Sason ji Rojhilatê Kurdîstanê bû, heyanî Bakurê Kurdîstanê bi hestên xwe yên paqij meşiya. Dijminê hov her tim dixwest parçeyên Kurdistanê an jî gelê Kurdistanê ji hevdû qût bike. Lê belê bi derketina tevgera PKK’ê, ev mebesta dijmin, ango planên dijmin hemû vala derxist. Bi sedan ciwanên Rojhilatên Kurdistanê dest dan destê Rêber APO, tevlî nava karvanên azadiyê bûn. Yek jî ji wan ciwanan heval Sason bû. Dema mirov heval didît, hêza ku li hember jiyanê didît, mirov jê hêz digirt. Di nava jiyanê de tu caran nedizanî di cihê xwe de bisekine. Ji hevalan re xizmet kirin ji bo xwe wek kêf didît.
Temenê wî di navbera 17-18 salî bû. Kî di kîjan dîroka partiyan an jî sorêşên cîhanê de dîtiye ku ciwanek di wî temenê de bi hêzek wiha, bi coşek wiha tevlî şer bûye û bimeşeke bêhempa ve ber bi azadiyê ve dibaze.
Heval Sason cihê xwe di nava dilê HPG de bir tîpên zêrîn nivîsand. Di konferansa HPG a 5’emîn de bû sembola ciwanan û xelata ciwantiyê hate dayîn. Di sala 2009’ an de li Besta, Geliyê Hêzil Gundê Diryan di 11’ê Nîsanê de bi encama operasyoneke dijminê xwînxwar tevlî karvanên şehîdan bû.
Heval Sason, te bi hêviyên xwe, bi hestên xwe, bi coşa xwe û bi xwîna xwe xemiland çiyayên Kurdistanê. Tu bûyî sembola ciwanên Kurdistanê. Di dilê hemû azadîxwazan de te textê xwe çekir. Te navê xwe li ser xaka pîroz bi tîpên zêrîn nivîsand. Te hevala Sorxwîn, hevalê Ferhat, hevalê Kurtay, hevala Nûda, hevala Axîn û hevalê Şiyar bi tenê nehişt. Bila rihê te şad be.
Bila xwînxwar baş bizane, wê tu caran kêyfxweş nebe. Wê bi hezaran şervanên azadiyê di rêka heval Sason û hevalên wî de bimeşin. Wê nehêlin dijmin bi rehetî di xaka we ya pîroz de jiyan bike.
Silav û Rêzên Şoreşgerî
Agîd Goyî
- Ayrıntılar
1`ê Hezîranê: Di serî de Ş. Kendal, Ş. Silav û tevayî şehîdên 1’ê Hezîranê bi bîr tînim û biryara xwe ez careke din nû dikim. Belê 1’ê Hezîranê ji bo têkoşîna Azadiya gelê Kurd gavek mezin e û destkeftiyên xwe zêde ye. Bêguman girtina wan encaman hêsan nebû, bedelekî mezin hat dayîn û bi sedan heval bi qehramanî şehîd ketin. Di vê gav avêtinê de li cem me ku rola sereke leyîstin heval Kendal, Silav, Aydin û gelek hevalên ku em nikarin wan ti caran ji bîr bikin, serkêşî kirin û pêşiya me vekirin. Bêguman 1’ê Hezîranê tenê ne li hember artêşa Tirk bû, bi qasî li hember dijmin û neyerê derve, ji ewqasî zêdetir jî li hember dijmin û paşverûtiyên ku di nav me de dihate jiyîn bû…
Ev çar roj in ku em bi hevalên eyaleta Xerzan re civîn çêdikin. Hevalên eyaletê bi piranî amedebûn, ji 40 kesan zêdetir heval beşdar bûn. Pirsgirêkên ku hatine jiyîn me ji hemû hevalan guhdarkir û me gelek tişt ji hevalan re got. Weke gelek caran ku ji bo min balkêş dihat vê carê jî ez dame fikrandin û min got: Gelo çima? Ev hevalan ruxmî ku dev ji jiyana civakê û malbatên xwe berdane hatine, ji bo bi tenê bigihijin armancên ku dane pêşiya xwe hemû zor û zehmetiyan dane li ber çavan û li himber dijmin bi rihekî fedaî disekinin, lê belê çima hevdû tengav dikin! Bi rastî jî pir balkêş e û mirov wate jî nade. Axiftina Rêber APO ku ji me re digot, ez ji sedî not û pênc li himberî we têkoşîn dikim û ji sedî pênc jî li himber dijmin her di mêjiyê min de zindî dibû. Dema ku em îro li civîna me mêze dikin, em baştir fêm dikin ku dijmin çiqasî bi civaka me leyîstiye. Xuya dike ku emê hêjî bibînin, ji ber ku civîn û nîqaşên me berdewam dikin…
10`ê Hezîranê: Ev 15 roj in em bi civîn û nîqaşan derbas dikin. Piştî platformên hevalê Çiya û Rojhat û hevala Sema ku pir berfireh çêbû, di sê rojan de jî me civîna rêveberiyê bi dawî kir. Û îro jî bi hemû hevalan re me civînek çêkir. Êdî bi hevalên ku dê herin herêman re emê nîqaşek xurt bikin û dawî li civanan bînin, dest bi xebatên xwe bikin. Belê 15 roj in me bi berfirehî û kûranî pirsgirêkên eyaleta Xerzan girt dest û nîqaşek xurt meşand... Em bawer in ku ewqas nîqaş ê bandoreke baş li ser xebatên eyalatê bike.
Erê heval û xwendevanên hêja, hûnê bibêjin di nav hevaltiya PKK’ê de û li serê wan çiyayên azad çima ewqas pirsgirêk derdikeve? Rast e, lê belê Rêber APO tim ji me re ev digot: Şerê min ji sedî not û pênc li hember paşverûtî û şaşîtiyên we ye, ev gotin tê vê wateyê ku bi tenê tevlîbûn û bûna rêvebir nayê wê wateyê ku em bûne PKK’î. PKK`î bûn bi şehîd û bi nirxên PKK`ê re jiyan kirin e û li gorî wê bi serkeftî xebat meşandin e.
13`ê Hezîranê: Me duh jî bi koma herêma Sason, Motkî û Tetwanê re civîn çêkir û piştî xatir xwestinê komên herêma Tatwan û Motkî ji me cuda bûn û çûn ser karên xwe. Îro jî wê koma Sasonê ji me cuda bin û biçin ser xebatên xwe. Hevalên ku ji me cuda bûn dilgeşî û hêviyek mezin dane me ku dê xebateke serkeftî bimeşînin….
14`ê Hezîranê: Roj baş Kurîs! Li ser bilindahiya çiyayê Kurîs Roj baş berxwedêr û şervanên azadiya Kurdistanê! Hûnê bêjin çima ev ba û bêhna xwe ji vê nivîsê tê? Belê duh êvarê ji bo naskirin û dîtina der û dora çiyayê Kûrîs em bi hevalê Erhan û hevalê Adil re hatin ser bilidiya Kurîs. Şev saet 10-11 leşkerên Tirk ji qereqola Kesrê çend top ji ser me re avêtin Dola Şêx Cuma..
Bi ronahiya rojê re em şiyar bûn. Lê ezê çawa navsera Kurîs û derdora wê ji were bêjim, an jî şopê ku bi salan gêrîlayên azadiya Kurdistanê, berxwendaniya wan bêjim! Baş tê xuya şopên ku li ber çavê me bêhn û rûkeniya ciwanên Kurd ku bi berxwedanekek bêhempa jiyan kirine tê li ber çavê me mirov. Ji parçên qazan û bomban! Ji kevirê hûrbûyîne û qalikên fîşekan bes e ku mirov berxwedanî û şerê mezin ê çêbuye fêm bike! Tenê bi hesinên qazanan û roketan, parçên firoka ku hevalan anîbûn xwarê ku parçê wê li wan zinaran belav bûye.
Erê hevalno; xuya dike ku leşkerên artêşa Tirk çiqas asteng bûne û bêçare mane ku bi tona qazan û fîşek bi ser hevalan de barandine, bi van nîşanan kifş e. Ger ku îro em bi rihetî bi ronahiya rojê re çaya xwe çêdikin, penêrê xwe daydidin li ber xwe dixwin ev bi encama berxwedaniya şehîdên nemir û gerîlayên Kurdistanê ye. Belê, bi ronahiya rojê re ji bo taştêya sibê, heval Erhan û Adil dest bi amadekariya çay û penêr sorkirinê kirin. Erê xwendevan û hevalên hêja, li aliyekî şahîd û rûkeniya me ku bi berxwedana hevalan, xwîn û xwîdana ku rijandine tê li ber çavê me.
Li rojhilatê me Geliyê Şêx Cuma û li rojavayê me Geliyê Bilîsê heta ku çavê me dibîne gund, çiya, dol û tev bi daristanên xweşik hatine xemilandin xuya dike. Erê hevalno! Bi çavê Kurîs li xweşikbûna welatê Xerzanê çiqasî mirov zindî dike we zanibana?...
17`ê Hezîranê: Roj baş Sîser, roj baş welatè Xerzanê. Doh Kurîs îro jî em mêvanê Sîser in. Ev çend roj bûn me rapor û nîşe ji bo Başur dinivîsand û me bi hevalê Zagros re rêkir. Tenè ez na hevalê Rizgar, Kendal, Zagros û hevala Şîlan jî di nivîsandina van raporan de gelekî westiyan. Duh êvarê ji bo em herin li serê Sîser, bi hevalê Erhan û Kendal re em hatin li cem hevalê Rêzan ê Torî. Hevalê Rêzan ev demek e ku bi tenê tim li ser mekîneyê ye û ji hemû hevalan re cilan didirû.
Di berbanga 4`ê sibê de, bi ronahiya rojê ya pir hindik re ji ber ava Geliyê Şêx Cuma me berê xwe da hevrazê Sîser û berbi jor hilkişiyan. Ji ber zinarên asê û bayê hişk ê dihat, heta em gihiştin navsera Sîser saet bûbû heşt. Carna me xwe bi teht û şikêran digirt, carna jî me xwe bi giha digirt û gav bi gav em gihiştin ser serê bilindahiya Sîser. Derketina wê çiqas zor û zehmet bû jî, lê belê hevalê Kendal ruxmê, vê wêneyên me û yên çiyan kişandin îxmal nekir. Belè bi gihaştina ser Sîserê re destpêkê me derdorên xwe bi dûrbûnê meyîzand. Heval Kendal jî bi kemara xwe, heta ku çavê wî didît welatê Xerzan kişand kamarê û hevalê Erhan jî çaya me çêkir. Bi penêrê koçeran ê sîrikî re danî ber me û me taştêya xwe li ber wî bayê gur ku li bilindaya Sîser li me dida xwar. Ruxmê ku çayên me yê di îskanan de ji ber bayê cemidî yê lûtkeya Sîser zû sar dibû jî, lê belê li ser Sîser çay xwevexwerin çay çiqas xweş e we zanibûya!
Bi dil û çavê Sîser çawa ezê ji we re vebêjim delaliya welatê Xerzan!..
Bi dûrbûna xwe ya ku ji 50 mêtro tîneê 7 mêtro, li başurê me çiyayê Mava û heta Herakolê çiqas mij û dûman hebe jî dîsa jî xuya dike. Bajarê Sêrtê, belê Sêrt warê hevala Silav ku 2004, hevalê Kendal Midyat û Doxan Hesekê 2005 di pêkanîna çalakiyekê de bi qehremanî şehît ketibûn li ber çavê min e, û navça Şîrvan, Bayîqan û Kurtalan xuya dike. Çiyaya Qalanus jî bi heybeta xwe baş xuya dike.
Erê Sîser, bejn û bilindbûna zinarên te ji ya birayên te Kurîs û Kember bilndtir e û tu bala welatê Xerzan tevî dikşînî ser xwe!
Li gor mîtoolojiyê ku gundî dibêjin Sîser birayê mezin, Kurîs ê piçuk e û Kember xwuşka wan e. Emê bixwezin rojek herin mêhvandariya Kember jî.
Wek ku te bala me jî kişand ser xwe, bi sedan hevalên ku li meyîzandina te têrnedibûn li derdora te mane û ji kaniyên ber sînga te ava cemidî vexwerina, Merwan, Mizgîn, Xêrî, Xelîl, Kemal û gelek qehremanên şoreşa Kurdistanê. Wan jî tu dîtî û te jî wan dît!..
Erê Sîser ez çiye te binivîsim? Giha û kulîlkên ku li ber bayê ji navserê tê dihejin, anjî ew dengê bayê te ku wek sitrana dibêje deng jê tê û bêhnek xweş li rûye me dide... Û xweşikbûna pezkoviyên te ku ji me natirsin. Belê rastî jî me yek bizin û sê karikê wê ku bêyî ku ji ber me birevin li pêşya me dimeşîn, maka wan jî ji ber ku çêlikên wê baş nikarîbûn bimeşin hêdî hêdî bi wan re dimeşî. Makeke ku sê karikê wê heyî, ev jî dewlamendiya Sîse!
Ma ev dewlemendî bi nivîsandinê xilas dibe, pêwîstike li ser wê pirtûk were nivisîn, dibe ku dîsa jî têrê neke.
(Ji Rojnivîska hevalê Heqî Mardîn)
Dê bidome…
- Ayrıntılar
Nasnav: Sarya Afrîn
Nav û Paşnav: Siham Hannan
Cih û Dîroka ji Dayîkbûnê: 1983-Helep
Cih û Dîroka Tevlîbûnê: 1999-Helep
Cih û Dîroka Şahadetê: 15’Gulana 2009 Li Gabarê herêma Çiravê di encama pevçûnekê de
Hertim rêhevaltî bûye çavkaniya jiyana me ya PKK’ê, bi rastî rêhevalatiya jin jî di milê jiyanê de hertim bi girêdaneke mezin xwe nîşanî hevalbendiya me dike. Weke hevalatiya Bêrîvan, Bêrîtan, Zîlan û Viyan. Kevneşopiya ku ji wan hevalan digirt û rêyek rast dane nîşandan, dixwest wê kevneşopiyê bide meşandin û bike jiyanake azad a jinê û civakê. Ew jî banadora xwe li derdora xwe dikir.
Heval Sarya Qamişlo kesayeteke wisa bû ku mîrateya tu hevalê/î li erdê nedihişt. Bihêz bû, hem di aliyê bîrdozî, rêxistinî û hem jî ji aliyê şerkirinê de. Di her perwerdê de jî ew hêza xwe dixwest bide hevalên xwe. Her tiştê xwe bi ezmûn û zanistî dida. Bi kesayetê ku ava kiribû jî xwedî li partîbûyinê derdiket tu caran tawîz nedida. Pîvanê xwe di wê astê de bû. Tu caran li himber pirsgirêkan moralê xwe nedixist. Dixwast di demekî kin de pirsgirêkên ku derketine çareser bike. Bi vî şeklî jî moralek mezin dida derdorê xwe. Cihê ku ew têde ba, tu caran bê moralî û pirsgirêk nedima. Bi perspektifên azadiyê re dimeşiya. Ji ber wê jî kêsên ku li derdora heval Sarya bûna, bi dilpakî û bi rêzê nêzîk dibû. Li ser pîvanan rast meşdin wek mînak bû.
Şerê ixanetê yê YNK’de jî heval Sarya xwedî bandorekî mezin bû. Xwedî li hevalên xwe yên şehîd derket û rûmeta wan li erdê nehişt. Li himber wî şerê ixanetê jî bi dilê xwe yê tolhildanê gavê xwe paş de neavêt di û nav me de jî dudiliyê qet qabûl nedikir. Di çerçoveya rêxistinê de hertim têkoşîn dida. Heta ew kesên ku dudilî dijiyan, dixwest qezenç bike û qezanç dikir jî.
2001’an heval Sarya ji yekîna me qût bû. Dema ku heval Sarya çû şûnde cihê wêna pir diyar bû û me hemûyan pir hîsdikir ku ji me dûr ketiye. Tenê ew hêza ku heval Sarya ku dayî me, me bi wê wateyê ew valatiya ku cihê heval di nava me de dihat jiyan kirî me tejî dikir. Yanî çiqas ji nav me dûr ketibû jî hertim weke ku li cem me bû. Dîsa heval Sarya di pêngava 1’ê Hazîranê de jî, li himber dijmin bi seknekê bi biryardariyekê herî xurt sekinî û serkeftin ji xwe re esas girt û têkoşînek mezin derxist holê.
Dema ku di sala 2006’an de dijmin Rêber APO îşkence kirin, heval Sarya bi pêşniyar û îsrarê xwe hate Bakûrê Kurdisatanê ji bona ku wê kîn û nefereta di dilê xwe de ku li himber dijminê xwînxwar vale bike û ji hevalên şehîd re bibe bersiv. Kelecaneke wisa avakirîbû di rûçinê xwe de, ji bona wêna jî ew kelecan û moral dida hevalan. Di despêkê de hat çiyayê Cudî û di demekî kin de jî bi xwezaya Cudî re bû yek. Ji ber ku ew xweza ew îfade dikir. Bi wêna jî rastiya dijmin tam fêmkir. Hêzêk mezin di kesayeta xwe de dida nîşandan. Piştre jî heval Sarya ji Cudî berê xwe da, cih û warên Egîdan Çiyayê Gabarê. Li wê derê jî ew taybetmendiyên xwe domand. Bi hêviyên xwe yên azad berê xwe da kerwanê şehîdan. Bêguman di şerek mezin û dijwar de laşê xwe kir sîper ji bona xaka pîroz Mezrabotamya.
Pêwîst e ew bê zanîn, ew tiştên ku heval Sarya dixwest avabike di nava jiyana me de em xwedî lê derkevin û têkoşîna xwe bilind bikin ku em bibin layîqê hevalatiya heval Sarya û hevalên şehîd.
Rizgar Dilşêr
Ez dizanim çi dibêjin
Wan çavên te
Wan awirên te
Lê dîsa dîrok bêbext e…
Bila bipirsin
Çi dibejin wan çavên te
Awirên te bangên çi ne?
Kedxwar têr nabin ji xwînê
Û giyana me
Lê wê biteqin mîna genan
Ew awirên te yên zarokî û jiyanî
Dê wan biteqîne…
Ew kujerên dayikan e
Ew kujerên zarokan e
Ew kujerên ciwananan e
Ditirsin ji ramanên Rêber APO
Ditirsin ji şerwanên azadiyê
Û awirên
Awirên azadî û jiyanê
Rêber Celal
2. Şubat. 2010
Ji bo Bîranîna Şehît Sarya Afrîn
- Ayrıntılar
Dil bi girîn e û çav hêsiran dibarîne
Payîz e li çiyayê Gabarê
Pel weşîn ji gulyên darê
Bû Payîz û bi rengê zêrîn xwe xemiland
Ji bo rêkirina heft gulên Biharê
Sor gulên ku navên xwe bi neqşa zêrîn nivîsandin.
Di nav dilê Gabarê de
Sor gulên ku zeml û şemala xwe dabûn Gabarê
Bilbil dixwîne û dilorîne li ser sê awazan
Gulên nû bibûn xemla wê li Gabarê
Digrî Bilbil li ser Xwînda, Serdem û Gulbiharan
Rondik ji çav, xwîn ji birîna dil tê xwarê
De negrî hevala min negrî
De negrî û bi lêvên diricifin nepeyvîne
Peyvên dil dişewtîne û digrîne
De negrî Gabara min negrî bi çavên ku
Gelek qehremana dîtiye
De negrî bi çavên ku gelek leheng û fermandarên
Mîna Adil û Gulbiharan dîtiye
De negrî bi çavên ku gelek Egîdên
Mîna Rozerîn, Harûn û Bêrîtanan dîtiye
De negrî Gabara min negrî
De negrî Gabara min
Bi çavên ku gelek ciwanên
Mîna Xwînda û Serdema dîtiye
De negrî dilê min negrî
De negrî li ser Evîndarên azadiyê
De negrî hevalên min negrîn
Li ser veqetînên di tariyê de
Dibin stêrk.
De negrî dayê negrî
Li ser dest û sîngê ku
Gelek zarokên azad mezin kiriye
De negrî Payîza min negrî
De negrî Gabara min negrî
De negrî
Ş. Seyda Serdem
Bagok
- Ayrıntılar