Ji gelê me û rayagiştî re!
1. Di 5’ê sibatê de bi roj saet di 11:30’yan de eydî artêşa tirk balafirên şer gundê Lelîkan û derdora wê ku girêdayî Xakurkê ye, ji hewa de bombebarîn kirine.
- Ayrıntılar
Ji gelê me û rayagiştî re!
1. Di 4’ê sibatê de balafirên şer ên artêşa tirk bi roj saet di navbera 13:30-15:00’an de li hember gundê Musolokê ku girêdayî qada Xakurkê ku li Qadên Parastina Medyê ye, êrîşeke hewayî hatiye li dar xistin.
2. Di 4’ê sibatê de ji hêla balafirên şer ên artêşa tirk ve li hember gundê Lelîkan ku girêdayî Xakurkê ye, bi şev saet di navbera 18:30-19:30’an de êrîşeke hewayî hatiye li dar xistin.
Di encama van êrîşên hewayî de li gundan zayînên madî pêk hatine.
5 Sibat 2009
Navenda Ragihandina Çapemeniyê ya HPG’ê
- Ayrıntılar
Cemîl BAYIK
R. T. Erdogan li Davosê di civîna beşdar bû de helwesta ku nîşan da li Tirkiyeyê di nava xalên sereke yên rojevê de cihê xwe girt. Hema hema di tevahiya kanalên televizyonê û rojnameyan de helwesta R. T. Erdogan mîna nûçeya flaş/lezgîn derbas bû. Bi vê yekê bi sînor nema; têkildarî mijarê serî li nerînê welatiyên li kolanê jî xistin. Texmîm dikim helwesta ku R. T. Erdogan li Davosê nîşan da wê demeke din jî raya giştî bi xwe re mijûl bike. Der barê helwesta R. T. Erdogan de nêrînên derdorên cuda yên siyasetê jî di organên çapemenî û ragihandinê de hatin nîşandan. Her çiqas nêrîn hatibin ziman ku R. T. Erdogan vê helwestê ji bo siyaseta hundir mîna amûr wê bi kar bîne jî, atmosfera hate afirandin tam jî li gorî dilê R. T. Erdogan bi pêş ket. R. T. Erdogan hewayeke qehremaniyê bi dest xist. Lê belê ka çiqasî R. T. Erdogan qehreman e ev ji nîqaşê re vekirî ye. Lê belê helwesta li Davosê nîşan da balkêş e.
R. T. Erdogan li Davosê çi kir? Panêla ku mîna beşdar tevlî bûbû terikand. Di terikandina panêlê de atmosfereke ku li dijî Serokomarê Israîlê şîmon Peres panêl terikandine hate afirandin; lê di civîna çapemeniyê de aşkere kir ku wî ji bo protestokirina moderatorê panêlê ev helwest nîşan daye.
Her çiqas atmosfera ku R. T. Erdogan afirand û peyama da bi hev re bi nakok bin jî, diyar e ku li wir şovek kir. Ji ber vê yekê jî li gor ji raya giştî re hate aşkerekirin ne niyet ne jî helwesteke R. T. Erdogan a cihgirtina li cem fîlistîniyan û dijberiya Israîlê ne mijara gotinê ye. Jixwe ne felsefe ne jî têkiliyên aborî û siyasî yên R. T. Erdogan derfetê didin tiştekî wisa. Heger ev yek rast were fêmkirin wê sedema şova R. T. Erdogan a Davosê jî were fêmkirin. Rastiyeke ku tê zanîn ev e ku AKP û Erdgan di çarçoveya praktîzekirina polîtikaya DYA’yê ya der barê Rojhilata Navîn de hatine amadekirin. Di siyaseta DYA’yê ya Rojhilata Navîn de yekîtiya Tirkiye-Israîlê hatiye sazkirin. Têkiliyeke bi vî rengî; dijberiya Tirkiyeyê ya li hember Israîlê li aliyekî, tenê dikare bibe sedem ku hevkariyê bike û kirinên wê destek bike. Rastiya meseleyê ev e.
Bingeh û hebûnên têkîliya Tirkiye û Israîlê jixwe destûrê nedin ku encameke ji vê cûdatir derkeve holê û biqewime. Têkiliya di navbera Tirkiye û Israîlê de ji ya xuya dike bi hêztir û bingehîntir e. Ev têkilî xwe disipêrê dema Osmaniyan. Di avakirina Îttihat Terakki de rola sermayeya cihûyan diyarker e. Di salên 1950’î de di navbera Tirkiye û Israîlê de peymaneke veşartî hate îmzekirin. Di vê peymanê de hatiye destnîşankirin ku têkildarî hin mijarên nazik dikarin peyaman bidin, lê belê ji aliyê van dewletan ve hatiye misogerkirin û ewlekarî hatiye dayin ku bi tu awayî ew ê neyên dijberî hev.
Têkiliyên Israîl û Tirkiyeyê di roja me de kûrtir in. Li gelek herêmên Tirkiyeyê milkê cihûyan gelekî zêde ye. Razandinên aborî yên li GAP’ê nêzî ji sedî 70’yî ji aliyê şîrketên cihûyan ve hatine kirin. Di şerê qirêj yê li Kurdistanê dimeşîne de dewleta tirk desteka herî zêde ji Israîlê girtiye. Destekeke wisa ye; heger Israîl desteka dide Tirkiyeyê bibire an peymanên di vê çeçoveyê de hatine kirin betal bike wê derfeta rojekê domandina şerê ku Tirkiye li Kurdistanê dimeşînê nemîne. Ev rastî ji aliyê rayedarên dewleta tirk ve jî tê bilav kirin. Balafirên şer û tankên li Kurdistanê tên bikar anîn ji aliyê Israîlê ve hatin modernîze kirin. Ya ku balafirên keşf û îstîxbaratê dide Tirkiyeyê Israîl e. Dîsa pîlotên balafirên şer ên tirk ji aliyê hîndekarên Israilî ve tên perwerdekirin. Li Tirkiyeyê ku xwedî serfermandarê ku wêneyê wî yên li ber ‘Dîwarê Girî’ yê Qudsê di rojnameyan de tê weşandin û xwediyê têkiliyeke hev qas kûr û stratejîke, ne mumkun e li dij Israîlê bibe xwedî helwest. Helwesta Tirkiyeyê ya li dij Israîlê, mîna herî dawî di organên çapemeniyê de jî hate nîşandan, tenê dikare ji bo bombebarana ser gelê filîstînê derfetê bide ku li Konyayê talîm û perwerdeyhe bibînin û destkirina êrîşên wê be. Di rewşeke ku ev rastî tev li holê ne, ne mumkun e kes ji şova R. T. Erdogan a li Davosê bawer bike.
Rêber Apo di nerînên xwe yên di organên çapemenî û weşanê de cih digirin de êrîşa Israîlê ya li dijî Gazzê hatibû nirxandin. Rêber Apo destnîşan kiri bû ku pêwîste were fêmkirin ka agahdariya R. T. Erdogan ji êrîşê heye an tune ye û bersiva vê pirsê gelekî girîng e. Bombebarankirina Qadên Parastina Medyayê ya di heman demê de, bersiva ku Rêber Apo pirs kiribû derxistibû holê. Ev rastî, di demeke wisa de sedemên lidarxistina şova R. T. Erdogan a Davosê radixe ber çavan. Ev demeke di raya giştî de tê guftûgo kirin ku DYA planeke nû ya Rojhilata Navîn pêk tîne û di vê planê de rol daye AKP’ê û Tirkiyeyê. Di vê çeçoveyê de aşkere dibe ku Tirkiyeyeke bi rêveberiya AKP’ê tê xwestin ji bo welatên îslam yên Rojhilata Navîn bibe model. Hêzeke ku ji bo dewletên îslam bibe model jî divê bibe xwedî sempatî. Şova Davosê ya R. T. Erdogan derfeteke bi vî rengî ji bo AKP’ê afirand. Hatiye plan kirin ku lawaziyên hêzeke bi vî rengî ku dixwazin bibe modela welatên misilman ên Rojhita Navîn ji holê werin rakirin. şova Davos a R. T. Erdogan a di dema em ber bi hilbijartinên herêmî ve diçin, ji bo AKP ya hêza xwe wendakiribû derfeteke bi vî rengî afirand. Erogan û AKP ya di bin serokatiya wî de, hêna tevlîheviya şova li Davosê ne qediya bû ketin nava hewldana bikaranîna van derfetan û wergerandina vê yekê ya mîna destkeftiyekê. Ev rastî bi tenê jî têrê dike ku sedema bingehîn a şova Davosê were dîtin.
Divê ev rastî were dîtin û şova R. T. Erdogan a Davosê bi rastî ji gel re were rave kirin, derfet neyê dayîn ku bayekî demagojîk were afirandin. Divê were nîşandan ku tu caran AKP nikare bibe dijberê Israîl û dostê gelê mazlûm ê Filîstînê. Her wiha divê têkiliya AKP’ê û Israîlê were teşîr kirin û rê li lîstika tê lîstin were asteng kirin. Bi vê yekê dikare sedema bingehîn a şova Davosê li ber çavan were raxistin.
- Ayrıntılar
Rojeva Bakurê Kurdistanê û Tirkiyê mîna her carê dikele. Li pêşiya me kurdan azmûneke dîrokî heye. Ev azmûn jî hilbijartinên 29’ê adarê ye. Sala 2008’an bi gelek geşedanan cur bi cur bihûrî. Di warê siyasî û leşkerî de, gelê kurd moral û coş, sala 2009’an pêşwazî kir. Bi taybet sala borî operasyona artêşa tirk a li dijî Qadên Parastina Medya, bi xwe re pêşketinên nû vekir. Destana Zapê hem siyaseta hişk a Tirkiyê kêm be jî şikand hem jî moraleke mezin da gelê kurd.
Lê yek mijar heye ku, her dem jiyanî ye û tu carî ji rojeva gelê kurd û gerîla dernayê. Ev jî azadiya serokatiya me ye. Ji ber kêmrêhevaliya me û dostaniya sexte serokatiya me ji hêla hêzên hegemon ên mîna Îsraîl, Emerîka û Îngîltere ve dîl hate girtin. Ev qomploya ku di pêşengiya yahûdiyan de destpêkir, bi gelek hêlên xwe hatibe şikandin jî, lê hê bi tevahî berteraf nebûye û hê jî bi awayên cuda cuda berdewam dike. Li hember vê, têkoşîn û berxwedaniya herî mezin serokatiya me da. Yê me jî wekî gel û gerîla, dîsa em kêm man. Me azadiya serokatiya xwe pêk neanî. Hêleke din jî her ku dijmin tengav bû, ji gerîla lêdan xwar û li hember serhildanên gel bêzar ma, berê xwe da serokatiya me.
Ya ku zelal bûye, êdî ji başkirina zirûfên Îmralî, tedavî û tiştên dîtir, roja azadiya serokatiyê hatiye û em dereng jî mane. Dijmin bi her pêkanînên xwe, hewl dide vîna me, xwedîderketina serokatiya me bipîve û ji bona ku serokatiya me bêdeng bihêlin, ew ji siyasetê û afirandinê dûr bihêlên çi dest wan tê dikin. Hewl didin rewşa heyî û cezadayîn xwezayî bikin. Lê hember vê, pêwîst bû ku em tofanê rabikin, lê tenê me dikaribû hinek pêlan rabikirana. Bi pêl avakirinê ev têr nake. Di vê demê de bi yek dengî hem ji çar parçeyên Kurdistanê, hem ji gelê me yê li Ewropayê û hem jî livbaziyên gerîla pêk nehatin. Ev jî hêz da dijmin.
Hêleke din jî serokatiya me bi parêznameyên xwe yên dawîn, hemû lîstik û planên sîstemên serdest aşkere kir. Gotin di cî de be, yekem car di vê astê de, “Qral tazî ye” hate gotin. Sîstema Modernîteya Kapîtalîst di parêznameyan de pirçik pirçikî hate kirin. Rûyê wan ê qirêj derket holê. Hemû hesabên wan serûbin bû. Serokatiya me bi parêznameya xwe hemû planên veşartî û aşkerê yên van hêzên hegemon deşîfre kir. Lewre di serî de Îsraîl û hêzên din naxwazin serokatiya me biaxife. Vê jî bi cezayan, bi êrîşên psîkolojîk û tehdîdan dikin.
Çi dibe bila, peywira yekemîn a li pêşiya welatparêz, xebatkar û qadroyan, azadiya serokatiya me ye. Divê em bikin ku, dijmin nikaribe bi tu awayî êrîş bibe ser serokatiya me û em serokatî bixine rewşa yekmûxatabî. Lewma cezayê hûcreyê yê dawîn ku hatiye dayîn, wisa hêsan nîn e. Ev gav bi gav kuştina serokatî ye. Jixwe Îmralî bixwe hûcre ye û cezayê hûcreyê, hûceya di nav hûcreyê de ye.
Sîstema Îmralî, ji Îngîlîz, Emerîka û Îsraîl ne dûr e. Her pêkanînên li Îmraliyê bi fermana Îsraîl û Emerîka tê dayîn û hikûmeta AKP’ê vê pêk tîne. Tabî hêleke din jî, di vê de bê agahdariya Ewropa jî nabe. Bi taybetî jî dewletên mîna Fransa û Almanyayê jî di dijminantiya gelê kurd de di nava livbaziyan de ne.
Wê demê ji bona demeke kurt an jî heta hilbijartinan, heta ku bihar bê, ji bona êrîşên li hember serokatî bên rawestandin, di serî de peywira sereke dikeve ser milê gelê me yê Ewropa. Piştre gelê me yê bakurê Kurdistanê û piştî hilbijartinan jî dikeve ser milê gerîla. Tabî berî wê jî dibe.
Berpirsyarî û pêkanînên li Îmralî hêzên hegemon ên mîna Emerîka, Îngilîz û Îsraîl in. Pêwîst e destpêkê ev hêz hedef bên girtin. Tabî dema ku em dibêjin ev hedef bê girtin, ne ku em li hember van şerê çekdarî li dar bixin. Lê divê em bikin ku, pêkanînên wan, nêzîkatiya wan bi çarenûsa gelê kurd lîstine. Loma pêwîst e ku gelê me yê Ewropa, bi çalakiyên ne demokratîk –kî çalakiyên demokratîk ne xema wan e- di nav de şîdet jî hebe, li dar bixin. Bo nimûne, li Fransayê êrîş dibin ser komeleyên kurd, lê bertek gelek gelek kêm e. Ev helwest jî rê li ber êrîşên wisa vedike. Yanî kurt-kurmancî Ewropî neêşin, neşewitin, wê pejinkariya wan bi pêş nekeve. Wekî mînak, hemû sefaretên îsraîl divê bên protestokirin. Dikarin çelengên reş deynin, dikarin hêkan bavêjin avahiyên wan û dikarin bi rojan li ber deriyê wan rûnên û bêjin ku, “hûn çi ji gelê kurd dixwazin, derdê we çi ye, wê ev agir we jî bişewitîne, gelê kurd vê dijminantiya we ji bîr nake… ” Dîsa heman tişt li hember Emerîka û hêzên din jî dibe. Dîsa dadgeha AHÎM û CPT ji ber ku peywirên xwe naynin cî, divê bi rojan bên protestokirin. Li bakûr divê ciwan, dozaja çalakiyên bilind û gûr bikin. Di şûna ku yek bi yek erebe dişewitînin, di carekê de, di encama amadekariya hefteyek de du sede sê sed erebe bi hev re bişewitînin. Bûro û pêgirtiyên AKP’ê û sazî û dibistanên Fettûlaçiyan hedef bigirin. Ev lêdan, sabotaj, teşîrkirin, şewitandina bûroyan dibe.
Ji bona gerîla jî, wê pratîka me ya sala 2009’an, pratîkeke rexnedayîna kêmrêhevaltiya me be. Sala 2008, me asta şer ji a kêm tam derbasî ya navîn nekir. Gerîla hêza xwe ji sedî 15-20 encax xist dewrê û gelek şehadetên me yên ku me heq nekiribû jî pêk hatin. Lewma hem li şerê bajaran hem jî li çiya ji bona ji şerê kêm derbasî şerê navîn bibin, hemû amadekarî temam in û milên kêm jî hewl tê dayîn bêne temamkirin.
Lewma li her deverê çalakiyên me yên hişk û serfiraziya hilbijartinê, wê bi xwe re rê li ber gelek pêşketinên erênî veke. Divê em li her derî dirûşmeya “Di tecrîdê de israr, di qutbûnê de israr e”, “Azadiya Rêber Apo, azadiya me ye” bilind bikin.
- Ayrıntılar
Ku mirov Kurdistanî be, ma dibe ku mirov ji vê axê dûr jiyan bike? Mirovên vê axê ku ji kûrahiyên dîrokê xweberdane û hatine, her dem hinek dizanibûne girêdayî van deran bijîn. Tedî tê gotin welatên, “çûk nafire, karwan nabihûre”, vaye wisa ye ev axên ku wekî Kurdistan tê binavkirin.
Digel bi giştî welatê Botan wisa be jî, li Botanê jî herî zêde Besta wisa ye. Ji qirêj û zingara vî cinawirê ku şaristaniyeke yekdiran tê gotin dûrmayîn, gotin di cî de be mîna ku mirov xwe bikşîne malzarokiyê û ji her tiştê ku diqewimin dûr jiyan bike. Wisa ku bi çandbûneke ku hinek jî xwe bi xwe qîma xwe tîne, ji derveyî berxwedaniya li ser piya mayînê, afirandina kevneşopiyeke jiyanekê, hinek jî wekî bicîbûnên xweser ên dîrokê cî girtin, taybetmendiyên mirovên li vir e.
Besta ciyek wisa ye ku, bakurê wê bi Herekolê hûnandî, rojhilatê wê bi Katoyan dorpêçkirî, başûrê wê bi Kela Memê bi birc û rojavayê wê jî bi sîlsîleyên Çela Nimêja çar hêlên wê bi çiyayan hatiye neqişandin. Li ser vê jî Hêzila ku ji navika Bestayê diherike lê zêde bikin!
Ji bilindahiyên Kela Memê Geliyê Tîrşînê û ava Rûspertî ku diherikin gundikê xweşik ê asûriyan Mehreyê, ji çavkana Çemêxacekî dibeliqe û Hêzilê çêdike. Li kêlek wê, li hember Mehreyê, kelaya xweşik a şêrên çiya, Kaplanê disekine. Hûn hê li destpêka ava Hêzil in. Hêzil hê destpê nekiriye. Dema ku hûn Mehreyê derbas dikin, belkî jî bi çalik û pozikên bi labîrentî yê geliyê Hêzil û daristanên herî kûr û six, lat û zinarên herî xweşik ê Kurdistanê destpê dikin.
Ava Hêzil ku hevkêşê vê dolê ye, her diçe şeyda dibe. Ku hûn Deryan, Avyan û Geliyê Herya derbas bikin, li milê we yî rastê çemê Avyan bi hemû hêşînahiya xwe diherike bibînin. Wê rengê ava diherike biguhere. Hûn li hember Hêzilê ne ku rengê xwe ji keskî ber şînî ve diguherîne. Dema ku hûn dixwazin riya xwe berdewam bikin, li hevrazên rastê, riyek ku wekî riya kaçaxçiyan tê zanîn heta bêjî asê, encax bizin dikarin derbas bibin û bi zinarên bi dest çêkirî û ewle hûnê bibînin. Li wir car heye kaçaxçî car heye gerîla derbas dibe. Ji bilî vê, ji wan deran derbasbûn, dilaweriyek dixwaze.
Ku hûn her bi pêş de herin, hûnê gûzên gundê Grek bibînin. Encax êdî her diçe hartir dibe. Dema ku ji gundê Grek derbas dibin, wê ava Çalan xwe tevlî Hêzil bike û riya xwe xêz bike û bidome. Dema ku hûn herin derketina Bestayê, çemên Besta Blûcînali û Besta Blûzerlî ku ji milê bakur tên, wê Hêzilê zêdetir bi heybet bikin.
Êdî em derbasî qada Cudî dibin. Wê Cudî jî li doleke avê û her diçe teng dibe tevlî Hêzilê bibe. Her dol teng dibe, leztir dibe. Wisa ku, hûn bi xuşexuşa avê ku serê mirov gêj dike re rû bi rû ne. Dema ku Hêzil ber bi Xabûrê diherike, fena dînan ji xwe diçe. Gotin di cî de be, dibe çemê herî hişk ê Kurdistanê. Wê bi Xabûrê re, leza xwe kêmtir bike. Encax wê demê jî, êdî ew ne Hêzil e. Heybeta wan çiyayan, her ber bi deştan dişemite, ew Hêzila ku şeyda bûbû, êdî dibe çemek letok. Di rastiyê de ku mirov bêje êdî ew ne Hêzil e, wê rastir be…
Li noqteya herî hişk a ku çemê Hêzil diherike, di vegera welat yanî vegera Kurdistanê de di nav komên yekem de Şahîn Klavûz û rêhevalên wî hebûn û ji erazî û ji Hêzilê re biyanîbûn. Wê kuryeyek PDK’yî rê nîşanî wan bide. Piştî kurye hevalan heta ciyek tîne, bi awayekî bi guman dibêje “rê ev e” û paşve dizivire.
24’ê mijdara 1982’yan e. Heval ji bona ku rê bibirin, rêbazên cur bi cur diceribînin. Hêzila ku delûdîn diherike, li serê jî barana barî zêde bikin. Hêzil gotin di cî de bi awayekî ku qet neyê zeftkirin, bi gurmegurm diherike. Koma ku di bin rêbertiya rêheval Şahîn Klavûz de ye, piştî ku hinek di pêş de diçin, piştre dikevin kemîna qomploya xayînane a IKP’ê. Riya vegerê nîn e. Di pêş de çûyîn nîn e. Ya ku bê kirin, xwe li avê bixin û li aliyê din ê avê pozîzyona pevçûnê bigirin. Wê rêheval yek bi yek xwe li avê bixin. Encax di milekî de kemîna xayîn û di melekî din Hêzila ku bi dîn û harî diherike, wê 8 milîtanê bi nirx ên PKK’ê ber bi bêdawînê ve bibe.
Rêhevalên ku di pêşengiya rêheval Şahîn Klavûz de di komên destpêkê de vedigerin welat, yek bi yek digihên şehadetê. Hevalên ku şehîd dikevin: bi kod navê Kenan Farûk Şahîn Klavûz, Ekrem bi navê Fûat Ertûrk, bi kod navê Gazî Mûsa Îlk, Îsam, bi kod navê Şervan Cahîd Dayan, bi kod navê Mûxtar Veysî Şîmşek, Hesen Ozçelîk, Veysî Hantaş û Mehmet Beşîr Aksoy.
Piştî ew qas sal, tam 26 sal şûn ve, tam li ser ava Hêzilê, vê carê di navika Bestayê de di kûrahiyên geliyê hêzil de, ji hêla çeteyên ku bi xitma îxanetê di hemêza gelê kurd de çiqiyane, ciyê komek gerîla ku di baregeha zivistanê de ne keşf dikin. Wê çete û bi hêzên faşîst û dagirker ên artêşa tirk re, êrîş bibin ser koma gerîlayan. Digel berxwedaniya bi çelengî di 12’ê adara 2008’an de di rêbertiya rêheval Kurtay-Abdulkerîm Ertaş de, rêheval Ekîn-Esra Bûlût, Faîk-Adil Sebrî, Şiyar-Alî Îso, Şiyar-Mustafa Îşcan, Xoşmêr-Hamît Hesenlo, Berxwedan-Dawid Habeş û Brûsk-Alî Mûrşît Klavûz re wê bigihîştina hev û di sermediyan bifiriyabûna.
- Ayrıntılar
Ji gelê me û rayagiştî re!
Di rojên borî de li hember Tevgera Azadiyê û bi taybet li hember fermandarê me yê giştî yê HPG’ê Dr. Bahoz Erdal de nûçeyên spekûlatîf têne weşandin. Dijmin hewl dide bi şerê taybet, bi nûçeyên li ser mesayan amadekirî û tu têkiliyên wan bi rastiyan nîn in, dixwaze moralê gelê me xera bike û li hember tevgera me gumanan biafrîne.
Berevajî îdeayên ku tê kirin ne birîndarbûn ne jî rewşeke cuda mijara gotinê ye. Rêheval Dr. Bahoz Erdal hê jî li ser peywira xwe ye. Divê gelê me baweriya xwe bi nûçeyên wisa çêkirî û derewîn ên şerê taybet neynin.
27 Çile 2009
Navenda Ragihandina Çapemeniyê ya HPG’ê
- Ayrıntılar
Cemîl BAYIK
Ji hilbijartinên herêmî re 2 meh man. Ji bo xebata têkildarî hilbijartinê 2 meh dikare mîna demeke kin were dîtin. Lê belê 2 meh jî ne demek e ku mirov wisa sivik nêzîk bibe. Heger ev pêvajoya hilbijartinê ya dest pê dike baş bê bikaranîn û şêwazekî xabatê yê li gor wê bê meşandin û bi tempoyeke xurt tevger hebe mimkûn e gelek tişt werin bidestxistin.
Ji ber vê yekê pêwist e were dîtin ku di demên hilbijartinê de dem û bikaranîna demê gelekî girîng e. Her çiqas dema hilbijartinan nêzîk dibe, xuya dike ku AKP jî vê rastiyê dibîne û dikeve tevgerê. Lê belê AKP’ê ji bo ji derveyî wê hêzên din li gor heman şêwazî tevbigerin asteng bike çi ji destê wê tê dike. Polîtîkayên AKP dimeşîne vê rastiyê radixe ber çavan. Heger bala we bikişîne li Tirkiyeyê bi mehan e ku rojeva gel bi doza Ergenekonê hatiye dagirkirin. Dikare were gotin ku Ergenekon bûye mijara bingehîn a xewnên gel jî. Ji aliyekî ve AKP raya giştî û derdorên siyasî bi vê mijarê ve mijûl dike, ji aliyê din ve di binî re ew xebatên xwe yên hilbijartinê xurt dike.
Tu kes nikare ji ber vê yekê AKP’ê sûcbar bike. Ya girîng ew e ku di dema wê de ev yek were dîtin û tedbîrên wê werin girtin. Beriya niha jî me destnîşan kiribû ku AKP takiyevan e û ji bo bidestxistina hilbijartinê wê serî li her vê rê û rêbazê bide. Di vê çarçoveyê de mijarên ku gel gelekî bi nazikî nêzî wan dibe jî bi kar tîne û ev yek karên li gor siyaseta wê ne. Ji partiyeke ku nirxên pîroz ên olî yên gel îstîsmar dike û li ser wan siyasetê dike hêvîkirina helwesteke cûda wê ne rast be. Jixwe tiştê niha AKP dike jî ji vê yekê pê de ne tiştekî din e.
AKP’ê çi kiriye? Têkildarî Ergenekonê agahiyên bi sînor û yên li gor berjewendiyên xwe kirin rojeva yekemîn a organên çapemenî û ragihandinê. Bi vê yekê ji aliyekî ve nûçeyên esasî yên der barê Ergenekonê de aşkere nekirin û raya giştî şaş agahdar kir, ji aliyê din ve raya giştî û derdorên cûda yên siyasî li derdora rojeva ku wê diyar kiriye civandin. Di vê navberê de jî bêyî ku navberê bide xebatên xwe yên esasî yên hilbijartinên herêmî domandin. Bi vê yekê re di nava deshilatdariya dewletê de cihê xwe zêdetir kir û bêyî navberê bide xebatên xwe yên esasî meşandin.
Ne mimkûn e ku hêzên demokrasiyê û tevgera me ya azadiyê li dij deşîfrekirin û têkoşîna li dij Ergenekonê be. Lê tiştê AKP dike, bi tu awayî nayê wateya deşîfrekirin û têkoşîna li dij wê. Berovajî tiştê tê deşîfrekirin di rastiyê de ji bo astengkirina deşîfrebûna Ergenekona esasî û bûyina wê bi xwe ya Ergenekona esasî û rakirina astengiyên heyî ne. Tiştê AKP dike ji vê pê de ne tiştekî din e.
Yên heta niha bi rastî li dij Ergenekonê têkoşiyan hêzên demokrasî û azadiyê ne. Tu kes an derdor nikare vê înkar bike. Aşkere ye ku deşîfrebûna Ergenekonê jî bi têkoşîna ji aliyê van hêzan ve hatiye dayin mimkûn bûye. Hincetên di vekirina doza Ergenekonê de jî vê yekê piştrast dikin. Sûcên di dosyaya der barê doza Ergenekonê de hatine amadekirin de cih digirin tiştên ku ji aliyê hêzên demokrasî û azadiyê ve hatine deşîfrekirin in. Tiştê AKP dike jî ew e ku van tevan ji xwe re dike mal û bi kar tîne.
Bi vê helwesta xwe jî AKP dixwaze bi kevirekî re du civîkan bikuje. Ji bo bigihije vê hedefa xwe jî tiştê pêwist be wê bike. Lê belê divê hêzên demokrasî û azadiyê bi tu awayî destûrê nedin. 2 mehên ku ji bo hilbijartinên herêmî re mane ji bo têkoşîneke bi vî rengî dem û derfeta pêwist dide. Divê neyê jibîrkirin ku hêzên demokrasî û azadiyê starta hilbijartinê niha nedaye. Piştî hilbijartinên giştî yên 22’ê tîrmehê nêzîkbûna xwe ya ji bo hilbijartinên herêmî aşkere kir û ji bo amadekariyên pêwist tevger hate destpêkirin. Ji ber wê jî xebatên heta niha hatin meşandin, zemîna diyarkirina encamên hilbijartinê bi zêdeyî jî afirand.
Bêyî destkeftiyên ku di encama vê rastiyê de hatine afirandin werin redkirin, xurtkirina xebatên hilbijartinê û heger hebin sererastkirina kêmasiyên heyî pêwistiya zêdekirina xebatan jî xwe nîşan dide. Êrîşên hêzên dijber ên deshilatdar jî vê yekê ferz dike.
Dewletê raxiste ber çavan ku ew tenê mîna pêvajoyeke guherîna şaredaran li meseleyê mêze nake. Anî ziman ku ew wateyeke stratejîk dide hilbijartinên herêmî. Ji niha de ji bo vê yekê jî ketiye tevgerê. Aşkere kirine ku tevî artêş, polîs, memûr, hevkar û xulamên xwe wê di bin banê AKP’ê de bikevin hilbijartinan. Bi vê yekê jî bi sînor nemaye û dest bi hîleyên hilbijartinê dike. Hate aşkerekirin ku di navbera hilbijartinê borî û yên herêmî de 6 milyon deng zêde bûne. Dîsa li ser gel terora dewletê û tehdît tên bipêşxistin. Tevî van, mîna di mînaka TRT 6 de jî hate dîtin, li dij gel jî sextekariyê dike. Bi van kirinên xwe dixwaze li welatê me AKP’ê mîna partiyeke dewletê birêxistin bike, bihêz bike û di hilbijartinên herêmî de encamê bi dest bixe.
Dewlet hilbijartinên herêmî mîna referandûmê digire dest. Ji bo hilbijartinên herêmî jî li gorî xwe bi encam bike çi ji destê wê tê dike. Beriya hilbijartinan bi 2 mehan divê ev nêzîkahiya dewletê li ber çavan were girtin. Divê ji bo ya esasî kilît bibin û bi tu awayî derfetê nedin ku hêzên dijber-serdest destkeftiyên di encama têkoşîna me de derketine holê bi kar bînin û rojevê serobino bike. Berovajî, deşîfrebûna Ergenekonê û weşana bi kurdî ya TRT 6 ji ber rewşa aloz a li dijî têkoşîna me ketine hatine rojevê. Divê li gorî vê rastiyê tevger hebe û ev bibin sedem û bingehê destkeftiyên nû û baş werin bikaranîn.
Di vê çarçoveyê de divê 2 meh dema ji bo hilbijartinan mayî rast û bi tempoyeke xurt û şêwazê rast ê xebatê bê nirxandin û ji bo têkoşîna me wergere destkeftiyên mezin. Tevî astengiyên dewletê jî derfeta vê yekê heye. Tenê heger me hay ji berpirsiyariya dikeve ser milê me de hebe û wezîfeyên xwe bi layiqî bi cih bînin.
- Ayrıntılar
Hê di bîst saliya xwe de bûm.
Kêm be jî min Beşîkçî xwendibû.
Min ne ji fikrê wî re, ji wêrekiya wî re rêz digirt.
Rojek gotin pirtûka bi navê “Kurdistana Mêtînger a di nav Dewletan de” ya Beşîkçî derketiye.
Min got, “Li ku ye, li ku ye”
“Li Amedê li Kirtasiya D. heye” gotin hevalan.
Min ew dem li Zanîngeha Firatê dixwend.
Min demildest xwe avête maşîne, yallah bifire Amedê.
Min li Seyrantepê maşînek girt, bêyî ku herim malê ez daketim kirtasiya D’yê.
Ketim hundir û min pirtûkê xwest.
Li kirtasiyê tenê yek nûshayek hebû.
Çi bikin çi nekin hê di nav van ramanan de me, min ji kirtasiyevan re got: “Ji min re bi fotokopiyê bîst nûshayên wê derxe” û bîst nûshayên pirtûkê girt û min berê xwe da malê.
Wê demê di karek de dixebitîm û hema hema min hemû mehmiza xwe da heqê fotokopiyê.
Wê demê, ku leşkerê rejîma nîjadperest ên tirk bi min re bigirtna, dibe ku ez bi salên dirêj di girtîgehê de bimama.
Min gelek ji hînbûnê hez dikir.
Ji bilî pirtûkê Rêber Apo tu pirtûk rih nedida min û asoyên min berfireh nedikirin. Bi gelemperî min ji pirtûkên din sûd wernedigirt.
Li Tirkiyê çiqas rêxistinên tirk-îslam û çepgir hebin, min kovar û rojnameyên wan dişopandin; ku hebûna yê rêxistinên kurd jî.
Wê demê pirtûkên ku min girîng didîtin, ji dibistanên dawîn bigire heta zanîngehan min belav dikirin.
Min pirtûka ku ji 20 fotokopiyan pêk dihat a Beşîkçî jî wisa li xwendekaran belav kir.
Min hem li Zanîngeha Firatê hem jî li xwendekarên dibistanan belav kir. Piştî van pêvajoyan beşdarî gerîla bûm.
Ez gerîla wekî tarza jiyanê û ehlaqek azadiyê di cewherê nasnameya xwe de dibînim. Milyon carî jî werin dinê, ezê dîsa jî ji bilî jiyan û şêweyê jiyana gerîlatiyê tu jiyanek qebûl nekim.
Jixwe jiyana kurdan jî hetanî sala 1950’î, mîna jiyana gerîla bû. Ger ku îro kurd, bikaribin bi nirxên azadî û wekhevî û pê re hemû dîrok û hebûna çanda xwe parastibe, ev bi saya gelê me yê belengaz û ku yên dihatin eciqandin ve li lûtkeyên çiyayên azad bi berxwedaniyê hatiye afirandin. Em jî ji vê hêla gelê xwe tên.
Û em kesayetiya ku di pêlên deklase yên mezbahayên bêehlaq ên modernîteya kapîtalîst de mezin bûye red dikin û emê vê bidomînin.
Niha jî em dinêrin, kesên ku ew qas ji modernîteya kapîtalîst bi bandor bûne, tifaq kirine û êrîş dibine ser Rêber Apo. Hemû jî, bi destûra tu ji wir, tu ji vir, ew jî ji wir êrîş bike tevdigeriyan. Bavê fikrî yên hemûyan jî Îngîltere bû û navenda wê ya kontrolkirinê Emerîka bû.
Fet-ûl Mûnafik û çapemeniya wan a xurafe, guleyên bi jehr ên MÎT û CIA’yê xistine çeperên xwe. Bi gotinên xwe yên bi guleyên tûranî diteqînin. Lîboşên îxanetvan jî –îxanetvanên kurd- li Ewropa û li başûrê Kurdistanê di çeperan de xwe telandine; heqê araqa tirk û bîraya Ewropa dixin berîka wan, fena sexweşên kuçeyan çi dikeve serê wan, davêjin ha davêjin.
Yek jî ku derên televîzyonên Fet-ûl Mûnafik, eman jî eman, çiqas dibin mêrxas.
Lê ji bilî me kes nizane ku ew çiqas tirsonek û ketî ne.
Gotineke pêşiyên kurdan heye û ji kesên wisa bereday re tê gotin: “Yê ne di şer de be, şêr e” Herhal wê van lîboşan fêmkiribe.
Yek jî ez di xwe de mafê vê ji Mamoste Beşîkçî re bêjim dibînim. Her hal wê ew bixwe jî bi feraset pêşwazî bike. Ji ber ku mirovekî zaniste…
Mamoste Beşîkçî dibêje: “PKK rêxistineke mezin e, lê armancên xwe biçûk kiriye” Beşîkçî xwe dixapîne, armancên PKK’ê mezintir bûne. Di bin banê Konfederalîzma Demokratîk de, xwediyê sazkirina şaristaniyeke demokratîk a gelan e. Û têkoşîna vê dide. Di vê mijarê de di nêrandina PKK’ê de tengbûnek heye.
Duyemîn, dibêje ku, “Axafînên Rêber Apo ne exlaqî ne” A rast wisa gotina we ne ehlaqî ye. Ma we jî di zîndanê de fikrên xwe danexuyand? We pirtûk nenivîsand? Tirk ji Rêber Apo re dibêjin neaxive; Emerîka û Ewropa û Telebanî wisa dibêjin. Dîsa Fet-ûl Mûnafik û lîboşên îxanetvan wisa dibêjin. Xêr e, hûn hemû bi hev re fena qinik û mamikên ku ji heman daktîloyê derketibin dixwînin.
Fena li mizgeftên Tirkiyê fetvayê ku ji hêla MGK’ê ve hatine amadekirin, we bi hev re dest bi xwendina xutbê kir.
Nebe nebe ew MGK’a we, ew Emerîkaya ku kordînatoriya NATO’yê dike be. Ji hêlekî de ku Emerîka li hember me dest bi şer kiriye, her hal ne tesadûfe ku ev şerê derûnî yê Beşîkçî, Fet-ûl Mûnafik û seyên ber deriyê Elmanyayê destpêkiribe.
Gelo, çi ye ku we hemûyan wisa kişandiye heman çeperê?
- Ayrıntılar
Filîstin û Îsraîl ku herdu jî bi kokên xwe semîtîk in, ev 4 hezar sal in li ser vê axê bûne pirsgirêk û her hêzek an şaristaniyek, li gorî berjewendiyên xwe van herdu qewman berdane hev. Navenda van pevçûnan jî, bêguman Qudus e an erdên pîroz in. Dîsa qewmê yahûdî, ji hêla xwedayên wan Yehova ve, qewmê herî bilind û berz hatiye îlankirin. Li aliyek din, Rojhilata Navîn li gorî mîtolojiyên olî ji xwe re “axê pîroz” îlan kirine. Wisa hatine bilindkirin, navê dewleta xwe jî kirine, “yên ku bi xweda re afra dike”. Yanî bi xwedê re hevdigirin an bi xwedê re dikarin kapan bavêjin. Yanî civakeke ku xwe bîna asta xwedayan, wê demê travmayeke cidî jiyan dike. Lewre her dem bi komkujiyan re rû bi rû mane.
Bajarê Qudsê jî, bûye navenda netewperestiya cîhanî. Gotin di cî de be, bûye bajarek bi lanet. Lê nakokî ev e ku, wateya navê xwe jî pîrozî, selam û aştî ye.
Jixwe ji ber vê derûniya îsraîliyan, ne mîna qewmên din in. Di dinê de tiştek nemaye ku nehatiye serê wan. Ji her derê hatine qewitandin û bi komkujiyan re rû bi rû mane. Sedemê vanan gelek in. Lê îro jî heman tiştî ew bixwe dike. Li ser vê axê hetanî ku îsraîlî nebin xwedî ciyek ewle û dev ji axên pîroz bernedin, wê ev keval her dem bidomin.
Îro sermayeya cîhanê hema hema di dest yahûdiyan de ye. Modernîteya Kapîtalîst ku qansêra şaristaniyan e, bi sazûmana netew-dewletî û bi endûsrîyalîzma ku dawiya xwezayê tîne re, ji ber vê erka yahûdiyan, her dem destek dane wan û pevçûnan kûrtir dike. Lewre çareseriya yahûdî û filîstiniyan ne bi rejîmên xwefirotî yên ereban ne jî bi hêzên emperyalîstan (Tirkiye û Îran jî di nav de) çareser dibe.
Ka em werin van rojan. Dîsa mirovantî di şexsê filîstîniyan de dinale û xwedayên ku li panteonan di nava kêf û seyranê de ne û di nava mija xemsariyê de fetisîne.
Kelakela rojeva siyasî, bi hemû dek û dolap, bi hemû derew û dirûtiyan gotin di cî de be diqerise. Ev du hefteye li hember çavên dinyayê Îsraîl komkujî pêk tîne. Di heman demê de, dewleta tirk jî ji destpêka êrîşên hewayî ve, li ser hev êrîşên herî zêde di vê demê de kir. Balkêş e, Îsraîl û Tirkiye di heman demê de êrîşan destpê kirin û pê re girêdayî ya herî ecêb û sosret jî Îran jî ev du hefteye qadên gerîlayan daye ber top û katûşayan.
Belkî jî hinek jî bêjin, ev çi bexdenûs e. Tirkiye qaşo misilman e û partiya desthilatdar jî qaşo misilman e. Hem êrîşê erê dikin, bi milyar dolarî bi yahûdiyan re bazirganiya çekan dikin û dibin navbeynkar. Ew qas dirûtî, ji vê bawer bin, di dîroka şaristaniyan de; ne rahîbên sûmer, ne Nemrûdên Babîlan, ne Fîrevûnên Misrî fena tirkan kirine.
Dîsa Îran her roj sond dixwe ku ewê siyonîzmê ji dinê rake. Lê hemû derew in. Divê mirov ji farisan vê pirs bike, ka we ew qas zirt dikir. Ka fûzeyên we hebûn, filan û bêvan. Îsraîl jî jixwe, dibêje û dike. Hemû şaristaniyê daye pey xwe û bêminet komkujiyan dike. Wê demê ol an teolojî, ji bona dewletan navgînên xapandinê ne. Berjewendî, kapîtal û kar dikeve dewrê, pîrozahî û mafên mirovan tê jibîrkirin. Mînaka tirk û faris, tam li gorî vê rewşê ye. Di şûna ku Îran li hember komkujiyên Îsraîlê, bersivek bide an tofanan rabike, berê xwe daye qadên gerîlayan û bi êrîşên artêşa tirk re, ew jî êrîşên top û katûşa avêtinan dike. Hezar mixabin, HAMAS ku îro li hember êrîşên siyonîzmê li ber xwe dide, baweriya xwe bi tirk û farisan tîne. HAMAS, ji ber netewperestî û radîkalîzma îslamê çavkorî bûye û gelê Filîstin dike qurbana hemû rejîmên noker ên ereb. HAMAS ji hişmendiya dîrokê bê par û ji rastiya netew-dewlet, yahûdî û emperyalîzmê dûr e. Siyaset çawa dibe, kî dostê wan e an kî neyarê wan e ji hev dernaxe.
Berî ku Îsraîl dest bi êrîşên xwe yên dijmirovî bike, hate Tirkiyê û plana êrîşê li Tirkiyê hate xêzkirin û bi erêkirina Misirê derbasî pratîkê bû. Jixwe di heman demê de, qaşo serokwezîrê Filîstînî Mahmûd Ebbas jî li Misirê bû. Yanî ereb, tirk û faris vê komkujiyê erê kirine. Tirkiye û Misir û alema ereban; HAMAS’ê û gelê filîstînî bi erzanî firotin. Dîsa hemû alema ereban, di şexsê rejîm û pêşengên wan de, xwe firotine siyonîzm û emperyalîzmê. Ji bona wan kar û pere, ji jiyana filîstîniyan û ji îslamê ferztir e. Jixwe Ewropa û dewletên din ên xirîstiyan, asayiye ku bibin ker û lal, ji devê xwe gotina demokrasiyê kêm nekin.
Yek çare ew e ku, gelê ereb li hember van rejîmên xwe yên xwefirotî derên û 23 parçeyan bikin yek parçe. Qaşo Yekîtiya Ereban heye, lê ev xwe û gelê ereb xapandine. Ji ber ku erkeke xwe nîn e. Wekî bûroya emperyalîstan e. Lewre divê îsraîlî û filîstînî di nav xwe de, bêyî ku hêzên din bixin navbera xwe, bi hev re KONFEDERASYONEKE DEMOKRATÎK saz bikin. Wê ev bixwe hemû ereban jî bike yek û di demokratîkbûyîna ereban de jî bibe erkeke dîrokî. Ji ber ku ji heman qewmî ne. Çi dibe bila bibe, derfetên bi hev re jiyanê heye. Nexwe ev nebe, wê tu carî Îsraîl li Rojhilata Navîn cî nebîne û mehkûmî koçberiyan bibe, rêxistinên mîna HAMAS bibin pêlîstok û gelê ereb jî wê her dem îxanetê li dîroka xwe bike.
- Ayrıntılar
Gelo, gengaze ku dîrok bê maliştin û tune bê hesibandin? Ku em dîrokê zindî bihesibînin û xwe parçeyek wê bihesibînin û wekî hiş û bîra gerdûnê bigirin dest, wê demê ne gengaz e. Her çiqas hewldan çêbûbûn û bi sedsalan ev pêk hatibe jî, ev hiş û bîrên gerdûnê nahêle ku dîrok winda bibe û her dem lêgerîna heqîqetê bidome.
Dema ku dîrokê bi dest bigirin, em nikarin bi tenê bi avaniyên ku çêbûne û hilweşîne dest bigirin. An jî li gorî desthilatdaran, dîrok ne tenê avabûn û têkçûyînên dewletan e. Ya girîng û diyarker ne ku çi ava bûne an çi hilweşiyane. Di derbasbûnan da kêlî, pêşbiniya azadiyê diafrîne û ev di kêliyên qaosan de xwe dide der. Serokatiya gelê kurd Rêber Apo, di parêznameya xwe dawîn de dîrokê dişibîne çekeke tijî fîşek û dest li ser tetikan. Yanî tu dikarî xweşikbûna çekê bînî ziman an hêlên wê yên siyasî, aborî, hunerî rave bikî û şîrove bikî. Ev dibe tarîf û danasîna çekê. Ev dibe ku di warê xweşikbûna çekê de rîşikên wê bên. Lê ya girîng, dîrokê wekî çekeke tijî gule bidest girtine û tilîk li ser tetikê her dem dixebite fikirîn e. Kêliya ku tilîk tetikê dixebitîne, wate û dîrok bixwe ye.
Ji rahîbên sûmeran heta rahîbên nûjen ên zanistên pozîtîvîst, dîrok hatiye berevajîkirin. Di ser de bi berovajîkirinê nemane, tune hesibandine. Her desthilatdar dîrokê bi xwe daye destpêkirinê û bi xwe jî daye qedandinê. Yan jî hewl didin ku xwe bêdawîn û ebedî îlan bikin. Dema rahîbên sûmeran sazûmana xwe ava kirin jî vê kirin, modernîteya kapîtalîst jî îro heman tiştî dike.
Wê demê ji bona ku em rûyê qirêj ên desthilatdaran fêm bikin, divê em dîrokê bi tevahî dest bigirin û neyên lîstikên pozîtîzma modernîteya kapîtalîst.
Dema ku mirov ji prîmatan rizgar dibe an derbasî qonaxa mirovbûnê dibe û hetanî xwe digihîne mirovê ku diaxive û difikire, milyon sal dibûhirin. Ku mirov 20 milyar emrê gerdûnê li ber çav bigire wê ev dem, wisa demeke zêde nîn be. Lê em li şaristaniyên heyî binêrên, emrê wan sedsal in an çend hezar sal in.
Dema ku mirovên destpêkê ji Geliyê Rîfa Rojhilata Efrîka li dinyayê belav dibin, bi xwe re tovên civakîbûnê davêjin. Destpêkê bi koçberî, ger, nêçîrvanî û berhevkirina giyayan mirovê destpêkê mohra xwe li dîrokê dixin. Avaniya destpêkê ya komên mirovên destpêkê bi klanan destpê dike û bi giranî jin bi berhevkariyê mijûl dibe û mêr jî bi nêçîrvaniyê mijûl dibe û prototîpa civakbûnê davêjin. Komên destpêkê ji 25-30 kesan pêk tê û ev bi pêşengiya jinê didome. Ji ber sedemên xwetêrkirin, xweparastin û xwezêdekirinê ev kombûna destpêkê jiyanî ye û li hember zirûfên xwezayê piçek jî neçarî ye.
Belavbûna mirovê destpêkê ku wekî Homo Sapîens tê binavkirin, ji Xeta Rîfê ber bi cihoka Sûweyş û ji wir jî ber bi rojhilata Behra Spî ve diherikin. Milê sereke yê vê belavbûnê, di vê xetê de ber bi sîlsîleya Zagros-Torosan ku wekî Hîveka Zêrîn tê binavkirin de çêdibe. Tabî ev belavbûn dîsa li Ewropaya îro, dîsa ber bi çemê Nîlê jî çêdibe. Hema mirov dikare bêje êdî bi qasî 50.000 sal şûn ve, li her dera dinyayê mirov belav dibin.
Piştî helîna cemadan(B.Î 35.000-20.000), em dinêrin li dinyayê sê komên ziman û çandan mohra xwe li dîrokê dixin. Li jorî Mezopotamyaya Jorîn Aryen, di navbera bahra sor, li derdora çemê Nîlê û li çolên derdorê Semîtîk û herî dawîn jî çand û zimanên Çîn, dibin çandên sereke yên şarastaniyê.
Tabî di van serdeman de, gelek bûyer, gelek îcad û gelek şoreş pêk tên. Di dîroka mirovantiyê de şoreşa herî mezin şoreşa ziman e. Bi serdema Neolîtik re (B.Î salên 10.000-6000) şoreşa çandiniyê di pêşengiya xwedawendan de bi pêş dikeve. Ev şoreş wisa bandor dike, ji çar sed sal pêşktinên kapîtalîzmê kêmtir nîn in. Di wê demê de çandinî bi pêş dikeve û sewal têne kedîkirin. Dîsa bi sedan alav bi destê jinê çêdibin.
Ev dem serdema xwedawenda ye. Li ser navê mêr an zilam tu tiştek nîn e. Karê mêr, belkî herî zêde nêçîrvanî be. Ji bilî vê di jiyana klan an kabîlê de, erka xwe nîn e. Jiyan ji hêla jinê ve tê birêvebirin. Jin dayîka zarokan e. Hê mafê mêrbûnê an baviktiyê nîn e. Kî bavê zarok e, ne girîn ge. Zarok, zarokê klanê ye. Têkiliya cinsî jî, tenê ji bona xwe zêdekirinê ye. Wisa mîna niha mêr bêje ev jina min e an ev zarokê min e, bi pêş neketiye û bingeh û zemîna vê qet nîn e.
Ev pergal, herî kêm 6 hezar sal derbas dibe. Baş e, çibû ku ev pergal guherî û rê li ber şaristaniyê vekir. Di vê navberê de qesta me ji şaristaniyê; tehakûm, kolekirina mirovan, şer, serdestbûn, mêtandin, têkçûyîna ehlaq, metakirina jinê, bombeya atomê û bi dogmayên olan fetisandina civakê ye. Bi vê ve girêdayî em dîroka mirovantiyê bikin du beş wê çêtir be.
Yekemîn; Çanda Civakî ya Neolîtik (B.Î 10.000-5000) ku bi pêşengiya jin an dayîkê ye. Destpêkê ev çand li Mezopotamyaya jorîn destpê dike. Mînakên wê, li Erganiya Amedê Qotê Berçem, li Rihayê Newala Çor û li derdora çemê Dîclê li nêzî Bismilê hê jî li piya ne.
Duyemîn; Çanda Civakî ya Şareza(Uygar) jî, texmînî piştî salên B.Î 5000’an destpê dike û hê jî didome. Yanî sedema kapîtalîst jî di nav vê şaristaniyê de bê bi dest girtin, wê ya herî rastir be. Ji ber ku kapîtalîzm(Ewropa), awayê qansêr û nexweş ê şaristaniyê ye. Ev yek zihniyet in.
Wê demê ev encam dertê. Berî ku şaristanî bi Şaman û Rahîban destpê bike û dem dema jin û dayîkê ye; ne şer heye, ne zilm, ne tehakûm heye ne jî bêkarbûn, birçîbûn, koletî heye. Gelek nirxên bingehîn ên mirovantiyê wê demê têne afirandin. Çi dibe wê demê dibe. Dema ku em tên salên salên B.Î 5000’an, êdî bi hevgirtina bi zilamê bi hêz, zilamê pîr ê zane û şaman Xanedan dikevin dewrê û li jêra Mezopotamyayê bi pêşengiya rahîban destpêkê bi zîguratan, piştre jî bi bajar û kolîniyên wan, bi hemû sosretiya xwe Şarastaniya Sûmeran şax dide. Ev hatineke wisa ye, rê li ber hiyerarşî, bajarvanî, çîn(sınıf) û dewletê vedike û îro li serê mirovantiyê, li serê dinyayê, li serê xwezayê û li serê gerdûnê bûye bela û wekî qansêrê belav dibe. Ev belayeke wisa ye ku, hew maye ku mîna dînazoran dawiya xwe bîne.
Rahîbên sûmeran li dora Zîguratan, ji tunebûnê, sazûmanan ava dikin, bingeha olan davêjin, bi pergala xwe tovên dewletan davêjin û gav bi gav jinê ji texta wê ya xwedawendiyê dixînin. Rahîb, hemû nirx û alavên ku jinê afirandiye dest didin ser û bi xebaten xwe yên li ser astronomî, matematîk, polîtîka, teolojî û îlahiyatê xwe dikin nûnerê xwedê û civakê birêve dibin. Bi avakirina xweda re, dibin çavakanê olên mîna îslam, xirîstiyanî û mûsevîtiyê. Bi xebatên zanistiyê dibin bingeha zanistiya îroyîn. Bi çînayetiyê, rê li ber cudahiya navbera mirovan vedikin û êdî têgehên mîna kole, serf, proleter, bûrjûva, axa, beg, mîr, qral vedikin. Jina ku bi herazan salan li textê xwendawendiyê ye û temsîla jiyana xwezayî dike, dikin fahîşe. Bêyî ku dereng bimînin, zilamê bi hêz û şefê leşkerî jî bi daketina dika şaristaniyê re, pêvajoya Xwedayên maskekirî, Qralên rûpûşkirî destpê dike. Dîsa bi mîtolojiyan, fahîşekirin û kolekirina jinê, pîroz dikin û bi vî awayî bi jin û civakê didine qebûlkirin.
Dema ku em li salên B.Î 4000’an dinêrin, Zîgurat her diçe mezin dibin û dibin bajêr. Bi bajaran ve girêdayî bi dehan kolonî ava dibin. Yek ji van bajarê Urukê ye. Qralê(keya) wê Gilgamêş e û xwedawenda avakar Înanna ye. Dîsa bajarê mîna Erîdû ku xwedayê avakar Enkî ye, bi hemû heşmeta xwe gazî dikin. Mêr an zilam bi hemû hêza xwe êrîş dibe ser jinê. Xweda Enkî 104 alavên ku jin îcad kiriye dideze, lê Enkî li ser dikeve. Lê jin hê jî bi tavahî têk neçûye û têkoşîna wê li dij mêrê derewkar didome. Dema ku em tên Babîlan (B.Î 2000), bi mît û mîtosên wekî şerê Mardûk û Tîamat, jin bi tevahî têk diçe. Ya di mîtolojiyan de derbas dibe, li ser civakê bixwe pêk tê. Yanî bi mîtolojiyan di hiş û bîra mirovan de, rûyê xwe yê mêtînger bincil dikin. Ew roj roj e, serdest bi têkçûyîna jinê re, civakê jî kirine kole û her cure koletiyê ferz kirine û bi saziyên xwe pîroz kirine. Divê em vê tu carî ji bîr nekin ku, AZADIYA JINÊ, AZADIYA MIROVANTIYÊ YE!
A rast ev mijar wisa dûr û dirêj e ku, armanca min ev e ku, ev sazûmanên îroyîn, çawa avabûne. Yanî ev hemû înşa ne. Tiştek ku hatibe înşakirina an avakirin, mirov dikare biguhere û hilweşîne. Yanî mîna ku tê îdeakirin, ne karê xwedê ne an pîroz in. Ev di encama zihnê mirovan ava bûne û zihnê mirovan dikare vê biguhere. Kapîtalîzmê rêbaza xwe ya qaşo zanist e, rih-beden ji hev veqetandiye û bi ji hev veqetandina obje û sûbje re, civakê parçe parçe kiriye û îstîsmara xwe rewa kiriye. Kapîtalîzm, zanista ku bi keda hezar salan a mirovan hatiye avakirin, kiriye bin tekela xwe û bi dînê xwe yê pozîtîvîst mîna mişkan her diçe civakê dikotin. Di dema dayîksalarî an xwedewendiyê de zêdehiya hilberînan, ji hev re dihatin diyarîkirin. Yanî guherîna meta nîn bû, ji hev re diyar dikirin. Bo nimûne, pere îro bûye xwedayê herî sereke. Dîsa dem û cî cuda bi dest digirin û hewl didin hiş û bîra mirovantiyê tune bikin û kapîtalîzmê sîstema herî dawîn nîşan bidin. Dîsa beşên civaknasyê qet têkildarê dîrokê nakin.
Ji ber vê yekê, ji bona ku em xwe bigihînin JIYANEKE AZAD divê em, rûyê qirêş, zilimkar, derewkar ên sîstema kapîtalîst ku pêşengiya wê Ewropa dike, baş fêm bikin û li hember derên. Divê em xwe qanî bikin, sîstema modernîta kapîtalîst ku îro pêşengiya wê Ewropa dike, çi bêje, divê em beravajiyê wê fêm bikin. Lewma, parêznameyên dawîn ên Rêber Apo, divê em wekî quranê, încîlê, zebûrê ji ber serê xwe kêm nekin, hem fêm bikin û hem jî bidene fêmkirin. Wê demê emê bikaribin hêvî û resmê AZADIYÊ nîgar bikin.
- Ayrıntılar