4 Nîsanê rojbûna Rêberê Haraketa Azadiya Kurd e û gel jî, vê rojê weke toreyekê qebûl kiriye û dibin navê Meşa Amara de diçe gundê Amara û rojbûna Ocalan pîroz dike. Nam-i deger wezîrê karên hundir yê AKPê, fermana çalekî, miting û numayişên gel li Rihayê qedexe kirine. Tenê ji bo gelê Kurd, di 4ê Nîsanê de Meşa Amara lidarnexe, neçê gundê Amara û “zêw”a rojbûna Birêz Ocalan pîroz neke. Ev ferman, di dîroka Komara Tirkiyê de yek û menendê wê nînin. Yekemîn car e, ji b bajarekî fermanek wiha tê dayin.
Neynika siyaseta dewlet û desthilatdariya AKPê ya di şexsê Ocalan de, li dijî gelê Kurd e. Gava yekemîn di pîrozbahiyên Newrozê de hate avêtin, gava duyemîn jî di Meşa Amara 4ê Nîsanê de diavêjin.
Dixwazim destnîşan bikim ku, pîrozkirina rojan, di nava gelê Kurd de toreyeke qedîm e. Di vaka-nivîsên dîrokzanan de, ev roj, bi navê “ZÊW” têne naskirin; berî zilmeta komara “hovangeh”, wêrankirin û tarûmarkirina pîrozî û xelatên kevnare, rojên taybet hebûn û di şexsê kesayetî û wargehên taybet dihaitn pîroz kirin. Wek Zêwa Hexê Bêsa, Zêwa Dêremerê, Zêwa Seyit Bilal û hwd. Ev kes û wargehên ji aliyê gel ve pîroz têne dîtin in.
Birêz Abdullah Ocalan, ji bo gelê Kurd lîderek e, nirxek e. Gelê Kurd, bi deh caran, ji raya giştî re deklere kiriye ku Ocalan, ji bo wan “xeta sor” e. Bi vê mebestê daxwaza serbest berdana wî dike. Ji bo vê jî têkoşînê dike. Komara Tirkiyê bixwaze ne xwaze Ocalan lîderê Haraketa Azadiya Kud e û gel jî ew, weke îradeya xwe qebûl kiriye. Di her firsetê de, navnîşana çareseriya pirsgirêka Kurd jî destnîşan dike. Dewletê jî, desthilatdariya AKPê jî, ev rastî berî niha erê kirin, hevdîtin kirin, diyalog dane dest pê kirin. Piştre, li gorî nasnameya xwe ya qedîm, bêbextî kirin.
Komara Tirkiyê û desthilatdarên Tirk, ji roja roj, yanî di vaka-nivîsên qedîm de, em dibînin ku her dem êrîşî lîderên Kurd kirine. Dikujin û winda dikin. Piştre li dijî wan propagendeyên bê exlaqî dikin. Teva dikine sergerde, derî hemdemî û wek pêşengên “qiyamê” binav dikin. Ev xisleta gemarî ya Komara hovangeh e.
Eger werê bîra xwendevanan, heta doh bû, lîderên Başûrê Kurdistanê jî, bi serokeşîrtî bi nav dikirin û digotin, “ew muxatabê çawuşên me ne.” Di heman demê de, serokeşîrên Iraqê li Stembol û Enqerê dikirin mêvan û dixwestin li dijî Kurdên Başûr bikin nava serîhildanê.
Lê xuya dike ku sîstema kapîtalîst di bedena AKPê de faşîzmê zindî dike û ev faşîzm li dijî gelê kurd di partîkê de ye. Desthilatdariya AKPê, ji çar aliyan ve qikirina li dijî gelê Kurd kiriye pratîkê û cîhana ku qirkirin wek sucê mirovahiyê dibîne dengê xwe dernayêxe: Yek; çekên kimyewî bikar tîne... Ev sucê Mirovahiyê ye. Du: Sifilan bi komî dikuje... Ev sucê mirovahiyê ye... Sê; Qirkirina siyasî kiriye pratîkê... Ev sucê Mirovahiyê ye... Çar; asimilasyon û qirkirina kulturê bi deh salan e dikê, îro jî didomîne... Ev jî sucê mirovahiyê ye. Hîna jî Almanya xelatê dide serokwezîrê Tirk, Obama jî, Erdogan wek wezîrê milê rastê bikar tîne...
Îcar, Erdogan ji aliyekî ve fermana kuştina zarok, jin û komên xelkê dide; wezîrên wî jî, ji aliyekî ve fermanên rewşa awarte, bi navê din faşîzma reş îlan didin.
Sartre dibêje “dojeh serilhildan e”, lê xuya dike ku Komara Tirkiyê dojeh e. Lewma min gotina Komara hovangeh bi kar anî. Hovangeh, çavkaniya hovîtiyê ye. Berî di rojan, KMMa navendî bîlançoya pîrozbahiyên Newroza 2012an ragihande raya giştî. Emcama êrîşa Polîsên AKPê ya li dijî pîrozbahiyên newrozê,1.366 kes girtine binçavan. Ev tê weateya ku ev kes teva bi êşkence û lêdanê haitne girtin. Bıla gumana kesî nebe, kesên ku ji tirsa binçavkirinê neçûne nexweşxaneyan jî, biqasî vê hejmarê hene.
Di vê kêlîka ku nivîsa xwe dinivîsim dem du dîmen ji ber çavên min naçin: Yek, grevên birçîbûna li zindanên Tirkiyê û li Strasbourgê ye. Du, helwesta romî û polîsan li dijî gelê di Meşa Amara de ye...
Gelê Kurd, di Newroza 2012an de daxuyakirin ku gelê Kurd, “Drevşî Kawê/Ala Kawayê Hesinker” ji destên xwe bernade û destîniya bextreş şikandiye, zincîr û leleyên koletiyê jî parçe kirine. Dîse di grevên biçîbûnê de, çalekger “Drevşî Mazlum / Ala Kawayên hemdem” ji destên xwe bernadin û destiniya bextreş şikandine, zincîr û leleyên koletiyê parçe kirin.
Di Meşa Amara de jî, wê gelê Kurd, Drevşî Kawê û Drevşî Mazlum, di qada herî bilind de, bibalivîne û fermanên bi zincîr û lele parçe bikin. Gelê Kurd dibin pêşengiya Haraketa Azadiya Kurd de û bi hişmendî û hewngiriya Birêz Ocalan, di kelih û bircikên Tirkiyê de dever vekirine. Desthilatdariya AKPê, çi dike bila bike, Tirkiyê çiqasî bibe Komara Hovangeh jî, nema dikare gelê kurd bi zincîr û leleyan girêbide.
Gelê Kurd, wê rojbûna Ocalan 4ê Nîsanê jî pîroz bike; di rojên şehadeta zarokên xwe de jî, wê wan wek pîroziyên xwe jî bi dilsozî yad bike.
Medeni FERHO
- Ayrıntılar
Bihar ji bo gelê mezapotamya mizgîniye, cejine Newroz e, dil xweşî, aramî û aştî ye. Ji bo civakê mizgîniya jiyanek nû ye. Her tişt ji nû ve çêdibe û şîn dibe. Tama xwarin û vexarina mirova hîn zêdetir bi tamtir û şirîntir dibe. Bi geşbûna biharê re giyan û zindîbuna xwezayê re di xwezaya mirova de jî, heman zindîbun û giyan bi hêz dibe. Bi zindîbûna biharê re tevgera civakê jî, bi xwezayî di nava aştî û wekheviyê de li hev kom dibin. Civakên bi biharê re geş dibin xwe dervî xwezayê nabînin. Bi hişmendiyek hevpar ve xwe dervî wê hebûnê qut nagrin dest. Xwe wek deyîndarê xwezayê dibînin û ji bo bihara xwe ya rengîn razî bikin bi rojan cejin û şahiya pêktînin. Li gor bîr û baweriya ku jiyan dikin hêza xwe ji biharê digirin, dikin sedemê hîmên jiyanê û bi roja bi hev re bi şewazên cur be cur pîroz dikin. Ev civak, jiyana xwe li gor zagon û hevsengiya gerdûnê bi rêkûpêk dikin. Bihar ji bo wan her tişt e. Hatina biharê ji bo civakên xwedawend wateya azadiyê, yekitî û aştiyê ye. Civakên xwedawenda, bi kedek ji dil, bi eşq û evînek paqij ve rengê xwe bi her awayî di jiyanê de di xemlînin . Bi şahîyên gelek berfireh ve li gor têgînên xwe yê wê demê bi rojan pîrozbahiyan pêktînin. Bihar ji bo civaka xwezayî bi têgînên pir alî ve tê watedar kirin. Bi kurtayî bihar di wateya jiyanî de mizgîniya hezkirina jiyanê û evîna civakên despêke ya dayikê ne.
Belê gelî heval û hogira, 4’ê nîsanê ji bo me jî mizgîniya jiyanek nû ye. Çawa ku werza biharê ji bo civaka xwezayî û demokratîk mizgîniya jiyanê ye, rojbûna hevalê 4’ê nîsanê jî, ji bo me jinên kurd mizgîniya jiyanê ye. Rojbûna zarok ê amara, yê 4’ê nîsana 1948’an, ji bo civaka gelê kurd vejîn e. Ji bo hemû Rojhelata Naverast jî mizgîniya jiyana nû ye. Dara jiyanê dayika Uveyş a pîroz, di 4’ê nîsanê de kulîlk vekir û ew kulîlk bû tovê jiyana azad. Dayika xwedawend, Uveyş zarokê 4’ê nîsanê yê anîna cîhanê li Amarayê ji bo gelê kurd bû sembola bê miriniyê. Dayika pîroz tu baş bizane ku em hemû deyindarê keda we dayika ne. Belê, jinên dilsoz û evîndarên jiyana azad, dema ew kulîlka mizgîniyê ji dara jiyana pîroz weşiya û kete ser rûyê axê bû tovê jiyanê azad. Ew tov di 4’ê nîsanê de ku dema çavê xwe li jiyanê vekir, navê wî danîn Evdila, yanî evdê xwedê. Zarokê 4’ê nîsanê li gor xwezaya tê de bi zagon û hevsengiya biharê re teşe girt. Wek zarokê şîr helal bû bersiva dayîka xwedawend. Zarokê şîr helal wek werza biharê rengê xwe da her derê cêhanê û roj a pîroz li ezmana ku her mirovek wî ji dilê xwe re hilbijêre. Bû roj li ezman ku her mirovê azad yê li cihanê xwe pê germ bike. Biharê bi hemû zindîbûn û xweşikbûna xwe ve zarokê 4’ê nîsanê Evdila hembêz kir û hêz û xwezaya xwe pêre dabeşkir. Bi wî re hezkirin û evîna jiyana nû parkir, ji bo ku tu carî pişta xwe nedê dayika xwe ya nîsanê. Dayîka Ûveyş bi hemû hêza xwe ya rengîn ve di her qadê de jiyan ji nû ve xemiland, ji bo ku zarokê wê Evdila tu cara reng û keda dayika xwe ji bîr neke.
Ew tovê 4’ê nîsanê bû dara jiyanê û şax veda, ji bo ku ji heval û hogirê xwe re bibe star. Bû şervanê parastina jiyana dayika xwe a pîroz. Ji bo jiyana azad û aştiyê, bi bîr û baweriyek kur ve bû xwedî tevger. Ji bo civakeke azad û demokiratîk, bû qêrîna zarok, ciwan, jin û kalên rûspî. Zarokê 4’ê nîsanê her ku mezin bû ji bo jiyanek hevpar û azad wek Rêberekî jiyanê hebûna xwe bi der û dor, heval û hogûran re par kir. Êdî ew zarok bi nasnama Evdila Tolhildan(ABDULAH ÖCALAN) navê xwe li dîroka gelê xwe da nivisandin. Ew zarok, ji bo mafê jin û civakê bû parêzerê heqîqeta jiyanê. Bû evîndarê hezkirina jiyana her jina kurd, heval û hogirê xwe. Belê, bi gelek ahengiyek dilpak ve nû bûna ji dayika xwazayî girtibû, kir para hemû mirov û civakên bindest. Li hember êrîşên ne mirova ne ku li ser jin û civaka xwezayî û demokratîk dihatin pêkanîn tu car ne pejirand. Li hember zilmê zordet herdem pir bi dijwarî têkoşiya. Ji bo jiyanek hevpar û azad ew zarokê 4’ê nîsanê heta vê rojê jî, ji hêza xwe misqalek jî kêm nekir û hîn bi kûranî têdikoş e. Ji ber vê jî em nikarin vî zarokî ji bîr bikin, ew ji bîr kirin xiyanet e. Çawa ku civaka despêkê hebûn hêz û xweşikbûna xwe bi biharê re têne nasîn û li gor wê demê bi bawerî tevdigeriyan. Em jî di heman wateyê de xwedî ew bîr û baweriya roja pîroz a Rêber Apo ve tev digerin.. Divê em her jinek, ji ew keda ku Rêber Apo di ber jiyana me de daye re bibin bersiva rojên wiha pîroz hîn zêdetir bi wate bikin. Ji bo ku dayika Uveyş mizgîniya 4’ê nîsanê bi me re par kiriye. Em wek jinên kurd gelek bextvekırîne. Ji dayîk bûna Rêber APO ji cîhana herî tarî re bû tîrêj û giyanek nû anî. Ew zarokê 4’ê nîsanê, ji hişê cemîdî re bû germahiyek, ji dilê kevir re bû wijdanek bi ehlaq, ji jayana bê wate re bû wate, bû hezkirin, ji çavê kor re bû ronahî, ji kulekan re bû ling, ji bê destan re bû dest, ji lalan re bû ziman, ji nexweşan re bû derman, ji bê kenan re bû ken, ji bê dengan re bû deng û yê bê hişa re bû hiş. Ji bo her kesê bû bersivek. Ew zarok bû ken û rûxweşiya ser devê her zarok û mezina. Ew hêz û balkêşiya Evdila Tolhildan(Abdûlah Öcalan) cevherê xwe, di vî zarokê 4’ê nîsanê de veşartiye. Heke kes an jî komik, bixwazin jiyana zarokê 4’ê nîsanê bixwîne divê jînenîgariya vî zarokê meha nîsan û werza bihare baş bixwînin ku bikaribin baş têbigihijin. Em carek din wek her car ku tê pîrozkirin, bi sedema rojbûna 4’ê nîsanê careke din silav û hezkirinê xwe pêşkêşî rojê dikin, em rojbûna zarokê 4’ê nîsanê li me û li hemû gelê me û kesên aştîxwaz pirozdikin. Çêbûna te mizgînîy e. Dayîkbûna te rûmeta me ye. Her wiha bi sedema vê rojê em carek din sonda xwe ya têkoşînê nû dikin.
Nûjiyan Amed.
- Ayrıntılar
Cîhan bi hişmendiya komarên bazirgan tê rêvebirin. Civîna li Seulê jî, civînek ji van bû.
Piştî hevdîtina bi Obama re, serok wezîrê Tirk bi şandeya xwe re bêyî ku vegerê Enqerê çû Tahranê. Erdogan, wek padîşahekî, (lê bi fermana Obama) bêyî ku rêbazên prosedura burokrasiya dewletî bi kar bîne çû Îranê.
Îran û Trikiye, du baweriyên ji hişmendiya mirovahiyê dûr in. Yek molleyên Iranê, yek jî bazirganên Tirkiyê, her du basik jî, bazirganiya olî dikin û bingeha wê jî xwîn e.
Lewma em dikarin ji bo Komara AKPê û Cemaetê, navê “komara xwînê” bikarbînin. Erdogan jî, tayfeyê wî jî, Fetul-munkîr jî, tayfeyê wî jî, pêdiviya xwedî hiş û ramanê azad nabînin. Maf û huquq red dikin. Her du basik “nas, reaye, keriyê pez” dixwazin. Bi hoy û mercên “biadê” haraket dikin û rêvebiriyê dikin. Ji ideolojiyan, ji haq huquq, ji mafan, ji nirx û pîroziyan, ji kultur û zimanên cûda, hes nakin.
Ev hişmendî, hinekî sîstema capitalist e, hinekî aliyê dewşirmetiyê ye. Du hişmendiyên ku di yek kirasî de hatine qaz kirin in û hewngîriyek “welaq” derxistiye hole. Welaq bêjî ye, wek bergîlê şemûs e,
Welaqî, bitrîtî ye û wek hêstirên şemûs in. Mirov li pêşiya wan dimeşe gezan didin, mirov li pey wan dimeşe pihînan didin. Dema ji hêstirê navê bav dipirsin, dibêje “xalê min hesp e…”
Mirovê welaq, xwe di neynika efsûnî de dibîne. Neynika normal ligel wan tune ye, Neynika wan bê fulyon e û sirrê neynikê di çavên wan de ye. Çavên ku ji mêjî, ji hiş û hewngiriyê qut be. Dinêre, lê weke dilê xwe dibîne. Rastî tenê ya wî ye…
Li gorî Erdogan û tayfeyê wî, li gorî Fetul-munkîr û tayfeyê wî, serketin behişta wan e. Êdî derew, nîq, teşqele, demagoijî, şantaj û bikaranîna olê jî, ji bo wan “mubah” e.
Piştî Newrozê qonaxek nû dest pê kir. Gelê Kurd xwedî firazeya lehengên canfeda û cengaweriya destanî, di pîrozbahiyên Newrozê de, plan û programên AKPê teva têk birin. Lê dîse jî, AKPe di zihniyeta kevin û kanunên derî demê de israr dike. Hiş û ramanê AKPê û Cemaetê hîna li ser kevirê teneşîrê û çekên kimyewî ye. Yanî xwîn, yanî kuştin, yanî gorên komî, yanî dildaxdan. Eger, komarek, dewletek, hewqasî bibe evîndarê xwînê, hingî li wî welatî faşîzm serdest e. Ew dewlet dibe çavkaniya “wampîr”an. Vê çavkaniyê, rêvebirên weke Erodgan, Tansu Çîller, Demîrel derxistine hole.
Têkiliyên Erdogan û tayfeya wî, li hundir û derve li ser bingeha kuştin, tunekirin û tesfiye kirinê dimeşe. Li Garzanê şehadeta 15 cengawerên jin, di her mala Kurd de, di her dilê mirovên Kurd de birînek daxdayî vekir. Erdogan û tayfeyên wî, mina her kujeiryê, div ê mijarê d ejî bêdeng in. Bêdengî îkrar e, mikurhatin e.
Erdogan, piştî siyaset û bazarên bazirganiya selefkar, ji Seulê, direct çû Tahranê. Erdoganê ku bi gotina taşaronî êrîşî her kesî dike, di serdana tahranê de bû “qasidê” Obama û li hemebrî cîhanê teva wek maşika destê Obama haraket kir. Lê rûdêna wî ji şerma sor nebû. Ev jî dîplomasiya xwînê ye ev.
Erdogan, li Seulê jî bazirganiya xwînê kir, li Tahranê jî bazirganiya xwînê kir. Lê plane Kofî Annan li xişê Tahranê te. Civîna li Baxdatê dibin pêşengiya El Malikî de jî li xişê Tahranê te. Yê ku ji siyaseta Rojhilata Navîn hatiye tert kirin û îzole kirina Erdogan e. Lewma di vegera Tahranê de, mikûsdayî bû jehr ji mikûsê wî dibariya.
Erdogan çekê nijadperestiya ola Tirkîtiyê bi kar tine. Islamî jî kiriye tirk û şerîetek tirk afirandiye; her cure siyaseta xwe, hundir û derve, siyasî, aborî, eskerî û civakî li ser vê hişmendiya dirrinde rûnandiye. Îdeolojiya Erdogan bazirganiya xwînê ye.
Ev hişmendiya herî tehloke ye. Rengê wê jî sor e û bêhna goştê mirovan yê şewitî jê te. Erdogan û desthilatdariya AKPê, xwe bi xwîna ciwanên Kurd xwedî dike. Wezîr, walî, qeymeqam, general, hiyerarşiya burokratîk teva, bi vê hişmendiyê hatine dizaynkirin. Ev hişemdniya hevpar ya dewşirmetî û kapîtalîzmê ye.
Aliyek bêjî ye, aliyê din selefkarî ye… Her du basik jî welaq in û ligel welaqan, exlaq nîne, nirx û pîroziyên mirovahiyê nînin. Yek armanc heye, serketin. Ji bo serketinê jî, dikarin di çemê bê bor de, ji laşên mirovan pirekê çêbikin û pêl bedena mirovan bikin û derbasî aliyê din bibin.
Osmanî berî Tirkîtiyê misilman bûn. Emperetoriya Osmanî, ji gelên misilman pêkdihat. Eyyubî jî, berî Kurdîtiyê misilman bûn. Emeperetoriya Eyyubî jî, ji gelên misilman pêkdihat. Di empertoriya Fetul-munkîr û Komara Erdogan de, pêşî tirkîtî heye, piştre misilmantî…
Ev redda nirx û pîroziyên mirovahiyê û pîvanên li derî mirovahiyê ne. Îdeolija vê hişmendiyê nine. Pêdiviyê bi hewngiriyê jî nabînin. Bala xwe bidin Fetul-munkîr, her şev di kanalên telewizyonên Samanyolu û Dunya de diaxive; di reşka çavên wî de ronahî, di tivêla rûdêna wî de “beşeriyet”, di gotinên wî de “rûmet û ademiyet” ninin. Erdogan jî dema diaxive, ji bilî xwe û gotinên xwe, ne kesî, ne jî gotinên kesî mafdar dibîne. Di axaftinên Erdogan de jî germahiya mîrateyeke kevin, insanî nine û mirov napêçe.
Ev hişmendiya bi xwînê tê xwedî kirin e û bangî dilê mirovan nakin. Tenê bangî tirsa mirovan dikin.
Medeni FERHO
- Ayrıntılar
Weke gerîlayeke jin, vê rojê bi çend gotinan nikarim îfade bikim û bi qasî tê xwestin wateya wê bidimê. Lê ya girîng ew e ku mirov bikaribe, bikeve wateya rastîn ya vê rojbûnê. Ji ber ku di kesayetê Rêbertiya me de, em vê rojbûnê weke rojbûna xwe jî dibînin.
Dayîkbûn, ango rojbûn. Peyveke ku her mirov jiyan kiriye û têre derbazbûye. Rojbûna her mirovekê heye û gelek mirov jî her demî rojbûna xwe pîroz dikin. Her yek bi awayekê cuda nav li rojbûna xwe dike.
Lê kesên weke me zarokên çavên xwe li nava penaberî û bindestiyê vekirine de, rojbûna xwe di rojbûna hinek din de dibîne. Heke dayîkbûna kesekî dayîkbûna civakekê be, wê demê ew civak jî dayîkbûna xwe wê di wî kesî/ê de bibîne. Heke ew dayîkbûn rastiya wê civakê be, wê ew jî bibe wêneya rênîşana rast ya wî gelî û wê her kes bi rengekî zelal xwe têde bibîne.
Gelek rojbûn, rastiya jiyana gel dide nîşandan. Derûn û hêviya gel raber dike, mereq û xwestekên wê gelî bi cî tîne. Ev rojbûn jî tê wateya pişkivîna xençeyeke nû di bihara jînê de. Dibe wateya vebûna guleke nû di baxçê azadiyê de. Ji lewra her ku temen dirêj dibe, şopa bîrawerî û serpêhatiyên vê rojbûnê, mîna navekî ku li nav kokê darekê hatibe kolandin, cihê xwe di qalikên dilê gelek netewan de digre û her ku diçe ew qalik stûr dibe.
Yek ji wan rojbûnan jî dîroka 4’ê Nîsanê, yanî rojbûna RÊBER APO ye. Di kesayetê RÊBER APO de rojbûna gelê Kurd, tevahî gelên bindest û jinên bi hesreta kêliyekê azad in.
Bi boneya salvegera rojbûna RÊBER APO di destpêkê de li RÊBER APO, hemû gelê Kurd, hemû mirovahiyê û li rêhevalên xwe yên gerîla pîroz dikim.
Weke tê zanîn meha Nîsanê yek ji mehên werza biharê, yê herî bi berhem e. Şilî têde gelek zêde ye, kulîlkên reng bi reng têde vedike. Berfa ku li ser rûyê xakê bi çend mehan xwe bi rengî sipî pêça bû, êdî rengê xwe ji rengê kesk re dihêle. Berfa ku li ser rûyê xakê ye, êdî dihele û berfînên serhildêr dest bi serî rakirinê dikin. Xweza ji nû ve zindî dibe. Mirov jî di asta pîroziyê de nirx ji xwezayê re dide. Ji ber ku mirov jî, xwe bi xwezayê re ji nû de ava dike.
Rojbûna Rêbertî, rojbûna gelê Kurd jî di vê mehê de bû. Piştî rastiya dîroka gelê Kurd a hatî beton kirin, gel di vê rojê de serî xwe rakirin û zindî bûn. Di beden û mejiyê wan de ji nû de rayên xwînê zindî bûn û di beden de ketin nava liv û tevgerê. Weke zarokên geleke bindest em jî bûn zimanê vê zindîbûnê. Ev rojbûn bû cewhereke rast di dilê gelên bindest û jinan de. Di nêrînên wan de bû bawerî û di zimanê wan de bû straneke azadiyê.
Ji ber ku di kesayetê Rêbertiyê de, ji nû de nirxên mirovatî û gelên bindest hate ava kirin. Rojbûneke nû, ya ji bo ava krina nirxan e.
Weke jin jî mirov dikare vê rojbûnê weke rojbûna hemû jinan jî bi nav bike. Jin jî di vê rojê de zindîbûn û gihiştin wê astê ku tekoşîneke tûnd li himberî pergala baviksalarî a pênç hezar sale xwe dide jiyan kirin, bidin meşandin. Jin bi vê rojê re ji nû de dayîk bûye. Rastiya dîroka ku hatî berovajî kirin, di vê rojê de gihişt cewherê xwe. Bi vê rastiyê re gelên ku nirxên wan jê hatî dûrxistin, rastiyên wan hatî berovajî kirin, bi nas kirina Rêbertiyê re veger li nirxên xwe dan çêkirin.
Di vê rojbûnê de, dayîka Uveyş nirxekê mezin diyarî mirovatiyê kir. Bi vê wesîleyê dayîka Uveyş jî di salvegera wefata wê de bi bîrtînim û minetdariya xwe pêşkêş dikim.
Di rojekê bi vî rengî de hestên xwe anîna ziman, ne hêsan e. Her çiqasî em bibêjin ji bo ku em bikaribin bi raman û fikrên Serokatî re jiyan bikin veqetîn li pêşiya me ne asteng e, dîsa jî di hinek deman de pêdivî heye ku em bi awayê bedenî jî li cem hevbin. Dûrbûna ji Serokatî êşekê cuda dide me. Ji bo wê jî, dil dixwest ku me îsal vê rojê, bi Rêbertiya xwe re pîroz bikira.
Bi rûxmê hemû zoriyên di aliyê hest de ez jiyan dikim jî, biryar û armanca me ya mezin ew e ku di sala 2013’an de roja 4’ê Nîsanê bi şêweyekî azad bi Rêbertiya xwe re pîroz bikin. Wê dûrbûn û mesafe ti carî nikaribe me ji hêza raman û fikrê Rêbertiyê dûr bixe. Wê ti hêz nikaribe bikeve navbera me û Serokatî.
Weke milîtanekê fedayî yê RÊBER APO, em soza sala 2012’an bi şêweyekê azad bi awayê bedenî bi Rêbertiya xwe re pêşwazî bikin û roja 4’ê Nîsanê bi Rêbertiya xwe pîroz bikin didin. Îda û biryara me ya di vî warî de mezin e. Wê sala 2012’an bibe sala azadiya RÊBER APO. Berdêl çiqasî giran û di kîjan astê de bila bibe, em weke milîtanên RÊBER APO, ji vê rastiyê re amede ne.
Bi giştî mirovatî, gelê Kurd û weke jin, me xwe bi hebûna Serokatî re nas kir. Me hemû nirxên xwe yên ku hatin binpê kirin, di vê rojê de zindî girt û nas kir.
Dubare em keyfxweşiya xwe ji bo rojbûna Rêbertiyê tînin ziman. Roja dayîkbûna Rêbertiyê pîroz dikim û em di wê biryar û baweriyê dene ku wê sala 2012’an bibe sala azadiya RÊBER APO.
Yekbûn ÎNANÇ
- Ayrıntılar
Di kozikên berfê de, di nava nexşeyeke winda de teqînek volqanî çêbû û 15 Berfînên di rengên stêrikan de, bi pêtên agirê Newrozê re rijiyan erdê…
Dilê min kirin nava diljenina evînek şewitî
Û navê Arjîn bû destpêka şoreşê,
Û Şehrîban bû germahiya demsala Biharî, di atlasê ezmanê welatê min de, rengîniyek vekirin. Di xewrevîna dilê dayikan de, bûne Meydana Sor, bûne Meydana Tahrîr…
Li Amedê, li Dergehê Çiya bune kevirê di mista zarokan de.
Li dijî eS eS’ên AKPê
Bi kevankêşiya Xelacî Mansur, di xumxuma xelekên erbaneya derwêşekî li ber tevna jiyanê, navê bilbizêkan di sînema demsala zivistanî de nivîsîn. Di nava aşîta berfê de, bi tozeke kimyewî hatin samitandin û di sinema min de teqiyan. Aliyekî min dotmamên Êlihî Welat û Şehrîban bûn, aliyekî min Leylexana Helexî bû.
Di Tewratê de rondikên sar û zemherî,
Di Zend Avesta de, dilopên zembelîlkên qeşayî bûn.
Di kûlîna jiyanê de bûne ayet,
Di hêlîna çûkan de bûne stran,
Gotinên bi helbestên bilbizêkî re, bi destanên beybûnan re hatin darvekirin..
Di demeke ku Xwedawendên cihana ber bi bextreşiya bazirganiya selefkar tê meşandin de, li Seulê, stratejiyên nû dihatin kifş kirin.
Ji aliyekî ve di kenê Obama de tîr dihatin bedena min, ji aliyê din ve di beşûşiya Erdogan de meterilyozên xiyanetê êrîşî min dikirin.
Û cîhan di bedena 15 ciwanikan de..
Û mirovahî di dilê 15 yaran de dihatin kuştin
Û emanetê di ciwantiya pirtûkên pîroz de, bi “kilamên” Xweda û pêxemberan hatine efsûn kirin, bi stêrikên ezmanan re hatine mohr kirin. Kilamên Xweda jî,
Pêxember jî,
Ewliya û embiya jî,
Bi fermana keykabûsên heyamê, wek qiyama seferberiyê dihatin kuştin.
Ez di hawara dengê nazlicanan de dibeziyam… Dayik û bavên di girêdana çardaran de dihatin çarmix kirin, bi hêrsa ciwanan difûriyan… Di bedena keliha heyamê de, di rêçik û mesilên quntara çiyayên navbera Xîzan û Hawelê de diteqiyan… Di hejmara narîncokên ji balafirên dagirker bi ser 15 Berfînan de dibarîn de, kulilkên şoreşê divekirin. Pazdeh kulilkên wek Arjin û Berivan, wek Berfin û Roza di giyanê şoreşê de lorîk û mircan darvedikirin û di nasnameya welatê min de vedişartin.
Yek bi yek dibûne navên zarokan,
Yek bi yek, nave 15 Berfînan di guhikê pelên pirtûkên pîroz de hatin nivîsandin û wek xelateke qedîm hatin veşartin.
Ji bo zaroka di himbêza dayika xwe de, şîrê jiyanê dimije, bi çavên şikestî li dahatuya xwe dinêre û bendeyî navekî be û di şexsê cengawerên keç de, di himbêzek germ û lorîna dayika xwe de, di xaka rojê de bibe hêvî …
Ez bêjim, tu bixêr hatî Soran, tu bixêr hatî Ronahî…
Şabaşekê bidim Hêvî Rojdî û di guhên Viyan de…
Di çavên Mizgîn Garzan de, di mista xwehdana Rojevin de, lebşêrîna evîna azadiyê bilorînin.
Bi sê dengan ji Bêrîtan re bilîliyênim,
Bêjim tu bûyî sunda min
Bêjim tu bûyî ahêna min
Bêjim tu bûyî kulûderdê min
Û bêjim evîna te di dilê min de dipişkive, dibe kulîlka hinarê, wek gula berbiro, wek şîlanek pelê sosinê, wek xunafek li ser kulilka nêrgizê di kûraya dilê min de vedike. Wek hêviya li ser beybûnê di hinarkên rûdêna min de reng vedide.
Coşa dilê min jî, hingî wê bibe kenê gerilayên li ber dilê min şêrîn û delal.
Wê bibê kenê Mona Liza…
Di firça Piccaso de wê bibe hawara Guarnica
Û wek rengên di bedena Şahmaran de, di asumanê xaka min de vebike…
Ez bi gorî, dayik bi gorî, di çiyan de Ferhad bi gorî û ramûsana heft rengên di dilan de bi gorî…
Opff gidîîî yarê!... Di kuştina 15 Berfînan de, bircikên dilê min hatin hêrivandin... Agirek di rengê argûnî de ji nava berfa zozanên Garzanê hate fûrandin û ez şewitandim… Weke dûkeleke êtûna li guhereke têr dar û devî, pêtên agir bi sexmeyên hesinî xotî dilê min kirin... Dilê min tejî klîmatên bi mayin kirin. Di teqin ha diteqin!..
Dîse jî, bi daxuyaniya artêşa jinên Kurd KJB û PAJKê re, peşek ava zemreyî di ahêna sînema min de, di daxa dilê dayikan de dimeyî… Di rewa erdê de bû rengên nû, di cengaweriya 15 keçên kurd de, bû destanê hêviyê.
Dibêjim werin em salifa welatê xwe bikin çîrok,
Dibêjim werin em bextreşiya destîniya gelê xwe bikin slogan.
Dibêjim werin em zilma dagirkeriya bi desteka hêzên global bikin roman û em bi ser halûwextê xwe de bigirîn û bibin bûxara govend û dîlanan, wek agirê Newrozê bedena ezman bisûtin…
De werin ezbenî, werin em biçin hawarê
De werin ezgorî, werin em di peşkên baranê de bibin meha Nîsanê, bibin meha Adarê, di hafa komkujiyên gorên komî de çend gotinan binvîsin. Da ku, ez simbilên dexla di malzaroka erdê de bi diruşmên azadiyê bikim diraxe.
Da ku em bibêjin: Bêndera azadiyê bi dilopên xwîna Berfînan dixemila
Da ku tû bibêje: Ez 15 Berfîn im, di nava şîta agirê kimyewî de, li Garzanê bi ava berfê re diherikim...
Da ku ew bibejin; Ez gerilayek im di nava 15 navan de…Di rodikên dayikan de dibime derxa hêviyê... Ez hawarek im di nava 15 ciwanikan de û bi evîna Zînê dibim welatê Botan, li ber ava Dicle, dibime bircikên keliha jiyanê û bilind dibim û şiliya çavên di helbesta penaberekî bêzar de rûdinim.
Ez di kozikek berfî de
Dibime 15 Berfînên rengîn
Di nava serma zelîqonkî de dibime germahiya hilma Perîxan, di destanên cenagweriya li Bagokê, li Ramanê û Zapê, bi degeliya şêrgeliya Rojda û Silav Soran de, wek kewên li ser darikê dixwînim.
Di qîrîm
Di rengê keskesora ezman de
Dibime xetek ji cotkariya azadiyê....
Piştre di helbestên Nerûda de dibime Ronahî û Şehrîban,
Di romana Şolohov de dibime lehenga bi navê Gulistan
Di kozika berfê de û di rûpelên şilbûyî de dibime bîranîna Diljîn û Rozerîn
Û wek destanekî bi dengê Marya tême xwendin.
M. Bagok
- Ayrıntılar
Şeva bîst û yekê Adarê çîksayî bû. Ji derveyî hîva kevan û Gelawêja rûgeş a aso, hîna stêran xemla xwe bi ser rûyê asîmanan de winda nekiribû. Lê ji derveyî baya ku ji lûtkeyên çiyan xwe ber dida nava pêtên agirê ku di giyanê gerîlla de geş bûye. Ew coşa Newroza ku ji ruhê milyonek Amedî hatî girtin, di giyanê gerîlla de bi leza rayê xwînê ketibû nava liv û tevgerê. Çirûskên hîva kevan weke şewqa banuya şevan, xwe li meşa berbangê ya gerîllayan dipêça. Weke her carê gerîlla kom bikom, yekîne bi yekîne, tîm bi tîm berbi cihê pîrozbahiyê de diherikîn.
Wê rojê hîv, roj, gerîlla, çiya, ronahiyê ji bedenên hevdu diafirandin. Ji ber kele kela di dilê wan hemûyan de, bi yek newayî diavêt.
Di bîr û hişên me de tenê wêneyê Newrozê hebû. Em di wê kelecanê debûn ka bê em ê li rastî kîjan gerîllayan werin û wê çiqasî gerîlla li qada Newrozê kom bibin? Ji ber me li kîjan aliyê xwe dinêrî, gerîlla diherikîn.
Piştî gotinên hukumet û dewleta Tirk yên ku dibêje; ‘‘gerîlla li çiya nemane û edî du gerîlla jî nikarin werin gel hev’’, ji bo ku gerîlla Newrozê pîroz bikin, wê rojê 200 gerîlla kombibûn.
Weke hemû gerîllayan maceraya me ya bi gerîllayan re jî, bi derbaz kirina çiyan re meşa me didomî. Her ku em dimeşîn, em bi dîmenên xwezayê yên bedew re rû bi rû dihatin. Ev dîmen jî, dilê her gerîllayekî zindî dihêla, bitevger dihêla û serfiraz dihêla. Di hem wext de me jî bextewarî û aramiyekî mezin ji vê bedewiyê digirt.
Ji bo ku em jî xwe bigihînin qada pîrozbahiya Newrozê, em jî bi komeke gerîlla re çiya bi çiya dimeşîn. Li gelek ciha me avên mezin qut kir û me berê xwe da lûtkeyên çiya, yên herî bilind. Bi westandinekê mezin piştî me xwe gihand lûtkeyê, bi qasî nîv saetê jî em di nava berfînan de meşîn. Lê ne tenê berfîn, her wisa ji bêhna zêde ya Nêrgiz, Beybûn û Sosinan henase li mirovan diçikî.
Her gerîllayekî ku bi mere rêwîtî dikir, bi coşa Newrozê di nava liv û tevgerê debû. Dilê me hemûyan gelek zindibû. Weke agirê ku li nava pîroziya çiya vêketî, mîna quntarên çiyayên ku bi bêhna azadiyê xwe şuştî.
Roj, ew roj bû. Roja nû, yanî Newroz. Di saetên sibehê de bi awayekê giştî hemû gerîlla li cihê qada Newrozê kombûn. Berê ku bernameya ji bo Newrozê hatî amede kirin destpê bike, bergira ku rewşeke êrîşê derbikeve ji aliyê qumîta amedekar de hatibû girtin û hemû gerîlla ji vê hatibûn hişyar kirin. Hem bi coşa Newrozê gerîlla dest bi rojê kir û hem jî li himberî hemû êrîşên ku werin li darxistin, gerîlla bi hemu awayî bi bergir bûn.
Piştî ku gerîlla hemû li qadên Newrozê kombûn, bi qasî ji dilê wana hat hevdu himêz kirin û bi coşa dilê xwe cejna rêhevalên xwe pîroz kirin. Di vê rojê de gelek gerîllayên ku bi salan bû hevdû nedîtibûn, bêrî kirina xwe bi coşa newrozê re parve kirin. Li ser bedewiya xwezaya rengîn, vê carê germahiya rêhevaltiyeke dilsoz serwer dibû li ser coşa Newrozê.
Piştî pîrozbahî û silavekê germ ya ji bo gerîllayan, di destpêka rojê de newroz bi merasîmeke leşkerî hate destpê kirin. Piştî merasîma leşkerî bidawî bû, fermandarê biryargeha navendî ya HPG birêz Nureddîn Sofî li ser girîngiya Newroz û pêvajoyê ji gerîllayan re civînekê li darxist.
Sofî di civînê de bal kişand li ser girîngiya Newrozê û ragihand ku ‘‘agirê ku Kawayê Hesinkaran li himberî dehakan pêxistî, bi agirê Kawayê Hemdem Mazlum Doxan’an re îro li hemû rojhilata navîn belav bûye. Bi pêxistina agirê Newrozê re, zihniyeta dehakan hatiye şewitandin û binkeftina xwe ya li himberî azadiya gel jiyan kiriye.’’ Her wisa Sofî balê kişand li ser girîngiya pêvajoyê jî û bi vî rengî berdewam kir, ‘‘pêvajoya ku em têde derbaz dibin, pevajoyeke geleke girîng e. Hukumet û dewleta Tirk bi derketina milyoneke Amedî ya qada Newrozê, îflas bûye. Gelê me çi dixwaze di Newrozê de bi peyameke vekirî şanî hemû zihniyeta desthilatdar daye. Ev sal, sala azadiya RÊBER APO ye.’’
Di dawiya civînê de jî Sofî cejna hemû gerîllayan pîroz kir û bi diruşmeyên ‘‘Bijî Serok Apo, Bican Bixwîn Em Bi Terene Ey Serok û Bê Serok Jiyan Nabe’’, civîn bi dawî bû.
Piştî civîn bi dawî bû, hemû gerîlla bi awayekê rêk û pêk, bi rêz berbi dika şahiyê ve birêketin. Vê carê coşa Newrozê hîn bêhtir kete astekê bilindtir. Ji ber piştî şahiyê gerîlla wê bi hevre serkêşiya govenda azadiyê bigirtana.
Her hêzekê gerîlla li aliyekê bicih bû û şahî destpê kir. Kêlî ew kêlî bû ku mirov digot qey kokên azadiyê ji nû ve di malzaroya xakên mezrabotan de şîn tên. Ji ber gerîlla her roj bi vê coşê şax didan û mezin dibûn. Bi dengê koroya gerîllayên deng xweş re, çiya bi lorînên azadiyê serê xwe radikirin. Lê ka binêrin li bedewiya gerîllayên jin, her gerîllayeke jin porên xwe yên zêrîn berbi hewaya zozanan ve berdidin û bi qasî ji dilê wan dihat, bi awayekê azad coşa xwe ya vê rojê bilêv dikirin. Kevana Zêrîn av didan û li ser singê çiya ji nû ve jînê vedijînin.
Şahî bi bernameyeke dewlemend ya ji koro, folklor, şano, skêç, solo hatibû amede kirin. Piştî ku hemû bername hate pêşkêş kirin, êdî gerîlla dest bi govenda azadiyê kirin. Bi ruhê serkeftin û serfiraziyê komeke gerîlla di govendê de stran dibêjin û komeke jî lê vedigerînin. Çiqasî ji guhê mirovan re xweş dihat dengê gerîllayên ku vedida gelî û newalên kûr. Bi coşekê mezin êdî dawiya şahiyê bû. Piştî ku govendeke mezin ji aliyê gerîllayan de hate girtin, me ji nişka ve dît ku balafirên şer yên artêşa Tirk li ser serê mere derbaz bû. Ji ber gerîlla berê ji vê hatibû hişyar kirin, her gerîllayekê bi wê disiplînê tevgerî û hemû gerîlla ji cihê şahiyê belavbû. Kom bi kom gerîlla li quntarên çiyan û li binê daran bi cih bûn. Lê cardin jî ti tişt nekarî bû coşa ku di dilê gerîlla de dihate jiyan kirin vemirîne. Ji ber îro di çiyayên Kurdistanê de bi hemû awayî gerîlla tekoşîneke tûj û dijwar dide meşandin. Li himberî hemû bûyerên ku bi qewimîn jî gerîlla lê şarezane û dikarî bûn li gorî wê jî bergira xwe bigrin.
Piştî ku întîşar bidawî bû, cardin jî gerîlla bi diruşmeyan her komek ji aliyekê de hatin cihê pîrozbahiyê. Êdî bername bi dawî bibû.
Di ruhê gerîlla de hem coşa Newrozê hebû û hem jî gumana ku careke din van rêhevalên xwe nebînin. Li aliyekê gerîlla lêvbiken bûn, li aliyê din jî, çav û qirik kele girî bû. Vê carê jî hemû gerîlla ketin rêzê û xatirê xwe yê jihev veqetînê xwestin. Kî dizanî ka bê kîjan gerîlla bi kîjan cihî de çû? Yan jî kî dizane ka bê ev gerîlla wê careke din hevdu bibînin, an na?
Hindistan Penaber
- Ayrıntılar
Bi Newrozê re, têkiliya Tirk û Kurdan kete qonaxeke nû.
Kurdan stratejiya “Êdî Bes e, yan azadî yan azadî” bijart û di çarçoveya têkoşîna demokratîk û parastina rewa de, daxwazên xwe bînin ziman û heta dawiyê bimeşin.
Lê em heman tiştî nikarin ji bo dewleta AKPê û serokwezîrê Tirk Tayyip Erdogan, bêjin. Di roja yekemîn ya Newrozê de, Tayyip Erdogan di nava hestên Bonapartîst de, li şatoya xwe civînek çêkir û bi xetên qalind stratejiya xwe ya nû (lê kevin) kire pratîkê.. Starejiya nû (lê kevin) ya Erdoganê Bonapartîst 10 xal in, lê xalên esasî 3 ne. Yek, girtina BDPê, du di tara bêjingê de minîmînalîze kirina PKKê, sê di nava Kurdan de derxistina alternatîfa partiyeke siyasî a renge TRT 6.
Ev stratejî, demeke dirêj e di geometriya hişmendiya stratejisyenên Erdogan de ye û berî niha jî, min bal kişandibû ser vê stratejiyê. Mixabin, haveynê vê stratejiyê jî, hinek siyasetmedarên Kurd in û ev demeke ku di nava “cehdekê” de ne, rola bextreşî û siyaseta korûkerrende dikine pratîkê.
Li gorî stratejiyê, Erdogan ferman da û wezîrê karên hundir jî, Newroz qedexe kir. Ev ferman û biryara qedexe kirinê, ne ji bo aramî û rêkûpêkiya civakî bû. Naaa, parçeyek ji starejiya nû bû û hate xwestin ku Newrozê, ji wateya wê ya dîrokî dîr bikin, di rojekê de bifetisînin. Ya duyemîn, fetisandina îradeya gelê kurd bû. Ya sêyemîn şikandina hêza Haraketa Azadiya Kurd û têkbirina pêşengiya BDPe bû. Piştî ku gelê Kurd, bi têkoşîna şoreşgerî, fermana qedexe kirinê red kir, bi îradeyeke mezin û dibin pêşengiya hilbijartiyên xwe de meşruiyeta dewleta AKPê têk bir, gava sûyemîn hate avêtin.
Ji bo vê jî, du bajar hatin bijartin. Yek Batman bû, ya din jî Cizîr, yan jî Gever bû. Li Geverê ketin nava hewldanan û haveynê stratejiyê deşoyî kirin û xerab kirin. Li Cizîr û Batmanê ketin nava hewldanan.
Geomteriya hişmendiya stratejisyenên Erdoganê Bonaparîst, ji bo bûyerên drametîk û kiryarên faşîzan gelek plan amade kirine. Di paşerojan de emê planên nû jî bibînin.
Li gorî stratejiya nû û amade kirina girtina zemîna BDPê, senaryoya êrîşa li dijî avaniya BDPa Cizîrê hate amade kirin.
Êrîşa li dijî avaniya BDPa Cizîrê, bikaranîna çekan senaryo bû û ji bo girtina BDPê mîzansenek taybet bû. Di roja duyemîn ya Newrozê de, mîzansena bi karanîna çekan li dijî polîs û gulebaran kirina avaniya BDPa Cizîrê, êrîşa hundir, li hundir dîtina keleşinkofê, (!) girtina binçavan û welweleya Medya Tirk, teva di civîna li şatoya Erdogan de hatin amadekirin. Ev aliyê polîsî bû û serketî jî kirin pratîkê.
Beşê yekemîn yê senaryo, ji aliyê Wezîrê Karên Hundir Idrîs Naim Şahîn û polîsên wî ve kete pratîkê.
Nıha dora Wezîrê Karên Edaletê Sadullah Ergîn e. Ji ber ku Sadullah Ergîn jî di civîna Şatoya Erdogan de amade bû.
Manîdar e: Êrîşa li dijî Ahmed Turk jî di roja duyemîn ya Newrozê de pêk hat. Planê li Batmanê û bijartina Ahmed Turk, ji senaryoya Cizîrê mezintir bû û linca parlamenteran hebû, lê negirt. Ahmet Turk jî ev mijar anî zimanr.
Tiştê balkêş: Roja sêyemîn, yanî piştî pêkhatina senaryoya li Cizîrê û êrîşa li dijî Ahmed Turk, polîsan helwesta xwe guhert. Lê, li eniya eskerî ketin nava haraketê û operasyona Cudî dane destpêkirin. Bonapartîst Erdogan, xwest têkçûna xwe ya di cejna Newrozê, bi operasyona Cudî berteref bike. Ev jî geometriya hewngîriya Erdogan bû. Lê dêwla wî li Cudî jî kete çalê û winda kir. Piştî encama operasyona Cudî diyar bû û di saetên ber êvarî de derkete holê ku hêzên artêşê hatine “qunrimkirin” û encam fiyasko ye, Medya Tirk, kete nava haraketê û dahola derewan lê da.
Erdogan, bi xwe jî dahola derewan bi milê xwe ve kir, şivik û kopal hejandin. Di civîna koma partiya xwe de, gotinên kuştina zarok, jin û kalan dubare kirin. Ev îdeolojiya wî ya siyasî ye û li ser bingeha zordestî û kuştinê hatiye rûnandin.
Di sedsala navîn de, ji bo bêdengkirina cemawer, ji bo dîlgirtina komên xelkê, sêdarên dardekirinê, yan jî giyotîn dihatin bikaranîn. Propagendeya zordestan jî, hinceta “antî-civakî” bû. AKP û cemaet jî, ji bo demokrasiya Erdoganîst, hinceta KCKê derxistin pêş û hejmara girtina siyasetmedarên Kurd gihandin derdora 8 hezaran. Ev sîstema otorîter, ne ji kula demokrasî ketiye; ne ji kula rêkûpêkiya komên xelkê, aramî û aştiya civakî ketiye. Naa, armanc cûda ye. Pêşî terora polîsan dikine pratîkê, piştre wek metefora zorê êrîşan lidardixin.
Ev “saltaneta terorê” ye. AKPe û cemaet jî “îtaeta tirsê” baş diafirînin, baş bikartînin û saltaneta xwe jî bi hêz dikin. Amûrê vê seltenatê, “terora germ e”, ev hewngiriya bonaparîst e û tenê bi riya “felsefeya barbar” dikare pêk werê.
Pêşî Haraketa Azadiya Kurd ev nexweşiya AKPê û cemaetê keşif kir û doh Murad Karayilan bal kişande ser vê yekê, piştre Gelê Kurd... Bi vê mebestê, Gelê Kurd di pîrozbahiya Newrozê de, meşûriyeta desthilatdariya dewleta AKPê red kir. Ew destînî/qedera ku AKPe û Cemaeta Gulen ji bo gelê Kurd dinivîse, yan jî dixwaze binivîse, bi tundî hate red kirin.
Di vê pêvajoyê de barekî giran dikevê ser milên BDPê. Dive ku di arêna siyasî de êrîşî AKPê bikin û stratejiya nû ya dewleta AKPê baş deşîfre bikin.
Medeni Ferho
- Ayrıntılar
Jiyan çiqasî zor be yan jî hesan be, moral hêzdide ji bona tu bimeşe, lê belê çavkaniya moralê jî girîng e. Gelek bîranînên ku gerila jiyandikin peytandina vê rastiyê ne. Berf di van her du rojên borîn de bê navber dibariye, mirov nikarîbû ji derve bisekine. Di hûrdemekê de ji serê te heya lingê te dibû berf. Hewa jî gelekî sarbû. Lê belê mirov dikare bibêje wê berf li pêşiya gerilayên şêt bibe asteng. Em taxima şehîd Rûken bûne sê gurûp. Gurûpeke avê derket, gurûpek wê çûbane wezîfe û gurûpa dîtir jî wê berfa li ser mangan paqijkiribane. Hejmara gurûpa wezîfe gelek bûn. Gurûpa çûbane wezîfe şensê wan hebû, wê di berfê de bimeşin. Em pênc hevalên jin bûn, hevala Bêrîvan bi zora xwe kete pêşde, di pêşde meşandin fadakartî dixwaze, ewê herî zêde şilbibe û gava di bin daran de bimeşe ew berfa li ser daran, destpêke bi serê wê de tê xwarê. Me makîne fotoyê jî bi xwe re biribû. Mîna ku em cara yekem berfê bibînin, em di nava wê berfê de dileyîstin. Ya herî zêrek di nava me de hevala Asmîn bû, wê hemû heval dixistin nava berfê de. Hevala Bêrîvan jî di pêşde dimeşî û ji me re rê vedikir. Gava ku em dimeşiyan her carekê em di milekî de diketin xwarê. Miroveke ku moralê wê nexurt be, teqez nikarîbû di wê rêkê de bimeş e. Em gihîştin dolê, berfa li ser daran mîna ava sulavan dihate xwarê. Te hezdikir li wê bergehê binêre. Hevala Nûda û Zîlan bi zanebûn diçûn bin daran disekinîn ji bona ew berf bi serê wan de were xwarê. Gava ku hevala Nûda di rêkê de dimeşiya ji me pirsî “Hûn dizanin ez niha çi hîsdikim? Di kêliyên veşartî de bêhna azadiyê tê min, gelo ev kêlî wê careke dîtir bidestê me bikevin?”
Gava tu di zoriyê de xebatekî dike, însan dizane ku têkoşîndike. Di hewayekî weha zehmet de çûyîna wezîfe têkoşîneke bi serê xwe ye. Mirovên ku moralê wan nexurt be di wî hewayî de nikarin du gavan bavêjin. Hevalên ku bejna wan kin bû, di nava wê berfê de wendadibû. Hevala Nalîn kin bû, ji ber wisa hevala Zîlan ya bejin zirav li pey wê dimeşiya ji bona ku di nava berfê de wendanebe. Em bi moralekî xurt gihîştin cihê arzaq. Her hevalekê dixwest barê giran ji xwe re bigire, me hemûyan dizanîbû barê te giran be û tu di wê rêkê de bimeşe, zehmetiyên xwe hene. Hevala Bêrîvan û Nûda barê herî giran girtin. Destê me qerisî bûn, me hemûyan bi hev re destek dida hev û em weha birêketin. Di rêkê de berf nema dibarî, lê belê şûna wê hewayekî gelekî sar hat û di carekê de cilên me hemûyan qeşa girtin. Ser wî halî de em bi hevdû dikeniyan. Di bin wî barî de em çep û rast diçûn û dihatin. Dîsa hevala Zîlan destbi henekan kiribû, sebra me danî heya ku em gihîştibane wargehê. Ey xwedê dema ku ew bayê sar li me dixist çiqasî sar b. Em çiqasî westiyabûn jî, em di cihê xwe de nedisekinîn. Di berfê de seknandin mirin e. Dema ku hevalan dixwestin bisekinin û navber bidine, me destor nedida. Hêdî-hêdî em gihîştin wargehê, hevalên dîtir hatin pêşiya me, di danîna bar de destek dane me. Ji me re çayê amadekiribûn û piştî me cilên xwe guhertin em bi hev re ketin bin betaniyê de. Hevalan destor nedan em nêzî sopê bibin û germahî bide me. Em hemû bi rewşa hevdû dikeniyan. Birastî wezîfa me gelekî xweş derbas bû. Jixwe me di rêkê de ji hev re digot “ev wezîfe jî wê bibe bîranîneke em ticarî jibîr ankin.”
Dûnya Cemîl
- Ayrıntılar
Di 18ê Adarê de, xewneke siyasî di jiyanê de kete pratîkê û gelê Kurd û hêzên demokratîk di 18ê Adarê de li Amed û li Stembolê destanekî homerîk nivîsîn.
Navê vî destanî Newroza Azadiyê ye.
Gelê Kurd, piştî şerê 30 salî, da xuya kirin ku, bi fermanên desthilatdaran û terora polîsên dewletê demokrasî çênabe.
Nêzî sed sal in ku sîstema dewletî, weke exlaqê civakê şanî mirovahiyê didin. Di têkoşîna gelê Kurd de, derkete holê ku ev gotin, perdeya veşartina “felsefeya barbarî” ye û dewlet xesp e. Xespa dibin navê kanunan de tê meşrû kirin e.
Li çar dewletên têkildarî cografya Kurdistanê, her kanun, her fermana desthilatdaran, li dijî hebûna gelê Kurd û meşrûkirina xespa mafên gelê Kurd e. Xespa di çarçoveya meşruiyeta siyasî de, “red û inkar” e. Lê na, siyaseta red û înkarê jî, bi tu kanunan, bi tu fermanan meşrû nabe. Tu parlamento jî, ne xwedî erk e, da ku dikaribin îradeya gelekî, civakek bawermeniya cûda, bi kanunan inkar û red bike.
Ji ber ku: Înkar, zora siyasî ye.. Tunekirin qirkirina bi fermanên despotîzmê ye... Red, pêkarîbûn, zor û çewisandina fizîkî ye. Her sê kiryar jî kevirên bingehîn yên faşîzmê ne. Hemberî ku faşîzm, li cîhanê hatiye mahkum kirin jî, li Kurdistanê zindî ye û di partîkê de ye.
Ji sedema ku dewleta Tirkiyê di kiryarên faşîzan de, hêz û desteka xwe, ji hêzên bazirgan, -hêzên global- distîne; mixabin vijdanê raya giştî jî, li hemberî faşîzma li Kurdistanê, lîstika sê meymunan dilîze. Armanca faşîzma li Kurdistanê jî, têkbirina potansiyala civakî û îradeya gel e. Bi vê siyaseta ku çar nifş in berdewam dike, cografya Kurdistanê kirina wargehê gorên komî, jiyan jî kirine dojeh.
Dewleta Tirkiyê, ev siyaseta ceberrûd li ser du bingehan ava kiriye. Yek dewşirmetiya Ocaxa Yenîçerî, yanî asimilasyona cûreyî ye; ya din jî desteka hêzên bazirgan, yanî dagirkeriya kujerî ye. Her du basik jî, ji bo gihiştina armanca xwe, her cure riyan bikartînin û êrîşî her cûre pîrozî û nirxên gelan dikin.
Gelê Kurd jî, dibin pêşengiya Haraketa Azadiya Gelê Kurd de, li dijî vê felsefeya barbarî şer dike. Destpêka vî şerî bi “agirê pîroz”, li zindana Amedê dest pê kir û her kes bendeyî pêxistina “agirên li serê çiyan” bû. 30 sal in ev agirê pîroz li serê çiyayên Kurdistanê jî pêdikeve û her diçe gûr û geş dibe.
Agirê pîroz, navê destanekî ye û li dijî bavê “felsefeya barbarî” Dehak, hate pêxistin. Di vî destanî de, sê tiştên bingehîn hene; “mirov, agir û hesin”... Ev sê tişt, di pêşketina mirovahiyê de, di binyata nasnameya mirovahiyê de bingehîn in. Hemberî ku mirovahî di belabûna cografîk de, parçe bûye, ji hev dûrketiye jî, hemberî ku “felsefeya barbarî” sinor kirina navbera mirovahiyê de jî, bi deh hezar salan e ku winda nebûne. Mînaka vê jî Newroz e û wateya Newrozê ye...
Berî şerê Azadiya Kurd, dijmin, Newroz û pîroz kirina Newrozê, kiribûn tara bêjingê û hêdî hêdî ji wateya wê jî dûr dikirin. Rengê argûnî, rengê xemla guhertina jiyana civakî û demsalî hatibû fetisandin. Piştî ji hundir ve zemt kirina Zindana Amedê û berdewam kirina şerê azadiyê û cengaweriya Xwedawendî, ku di şexsê gerilayên Kurd de, Promethaus û Kawayê Hesinkar derketin holê, hêviyên Ehmedî Xanî jî hêdî hêdî hatin cih.
Di demeke ku, agirê serê çiyarêzên Kurdistanê, dakete gund, navçe û bajaran; îradeya gelê Kurd kete parlamento; piştî ku faşîzma spî û kesk ji Kurdistanê hate welî kirin, piştî ku îradeya gelê Kurd di zindanan de be jî, hebûna xwe diqîre; dewleta AKPê, bi fermaneke ceberrûd, xwest ku îradeya gelê Kurd di “felsefeya barbarî” de bifetisîne. Fermana qedexekirina pîroz kirina cejna Newroza 2012an da û xwest, vegera destpêkê. Ev fermana ceberrûd, sê alî bû; têkbirina wateya Newrozê, zindî kirina siyaseta red û înkarê, zor û çewisandina bi faşîzma kolanan.
Lê, gelê Kurd da xuya kirin ku demokrasî ne di parlamento de, di kolanan de, li meydanan dikare werê çareser kirin. Desthilatdarî jî, ne fermanên asteng kirin û xesp kirina mafên civakî ye, guhdarî kirina pirsgirêkên civakî û hewldana çareserkirina van pirsgirêkan e.
Di vê çarovê de, têkbirina fermana qedexekirin û hêrivandina çeperên polîs û di 18ê Adarê de pêxisitna agirê Newrozê li Amedê, qonaxeke nû ye. Nivîsandina Destanekî ye. Ev destan, berî 30 salî li Zindana Amedê dest pê kir, bi agirê serê çiyayên Kurdistanê rengê argûnî stand û hevok bi hevok hate darvekirin. Di 18ê Adarê de, li Amed û Stembolê bi degekî homerîk hate xwendin.
18ê Adarê qonaxeke nû ye; eşkere kirina îradeya gel e û mulga kirina ferman û kanunên derî demê ye, red kirina sîstema dewleta Tirkiyê û îdeolojiya fermî ya dewletê ye. Red kirina faşîzme kesk e.
Ev navê heyameke nû ye û her heyama nû jî, navê destanekî nû ye.
Medeni Ferho
- Ayrıntılar
Di nava demsalên bi napalman têne germkirin de, bihareke bi “şox û şengê zuhre rengê” Melayê Cizîrî diafirînim. Wek “şepalê miskî xalê”, di darên bi napalman hatine şewitandin de, tirhikên biskên semawî neqiş dikim…
Her tirhek şimadeneke û wek bazbendekê dilê min dixemilîne
Di her şeva tarî de, wek çirîskên ronahiya helbestên Ehmedê Xanî, “hikmetî îbadetê” jiyanekê ava dikim. Di kulkesera demê de beşûşiya yarê neqiş dikim.
Bilbil û şalûlên dîlê min, biskên yara min di kefa mista xwe de germ dikin, keziyên wê bi çil bedanên hasretî darvedikin. Hasreta min û bedena keliha Amedê hev himbêz dikin.
Berbûliyê bûka welatê min desmala zavayê demê dihejînin û kenê li ser rûdêna bûka welatê min bi lîlandinan pêl bi pêl ber bi ezmanan bela dikin.
Hingî stranek tê guhên min, weke gotinên lehengê romaneke ku bi ziman kulîlkan hatibe nivîsandin, qîran dide, reng dide… Wek bihara min ku di her zivistan û her payîzê de kululkan vedike, taxên bajar û gundan dixemilîne.
Bi vekirina gulbijêrkan re, alek rengîn, rojek kûbar, meh û salek bextewar, di nava rengîniya ava Dicle de diherikînim. Her sibehê wek farzên nimêja misilmanan dibime pêlên avê,, di ser piran re diherikim.
Bi evîna Xatuna Zembilfiroş re stranan dûbare dikim.
Û dibêjim: Me zarokatiya xwe şikand û bedengiya xwe bi dawî anî.
Me got; Em ne kesên berê ne, bi salan re, bi kuştina salan re mezin bûn… Em bi salan e lal bûn, bi bombeyên napalmê û tozên kimyewî re lixaba devê me hate vekirin.
Em şerbeta tureşkan bi lîstikên qedexekirî re dirijin argûşka demsalan, bi stranên birîndar re, di çaryanên salvegerên yadkirinan de vedixûn
Wek qîrêneke demê, bi payiz û zivistanê biharî re dibime welatek..
Dibime azadî û sund ajiyaneke bi rûmet.
M. Bagok
- Ayrıntılar