Ji çapemenî û raya giştî re!
1. Di 17’ê Tebaxê de li Şirnex li dijî derdora gundê Sipîvyan ku girêdayî Gabarê ye ji aliyê kobrayê Artêşa TC ve hatiye bombebarankirin. Di encama bombebaranê de şewata destpê kiriye hîn jî berdewam dike.
- Ayrıntılar
DI DÎROKÊ DE BERXWEDANIYA CIVAKÊN EHLAQÎ Û POLÎTÎK –IX-
Di dîroka avabûna bajarvaniyê de, bajarên wekî Uruk, Nîppûr, Agade, Babîl û Nînova hîmê şaristaniyê avêtine. Di nivîsên borî de, me kêm be jî bahsa wan kiribû. Niha di babîlan de li bajarê Babîl rêveberê herêmî Nemrûd in. Li Misrê jî Fîravûn in. Li vir Nemrûd û Fîravûn asta temsîla sazûmana siyasî ne. Di derketina Îbrahîm de, çawa ku di salên B.M-1700’an de derketineke dij çanda Mardûk heye an li dijî Nemrûdan heye, li dijî Fîravûnan jî derketina Mûsa heye.
Ku em guh bidine dîrokê, li ser rûbar û geliyên Dîcle-Feradê û li Hîveka Zêrîn panzdeh sal serdema Neolîtîk tê jiyandin, piştre pênc hezar sal bi şaristaniya navendî didome û ev du sal in bi modernîteya kapîtalîst û kambax jî sedsalên xwe yên dawîn dijî. Ku em şaristaniya pênc hezar salan ji sûmeran bidine destpêkirin, piştre ev herikîn bi Akad, Babîl, Gutî- Asûr, Hûrî, Mîtanî, Ûrartû, Hîtît, Med, Pers, Helen, Sasanî, Bîzans, Emevî, Abbasî, Selçûqî, Moxol, Osmanî û li peravên Zeryana Atlasê li Amsterdam-Londrayê çiq dibe û dibe bela serê mirovantiyê. Lê ya girîng ku divê em ji bîr nekin, dema ku ev çanda dewletparêz-çînî ku îro wekî modernîteya kapîtalîst tê binavkirin bi pêş ket, pê re jî bi qasî dîroka mirovantiyê kevn, ji klana bigire di her demên neolîtîkê de şaristaniya demokratîk jî hebûye û tu carî berxwedaniya civakeke exlaqî û polîtîk tune nebûye.
Di vê herikînê de em ji babîlan bidomînin. Rêber Apo di parêznameyên xwe de babîlan dabeşî sê serdeman dike.
Serdema yekemîn (B.M 2000-1600); di vê serdemê de Hamûrabî birêve dibe. Di wê demê de Babîl her dem bi êrîş û berxwedaniyên Hîtît û Kasîdan rû bi rû dimînin.
Serdema duyemîn (B.M 1600-1300); di vê serdemê de di navbera Hîtîtî-Kasîdî-Babîliyan de tifaq heye.
Serdema sêyemîn (B.M 610-330); navê Nabûkatnazar dertê pêş. Di vê serdemê de hilweşîna asûriyan çêdibe û seferên Îskenderê Mezin hene.
Ku em li rêveçûna şaristaniyê binêrin, destpêkê li Mezopotamyaya Jorîn bi riya koloniyên hûriyan li Mezopotamyaya Jêrîn destpê dike. Sûmerî hemû hîmên bingehîn davêjin, asûrî derdixin asteke din û babîlî di serdemên cuda cuda de pêşdetir dibin. Lê ev herikîna şaristaniyê, piştî ku berdewamiyên qewmê hurî û gutiyan; mîtanî, kasîdî, hîtîtî, naîrî, ûrartû dikevin dewrê, ji Mezopotamyaya Jêrîn ber bi ya jor ve diherike.
Di vê serdemê de pêwîst e ku mirov bahsa asûriyan(B.M 2000-1600) bike. Di heman wextî de derketina Îbrahîm û serdema yekem a babîlan tê jiyandin. Aborî û bazirganiya asûriyan xwe dispêre bejahiyê. Demeke dirêj ji hêla kasîd, hîtît û babîlan ve têne tengavkirinê. Ji ber ku împeratoriya ku asûrî saz dikin xwe dispêre bazirganiyê, rewşeke hov derdikeve holê. Asûrî di bazirganiyê de gavên mezin davêjin. Acentayan vedikin, depokirineke zêde ya xwarinan çêdibe, di gihandinê û sazkirina karxaneyan de sazîbûnên mezin çêdikin. Ji bona ku bazirganî leztirîn bibe, alavên wekî zêr û zîv bikartînin. Bajarê Nînova navenda wan e. Ji bona ku koloniyan bi pêş bixin, di warê teknîk de pêşketî artêş ava dikin. Artêşên dagirkirinan! Di asûriyan de, bûyîna şervan, îtîbareke mezin e. Ji serê mirovan kelayan çêdidin. Ev di şaristaniyê de, lûtkeya hovîtiyê ye.
Dema ku em dinêrin, dîsa yên ku vê hovîtiyê sînor dikin Mezopotamayaya Jorîn in. Ew jî berxwedaniya mîtanî û hîtîtiyan, naîriyan û ûrartûyên ku 300 salan liberxwe dane ne. Ku ûrartûyî nînbûyîna, wê asûrî bibûna împeratorê dinyayê. Ji ber ku, riya xwegihandina hesinên behra reş, ji hêla ûrartûyan ve tê girtin. Bi hilweşîna ûrartûyan re, berî mîladê di salên 612’an de Hîtît+Med+Îskît dertên ser dika dîrokê û ev tifaq Nînovayê tarûmar dike. Di vir de ŞIMITÎNA NAVENDÊ çêdibe. “Yên ku tarûmar dikin, têne tarûmarkirinê” Qesta me ji şemitîna navendê, Şaristaniya Navendî ye. Di vir de şaristaniyên Çîn, Hînd û Misir ên kêlekî ne. Wekî mînak Misir xwe disparte çandiniyê û digel ku efrîqîbûn jî, li tevahiya Efrîqayê belav nebûye. Herikîn ji wir derbasî Derya Spî û Enatolyayê dibe û li Girîdê tam rengê xwe belî dike, ji wir jî derbasî Ewropayê dibe. Dîsa Çîn sînorên xwe yên herêmî nikare derbas bike. Debara xwe bi çandiyê dikin û tekela siyasî têkiliya xwe ji aboriyê nayne. Dema ku em li herdu mînakan binêrin, herdu jî ya ku girtine mezin kirine. Yanî bixwe afirandin nîn e, yên amadekirî girtin û pêşvebirin heye.
Ku em careke din li herikîna şaristaniyê binêrin bi El-Ubeyt re ji Mezopotamyaya Jorîn ber bi jêr ve diherike û dîsa hewl dide ber bi jor ve were. Ew hewldan bi riya Akad, Babîl û Asûriyan ve tê kirin. Lê di vir de mîna roja me ya îroyîn ku çawa PKK fena bendekê li hember emperyalîzmê sekiniye û li Rojhilata Navîn çit bûye, wê demê êrîşên van împeratoriyan ji hêla Ûrartû-Med-Hîtît-Mîtaniyan ve tê astengkirinê. Di van serdeman de hêlên demokratîk li pêş in.
Di vê demê de ya ku bal dikêşe fenîkeyî (kartacayî yek ji koloniyên wan in)ne. Vanan di çêkirina keştî û benderan de, di bazirganî û alfabeyê de gavên mezin davêjin. Di bajarvaniyê de, di şaristaniyê de pengizandinek dikin. Ji Hatayê bigire hetanî Tûnûsê serdestiya wan heye. Di salên B.M 700’î de li hember êrîşên asûriyan konfederasyonên eşîrî bi pêş dikevin. Ev rewşeke nû ye. Ji ber zihniyeta ku hatiya sazkirinê împeratorî û dagirkerî ye. Lê di tifaqa Med-Pers-Part’an de ku Med domînat in, zihniyeteke nû heye. Ev rewşeke nû ye û demokratîk e. DI ŞÛNA ÎMPERATORIYÊ, KONFEDERASYON!
Zerdûştî mohra xwe li wê demê dixe. Ji ber ku ewqas bi pêş dikeve, di peşengiya Zerdûştî de felsefeya exlaqê bi pêş dikeve û ev jî ji bona konfederasyonên eşîrî bingeha zihnî ye. Bi taybet berî mîladê di salên 612’an de di pêşengiya Rahîbên Mag(tifika agir) de ev bi pêş dikeve û encax bi tifaqa Kasîd-Med-Pers-Îskîtan dikarin asûriya têk diçin.
Niha ji bona her rewşeke nû zihniyetek pêwîst e. Niha Asûr têk çûye? Baş e, gelo wê çi bikeve şûna wê? Ya wê fena asûriyan bihatana kirin, ya jî wê rewşeke nû çêbûna. Jixwe êrîşên asûriyan konfederasyonan neçar dihêle. Li rastê hêzeke wisa heye ku asûriyên ku temsîla sîstema dinyayê dike têk birine hene. Ev jî Med in. Ya wê Med bibûna berdewamiya şaristaniya dewletî û çînî, yan jî wê bi sîstemeke nû bibûna serdestê hemû dinyayê. Ji bona wê jî veguhezîna zihniyeteke nû pêwîst dike. Lê di vir de Zerdûştî gerdûnî nabe û ev jî bi xwe re qeyranan derdixîne. Dema ku ev nayê kirin, Pers dertên pêş û hêza Med vediguheze împeratoriya Pers-Med. Li hember vê rewşê Rahîbên Mag 40 sal li ber xwe didin, bes li ser nakevin.
Di Împeratoriya Pers de, Med di radeya duyemîn de ne. Lê di dema konfederasyonê de Pers di radeya duyemîn de ne. Piştî ku Pers mîrateya Akad û Asûr digirin û hewl didin ku bibine serdestê cîhanê û ji bona wê jî her cure hovîtî dikin û bi taybet Babîlê bi tevlî hemû zanîn û pirtûkên wê dişewitînin, ji ber bawermendiya Zerdûştiyê, ev ji hêla Medan ve bertek dibîne û ji wê demê şûn ve Med û Pers bi tevahî ji hev qut dibin.
Di wextê Persan de ya girîng artêşên bi pergal û profesyonel saz dibin û di warê teknîkî bi pêş ve dibin. Wekî mînak wê demê Tabûrên Nemiran û Hêzên Taybet hene. Yanî wisa ji asûriyan jî kêm nîn in. Sînorên xwe çend qatî firehtir dikin. Ta diçine hetanî Makedonyayê. Riyên Keyayan(qralan) ku axên ku li serdest in digihîn hev ava dikin. Ev hemû rê li Persepolîs digihên heve. Ev rewşeke cuda û yekem e. Sîstema postayê çêdibe. Riya ku 9 meh digire, dadikeve 3 mehan. Di şûna serdestiyeke bi giştî, tiştek wekî sîstema eyalatan û walîtiyên herêmî, di warê siyasî de mayinde dibin. Bi vî awayî ŞARISTANÎ hetanî giravên Yewnan diçe. Piştî ku bi Îskenderê Mezin re Pers têk diçin. Êdî herikîna şaristaniyê ji ÇAVKANA NAVENDÎ dûr dikeve û li peravên bajarên Îtalayayê pingar dide. (wê bidome)
Rûbar Andok
- Ayrıntılar
Ji çapemenî û raya giştî re!
1. Di 17’ê Tebaxê de (îroj) di saetên serê sibê de li navçeya Mûşê Gimgimê li dijî gundên Kirmeçok, Başkent, Benzen, Mila Koxê û Geliyê Gulik ji aliyê Artêşa TC’ê bi tevlêbûna tîmên taybet û leşkerên sivîl operasyonek hatiye lidarxistin.
- Ayrıntılar
Di 14’ê Tebaxê li navçe ya Colemerg Şemzînan li Geliyê Doskî li dijî derdora gundê Serengê ji aliyê artêşa TC operasyonek hatiye lidarxistin. Di heman rojê di derdora saet 07.00’ande di navbera leşkerên dijmin û gerîla yê me pevçûnek qewimiye.
- Ayrıntılar
Ji çapemenî û raya giştî re!
1. Di 13’ê Tebaxe li navçeya Dersim Xozatê kemyoneke ku ji qereqola Amûtka re alavên leşkerî dibirin, li nêzê Derekoy ji aliyê gerîla yê me û yên TKPM-L TİKKO çalakiyek hatiye lidarxistin. Di encama çalakiyê de kemyon hatiye rawestandin, kamerayeke termal û alavê wê yê şerz kirinê agahi yên nasname yên çawuşekî pispor ku alîkarê fermandarê qereqolê ye ji aliyê gerîla yê me û yên TKPM-L TİKKO hatiye desteser kirin û kamyon jî hatiye şewitandin.
- Ayrıntılar
Dema tê gotin 15’ê Tebaxê yê destpêkê tê hişê mirov heval Egîd e. Ya ku hevalê Egîd dikir Egîd çi bû?
Weke Fermandar Egîd – Mahsum Korkmaz rêberên gel û leheng di rewşên asayîde nernakevin. Di dîroka her gelî leheng û rêber hene. Ew di pêvajo yên dijwar û yên kritîk de di derbaskirin û çareserî pêşxistinê de roleke diyarker dilîzin. Ya ku rêheval Egîd dikir Egîd şert û mercên ku gelên kurd tê de bû. Wan şert û mercan lêgerîn û derkeftinekê ferz dikir. Ev derkeftin bi Pêngava 15’ê Tebaxê hate derbas kirin. Piştî wê êrîşên dijwar li dijî tevger a me çêbû. Li vî warî de hewldanên ciddî yên ji bo rêxistinê tasfiye bikin hate pêşxistin. Di wan şert û mercan de rêheval Egîd, bi komek heval ji bo li nîrxan xwedî derkevin, kete nava lêgerîn û piratîkeke dijwar. Vana encamên heval derxistibûn. Bersivdayina wî ya dem a xwe bû. Taybetmendi yê wî yê sereke ji fêrbûyînê re vekirî bû. Lêkolîner û legerînvan bû. Hîn jî destpêkê aliyekî ku şopên mayinde di dîrokê de bihêle hebû. Ji ber wê pêşbîniyên wî gelk xurt bu, pêşiya xwe didît. Baş dihesiband. Rastiya gel pir baş fam dikir, têdigîhişt. Yek ji hevalên ku girîngiya rexistinê ji bo gel dizanîbû. Ji lewra herî zêde li ser rexistingeriyê mijûl dibû. Pirsgirêk ne tenê di çend taktikên leşkerî ne. Ji xwe yê bandor bûyina leşkerî jî derxist pêş ew bû. Armanca wî ew bû ku bibe rexistingerekî xurt.
Girîngî dida însanê xwe. Bi wan ewle dibû û bawerî dida wan. Li gor derfet an perwerde dikir. Li gorî derfeta însan pêşdixist û dida karkirin. Ji lewra yên bi wî re biba tu car li paş an jî bêkar nedima. Teqez di cihekî de dinîrxand. Dema dinîrxand – Di jiyan a wî de tê zanîn- di dema xwe de însanê dixwest dikarî bû biafiranda. Dikarî bû kabiliyet bida û îrade-vîn- pêşbixista. Di vê rewşê de baweriya mirov pê zêdetir dibû. Him di aliyê civaknasî û him jî aliyê psikolojîk însan dinîrxand, ew bilind û mezin dikir. Yek ji taybetmendi yên diyarker ê heval Egîd jî ev bû.
Cardin çawa di çalakiyê de li herî pêşbe li govendê de jî li hêrî pêşbû. Li cil û berg ê xwe, li rêk û pêk bûyina xwe miqate bû. Xwedî pergal bû. Xebateke bi disiplîn hebû. Xwe bi xwe bername ya xwe çêdikir. Ji xwe wê demê rojnivîs nedigirt. Ajanda yek wî hebû. Faaliyetên rojane belge dikirin. Pêşbînî yên wî xurt bû. Pêşiya xwe didît.
Şahadeta Heval ê Egît bandorek çawa li tevgera gerîla kir?
Şahadet a Heval Egîd di çapemeni yê de cîhê xwe girti bû. Ji xwe dijmin jî ev baş nîrxan dibû. Herweha ji bo wan bibû çavkani ya moralê. Bi şahadeta Heval Egîd êrîşên dijmin jî zêdetir bibû. Herweha bûyera şahadetê şibandibûn serhildan ên din. Hate gotin vaye ‘Çawa dibe neha fermandarê gerîla hatiye kuştin. Ji neha û şûn ve belavkirin û dîl girtina wan wê ne zehmet be.’ Êrîş jî hinek li gor vê hatibû amade kirin. Ji ber ku bi şahadeta hevalê Egîd hewl didan têkili ya gel û gerîla ji hev qut bikin. Di hatina ser gerîla de bi temkîn bûn. Di hin herêman de di aliyê leşkerî dixwestin însîyatîfê bigrîn dest ê xwe. Li gor vê jî êrîşê xwe zêde kiribûn.
Ji xwe gerîla herdem fermandarekî bi vî rengî geriya. Di her dema tekoşînê valati ya vî hevalî hate hîs kirin. Herdem diltengî ya wî hate kişandin. Gelek caran ji bo valati ya wî were dagirtin mudaxele ya rêxistin û tevgerê çêbû. Lê neha jî ne ku li bendemayîne lê valatiya Heval Egîd hîn jî tê hîskirin. Îro jî xuyadike. Dema mirov jiyan kesayet û pratîka Heval Egîd tîne ber çavên xwe di her demê de tengasî, zehmetî, dijwarî û xetimandinê wê heye. Ya herdem tê bîra mirov tempo ya xebat, hêza nîrxandin û pêşbînî ya wi ye. Ev valatî herdem hate hîs kirin.
We şeva herî dawî ya berî Heval Egîd şehîd bikeve bi hevre derbas kir. Hûn dikarin bûyera şahadetê vebêjin?
Hin rêze çalakî hebûn. Hebûna dijmin ya li herêmê ferq kiribû. Hevalê Egîd derketi bû keşfa dijmin. Li dijmin digeriya. Wê demê ji bo têkoşînê bilind bike, hassasiyet û rastiye gerîla îspat bike gelek xebat û hewldanên wî hebûn. Di wê mijarê de pir bi coş û moral bû. Wê demê ku dijmin hewldida pêşî l ime bigre, destê xwe bilind kir û got ‘dijmin ê alçax, pespaye! Qîrek da. Pişt re xwest pêşî li dijmin bigre. Ji xwe pêwist bû koma me hinekî bêhna xwe veda. Koma me heta 12.00-01.00’ê şevê bêhna xwe veda. Erazî guncav bû. Agir jî hatibû vêxistin. Dijmin nikarî bû bihata ser me. Koma me bi araste bû. Ji xwe Heval Egîd li ser hemû karî disekinî. Valatî û lawazî nedida dijmin. Wî tu car nedipejirand ku dijmin, gerîla bixe kemînê. Digot ‘Gerîla yek tu car nakeve kemînê.’ Di rastiyê de heval Egîd bûyer ji berê ferq kiribû. Dizanî bû wê dijmin were ser me. Ji xwe erazî, erazî yek pir tevlihev bû. Lê peşengê me yên herêmî me di vê mijarê de şaş kirin. Me birin cîhê dijmin me ferq kiribû. Lê belê plan pir cûda bû. Çawa bû, rêberê me erazî şaşkirin. Beriya şahadetê bi çend deqa mke ferq kiribû. Di berf ê de şopê wan hebû. Yên li pêşiyê hişyar kiribû:‘Hişyar bin’ dijmine û di pêşi ya me çûne.û şopên berfê diyar bû. Nû deras bibûn. Hîn em dused metre nemeşiya bûn, pevçûnê destpê kir. Wê şevê tiştekî berbiçav nebû. Pir bi rêk û pêk û bi disîplîn bû.
Belê we çawa ferq kir ku Hevalê Egîd şehîd ketiye?
Me ferq nekiribû. Kesî cihê Heval Egîd şehîd ketî bû nizanî bû. Wê demê grup bi rêk û pêk pêş de diçû. Ji xwe dema pevçûn derketibû komek ji me di pevçûnê de bû. Di navbera me de girik(kupik) hebû. Tenê yê pêşî dikarî bû pevçûnê bike. Yên li paşiyê nikarî bûn şer bikin. Bi kemîna dijmin çekên heval a li bûnguhê hevûdû ketibû. Ew qas nêzî hevû dû bûn. Pevçûn demekê liberxweda. Yên li pêş vekişiya bûn. Ji xwe tava heyvê bû. Kesî nizanî bû Hevalê Egîd şehîd ketiye. Hevalekî birîndar nêzî wî bû. Hevalê birîndar hevalê Qalender İlhan bû. Piştre grup kom bû. Pirani ya grubê nizanî bû ku heval Egîd şehîd ketiye an na. Grub hinekî zêde bû. Piştre em çûn baregeh a xwe. Danê serê sibê bû. Li gor pevçûnê divê em bi cîh bibûna. Piştî nîvro ji radyo yê hate bihîstin. Hevalê Egîd şehîd ketibû. Heta ji radyo yê hate bihîstin kesî îhtîmal nedida tiştek wusa. Eger bihata zanîn, derfetê wan ê cenaze anînê hebû. Ji xwe ne cîhekî ku dijmin karibe venêrîn ê bike.
Peyvek e wî ya we bihîsti bû hebû?
Fermandar Egît digot ‘Divê gerîla yek her tim coş a xwe ya nû bû ne biparêze.’ Cardin digot ‘Gerîla yekî nû divê tu car nekeve kemînê.’ Yek ji hevalên hişk bûn û nerm bûnê herî baş pêk tianî bû. Hêza wî ya îkna kirinê hebû. Lê di heman demê de dema pêwist kir tiştekî erênî hebe dikarî bû wî qut bike. Cîhê ku divê tawîz neyê dayîn, nedida. Milê wî yê bi rik hebûn. Bi israr bû. Di rasti yan de hertim israr dikir.
Hûn dikar in bîranîneke xwe bi me re parve bikin?
Demekê grub a me ji bo çalakiyê amadekarî dikir. Emê hilkişiyana ser kaşekî. Ew li pêş diçû. Taybetmendiyek min hebû, ku yek li pêşiya min biçe nikarim di rê de biçim. Erazî baş nasdikir. Demekê zîvirî, lê min berdewam kir. Min xwe li tahtan da. Cîheki asê bû. Pirsgirêk a min a hilkişandinê nebû. Lê ez hatim cîhekî wusa ku nekarim dakevim jêr nejî derkevim jor. Ji xwe bi vê rewşê pir aciz jî bibûm. Ji bo alîkariyê bidin min bang li hevalan kir. Hevalê Egîd çibû aliyê din. Ez hatibûm kortaleke wusa ku biketibama ezê pirtik pirtîkî bibûma. Ne gengaz bû ku derbiketibûma jor ê jî. Her ku diçû hêza min diqediya. Ji xwe ne gengaz bû ku derketi bûma jorê jî. Carekê min dît li ser tahtê dikeniya. Ji min pirsî gote ‘tu çi dike’ Min jî got e ‘zû alîkariyê bide’, wî jî şûtika xwe derxist û min ji wir rizgar kir.
- Ayrıntılar
Ji çapemenî û raya giştî re!
1. Di 12’ê Tebaxê li Herêmên Parastina Medya li dijî herêmên Şehîd Berîtan, Qebra Zahir, Girên Koordîne û Karker ku bi ser Xakurkê ne ji hêla artêşa TC êrîşeke havan û obusan hatiye lidarxistin.
- Ayrıntılar
Ji çapemenî û raya giştî re!
1. Di 8’ê Tebaxê li nêzî navçe ya Êlihê Qubînê di navbera gerîla yê me û yekîneyeke girêdayî artêşa TC pevçûnek diqewime. Di 9’ê Tebaxê danê sibê li dijî herêma pevçûnê ji aliyê artêşa TC operasyonek hatiye li darxistin. Bi piştgiriya heron a û bi bombebarankirina helikopterên kobra û bikaranîna çekên giran ku artêşa TC bikaraniye di navbera gerîla yê me û artêşa TC pevçûn qewimîne. Di encama pevçûnan de hejmara kuştî û birîndarên dijmin ji aliyê me nehatiye zelalkirin. 5 hevalê me jî bi lehengî şer kirine û gihîştine şahadetê.
- Ayrıntılar
Ji çapemenî û raya giştî re!
1. Di 9’ê Tebaxê li navçeya Colemergê Şemzînanê li dijî herêmên Mûseka û Bezeno ji hêla helîkopterên skorsky êrîşeke ji topên agir hatiye lidarxistin. Di encama êrîşê de şewata li herêmê destpêkiriye hîn jî berdewam dike.
- Ayrıntılar
.
Ev şerekî jiyanî yê wisa ye ku; kesên pênaseya wê rast nekin, li gorî pêdiviyên wê xwe amade nekin, tenê ne ji bo neteweyekê, bi giştî ne ji bo partî û artêşê jî, ji bo kesayetê bixwe jî jiyankirin bê derfet dibe, ji bilî vê ti hilbijardeyek din nîn e. Divê ez yekser bêjim ku; kesên dixwazin ji rêzê destpê bikin, kesên ku dixwazin bibin bersiva pirsgirêkên herî hêsan, heya yên dixwazin ji her aliyan ve wate bidin tevahî pirsgirêkên şer, ger wate nedin rastiya vî şerê, bi rastî jî encamên pêwîst dernaxin, qet dest bi jiyanê nekin wê baştir bibe. Dîsa ev şer şerekî wisa ye ku di nav de bi qasê bersivbûna dîrokek xilasbûyî, destpêkirina hêviyek di derbarê pêşerojek pir zor jî heye.
Di vir de pêwîst e kes xwe nexapîne. Bila kes bi tirhêwên mîna, “vaye me jiyan dikir, em mirovbûn û me dikarî em pir weke mirovan jî bijîn” xwe nexapîne. Ger kêmek rêza we li hember rastiya we hebe, dîsa yekser divê ez destnîşan bikim ku dikarim hewildanên xwe jî ji vê re weke mînaka herî baş raber bikim. Ger bi qasê serê derziyê jî rêya jiyanek din heba, me bikarêya bi rêbazekê din ê tekoşînê serkeftîbin, ne wiha jiyankirina van salan, hilgirtina nefesê jî, hilgirtina henaseya yek rojê jî gengaz ne dibû. Niha cîhan tev de dipirse; çima û çawa? Ev şer çima bi vî awayî hat heya vir? Û pêşketinek ji mûcize yê weke mûcîzeyekê nîşanda. Hîna jî gelek ji we ji têgehiştina vî dûr in, misoger hin babatên vê şerê hene. Bêguman sedemê vî yê herî bingehîn, dîroka ji zûve qedyayî an jî bê dîrokiya gelekê ye. Pêşeroj an jî bê pêşeroj mayina wê ye. Di derbarê rojane de jiyana herî bi biryar bixwe ye. Mîna ku pir caran dibêjin bila ti kes me weke mirovek maceraperest, bêyî bifikire gavan diavêje, an jî weke şansê wî pir baş diçe, ne nirxîne.
Ger di vê cîhanê de, heta di dîroka mirovahiyê de bi qasê zorêya pêngavekî, ger hûn bêjin têgehiştina divêtiya wî, bûyerek heye ku di rêza yekem de an jî herî giring bê nîşandan? Ez dikarim jêre bêjim ew “Pêngava 15 ê Tebaxê” ye. Ez xeyalên we, nîyetên we, zanebûna we, asta azadiya we nizanim, lê ez bi girêdayî xwe dibêjim. Ev yek ji bo min deynek e jî. Ger birastî jî hûn naxwazin dev ji wesfên mirovahiyê berdin, her wekî ez gelek caran rexne dikim; ger hûn naxwazin di sînorê qirdikiyê de xwe bidin jiyankirin, divîyabû ku we pêngavek biavêta. Ez vê yekê ji bo bibe gotin nabêjim. Ez gelekî li ser jiyanê hizirîm û ponijîm, bi qasê xwendina xwe, min xwest bi taybetmendiyên xwe yê xwezayî riyekî bibînim. Bêguman niha wekî ku ez dixwazim ne şer pêşdikeve, ne jî partî pêşdikeve. Lê belê bi roxmê vê hûn niha baştir dizanin ku pêşketinekî herî bi sînor jî ez ji hemû aliyan ve dinirxînim û bi vî awayî di pêşxistina vî pêngavî de bê eman dibim şopanderê wî.
Di nava vî şerê de yek jê kesayeta fermandar a ku em di ecibînin Egîd e, cihê wî wexta mirov qala vê şerê dike divê misoger were bi bîranîn. Lê ez cardin diyar dikim ku hûn gelek ji nûneriya egîdiya wî dûr in. Ya rastî bi hewldanek mezin em dixwazin we bînin ser vî halî, we bînin veguhertinê, lê mîna ku hûn dibînin, dest ji astengiyên dijmin berdin, astengiyên we bixwe di astek pir bilind de ye.
Divê ez yekser bêjim ku birastî jî we dev ji xwe berdaye û hûn pir kirêt mane. Ez qet ji vê yekê hes nakim. Erê! Ger mirov xwe bixe vê rewşê, hezkirin û rêzgirtin bê îmkan dibe. Ew ji bo kesên din hacetek pir hêsan e û jixwe tevahî gel di rewşekî pir xerap de maye. Niha êdî ya li hemberî me ev e, dibêje “tu çi dibêjî bêje, çi qas hewl didî bide, em ê dîsa ya xwe bikin”. Tu nikarî biguherî û veguherî. Niha ez pir baş dibînim, dibe ku di polîtîkaya dijmin de di radeyek diyar de guhertin çêbibe, lê belê guhertina kesayetên rikdar ê di nava we de ji min re hindek din jî zor tê. Lê belê di vir de rikdariyek jî nîn e, em bi xelasbûneke pir balkêş re rûbirû ne. Dibêje; “ger ez bijîm, ez ê berbat bijîm.” Şerm e. Tu demek ji ya din zûtir biçî, ti wateyekî vê nîn e, pir kirêt e, fedî bike. Dibêje “na.” Êdî ev çawa avabûye, çawa bûye rewiştek (karakter), birastî jî weke min diyarkir ji çareserkirina pirsiyareke herî zor ê fîzîkê jî zortir e. Hûn çawa diwêrin wiha bijîn? Wexta ev qas bi xeletî nêzîk dibin ma ji we re dibêjin hûn dikarin bijîn? Ma ferîşteyên sirûşê (îlham perisi) hene ango hêzên cîgir di dewrê de ne. Na! Bala xwe bidin, ango ger bi rêbazên pir taybet em we negrin, divê hûn fêm bikin ku ji bo seatekî, ji bo rojekî nikarin xwe ragirin ku bibin xwedî jiyan.
Niha ger pêwîst be ez dikarim ji bo gel bibim pir, dikarim xwe ragirim jî, lê belê ger hûn di wê rewşê de bin ku nekarin di pirê re jî derbasbibin, wê wextê divê mirov çi bike? Girîn ne rêbazek e. Xwe bi hêsanî dayina kuştin jî ne riyek e. Xwe hêsan kirin, ji bo van karên hêsan ê hûn pir jê hezdikin nîqaşên beredayî kirin, roja xwe vala derbaskirin, pir ji rêzê derbaskirin, evana ne rê ne. Ez ji ber van nêzikatiyan fedî dikim û ezap dikêşim. Wê kengî bibin xwedî bask, kengî bifirin, wê kengî bibin raveya jiyanek dewlemend û rewnaq, lê belê wexta ez li rastiyên holê dinêrim her wekî dixwazin vê yekê îspat bikin. Dijmin çi qas xwestibe em ew qas in. Ji vê dijminê re dibêjin di dîroka mirovahiyê de yê herî barbar, ê herî faşîst, ji vê jî xeraptir, di rewşekê de be, hûn dibêjin em li gor wî ne.
Vaye bi qehremanî bi Pêngava 15 ê Tebaxê re sêzdeh salin şer kir, em bi başî dikevin sala 14. Hûnê bêjin çi pêwendiya vê yekê bi van gotinan re heye. Pêwendiya wê heye, ji ber ku ez berdevkê yekem ê vî şerê me. Berdevk mecbûr e ku gotina xwe pir bi balkêşî û rastî bêje. Berovajî wê bibe demogokek. Ji bo gelekî giringiya vî şerê li holê ye, ji lewra ger nirxandêrek kêm bibe wê ev yek bibe felaketa wî. Jixwe ev mecbûriyet dike ku di xalên ez jî tesewur nekim de gotinê bikim û kar bi min dide kirin. Ez napeyivim, min nadin peyivandin, min didin karkirin. Têkarêya min tenê hindek hişyarbûn û hindek jî dest ji wîcdanê bernedan e. Ev yek e ku van tevan bi min dide kirin. ji aliyek cûda ve Pêngava 15 ê Tebaxê pêngava înadekî ye, baweriyekî ye. Bila tu kes nebêje ku “min ev qas hewldan kir, ez jî di nava vî karî de bûm. Rast e ez van qet înkar jî nakim. Li dîroka şerê xwe binêrin, dîroka şehadetan binêrin, dîroka gel û ya îsyanan binêrin, hûn ê li wir tiştekî bibînin; înyat pir zûve şkestiye, pir ji zûve dest ji teorêya şer berdan, pêdiviyên herî kêm ên şer jî dûrketin heye. Ez yeqîn dikim wexta hûn bi wîcdan û bi şiyarî, bi awayek zanebûn dîroka şer binirxînin, hûn ê van xalan tespît bikin. Bi tevê ku me keda tu kesî/ê bi qasê mîlîmekê jî înkar nekir, di dîrokê de cara yekem me wateya şehadetên herî mezin da, pêwîstiyên wî me bi cîh anî. Ji bo hûn jî jiyan bikin, dibe ku hezar qatê ku hûn difikirin zêdetir me derfetên jiyanî ji we re pêşkeşkir.
Ez pir xemgînim ku nikarim vê yekê ji we re rave bikim, ji ber ku ev şer, şerê fikirandina mezin û şerê dilê mezin e. Ji we re pir jixweber tê, hûn dibêjin qey pir rehet tê şerkirin, lê di rastiyê de ne wisa ye û ez ti caran nabêjim ku ev yek wiha ye, ez ê berovajiyê wî bêjim. Mîna ku hûn difikirin û dibihîsin nîn e, teqez divê em dilsoz bin.
Ger mumkin be wîcdanên xwe cardin di muhasebê re derbas bikin, dilekî we hebe bi rastiyan re girêbidin. Wê li wir derkeve holê ku rastî cûda ne. Hûn netirsin wê pir baş be, xwe hindekî ji rastiyan re baldarî vekin wê baştir be û teqez hûn ê tiştên cûda fêr bibin. Hindekî mîna ku ez dibînim hûn jî bibînin wê baş be. Hişê min ranake, çiye ev qasî zorî dîtin, ev qasî bêhalî, ev qas wendahî? Gelek destkeftiyên dîrokî hene û hûn tine dihesibînin û bi hêsanî dest jê berdidin. Hêrsa min dualî ye. Çima ev qas hêsan wendadikin, dikare bi rehetî qezenc bike lê çima ev qasî hêsanî wendadike? Zilamê ku ji bo şorbeyekê, nizanim ji bo cixareyekê çil qulozan diavêje, derfetên jiyanekî mîna buhûştê çima naxwaze fêm bike, çima? Destê xwe dirêj bike wê bigire, lê naxwaze bigire. Vaye li vir nezanekî jiyanê, bermahiyekî tinebûyî heye. Min rêzdariya herî mezin da rastiyê bixwe. Lê belê yên xwedî li wî derdikevin pir kêm in.
Ji bo karê we hêsan bikim min gelek tişt kirin. Ez bawerim ku min kir û min pir jî biser xist. Binêrin ez dubare dibêjim; li welatê me ji sedî heştê yê gelê me bê kar e, kesên xwedî kar jî nikarin nanê xwe rizgar bikin, yên bêkar tenê ji bo bikarin bi nanê rojane debara xwe bikin, çar destan xwe li jiyanê dipêçin, direvin ber bi jiyanê, mirin her tim heye. Hestiyê wan derbasê nava hev bûye, çavê wan derketiye, bêhn ji devê wan tê, lê dîsa jî bi çar destan xwe li jiyanê pêçane. Hûnê heyret bikin. Li kolanên Amedê binêrin, ji bo nanekî pîr û kal, jin û ciwan, zilam çawa qiyametê radikin. Tu kes ji we nikare vê yekê înkar bike. Piraniya gel li dûv doran de ye. Baş e ez ji we dipirsim, ma qey ti pirsgirêka we ya birçîbûnê heye? Ez qet nan nakim pirsgirêk, lê ya rastî ev yek pir giring e. Ma birçîbûnek we yê îdeolojîk heye, birçîbûnekî polîtîk heye? Heta ji bo serkeftinan jî ma birçîbûnek we heye? Ji bo em van tevan têr bikin me hewildanek awarte xerçkir. Bi roxmê ku we ev tevde bi pişta destê xwe dehf da jî ma me dîsa piraniya wan bexşê we nekir? Lê belê bi roxmê vî jî ma ev bertek ji çire ye? Çima ev qas bê hişyarî û ev nêzikatiyên ji afirîneriyê dûr derdikevin?
Me ev qas xwe daye we. Ger jiyana we hebe ew jî tiştek din e, ew jî her tiştê wî me daye we. Eşkere bêjim peydakirina gidayekê jî bi ked dibe. Ger rêvebiriyek û serokatiyek taybet nebe tu kes pariyek nan nade tu kesê din, ji ber ku gelê me pir xizan e û cîhan jî dijminê wî ye. Ma wê kî bide we? Çima em rastîxwaz nebin? Hûn dizanin ku malbatên we jî rast û durust tiştekî nadin. Evana rastiyên balkêş in û mirov nikare ji van bireve. Bi reva ji rastiyan mirov nikare bigehe ti deverê.
Naxwe, pêwendiya “Şerê 15 ê Tebaxê” bi vîn, bawerî, zanebûn û hewldanek wiha yê pir giring re heye. Him jî ew qas bi pisporî hatiye meşandin ku ti mirovek nikare wiha pîlan bike û birêxistin bike. Ez tika dikim, ger ji vê şûnde hûn ê sala 14. bikin malê xwe, êdî tiştekî ji van gotinên min fêm bikin. Hindek jî ji ber we soz daye ez naxwazim we bişkînim. Jixwe rewşek min ê wisa nîn e ku ez tu kesî jî biqewitînim, lê ez vê şervantiya we jî pesend nakim. Min ev yek gelek caran bilêv kir, ne li gor soza we û asta biryardarêya we ye. Her ku diçe hûn xwe bixwe vala derdixin.
Bifikirin, birastî jî li hember tevahî cîhanê min berpirsiyarêya vî şerî girt ser xwe. Ne wer bi zanebûnek kêm an jî wêrekiyek kêm. Şev û roj serê cîhanê li ser min bû, henase bi henase min zexta wan di pêsîra xwe de hîskir û di cîhanê de nûnerî kir. Yekî bi aqil nekir, yekî bi berpirsiyar nekir. Ez naxwazim yek û yek vekim ka min berpirsiyariyên li hember we jî çawa bi cîh anî. Lê belê min tev jî bi zanebûn û berpirsiyariyek pir bilind bi cîh anî û ez serkeftîme jî. Lê hûn li xwe binêrin, di mijara karekî herî hêsan de jî bi qasî pêwîst be hûn xwedî lê dernakevin, li hember sozê xwe berpirsiyar nabînin û wê hêzê nîşan nadin. Vaye xeta şer di vir de ye. Derfetên wî çi qas bi hêz dibin bila bibin nikare pêş bikeve. Divê em qet xwe nexapînin.
Çima ez van sihem tînim ziman? Rastiyek din ê 15 ê Tebaxê ya divê em bînin ber çav jî rastiya “şehîdan” e. Ez nabêjim di vî şerê de wendahî nabin, lê belê bi ti awayî ez tevahî salên şerê 15 ê Tebaxê de gelek şehadetên ku hatine jiyankirin nikarim hezim bikim. Li gor min divê şehadet wiha nebin. Şehadetên ji ber gavên ne di cîh de tên jiyankirin me pir xemgîn dike. Sedemê wî dikare hindek din jî bê berferehkirin. Ji ber ku tekane nirxê vî gelê şervanên wê ne ku di xeta şehadetê de dimeşin. Ger em wendabikin ev dibe xerabiya herî mezin. Hûn wan dikin. Ger hûn hindek bala xwe bidin xwe û yê kêlekê xwe, ne ev şehadet wiha dibûn ne jî dijmin ev qas bi hêvî dibû. Naxwe we dikarî hûn cûde bimînin. Di bin de rastiyek din heye, tûj e lê helbet ez hewl didim bibînim. Kesayetên bi zorê xwe dabeşê deh hezaran, sed hezaran dikin û pêşkêş dikin ancax ev qas dibin. Ji we yê herî xwedî niyetê baş ev e. Canek we heye, hûn dikarin wî jî ev qas erzan û rehet bidin. Helbet hûn ê bêjin “ma tu ji vî zêdetir çi ji me dixwazî?” rast e, tiştek din naxwazim. Piştî ku we canê xwe jî da, ma ez dikarim êdî çi bixwazim? Lê belê ev yek têrê nake û tiştekî jî xilas nake. Ya rastî ne diyar e ka ev can çi qas canê we ye. Ev can canek din e. Herhal canê hindekî din e. Ji ber ku ger hûn xwediyê vî canî bûbana we ev wiha nedibir.
Ev yek pir vekiriye, vaye ez ji vê re heyf dikim û hûn ê bêjin “dijmin em xistine vî halî, çima tu ev qas bi israr li ser disekînî”. Lê belê dehayek jiyana me jî heye. Me di pîvanên giştî yê mirovan de hindek din jî xwe naskir, mîna mirovan em dixwazin bi we bifikirin. Ji vî re jî firsend bidin. Niha sepandinên we firsend jî nade. Mîna mirovan dixwazim bifikirim û ger mumkun be jiyan bikim. Ji ber vê yekî min tevahî hewildanên xwe yê jiyanê, tevahî liv û tevger û çûn hatinên xwe ji wî re û vî re bi dirêjkirina rê û pirekî pêkanî. Bi awayek din mirov nikarin bibin xwediyê îdîayan.
Ma ez dibêjim “bila îdîaya we piçûk be, qerarê we lewaz be”. Na! Berovajî ji bo mezinbûna vê yekê ez di nava hewldanek pir mezin de me. Helbet şerê vî jî tê meşandin. Pir cûda jî be ez ê teqez vî wateyî bidim “rastiya şehîdan” û ger encamek jî derbikeve wê ev şehadet bandora lewaziyên we, çewtiyên we, bê caniya we bihûrîne. Ji bo hêsan nemrin, li gorî wateya mezin a şehadetê mirin, her wekî heya bibin şervanên bê mirinê, ev yek wê bidome. Em ê jiyana erzan bi erdê re bikin yek û her wiha em ê êdî şehadetên erzan jî qebûl nekin. Em hatin ser vî xalî. Çawa ku Heqî, Egît, Mazlum şehîdên mezin in, ger em jî weke pêdiviyek tekuz ê maneyê heya dawîn li hember jiyanê rêzdar nebin, heya dawîn bi hebûna xwe wate nedin rêxistinê, xeta şer û rastiya serkeftinê, wê wextê şehadetên me jî di rêya şehîdên mezin de nabe şehadetek. Divê ez vî eşkere bêjim. Ji bo jiyanê jî heman awayî min bixwe jî jiyankir.
Helwestê min ê li hember jiyanê di serî de înkarekî mezin e, jiyana ku disepînin gelê me ez înkar dikim. Gelek tiştên ku hûn jê re dibêjin jiyan em înkar dikin. Di serî de ji xwe re pêk tînim. Ger jiyan bibe em ê vê yekî heya dawîn bi azadî nîqaş bikin, bikin biryar, ji erêkirina gel re derbas bikin, ji erêkirina dîrokê re derbas bikin, ji erêkirina mirovahiyê re derbas bikin dûvre qebûl bikin. Berovajî em ê hesap nekin ku em dijîn û em ê nexapin. Pêngava 15 ê Tebaxê di vî wateyî de jiyanê pênase dike. Heya negehin vî pênaseyî jiyan nabe. Çawa ku em mirinê qebûl nakin, êdî bi pîvanên girovel em ê jiyanê jî qebûl nekin.
Bifikirin, asta azadiya jinê ya ku em dixwazin pêş bixin, ji asta civakên herî pêşketî jî bilindtir e û azadiyek bi îdîa ye. Ev tenê tiştekî îspat dike, em çi qasî bi mirov ve girêdayîne, girêdayî mirovê azad in. Qet gotinên netewpariziyek teng ji devê min derneket. Ez gotinên weke netewek wiha mezin, wiha berjewendiyên millî, nakim. Erê ji bo gelan xakên dayik giring in. Ji ber ku jiyan li ser wê pêktê. Rêzgirtina gelan a li hemberî xaka dayik heya dawîn pêwîst e. Rastiya netewî taybetmendiyek civakî yê dest jê nayê berdan e. Lê belê em ne şovenîstekî welêne ku bibêjin “em bi bostek axê, nizanim bi ti tiştî neguherin”. Ne jî li ser berjewendiyên millî gotinên wiha nakim. Vaye mirovheziya me, nirxên me yên mezin ên enternasyonalîst.
Me welatparêziya welatekê kir ku kesê nediwêrî navê wê bêje. Me rastiya gelekî derxiste holê ku kesî nedixwest nasnameya wî hilde devê xwe jî. Me rastiya taybetmendiyên netewî destnîşankir ku her kes adeta jê şerm dikir û jê direviya. Rastiya şerê taybet ê Tirk di dîrokê de xwedî rêbazek pir barbar e, ji serî heya binî xwe weke gelê bi artêşê pênase dike. Ez bawer dikim ku wê ev rastiya şerê taybet ê Tirkan jî rojekê îtîraf bike. Wê bêje “mirovahî ev e. Em pir xeletbûn, me pir xerab şerkir û xerab wendakir”. Ne ji ber kêm şer kirine, ji ber rast şer nekirin bû, ji bo wê nekaribûn li gel mirovahiyê şer bikin wê bên vî rewşî û me ew anîne vî rewşî.
Ger hêza we hebe, di serî de her tişt dibe û diqewime ji hemû aliyan ve fêm bikin. Şerm nîn e, ya şerm israra ne fêmkirinê de ye. Ya şerm israra di hêsaniyê, qediyanê, ezeziyê û hemû awayê seranseriyê de ye. Ev pir şerm e û di vî şerî de jî cihê vî nabe. Naha ez êdî naxwazim di dîroka rizgariya netewa Kurdistan de cîh û giringiya 15 ê Tebaxê binirxînim. Êdî her kes dikare vî nirxandinê bike.
Êdî hûn dibînin ka vejînek çawa ye, pêngavekî çawa yê rizgariyê ye, ji hezaran salan vir ve dîroka gelekê ku serjêr diçû çawa berbi bilindbûnê ve hate guhetin, ya herî giring jî rêbazek çawa yê bê mirin û yê bin nakeve ye. Hûn dikarin bi rehetî van tevan binirxînin. Pêwendiya vî şerê ya bi siyasetê re, çarçoveya wî ya navnetewî ya dîplomatîk çî ye? Divê bi giringî hûn li ser rawestin. Divê ez eşkere bêjim ku ger tenê rojekî jî min hevsengiyên siyasî yên navnetewî û pêwîstyên dîplomasiyê piştçav bikirana, ne ev qas sal we nedikarî hûn rojekî jî şer bikin. Di vir de nebesiyek we yê pir mezin ê zanebûnê heye. Ji ber ku me hevsengiya navnetewî û pêdiviyên dîplomatîk henase bi henase şopand, lewra ev gav hate avêtin. Ya duyem jî pêwendiya vî şerê bi rastiya Kurdistanê re heye. Kes bila nebêje “vaye çêbû û şans li rûyê wî Keniya û alîkarîkir”. Li gel nirxandina derfetekî bi qasî ya serî derziyê, bi dehan salan me amadekariyên wî kirin. Li şûnê herî zêde pêwîst me pêngav avêt û wiha nêzîkbûn. Ango di vir de hostatiya taktîkî heye.
Di nava vî şerî de pêngavên bi navê pêşengiya PKK ê hatine avêtin hene. Peyv û peyv avakirina îdeolojiya PKK ê, bi hewildana salan afirandina PKK ê tê çi wateyê. Em bihêlin 15 ê Tebaxê, hîn li berêya wî de avêtina pêngavek herî ji rêzê dibû malê çi. Me ji Enqerê gavek avêt. Ji wî cihî ku ji her aliyê ve hatiye dorpêçkirin, dilê mirovan qet nikare jê derbikeve em derketin, di tariya bê hêvîtî û axên qelîşî yên Kurdistanê de, di rastiya wî ya tu çi biçînî wê di cîh de zuhabe de şînkirina PKK ê û derxistina hin mirovên xwedî vîn gelek salên me birin.
Tu kes hesabê vî napirse. Ew fedaî pir tên. Lê tu ji min bipirse ka ji bo afirandina dilê mirovekî jî me çi çawakir. Niha van fêm nekin hûn nikarin Pêngava 15 ê Tebaxê fêm bikin. Dersa herî giring a divê mirov ji 15 ê Tebaxê derbixe nirxandina pêwendiya wî ya bi pêşengiya wî re û di xeta şer de meşandina pêşengiya wî ye. Bêyî vî hûn nikarin vî şerî bimeşînin. Ya ku heya niha we meşandiye beşekî mezin hêvî dide dijmin, bi vî awayî hûn nikarin xelas bikin ku nebin xwedî pratîkekî kuontrayî. Ji ber vî yekî ez pêşengiya Partiyê weke şertekî ku nebe nabe, weke şertê yekem dinirxînim. Divê heya dawîn jî wiha bibe. kî wer zendike ku ew ê bikare ji derveyî vî yekê şer bike ew xafîl e, nizane çi dike û îflah nabe. Nîyet çi dibe bila bibe kesê pêşengiyê pişt çav dike rastiya wî ev e.
Rêbazek rast a fermandariya vî şerî Pêngava 15 ê Tebaxê heye. Hûn ê wî rêbazî bigirin. Wiha bi çavreşî xwe sepandinê hûn nikarin min bixapînin. Bifikirin, hûn ji qadên şer tên. Hîna jî hûn hewl didin hest û ramanên min ê sazûmana min a şer de fêm bikin. Ku hûn nikarin vî yekî jî bikin, ev jî nebesiya we dide nîşandn. Ev yek dide nîşandan ku hûn dûrî xetê ne û dûrî raveya serokatiya taktkî ne. Birastî jî ger hûn dixwazin bêjin “di serokatiya taktîkî de ez heme” tenê nebêjin siyaseta wiha ya rizgariya netewî û xeta wiha ya şer, vî ji xwe re bes nebînin. Ev yek jî pêwîst e. Zêdetir jî ger hûn dixwazin bighîjin helwesta pratîkî û îfedeya wî ya tetkîkî ya ku ji aliyê Serokatiyê ve tê meşandin, divê hûn rêbazê wî û afirînerêya wî esas bigirin, ji vî bêhtir ti çareyek din nîn e. Rê û rêbazek din, sepandina rêbazek din ê kesayetê binketinek bi xemgîn e. Ji lewra başiya ku hûn li xwe bikin ew e ku di îfadeya stratejîk û ya serokatiyê de cihê saxlem, yê afirîner û yê bin nakeve bigirin. Yên vî yekî negirin bila gevekî jî neavêjin nava şer. Eşkere dibêjim ger we ev yek pêkanî erk û berpirsiyariyê bixwazin.
Em vala nabêjin şerê azadiyê û vala me gotina van çiyan ji devê xwe dernexist. Me tevahî statuyên dagirkeriyê yên bê fedî, tevahî zîncîrên kevneperestiyê parçe parçekir û ev yek di dilê xwe de bihîst. Me girê û girê azadî raçand û hûn rakêşane nava vî şerî de. Ez wer nabêjim ku min di nêvengek çors de çek da we, xwarin û vexwarinê didin we û didin şerkirin. Ez bi yek rastiyê we didim şerkirin. Ji ber ku azadî tişta herî bi nirxe, me ev yek di rastiya xwe de bi hewildanên xwe yên xweser îspatkir, ji lewra em vê gelê ku bûye mîna kevir, van dil û mejiyan ber bi şerê azadiyê ve dehf didin.
Dersa herî giring a divê em jê derbixin jî ew e ku “azadî pir bi nirx e, jiyana azad pir pîroz e, ji bo wî pêwîst be em ê şerê herî zor jî bidin.” Vaye me ev yek îspatkir. Naxwe fermandarek bi nirx ê bixwaze şer bimeşîne û biserkeve divê di kesayeta xwe de vî yekî biteyisîne û bêje; “ez tîmsala azadiyê me, ez fedaiyê azadiyê me, ez bengiyê azadiyê me û her tiştê xwe ji bo wî didim”. Gava ev got ew dibe fermandar, ew dibe serokê gel, ew ê bikare bimeşîne û serkeftîbe. Eşkere bêjim, êdî ji vir şûn de mirin jî kar nake. Ti wendahiyek nikare pêşiya pêşketina bi serkeftî ya vî şerî bigire. Me bi girtina tedbîrên xwe salên pêşiya xwe jî wiha rizgar kirine.
Ji ber vê sedemê ez pir rehetim. Ji ber ez baş dizanim ku min sal rizgar kirine, mirin û nemirina min jî ne tiştek e. Ji ber baş dizanim ku êdî dîrok dîrok e, mirov nikare bûyeran vegerîne dewsa wî, azadî jî azadiye û kes nikare bi hêsanî wî ji dest bistîne. Ev gel an jî mirovekî me yê ji rêzê jî ger bi çalaktiyek hêsan xwedî lê derbikeve wê ev şer bimeşe û biserkeve. Ji ber vî yekî ez dibêjm “ev şerê ku hûn disepînin valaye. Ya rastî jî ger hûn naxwazin zêdetir wendabikin werin em vê pirsgirikê bi rêyên şareza û siyasî çareser bikin û mafê her kesî bidin”. Ya din jî di şer de aliyekî me yê serdest heye. Ne ji ber ku me pir şer kiriye, em dibêjin ji ber pir pêwîst bû me şerkir.
Em ne alîgirê şerekî ku ji siyasetê qut û wehşiyetê ne. Ji ber bi teqezî ji bo jiyanê pêwîst dikir min ev şer qebûlkir û berpirsiyariya wî heya vir anî. Şer ji bo mirovahiyê bû, ji bo azadiyê bû û ji bo bi teqezî jiyanê bû û min karî heya vir bînim. Tiştekî din ne dikariya rebenek mîna min bide şerkirin û ne jî dikariya heya vir bîne.
Wekî din hûn rewşa gelê me dibînin, ev qas tamah hatiye hiştin, xizan maye. Me çawa bi pisporî ew kêşa nava vî şerî de, helbet ji vir şûn de jî ew ê serbikeve, ti çareyek din nîn e. Bi roxmê ku em ew qas rexne jî dikin, ji ber me tiştên layiq daniye pêşberê gelê xwe êdî ne gengaze ku ev gel bê sekinandin. Ez ti daxwazan ji gel nakim. Ji ber ku gelê me li gor pîvanên şer her tiştî dide. Hûn baş dibînin ku rexneyên min ji bo hêza pêşengiya partiyê û fermandarên artêşa wî ne.
Dema em van tevan cardin bînin ber çav, dikarin diyar bikin ku li gel van rexneyan, van salên bê eman ê salvegera 15. a Pêngava 15 ê Tebaxê me bi awayekî ku layiqê dîrokê be, dîroka dihate înkarkirin ji xwe re kir dîroka azadiyê. Bê bextiya mezin me kir bextekî mezin, pêşeroja hatibû tarîkirin, me ji xwe re kir pêşerojekî geş û ronahî û gavekî mezin avêt. Ya rastî ger em rastî û bi gehiştî ser bimeşin serkeftin pir ne dûr e.
Li ser vê hîmê ez tevahî şehîdên 15 ê Tebaxê bi rêzdariyek mezin bibîr tînim. Bi giringî diyar dikim ku gelê me yê ku beşdarê tevahî zehmetiyên tekoşînê bûye, divê bi hewldanek mezin xwe pêkbîne, li hember tevahî zoriyan jî tevahî destek û piştgirêya xwe bide şerê xwe. Tevahî şervanên bi nirx ê PKK ê; em hewldanên we piçûk nabînin, li gel vî em dibêjin ku şerê esil ê partiyê divê ji vir şûn de bi giringî bê pêşxistin. Heya ku serkeftin misoger be divê bi tevê îdîa û înyadê, pêwîstiyên tempoyê jî bê bi cîh anîn. Li ser vê hîmê ji we tevan re serkeftinê dixwazim, dîsa tevahî gelê me û dostên me re silav û rêzên xwe pêşkeş dikim.
15.08.1997
Rêber Apo
- Ayrıntılar