Li mêrdînê zarokek hate dunyayê li ser qêrîna Agîd an navê wî bu Agîd li azmanan sterkek gêş bu bi kenê Agîd’an li çîya gelek şîn bu bi xwina Egîdan gabar bi hesreta hatina Egîdan. Bi rastî jî dema ku ez pênûsa xwe bi destê xwe digrim û ez dixwazim li ser heval Egîd binivîsim, ez pir zorahî dikşînim û ez dihizirim bi çi awayî li ser vî hevalî binvîsim û ji kûderê dest bi nivîsa xwe bikim. Ango ez ji zaroktiya wî destpêbikim, an jiyana wî ya gerîlatiyê û berxwedana wî ya bêhampa bînim ser ziman. Ji ber ku jiyana wî hevalî hemû bi bîranîn û serpêhatî û bîranînan dagirtî ye. Ji ber ku heval Egîd hemû taybetmendiyên milîtanê PKK’ê di hindirê kesayeta xwe de dabû çandin û di rastiya Jiyanê de xwedî coş û heyecaneke bê sînor bû. Dema ku heval Egîd tê dunyayê navê hevalê Egîdê mezin radike û li ser wî navê armanc û xeyalên xwe dide avakirin û ji bona ku mirov bibe rê hevalê Egîd, pêwîst e ku xwe bighîne çiyayên azad û di nava refên gerîla de cihê xwe bigre. Sala 2009 an ez û hevalê Egîd di yekîneyekî de bûn û di nava hemû hevalan da, hevalê Egîd ji minre pir cuda dihat. Ji ber ku min di şexsê wî de dît ku ev heval bi dil û mejiyê xwe bi serok APO re girêdayîbû û di lêgerîna heqîqet û tekoşîna azadiyê de xwedî biryar bû û ji bona ku xwe bigîhîne rastiya serokatî û hevaltiya PKK’ê.
Ez û hevalê Egîd demekî dirêj bi hevre man û me bi hev re gelek guftugo pêşxistin û ji van gotûbêjên ku di navbera me de pêşketîn, herî tişta ku bala min dikşand ew bu ku wî digot (ez naxwazim piçûk jiyan bikim). Bi rastî jî dema ku mirov rastiya jiyana hevalê Egîd di ber çavan re derbasdike. Mirov cewherê kesayeta PKK’ê birengekî ber biçav didît. Ji ber ku ew mîna avzêmekî bê sînor diherikî û tu caran li paş xwe ne dimeyîzand û ji bona xwe tu sînor nasnedikirin. Ango ew mîna kaniyekî zelal bû û her dem xwe nûdikir.
Hevalê Egîd xwedî kesayetiyekî serkeftî bû û di hemû xebatên xwe de tucaran ji bona xwe binkeftin nedipejirand. Bi rastîjî hevalê Egîd hevalekî pir jîr û bedew bu hertim rukenbû. Ji bona vê yekê heskirina xwe di dilê hemû hevalan da dida avakirin. Herwiha hevalê Egîd demeke pir dirêj li gel hevalê Bahoz dimîne û piştre biheyecanekî pir mezin cihê xwe di nava yekîneyên bakur de digre. Ji ber vê yekê dema ku dikeve li ser riya bakur, mîna ku ji nûve were ser rûyê dunyayê, wisa kêfxweş dibe. Hemû xwesteka wî ew bû ku cihê xwe li qada Gabarê bigre û layiqê navê hevalê Egîd be. Li ser vî bingehî hevlê Egîd dixwaze ku tekoşîna hevalê Egîd (mehsûm Qorqemaz) di qada Gabarê de dayî destpêkirin, û nîvçe mayî berdewam bikê û mîna şagirtekî wî erk û pêwîstiyên heyî bi cihbîne.
Lê ev daxwaziya wî bi cih nayê û heval wî ji nava yekîneya ku derbasî bakur bibe dertêxin û wî li qada Heftenînê dihêlin. Bi vî awayî hevalê Egîd pir bi vê yekê têşe û xemgîn dibe. Di zivistana sala 2010’an da û piştî ku me perwerde xilas kir hevalê Egîd û hevalê Akîf ji bona çandina mayina li ser lûtkeyên sînorê Heftenîn û Botanê, têne bi erkirin. Li ser vî bingehî û dema ku dixwazin li ser girê (wacib) mayina xwe bi cih bikin, mayîna wan bi wan de diteqe. Hevalê Akif di heman demê de şehîd dikeve û hevalê Egîd jî ji ser hişê xwê diçe. Piştî rojekî dema ku heval xwe dighînin hevalê Egîd, dibînin ku serê wî li ser singa hevalê Akîf bû. Lê hevalê Egîd dema ku bi ser hişê xwe ve hat, heme pirsa hevalê Akif kir, ji ber ku ew pir bi hevalê Akif ve girêdayî bû û ew girêdana ku di navbera wan de dibû neden ku hevalê Egîd êşa çavê xwe yê ku wendakirî ji bîrbike.
Hevalê Egîd di wê Zivistanê ku berf heyanî kabê bariyabû, şerê mirinê dikir û ji bona efrandina jiyana azad bi hemû hêza xwe li ber xwe dida û ji bona Buhareke pîroz xwe amede dikir. Ji ber vê yekê mirov dikare bibêje ku ev biryar û vîna ku li cem hevalê Egîd peyda dibû dibû çavkaniya coş û heyecana hemû hevalan. Ango hevalê Egîd qada Heftenînê ji nû ve bi xwîna xwe xemiland û ji nû ve ew gula ku hevala Viyan bi agirê canê xwe avdayî hîn bêtir şîn bû û ronahiya xwe dighande her deverî. Ji ber vê yekê bi hatina demsala Buharê re her tişt geş bû û Gabar li benda hatina Egîdan dima. Ji lewra dema ku te li ezmanan dimeyzand, stêrkeke geş li ezmanan diçirisî ew jî stêrka hevalê Egîd bû û li benda hatina Egîdan bû.
Erê hevalê Egîd evîndarê Gbarê û rêwîyê roja naçe ava, emê hesreta te ya azadiyê ya ku di nîvî de mayî bi cih bînin û emê li ser çîyayê Gabarê navê te bi tîpên zêrîn xêzbikin û destana berxwedana te ji şervanê Gabarê re bikin çîrok û emê bibêjin Egîd bû rêwiyê rêka dûr zarokê mezopotamiya û hîlala zêrîn, lêgerînvanê haqîqet û jiyana azad bû. Ew pakrewanê azadiyê bû lehengê Heftenînê yê ku nayê ji bîrkirin û rê hevalê Hevala Viyan, Engîzek, Rêber, memo û Akifan bû, wî bi dilê xwe yê şad û bi hevaltiya xwe ya bê qisûr û sînor cihekî xwe yê cuda di dil û mejiyê her hevalekî de da avakirin û ji hemû hevalan re bû cihê serbilindî û şanaziyê. Ji bona vê yekê em weke rê hevalê hevalê Egîd careke din wî bi bîrtînin û soza xwe li beremberî hevalê Egîd û hemû şehîdên şoreşê û bejna xwe li beramberî wan ditewînin. li belê heval 26 meha tê nez dibê yanê salvegera şahadete da ji dilê min hat ku ez vê yazîyê li sertê binivîsim ji bona ku ez bi karibim roja şahadeta tê wek rojek pîroz û berxwedanî bi bîr bînim û ji bona ku her kes jî bi vê çavê lê bimêyzinê.
Arîn
- Ayrıntılar
Ji beriya her tişti em roja tekoşînê û berxedana jinen 8’e Adare û roja vejîna gelê me jî li te û hemû pakrewanên şoreşê pîroz dikin. Rêheval û fermandara me Heval NÛDA keça welatê rojê, rêhevala Mazlûm, Kemal, Berîtan û Zîlanan. Bê te cejna Newrozê pîroz kirin çiqas zor jî be, lê di roja 1’ê Nisanê de gîhiştina şahadetê bi xeml û coşa biharê re mirinê bê wate dike û jiyan kirinê mîsoger dike. Lewra tu jî bi xemla biharê re bi me re dijî û tu yê her tim jî bijî.
Bi Nisanê re ji nû ve destpêdike jiyan. Jiyan, xweza, mirov û tevahî zindiyen di gerdûne de dijîn xwe nuh dikin. Ji ber bihar bi taybet jî Nîsan mizgîniya biharêye, li welatê me ê ku roj lê naçe ava. Di bşharê de hemû şînahî û ax ji tirejên rojê hêz digirin û xwe xwedi dikin. Ji ber bi germahiya rojê re jiyan peyda dibe, ger roj nebe jiyan ji nabe.
Gelo ma tenê yek mirov çawa dikare van hemû bedewiyan di xwede bide jiyankirin? Lê ger mirov hêza xwe ji rojê bigire dikare jiyan jî bike û bide jiyan kirin jî. Reheval NÛDA jî yek ji van jinên pakrewane ku tenê hêza xwe ji rojê digire û dibe parçayek ji tirejên rojê.
Em dikarin bibêjin ku hevala NUDA yek ji parçeyên xwezayê ya herî bedew bû. Ji ber gelek ji xwezayê, bi taybet jî ji axê hezdikir. Ji ber vê heskirina xwe her tim pêre mijûl dibû. Mîna ku hemû hêza xwe ji axê bigire, bi heskirineke bêhempa û bi eşqeke mezin bi xwezayê re ango bi axêre mijûl dibû. Em dikarin bibêjin ku hevala NÛDA bi xwezayê re di nava ahengekê de bû. Lewra dema mirov jê hezbike û biparêze, xweza jî, ji mirov hezdike û di himbêza xwe de diparêze. Mîna dayikek zarokê xwe biparêze. Ji ber vê dayik xwezaye, ji me re. Hevala NÛDA jî, yek ji zarokên vê dayikêye. Zaroka dayikê xwe a bi coş û pak e. Hevala NÛDA ji ber xwezayê hesdike, ji mirovan jî hezdike û jê re rêz digire. Ji ber dizane ku hêza heri mezin mirov bi xwe ye. Ji ber vê bi hêza mirovan pir bi bawer bû û pir jî giring di dît. Tiştên herî baş û xweş para mirovan didît. Tiştên nebaş û xirab jî mîna îxaneta li cevherê mirovahiyê di dît û pêre tekoşîn dikir. Lê tevî van hemûya jî ji mirovan gelek hesdikir î pê re jiyan parvê dikir. Yek ji taybetmendiyên heval NÛDA yên sereke jî hezkirina kedê bû. Em dikarin bêjin kedkareke mezin bû hevala NÛDA. Di mijarê ji gelê xwe re xizmet kirinê de jî her tim peşengtî dikir û ev yek ji xwe re weke erkeke sereke didît.
Hevala NÛDA di kesayetiya xwe de taybetmendiyên takekesiya civaka ehlaqî î polîtik bi rengeki heri baş jiyan dikir û dida jiyan kirin. Di jiyana xwe de jî xwedi sekneke bi çand û xwediyê exlaqekeki baş bû. Ji ber xwediyê van taybetmendiyan bû li derdora xwe de jî ev sekin dida avakirin. Ji bo vê em dikarin bibejin heval NÛDA navnişana çanda exlaqê şoreşgeriye. Her wiha heval NÛDA xwediyê kesayeteke pir paqij, durust û giredayi nirxandibû. Lewra Rêber APO digot “ NÛDA mina melekeyê”. Yani kesayetiya hevala NÛDA şibandiye kesayeta melekan. Tê zanin ku melek di navbera xweda û civakêde kesayetiya heri paqij qasidê xwedaye. Tiştên ku pediviyê civakê pê heye ku ji aliyê xweda ve tê gotin bi rengeki heri baş digihine civakê. Her wiha di kesayetiya melekan de paqijî, girêdan û exlaqê baş di asta heri bilind de ye. Ji ber van taybetmendiyan civak ji wan bawer dike û wana mina temsila başî û paqijiyê dibîne. Melek ne ji bona xwe ye, jibona civaka xwe ye. Di heman demê de kesayeteke xwe fedayê gele xwe kiriye. Tenê armanceke wê heye, ev jî, ji civak û mirovahiyê re xizmet kirine.
Dîsa di kesayeta hevala NÛDA de hêza wateyê pir bilinde, wate dide her tiştî û dixwaze her tiştî wate jê derxe. Ne pir gotin, jê re pir xizmet kirinê esas digire. Di vê wateye de kesayetiyeke çêkiri hevala NÛDA. Mina Rêber APO jî dibêje “ya giring ew e ku mirov wateyê bide her tişteki”. Heval NÛDA jî ev rastî pir baş fêm kiribû. Ji ber vê jî rast jiyan kirin mîna pîvanekê digirt dest. Bi wate jiyan kirin nirxên mezin bi xwe re tine.
Her wiha hevala NÛDA parêzvana nirxên civaka Kurd e. Ji ber vê çendê derdikeve çiya di qadên herî dijwar de tekoşîne dimeşîne. Mîna jineke serhildêr di nava lêgerîna rastiya jiyana azad de ye. Ji ber vê di xeta parastina rewa de bi biryarbûn her ku diçe tekoşîna NÛDA xurttir dike. Bi taybet jî mîna jineke kurd derketina çiyan û tekoşina azadiyê bi rengeke heri dijwar meşandin bedelê gelek giran dixwazê. Bêgûman ji bona nirxên civaka bi exlaq û politîk bên parastin. Pêdivî bi tekoşineke dijwar a jinan heye. Ji ber afirinerê jiyanê jin e. Heman deme de jiyanê jî diparêze. Parastin jî hêz dixwaze. Navê wê yê din ji parastina cewheriye. Di heman deme de ji bona cewherê civakê bê parastin jî pewistî bi vê tekoşinê heye. Reheval NÛDA jî ji bona ev nirx bê parastin her tim tekoşîn da û ji vê tekoşinê re peşengtî kir. Mîna gerîllayeke jin jî dema li Zagros û Botanê bû li ser bingeha xeta parastina rewa tekoşineke bê hempa meşand û li hemeberî xeta nijadperest û xiyanetkar li ser bingeha xeta parastina rewa tekoşîn kirin misoger kir. Bi coş û berpisyariyeke mezin tevgeriya, û rêhevalên xwe jî tevger kirin. Ji ber herî zêde mîna jin pêdiviya me bi xwe parastinê heye. Hevala NÛDA jî ev rastî mîna pîvan girt dest, wusa jî nezik bû. Ji bona mirov karibe bibe şervaneke xeta parastina rewa ango karibe bibe şervan û rêhevalê hevala NÛDA. Pewistî bi hezkirina çiya li hemberî hemû zor û zehmetiyan amade bûn bi rengeki bê hesap xwe feda yê gelê xwe kirin û di hêla birdozîde jî pedivî bi kûrbûn û lêhûrbûnê heye. Bi van taybetmendiyan jî li hemberî her rengê şerê taybet bi serkevin pedivî bi hişyariyeke mezin heye. Ji bona em serkeftina xwe misoger bikin jî pewistiya me bi her rengê xwe yê parastinê heye.
Mîna rêhevalên hevala NÛDA mirov dikare gelek tiştan ji bona heval NÛDA bêje û binivîsê. Lê ji pir tişt gotin zedetir bi heval NÛDA re jiyankirin bersivbûna herî raste. Di jiyane de ji jibona hevala NÛDA qanûna herî mezin jiyana azad bû. Lewra ji derveyî jiyana azad tu jiyan ji xwere qebûl nedikir. Hevala NÛDA di kesayetiya xwe de, li hemberî rastiya qomploya navnetewî di xeta Rêber APO de bilindkirina xeta berxwedanê û li dijî her rengê tesfiyekarî yê xurtkirina tekoşina partibûyinê daye jiyan kirin û ewê bide jiyan kirin.
Ger mirovek di kesayeti ya xwe de van hemû taybetmendiyan jiyan bike û bide jiyan kirin tiştekî em li ser zede bikin namîne. Ji ber van ji bona civakê erka xwe ya peşengtiyê pêk aniye. Mîna jin ji bona jina Kurd û jina Rojhilata Navîn bûye nasname û navnîşana jina leheng. Em jî mîna rêhavalên hevala NÛDA yên gerillayên jin ji bona ku em nikarin qasî ku tê xwestin jiyan nakin û nikarin bînin ziman. Em leborîna xwe ji hevala NÛDA û hemû şehîdên şoreşa Kurdistanê dixwazin. Lê em bi biryarin ku tekoşina azadiyê bibin serkeftinê û hevditinekê rast bi Rêber APO re saz bikin.
Hevala te yen Tekoşinê
- Ayrıntılar
Agir di civaka Kurd de xwedî cihekî pîroz e. Ji ber ku mirov bi îcada agir, ji tariyê derdikeve ronahiyê. Weke av û bayê, ew jî xwedî nirxekî mezin e. Ji ber vê yekê gelê Kurd di her pîrozbahî û şahiyên xwe de agir hildike û li dora agir dîlan û govendê digere. Ev jî nîşana kêf, şadî û bexteweriya ku gelê Kurd tê de jiyankiriye. Her weha navê Zerdeşt jî di nava civaka Kurd de xwedî cihekî pîroz e. Ji ber ku ew pêxemberê gelê Kurd û gelê Arî ye. Lewre gelek ciwanên Kurd navê wî li xwe kirine û xwestine ku bi hizr û hişmendiya wî ya mirovperwer bibin yek û bi felsefeya wî, xwe ji tariyê bigihînin ronahiyê.
Hevalê Zerdeşt jî yek ji van hewariyên wî, yên ku xwestine li ser şopa wî bimeşin û pêşengiya gel û mirovahiyê bikin. Her weha xwe ji vî gelî re bikin pir û mertal. Li gorî vê yekê, wî xwest ku vê rêwîtiya xwe ya dûr û dirêj ji serdema dayiksalarî û çanda xwedawenda ya ku li gundan û di nava xwezaya pîr û pak de despêkiriye û bi berhemên dayikan xwe xemilandiye. Ji ber vê yekê berê xwe daye çiyayên ku mirovahî ji wê derê despêkirî. Lê vê carê wî xwe bi fikr û ramanê Zerdeştê hemdemî, Rêber APO û felsefeya azadiya mirovahiyê û xwezayê amadekiriye. Rêwîtiya wî jî ji Çiyayê Qereçox berbi Zagrosan ve, ango berû welatê agir û rojê ve despêdike û xwe ji nû ve vedrêse.
Di nava refên şoreşê de tişta herî zor û zehmet ewe ku mirov ji hev qutbibe. Her çiqasî em ji vê yekê re nabêjin qutbûn, ji ber ku şehîd her tim di hizr û bîrên me de bê mirin in. Lê dema mirov li ser jiyana wan dipeyîve an jî wan bibîrtîne, ji nû ve û weke şûna birînan, xwîn jê diherike û jandide. Lê heger mirov van şehîdên ku navê xwe li ser dilê milyonan kolane û bûne stêrkên geş li asîmanê welêt bi bîrneyîne, hîn bêtir jana van birînan mazintir dibe. Ji ber ku ew mirovên her gav zindîne, bê mirinin û gereke her gav werin bi bîranîn.
Hevalê Zerdeşt yek ji wan hevalên herî bêtir ku ez pê bandor bûm û di tevlîbûna min ya li nav refên PKK’ê de, xwedî roleke mezine. Di despêka sala
Di despêkê de şehîd Gever bi min re axivî. Li gorî ku ez piştre ji hevalan fêrbûm, hevalê Zerdeşt dixwest ku di despêkê de hevalê Gever bide axaftin. Ji ber ku ew demekbû têkiliyê gel û gêrîla ji hev qutbûbûn û heval nema dihatin wan deveran. Lewre gelê wê heremê zû bi zû bi her tiştê heyî bawernedikir. Li gorî vê yekê hevalê Gever axivî û ji min re got: “ez birazavayê te me”. Lê min ji gotina wî bawernekir û min jê re got; heger rastbe ka navê herdû birayên xwe yên mezin û yê navê bibêje. Ji ber ku dijmin jî gelek tiştên xirab bi navê gel dikirin û ev yek dibû sedem ku di nava gel de jî bê baweriyekî wisa derkeve. Piştî ku me ji hevdû bawerkir, hevalê Gever got: “ezê kesekî rêkim cem te, ji bona ku tu pêre were gel me.” Di wê navberê de û hîn demjimêrek derbas nebibû, min hew dît ku vaye kesek hat û ji min re got: “ez hatime te bibim cihekî.” Bi vî awayî ez pêre çûm û me berê xwe da gundekî û em derbasî malekî bûn. Di despêkêde ez birim odeyekî vala, piştî wê bi demekî kin hevalê Gever bi tena xwe hate gel min. Lê dema ku hevalê Gever destê xwe berû min dirêjkir û xwest ku silavê bide, min destê xwe bi şûn de kişand. Ji ber vê yekê ew jî matmayî ma. Lê min pertekên xwe raberkirin û min jê re got: Ez çi zanim? Belkî tu reviyayî, belkî tu ji hevalan qutbûyî, wê demê ne ez destê te digrim û ne ez silavê didime te.
Dema ku min ev yek got: Wê gavê ew hîn bêtir şaşbû û hema ji hundirê odeyê derket û çû. Piştî derketina wî ji odê bi qasî du –sê xolekan, min hew dît ku sê – çar kes bi hevre derbasî odêbûn. Ew heval hemû jî niha şehîdketine, her çar hevalên ku hatîn gel min ev bûn; Hevalê Zerdeşt, Sînan, Bextiyar û hevalê Gever bû. Hevalê Sînan bi eslê xwe ji Batmanê bû û hevalê Bextiyar jî ji Wanê bû û dibû mirovê hevalê Ş. Qortayî. Ew her çar heval bi hevre derbasî gel min bûn. Naskirina me ya despêkê bi vî awayî bû.
Me li wê derê bi qasî demekî bi hevre danûstandin kir, pêwîstiyê wan yê heyî jî, me pêkanîn. Piştî wê ez û hevalê Zerdeşt û hevalê Gever ji wan hevalên din cudabûn û em çûn cihekî din û me nîqaşa xwe berdewamkir. Hevalan wê çaxê li ser pêngava 1’ê Pûşperê bi min re axivîn û hemû rexên vê pêngavê ji min re ravekirin û gotin; “pêwîst e ku em di 1’ê Pûşperê de çalakiyekê bikin.
Li ser vî bingehî min ji wan re çar cihên ku mirov dikare li ser wan çalakiyê bike destnîşankirin. Li gorî vê heger ku yek ji wan nebe, me dikarî em li ser ya dîtir bikra. Lê min ji wan hevalan re da xuyakirin ku dem dernge û em nikarin pêre bighêjin ku çalakiyê bikin. Hevalan jî got; em pêşî biçin bibînin, piştî wê heger ku rojek du rojan çalakî dereng bikeve jî ne pirsgirêke! Bi vî awayî em çûn û me keşfa çalakiyê kir. Min ji dûrve ji wan re nîşanda, lê ew hîn bêtir nêzîkî cihê çalakiyê bûn û piştî wê bi demekî, me xatirê xwe ji hev xwest û min berê xwe da malê. Lê min ji wan re got; ezê sibe hîn bêtir keşfa wê derê bikim û ji bona ku bêtir bibe qelebalix, bi vî rengî emê çalakiyeke xweş bikin. Dema ku min derdorê cihê çalakiyê keşfdikir û bi qasî demekî ez ji wî cihî derbasbûm, min hew dît ku ew der tevlîhevbû û ji her deverê dengê çekan dihat. Li nêzîkî cihê çalakiyê, dawetek jî hebû, dema çalakiyê despêkir, qîrewîrê polîsan bi ser dengê dawetê diket. Tişta di wê derê de herî zêde bala min kişandî, ew bû ku, hevalan baweriya xwe nedane yekî ji me û ji bona xwe çalakî bingeh girtin. Bi rengekî ku min wisa hîskir, wan ez jî xapandim û çalakiya xwe kirin. Ji ber ku wan bi çend kêliyan zû dest bi çalakiyê kiribana, wê guleyên çekên wan li min jî biketana.
Bi wî rengî hevalan çalakiya xwe bi serxistin û di encamê de polîsek hatibû kuştin û dudu jî birîndar bibûn. Lê narinceyên ku hevalan avêtin di hundirê panzêrê de, neteqiyabûn, dema ku ew jî teqiyabana, encamê çalakiyê wê hîn mezintirbana. Çalakiyê bi qasî çend xolekan berdewamkir. Piştî wê bêdengî li her deverî serdest bû. Di wê navberê de û bi qasî demekî, piştî wê bêdengiyê, maşîneyên leşkerî ketin nava liv û tevgerê û rêyên çûyîn û hatinê li hemû taxan girtin. Lê cihê ku heval biçinê me beriya wê eşkere kiribû, ji ber vê yekê min dizanî ku wê heval biçin ku derê. Li gorî vê çendê emê çawa hevdû peydabikin, ev xal hemî, berî ku çalakî despêbike hatibûn zelalkirin.
Bi qasî demeke kin, min xwe mijûlkir û piştî wê ez ketim rê. Dema ku çalakî bi dawîbû, çend dayîkan deriyê xaniyê xwe vekirin, her weha ji yên ku di kolanê re derbasdibûn, pirsdikirin, çibûye çi nebûye? Hevalê Zerdeşt wê çaxê ji dayîkê re dibêje: “leşker û polîs bi nava hev ketine û di encamê de çawîşekî pispor û leşkerek, mirine û hinek ji wan jî birîndar bûne. Wekî din jî tiştek nîne, hema derbasî hundir bibe û qet serê xwe bi van meseleyan nêşîne.” Piştî çalakiyê me hevdû dît û em bi qasî demeke dirêj bi hev re man û piştî wê heval ji herêmê derketin. Di despêkê de şehîd Sînan û Ş. Gever derketin û pey re jî Ş. Bextiyar û Ş. Zerdeşt çûn. Careke din şehîd Gever û Ş. Bextiyar zivirîn, dem êvarbû û hinek karê me jî hebû. Ji bona ku em keşf û amadekariya çalakiyên nû, yên ku milê wan yên teknîkî mabûn, bikin, em li benda fermana hevalan bûn. Di navberê de telefûn ji şehîd Gever re hat, yê ku pêre daxivî jî şehîd Zerdeşt bû, min ji dengê wî zanî ku ewe; ji hevalê Gever re got “pêwîste tu bi lez ji bajêr derkevî, ji ber ku ezê îşev bikevim bajêr.” Dema ku hevalê Gever xwest fêrî meselê bibe, hevalê Zerdeşt bersiva wî da û jê re got, “her tişt li ser telefûnê nayê gotin.”
Bi vî rengî hevalê Zerdeşt got: “hinek karê min bi qasî şevekî-dudiyan heye û jê wê de ezê ji bajêr derkevim.” Bi vî awayî hevalan xwe amadekirin û ji bajêr derketin. Ji ber ku hevalan mala me pir bi kar tanîn, şehîd Zerdeşt û hevalên ku pêre, ji bona cihê malê neyê naskirin nehatin mala me. Ez jî piştî wê zivirîm malê û sihara din jî ez çûme dikanê. Lê min pir mereqdikir ka mesele çawa bû, çi bû çi nebû? Di wê navberê de min hew dît yek ji wî cihê ku herdû heval, ango hevalê Zerdeşt û Heyder lê şehîdketîn hate gel me. Di wê şevê de her sê heval ketibûn bajêr, lê hevalê Zerdeşt û hevalê Heyder, hevalê Sînan li cihekî din hiştibûn û wan herdûyan berê xwe dabûne cihê çalakiyê.
Ew kesê ku hatî, ji me re got: Me hevalê Zerdeşt bi çavan dît ku li ser maşîna leşkeran bû û ew berû baregeha leşkerî dibirin. Dema min ev yek bihîst ez pir şaşbûm û min xwest ku hîn bêtir ez meselê fêrbibim. Li gorî saloxa ku gihiştî destê me hevalan li gundê Wezîrava çalakî kirine. Di encamê de hevalê Zerdeşt û hevalekî din şehîd ketine û cenazê hevalan li maşîna leşkerî kirine û berû tabûrê birine. Piştî min ev mesele bihîst, min di cih de telefûn ji hevalan re vekir û ji wan re rewşa heyî da xuyakirin. Lê min ji wan re jî got ez rastiya vê meselê baş nizanim. Li gorî tişta min bihîstî ev e. Lê piştî demekê, hevalan bersivdan û gotin; raste, dibe ku heval li wê derê bin. Piştî wê em fêrbûn ku ew milîsê navê wî Hemze, yê ku bi me re kardikir, ewî bêbextî li hevalê Zerdeşt û hevalê Heyder kiriye.
Her çiqas ez û hevalê Zerdeşt demekî kin bi hevre man, lê li gorî vê dema kin ya ku em bi hev re mayîn jî, min di kesayeta wî hevaltî û gelek taybetmendiyên cuda dîtin. Ji ber ku ew li cihekî nedisekinî û her gav di nava liv û tevgerê de bû. Di demeke kin de cihê xwe di dilê hemû xelkên herêmê da çêkirin. Ji ber vê yekê şehadeta hevalê Zerdeşt pir bandorekî mezin li ser gel da çêkirin. Ew valabûna ji sala 1999’î despêkirî û heyanî salên 2003-2004 an berdewamkirî, hat dagirtin. Bi rastî bandoreke pir mezin li ser gel da çêkirin. Ji milekî din ve têkiliyên hevalê Zerdeşt bi gel re di asteke pir jorde bû û bandora wî pir li ser gel hebû.
Bi vî awayî ez dixwazim li ser bandora hevalê Zerdeşt ya ku li ser gel dayî çêkirin bi rêya vê bîranînê bi we re parvebikim. Li wê devera ku hevalê Zerdeşt lê şehîd ketî, dayîkek pîr hebû û ew jî pir bi hevalan ve girêdayî bû. Bi teybet bi hevalê Zerdeşt ve gelekî girêdayî bû. Ji ber vê yekê dema ku hevalê Zerdeşt diçe mala wê dayika pîr;di serî de gorên hemû hevalan bi kotekî ji lingê wan datîne û her yekî ji wan gorekî nû dide wan. Gora hevalê Zerdeşt jî li gel xwe dihêle û bi rengekî saxlem diveşêre. Di despêkê de min bi vê meselê nizanîbû, lê piştî salekî dudiyan, ango piştî şehadeta hevalê Zerdeşt, ez rojekî derbasî mala wê pîrê bûm, wê gavê ji nû ve ez bi vê meselê hisyam. Her çiqas ku ew gorê hevalê Zerdeşt yê ku wê pîrê hilanî, diryayî jî bû. Lê dema ku ez derbasî mala wê dayikê bûm, ji min re sendoqek vekir û di hundirê sendoqê de jî, girêdestekî pêçayî vekir, di hundirê wê de buxçikek tiştên wan yên taybet jî hebûn, di nava wê buxçikê de desmalek hebû, wê dayîkê goreya hevalê Zerdeşt kiribû di nava wê desmalê de.
Dema ku min ev yek dît, pir bala min kişand û min ji wê dayîkê re got: “ger ku goreyekî nû bana jî minê wate bidayê, lê te çima ev goreya qetiyayî rakiriye.” Lê dayîkê bersiva min da û got: “dibe ku ji bona te goreyek diriyayî be, lê ew li ba min xwedî wateyekî cudaye. Ji ber ku dema ez her roj vê desmalê vedikim û goreya hevalê Zerdeşt dibînim, wê gavê şehîd Zerdeşt tê ber çavê min û ez wî dibînim, mîna ku li gel min be.
Şehadeta hevalê Zerdeşt û hevalê Heyder di encama bêbextiyekî de, bandorekî mezin li ser gelê wê herêmê da çêkirin. Piştî şehadeta wan herdû hevalan, malbata hevalê Heyder hatin û cenazê hevalê Heyder birin. Lê cenazê hevalê Zerdeşt yê ku ji rojavayê Kurdistanê, bajarê Dêrika Hemko(gundê Qereçox) bû li wê derê ma û xelkê wê deverê lê xwedî derket û ew sipartin xaka pîroz.
Em bi qasî 28 kesî di merasîma definkirina cenazê şehîd Zerdeşt de amadebûn. Yek ji wan kesên amade jin bû û 27’ê din jî zilambûn. Ji me kesên ku li wê derê amade 14 kes katin dadgehkirin û 14 de jî bê dadgeh hatin berdan. Lê piştî wê eşkerbû ku dijmin li me jî digere. Ji ber vê yekê em jî piştî wê bi salekî derketin. Min wê çaxê ji xwe re digot qey bandora hevalê Zerdeşt tenê li ser gelê Geverê hebû, lê rojekî ez derbasî Bajarê Şeledizê bûm, yê ku dikeve Kurdistana Başûr û ez derbasî malekî Ertîfî bûm, ew malbat jî ji gundê Ertîf koçî wê derê bibûn, dema ku em di hundirê odê de rûniştîbûn, di wê navberê de zarokek li wan derdoran ji xwe re dileyîst, min ji wî zarokî pirsî ka were gel min, navê te çiye? Lê hew min dît bapîrê wî bersiva min da û got: Navê wî Zerdeşt e. Min got mamo xêre çima navê wî Zerdeşt e! Ji min re got bira, dev ji vê meselê berde ev meselekî dûr û dirêj e. Piştî wê ji min re got: We geveriyan îxanet li Zerdeşt kir û we nekarî ku hûn wî biparêzin û we da kuştin.
Ji ber vê yekê û piştî ku hevalê Zerdeşt şehîd ket, her çiqasî em misilmanin jî, lê ji ber ku bandorekî wî li ser me hebû, min navê wî li neviyê xwe kir. Wî kalî stranek jî li ser havalê Zerdeşt çêkiribû. Min jê birsî ma te ew nasdikir? Wî ji min re got; tenê min sê - çar caran dîtibû û me du caran bi hevre suhbet kiriye. Lê wî bandorekî mezin li ser min da çêkirin. Kalo dest bi strana xwe kir û di hundirê strana xwe de jî behsa çiyayê Cîlo û Çarçêla jî dikir. Ji milekî din ve jî behsa îxaneta di hundirê Geverê de, ya ku hatî kirin û ji ber vê yekê jî çiyayê Cîlo û Çarçêla ji Geverê dixeyidin û jêre digotin we hevalê Zerdeşt neparastiye.
Her çiqasî ez û hevalê Zerdeşt demekî ne dirêj jî bi hev re man, lê piştî şehadeta wî û bandora ku li ser gel dayî çêkirin, vê yekê li ser min bi taybet jî, bandorekî mezin da çêkirin û min rastiya kesayeta wî ji bandora ku li ser gel dayî çêkirin hîn bêtir naskir û ez dikarim bibêjim ku tevlîbûna min ji nava refên PKK’ê re jî bi bandora şehadeta hevalê Zerdeşt bû. Ji ber ku wî bi jiyan û kesayeta xwe ya berxwedêr heyanî roja ku şehîd ketî jî, bandorekî mezin li ser gelê Geverê hemûyan da çêkirin. Ji ber vê yekê gelekan li ser wî stran û helbest hûnandin. Yek ji van kesên ku helbest li ser hevalê Ş. Zerdeşt hûnandî navê wî Newzed bû. Ewî li ser hevalê Zerdeşt û bi taybet li ser gundê Wezîrava, yê ku hevalê Zerdeşt li wê derê şehîd ketî, helbestek hûnandibû û di helbesta xwe de weha dibêje:
Ey Wezîrava
Îşela tu xerabibî û tucaran nebî ava
Keçê te xêliyê xwe girênedin
Û
Xortên te nebin zava.
Reşo Gever
- Ayrıntılar
Dibe ku gelek rexên jiyana gerîla neyên naskirin. Ji ber vê yekê gelek kesayetiyên afrêner û xuliqkar jiyana wan naye naskirin. Lê şûna ku mirov dihêle li ser rûpelên dîrokê, bi tena sere xwe rastiya vê jiyanê bilêvdike û tine zindî dihêle. Mîna birûskan her tim bi dengvedana xwe mirovan ji xewa mirinê şiyardike. Ango mirov dikare bibêje ku pêşbaziya mirin û jiyanê ji nû ve destpêdike û cenga azadiyê li her qadê govendê digerîne. Lê tenê heskiriyê jiyana azad û bihêvî dikarin li ber xwe bidin û di vê tekoşînê de biserbikevin. Ji ber vê yekê her mirovê azadîxwaz bi tîrêjin rojê remanê xwe ronî dike û bi tîna wê giyanê xwe avdide. Lê yê ku vê rojê nebîne û bi tîna tîjikên azadiya vê rojê nehise. Nikare bibe rê hevalê vê tekoşînê û nikare mirovatî û heskirina mirovan di hindirê dilê xwe de bihewîne. Tenê yê ku dikare li dengê dilê xwe guhdarî bike, dikare bibe rê hevalê vê şoreşê û dikare cihê xwe di nava vê rêwîtiya dem dirêj û zor de bigre û bi giyanê xwe yê pakrewan cîhanê bi tevahî hembêzbike. Di wê demê de mirov dikare bibe xwediyê vê jiyanê û weke stêrkekî her tim geş û tijî coş, heyecan û ronahî di ezmanê dilê her mirovekî azadîxweazde biçirise.
Weke ku tê naskirin bajarê Dêrika Hemko û bi taybet herema kuçeran, heremekî naskiriye bi tekoşîn û welatparêziya xwe ya ku xwedî cihekî taybete di dîroka tekoşîna bizava PKK’ê de. Ji ber vê yekê dema ku em vegerin salên destpêkê ji tekoşîna bizavê li qada Başurê Rojava. Bê guman emê şert û mercên xebat û tekoşîna gelê me yê ku li wî parçî dijî nasbikin.
Ango mirov dikare bibêje, hemû qezencê ku me di wan qadan de bi dest xistî. Di serî de bi ked û tekoşîna Serok APO û bi xwîna hezarê şehîdan gihiştiye van rojan. Ji ber vê yekê dema ku em herema koçeran di navbera salên 1989-1990î û heyanî salên 1991'an, ango çaxên ku ji nû ve remanê bizava PKK’ê li başurê rojava belavdibû û demarê xwe di hindirê xaka vî beşî de belavdikir. Her tişt ji bona Kurdê başurê rojava nû bû û pir bala gel dikşand. Dibe ku gelek bizav û tevgerên kurdan derketibin holê û bandora xwe heyanî astekî li ser gel dabin çêkirin. Lê bi qasî ku bizava PKK’ê bandora xwe li ser başurê rojava dayî çêkirin, tu bizavên din nekarîn wê bandore çêbikin.
Ji ber vê yekê di serî de dema ku em li ser herema koçeran rawestin, em dikarin bibêjin ku ev herem heremekî ji hemû heremên li başurê rojava heyanî astekî cudaye. Ji ber ku heremekî jiyana xwe û debara xwe li ser çandinî û xwedîkirina heywanan e. Lewra gelê wê bi ked û xwîdana xwe dijî û asta xizaniyê jî li vê deverê pir li pêş e. Ji milekî din ve jî mirov dikare bibêje ku ji ber siyaseta ku pergala serdest li ser heremê dimeşîne, ji xelkê vê deverê bi qasî 300000 hezar heyanî nehajî bê nasnamene û ji wanre tê gotin ejnebî ango biyanî.
Di salên di navbera salên 1990î û heyanî sala 1992 mirov dikare bibêje ku hêza tekoşîna pKK’ê xwe gihande astekî herî jor de û xwe li her deverê başurê rojava bibandorkir. Hevala Tolan (Dîlan) jî naskirina wê di wan salan de ji bizavê re çêdibe. Li ser vî bingehî û ji ber ku malbata hevala Tolan bi xwe jî malbateke welatparêzbû. Ev yek ji tevlîbûna hevala Tolan re dibû destekeke herî mezin. Malbata hevala Tolan malbatekî xizanbû û wan jî weke hemû xelkên deverê debara xwe bi çandiniyê û xwedîkirina heywanan dikirin. Ango mirov dikare bibêje ku malbata hevala Tolan malbateke welatparêz bû û girêdayî rêxistinê bû.
Hevala Tolan di nava malbateke wisa de çavê xwe li dinyayê vekir. Tekoşîn û xwendina xwe bi hev re dida meşandin û xwendina xwe heyanî dibistana amedayî dewamkir. Dema ku Hevala Tolan derbasî bajarê Dêrikê bû ji bona xwendina xwe temambike. Hevala Tolan di ber xwendina xwe re kar û xebatê gel jî dida meşandin. Ji perwerda şagirtin dibistanê bigre û heyanî qumîtên taxa û xebatên çandî û hunerî jî dida meşandin. Ji ber vê yekê, mirov dikare bibêje ku hevala Dîlan ne mîna hemû şagirtên dibistanê yên ku tenê bi xwendin û dibistana xwe ve mijûldibû û hayê wan ji bayê felekê jî nebû. Lê belê hem karê dibistanê û hem jî kar û xebatê şoreşê jî bi hevre dida meşandin. Ji ber van teybetmendiyên ku hevala Tolan pê dihate naskirin pir ji milê gel ve dihate naskirin û heskirin.
Di sala 1992'ê de hevala Tolan derbasî Ekadimiya Mezûm Qurqumazbû û tevlî perwerdeyekî bû. Piştî ku hevala Tolan dewra xwe ya ekadimiyê temamkir, derbasî qada şer bû. Dem ku derbasî qada şer bû, şerê me û yê îxanetê li dar bû. Ji ber ku li herdeverî şer û pevçûn dihatin jiyankirin û derfetên heyî dest nedida hevalên ku nû derbasî qada şer dibin hemû pêdiviyên wan ji cil û bergan pêkwere. Ji ber vê yekê piranî hevalên heyî cilê wan yê leşkerî nebûn û gelek ji wan hevalan hîn çek negirtibûn. Ji lewra dema ku ev yekîne bi hêzên îxanetkar re dikevin di nava şer û pevçûnê de, dikevin dest. Lê ji ber ku henek mirovê hevala Tolan di nava PDK’ê de hebûn û wan hevala Tolan nasdikirin, bi rengekî cida nêzîkî wê dibin. Hevala Tolan derdorî 40 rojan dimîne di hindirê zindanêde, di dema zindanê de hevala Tolan û hevalên ku pêre heyanî demekî çalakiyê dikin û dev ji xwarê berdidin. Ew kesên ku hevala Dîlan nasdikin jê re dibijin, ji ber ku tu mirova me yî emê te berdin. Lê hevala Tolan dibêje, eger ku hûn me hemûyan bernedin ez bi tena xwe dernakevim.
Ji ber hewildana hevala Tolan, hêzên PDK’ê mecbûr dimînin ku hemû hevalên din jî berdin. Bi vî awayî wan hevalan, derbasî milê başurê Rojava dikin û wan li wir berdidin. Hevala Tolan heyanî demekî li malê dimîne û jê bi şûn de derbasî cem Serokatiyê dibe. Heyanî demekî li cem Serok dimîne û dewreyekî din a Akadimiyê dibîne û ji boan meşandina xebatê gel, derbasî herema cizîrê dibe. Di wê navberê de perwerda xwe ya bijîşkiyê jî dibîne. Bi vê rewşê heyanî 1993'ê de hevala Tolan cihê xwe di nava xebatên gel de digre. Di sala 1993'ê de hevala Dîlan derbasî milê Botanê dibe. Ji ber vê yekê, mirov dikare bibêje ku hevala Tolan di destpêka tevlîbûna xwe de di gelek zehmetî û tengasî jiyankirin. Lê bi bawerî û girêdana xwe ya mezin bi serokatî û şehîdan re, di dawiyê de xwe gihande armanca xwe û hemû engelê li pêşiya xwe yek bi yek şikandin.
Piranî cihê ku hevala Tolan lê mayî û xebat lê dayî meşandin qada Hekarî û Beytulşebab bû. Hevala Tolan cihê xwe di wan hereman de digirt û bi xwe re gelek pêşketinên mezin dane avakirin. Ji ber vê yekê mirov dikare bibêje ku hevala Dîlan bi van teybetmendiyên xwe yên cuda, cihekî xwe yê di dilê her hevalekî digirt. Ji ber ku hêza wê ya coş, heyecanê pir li pêş bû û dema ku bi ser karekî ve diçû, bi dilê xwe û ji ber xwe bi serde diçû. Ji milekî din ve jî, ew di her karê xwe de serkeftî bû û ji derveyî serkeftinê ji bona xwe nedipejirand. Bi kerê xwe yê leşkertiyê re, xebatê bijîşkî jî dida meşandin. Piştî wê û dema ku yekîneyekî hevalên jin derbasî qada Garisan bû, ew heval jî di nava wê yekîneyê de derbasî wê qadê bû. Em jî wê çaxê li wê heremêbûn û baş tê bîra min dema hevala Tolan wê çaxê berpirsyarê yekîneyekî bû. Ew yekîna hevalên jin di wê Zivistanê de li cem me li qada Garisan disekinî. Piştî wê û bi hatina Buharî re careke din derbasî qada Hekarîbûn û bi guhertinên ku di her Buharê de çêdibin û di navbera salên 1996- 1997 de ew heval derbasî qada Gabarêbû.
Hevala Dîlan heyanî Payîzê li herema Gabarê xebat dane meşandin. Lê rojrkî ji wan rojên Zivistanê dema ku baran dibariya, yekîneya hevalên jin berê xwe didine şikeftekî ji wan şikeftê li wê derê heyî. Di wê navberê de û dema ku heval daran kom dikin û dixwazin agirekî hilkin û xwe li ber ziwa bikin. Lê dema ku agir hildibe û hemû heval jî li derdorê agir dirûnin, narinceyekî di nava agir de diteqe û parçek ji wê narinceyê li serê hevala Tolan dikeve. Di encamê vê yekê de û piştî demekî hevala Tolan şehîdikeve.
Meş û tekoşîna hevala Tolan (Dîlan) di nava şoreşê bi serê xwe şoreşeke di hindirê şoreşê de bû. Her cihê ku hevala Tolan lê kar û xebat dayî meşandin, cihekî xwe yê cuda di dil û mejiyê gel û hemû hevalan de dabû çêkirin. Ji milekî din ve jî mirov dikare bibêje ku hevala Tolan û bi hêza ku ji Serokatî, şehîdan û gel girtî. Di her warê jiyanê de xwe gihande astekî herî bilind û bi kesayeta xwe ya azad û bigiyanê xwe yê pakrewan bû deng û vîna her jineke azadîxwaz û her mirovekî welatperwer.
Bahoz Koçer
- Ayrıntılar
Ev car ne li derdora Dîcle, ji bilindahîya çiya, dengê geş tê. Bi nalîn û bi newala dikeve.
Ev car li ser kaniya Firat tê, ew dengê zelal û bi bandor ku geş tè u nalîn bi niwala dikevè, mişênî bi newal û mesîla dixe.
Ev car ne li bilindahiya Botan, Gabar û Cûdi ye, li bilindahiya çiyayê Bingola şewitî, li ser bilindahiya Bandozê, ku çirûskê Bêdewê, Kelêşe ronahî bi azmana dikeve.
Ev car ne şirşira xwîna çeleng û egîdê diherike ser ava Dîcleyê.
Ev car di dirêjî ser çavkaniya Firat, Perî ku ji xwîna mêrxasan rengê avê sor dibe.
Ev car ne Gabare ku fir fira çûk û reva pezkoviyane ku ji çiyayê bizina tê û ji ber tengê tifingan lehengan xwe didin alî.
Ev car ew çûk û pezkovî li Newala Perî û li Şehid Xebat in. Ji dengê çirûsk û çapiliyê direvin.
ev car li serkanîye Firat tè, ew dengè zelal u bi bandor, ku mişènî bi niwal u mesîle dixè,
Ev car ne germahiya şer û qîrê Hogirê Bota ye, ku berfê dihelîne, kulîlkê beroj û zinarê çiyayê Botaye.
Ev car dengê Hogirê çiyayê Bîngolê ye, ku germahiya şer û qîra xwe li derdora Bandozê berf helan û kulilk vekir.
Ev car ne dengê lehengê Bota Kendal, Aydin, Serhildan, Silav û Sorxwînê ye, ku bangawaziya serxwebûn û azadiyê bûn…
Ev car dengê lehengê Bîngolê, Hemze, Necmî, Çiya, Bager û Şervana ye, ku bûne bangawaziya serxwebûn û azadiyê ye.
Ev car ne dengê şerê navsera çiyayê Gabarê ye, ku daristan dihejandin,
Ev car ev dengê şerê bilindahiya zozanê Bandozê ye ku gihayan dihejîne…
Erê Firat te jî xwîna şêrîn ji rihê min kişand û tevlî ava xwe kir da ku bigihîne ava Dîcle.
Erê Firat te jî wek Dîcle ava xwe sorkir bi xwîna van egîdan
Erê Firat te jî wek Dîcle ji me girtin, ji ber çavê me da wendakirin, ew delal û şêrînên li ber dilê me.
Erê Firat te jî wek Dîcle weşand û bir, ew pêlê daristan û kulîlkê me
Erê Firat te jî wek Dîcle ew dengê bilbilî bir nava qîrê pêlê xwe
Erê Dîcle û Firat, biqîrin û bêjin ji mirovahiyê re, ew berxwedan û awaza van hevala
Bêjin we xweşikbûna çav û rûkeniya wan hevalan
Bêjin ji zarokê xwe re ew tirsa ku xistine dilê wan dijmin û neyara
Bêjin ji dora xwe re ew çirûskê ber devê çekê xwe firîn nav stêrkên asîmana
Bêjin wê dilpaqijî û bawerî ya wan a bi serkeftin û azadiyê
Erê jibîr neke Dîcle… Jibîr neke Firat!
Wan dengên jiyanê, wan dengên azadiyê…
Jibîr nekin wan xweşikbûnên cîhanê…..
Haki Mardin (Gabar)
- Ayrıntılar
Tişta ji bo rakirinê ji mirovan re herî zor tê, bêyî agahiya te di kêliya tu hêvî nekî de, piştî rêhevalekê xwe yê ku ji bo heman armancê tekoşînê didin, bîranînên xweş hêlana li pey xwe ye.
Lê belê hevalê Mazlum zorê bi serxist, ji hemû zorahiyan re sing vekir û bi vî rengî jî berdewam kirina tekoşîna xwe bi serxist. Pir deman bi dijmin re sing bi sing ma. Di bedena wî de bi dehan birîn vebûn. Lê belê baweriya xwe ya bi vê tekoşînê, tevî hemû birînên di bedena wî de hatîbû vekirin jî; hertimî di eniyên pêş de bi ser dijmin de çû.
Ji ber ku hevalê Mazlum her çiqasî mîna rêhevalekê gazî zorahiyan jî dikişand, hertimî di got; ‘‘dema ku tu ji dil de evîndarê vê tekoşînê be, ev ji bo te bes e ku tu xwe li ser lingan bigirî’’.
Girêdana xwe ya ji jiyanê re, girêdana xwe ya ji rêhevaltiyê re û girêdana xwe ya ji azadiyê re bi vî rengî dida îfade kirin. Hevalê Mazlum bi qasî dayîkekê ku ji zimanê zarokê xwe fêm dikir, ew qasî jî ji zimanê rêhevaltî û yê bindestiya gelê Kurdistanê fêm dikir.
Di pir deman de ji bo ku rêhevalên xwe rizgar bike, dibû pola û bi vî rengî jî xwe di avêt pêşiya guleyan. Yên li kêleka wî ji wî fêr bûn bi çi rengî mirov ji bo rêhevalên xwe canê xwe feda dike û jiyanê bi xurişiyê bi reng dike.
Ji bo rêhevalên xwe, yên hîna jî dibin bandoriya pergalê de xwe rizgar nekirî, bi tevlîbûna xwe ya partiyê re ji bo fêrî rastîya xwe bibe ji nû de gav bavêje, nakokiya derbas bike , di araziyekê tevlî hev de bi mejiyê xwe dibe şîverê ji bo wana.
Weke rehberekê di çar aliyên Kurdistanê de ji ziman û hestên lawên Kurd yên ku li hev kombûne fêm dikir. Çi kesên ku navê hevalê Mazlum dibihîstin di nava xirûşekê de diman. Hevalê Mazlum bi girêdana xwe ya ji xetê re wate dida jiyanê, nirx dida ji rêhevalên xwe re. Bi qerf, (şaka) wêrektî û ruhê xwe di hate nas kirin.
Ew bû rêhevalê ku xweşî û zorahiyê di yek kêliyê de jiyan dikir. Bi sekinandina xwe ya ku ji Kemal Pîr’an girti bû, mirovan bi bandor dikir. Di dilê her kesê de ciyekî giringi digirt. Weke a niha…
Bêyî li pişt xwe temaşe bike û bêyî bes bike, di şîverêyên bi lat yên Zagrosê de bibû lehengê bi ser xistina zoriyan. Di warê Egîd’an Botan a ku kelha berxwedaniyê ye; di pişt wî de hertimî çante û bi çek dimeşiya.
Hevalê Mazlum berê xwe dide Colemêrgê ango warê şehîdan Çiyareşkê. Ew xwezaya bi bedewiya xwe, bi xweşikbûna zozanên xwe, bi narin û nazikiya tovên ku ji nû de hewla pişkivînê didin û bi ava xwe ya sar ku hundirê mirovan diqerisîne tê nas kirin. Rêhevalê Mazlum ava sar ya Dehola vexwar û di gundê xwe yê ku cara yekemîn bû silav ji cîhanê re dida, dema ku mafê xwe diparast bi heft rêhevalên xwe re ji bo ku nekevin destê dijmin, bedena xwe de diteqînin û dawî li jiyana xwe tînin.
Di vê tekoşînê de her heşt rêhevalên ku jiyana xwe ji dest dan, bi vî rengî gihiştin azadiya xwe. Hevalê Mazlum jî tevî hemû zorahiyên ku jiyan kiriye, bawerî û girêdana xwe ya ji felsefeya Rêber Apo re xwe li ser lingan girt heya asta semyaniyê bi xwînê wergirt.
Weke ku Rêbertî jî dibêje; ‘Heqîqet Evîn e, Evîn Jiyana Azad e’, hevalê Mazlum jî bi evîna heqîqeta Rêber Apo re dawî li henaseya xwe anî.
Hîn duh bû em bi rêhevalê Mazlum re di yek kozikê de me şer dikir, nebûna rêhevalê Mazlum ya di navbera me de hêrsa me ya li himberî dijmin zêde dike. Lê em ê vê hêrsa xwe weke ku rêhevalê Mazlum dixwest, em ê bi xirûşa xwe ya jiyanê û bi azweriya xwe jiyanê dijmin vala derbixin.
Her çiqasî dijmin bixwaze me bi awayekê fizikî jî tine bike, em ê wê xirûşa xwe ya di beden de tê jiyan kirin, şewqdana li ser deruniya xwe bikin.
Soza me ya dawiyê jî, weke gerîlayên ku evîndarên azadiyê ne, em ê di çiyayên Kurdistanê de mîna rêhevalê Mazlum vî ruhî bidin jiyan kirin.
Şafak Yekbûn
- Ayrıntılar